پژوهشگر مسائل روسیه
روس‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که تنها ایران سیاست کاملا مشخصی را در منطقه دنبال می‌کند
محمود شوری، پژوهشگر ارشد مسائل روسیه در مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصحلت نظام، گفت: روس‌ها قصد دارند نگاه خود را به نوع همکاری با ایران جدی‌تر کنند و احتمالاً ما در آینده شاهد این امر خواهیم بود که ایران و روسیه همکاری‌های گسترده‌تری را در ابعاد مختلف دنبال کنند.
به گزارش خبرنگار گروه بین الملل آنا، شوری در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل آنا به تحلیل سفر «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه به ایران که روز گذشته به‌منظور شرکت در اجلاس بین‌المللی کشورهای صادرکننده گاز صورت گرفت، پرداخت.
یکی از شاخص‌ترین موضوعات مربوط به سفر اخیر پوتین به ایران دیدار وی با مقام معظم رهبری بود و اینکه رئیس‌جمهور روسیه بدون شرکت در مراسم استقبال رسمی، از فرودگاه مستقیماً به دیدار ایشان رفت. تحلیل شما از این دیدار چیست؟
به نظر می‌رسد این سفر فرصت بسیار مناسبی برای ایران و روسیه بود که بتوانند به‌طور مستقیم درباره مسائلی که بین دو کشور وجود دارد بحث و گفتگو کنند.
به نظر می‌رسد این روزها موضوع سوریه از مهم‌ترین دستورکارهای دو کشور است. ایران و روسیه هر دو تلاش می‌کنند به نحوی مسائل مربوط به سوریه را با هماهنگی یکدیگر مدیریت کنند. به هر ملاقات رئیس‌جمهوری روسیه با مقام معظم رهبری ا زاین جهت خیلی اهمیت داشت که اکنون همکاری‌های ایران و روسیه در بحث سوریه بسیار تعیین‌کننده است و می‌تواند نقش مؤثری در مسائل منطقه ایفا کند.
برای آقای پوتین نیز این امر بسیار اهمیت داشت که به‌صورت مستقیم دیدگاه‌های رهبری ایران را بشنود .به نظر می‌رسد با توجه به سطح گفت‌وگوها و زمانی که هر دو طرف برای این موضوع گذاشتند بحث‌های جدی در این زمینه مطرح‌شده است.
اطمینان خاطرهایی که هر دو طرف داده‌اند نشان می‌دهد که قرار است یک همکاری جدی‌تری بین ایران و روسیه در موضوعات منطقه‌ای صورت بگیرد.
برداشت من این است که برای آقای پوتین این دیدار بسیار حائز اهمیت بوده است ازاین‌جهت که به‌طور مستقیم دیدگاه‌های خود را با رهبری ایران مورد بحث و بررسی قرار داده و به‌طور مستقیم از زبان رهبری ایران دیدگاه‌های طرف ایرانی را شنیده است. به هرحال در گفت‌وگوهای رسمی ممکن است امکان و فرصت اینکه بحث‌های جدی صورت بگیرد به‌وجود نیاد اما در نشست‌های خصوصی صحبت‌ها خیلی جدی‌تری مطرح می‌شود.
برای آقای پوتین نیز این امر بسیار اهمیت داشت که به‌صورت مستقیم نظرات رهبری ایران را بشنود و به‌نوعی به نظر می‌رسد با توجه به سطح گفتگوها و زمانی که هر دو طرف برای این موضوع گذاشتند بحث‌های جدی در این زمینه مطرح‌شده است
مقام معظم رهبری در بخش‌هایی از صحبت‌هایشان خطاب به پوتین فرمودند که «ما هیچ اعتمادی به آمریکایی‌ها نداریم» و همچنین اشاره‌کرده‌اند که «آمریکایی‌ها همیشه تلاش می‌کنند رقبای خود را در موضع انفعال قرار دهند اما شما این سیاست را خنثی کردید». تحلیل شما از طرح موضوع بی‌اعتمادی ایران به آمریکا در دیدار با رئیس‌جمهوری روسیه چیست؟
به نظر می‌رسد رهبری با یک جمع‌بندی کلی از تحولات سال‌های گذشته و چشم‌اندازی که ایشان نسبت به آینده می‌بینند این بیانات را مطرح کرده‌اند. طبیعی است که کشورهایی مانند روسیه تلاش می‌کنند در سطح بین‌المللی از طریق گفت‌وگوها و مذاکراتی که انجام می‌دهند اهداف خود را به‌پیش ببرند و بخشی از این گفت‌وگوها و مذاکرات، مذاکره با طرف غربی است.
رهبری نقش فردی که فضا را به‌طور کلان می‌بیند و نگاه عمیق‌تری به مسائل دارد، سعی کرده‌اند که این دیدگاه را به رئیس‌جمهوری روسیه انتقال بدهند که نمی‌توان تنها از طرق دیپلماتیک با طرف مقابل به نتیجه رسید. اگرچه این امر ضرورت دارد، اینکه تا چه اندازه می‌توان به‌طرف غربی در این زمینه اعتماد کرد و اینکه مرزبندی‌هایی بین دو طرف وجود دارد که این مرزبندی‌ها در گفت‌وگوهای دیپلماتیک طرح نمی‌شود، نکاتی بود که رهبری می‌خواستند به رئیس‌جمهوری روسیه منتقل کند.
ولادیمیر پوتین قبل از حرکت به ایران فرمان لغو ممنوعیت واردات تجهیزات مربوط به انتقال اورانیوم غنی‌شده از ایران را امضا کرد و در تهران نیز هدیه متفاوت او (یک نسخه خطی قدیمی از قرآن) برای مقام معظم رهبری تبدیل به یکی از خبرسازترین اتفاقات شد. فکر می‌کنید آیا پوتین با چنین اقداماتی در سفر به ایران به دنبال اعلام پیامی به جهان و کشورهای منطقه بود؟
به هر حال ایران برای روسیه از اهمیت خاصی برخوردار است و این اهمیت در دوره پس از برجام دوچندان می‌شود. روس‌ها بعد از تحولاتی که در منطقه خاورمیانه شاهد آن بودیم به این نتیجه رسیده‌اند که تنها جمهوری اسلامی ایران است که اهداف و سیاست‌های کاملاً مشخصی را در منطقه دنبال می‌کند که یکی از اهداف اصلی این سیاست‌ها مبارزه با افراط‌گرایی در منطقه است. این امر برای روس‌ها بسیار حائز اهمیت است.
رهبری در نقش فردی که فضا را به‌طور کلان می‌بیند و نگاه عمیق‌تری به مسائل دارد، سعی کرده‌اند که این مسئله را به رئیس‌جمهور روسیه انتقال بدهند که نمی‌توان تنها از طرق دیپلماتیک با طرف مقابل به نتیجه رسید.
ضمن اینکه ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای از امکانات زیادی برخوردار است که گسترش همکاری بین ایران و روسیه هم می‌تواند قدرت مانور جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد و هم برای روسیه یک نقطه قوت محسوب می‌شود.
با توجه به همه این جهات به نظر می‌رسد که روس‌ها قصد دارند نگاه خود را به نوع همکاری با ایران جدی‌تر کنند و احتمالاً ما در آینده شاهد خواهیم بود که ایران و روسیه همکاری‌های گسترده‌تری را در ابعاد مختلف دنبال کنند.
در طول سال‌های گذشته روابط ایران و روسیه همواره با وجود فراز و نشیب‌ها از نوعی تعادل برخوردار بوده است. ایران همیشه روسیه را به‌عنوان کشور دوست خود دانسته است اما در طول مذاکرات هسته‌ای خبرهایی غیررسمی از برخی موضع‌گیری‌های روسیه منتشر شد و اینکه روسیه آن‌طور که ایران انتظار داشته از منافع ایران در مذاکرات حمایتی نکرده است. فکر می‌کنید با چنین روندی، ایران تا چه اندازه می‌تواند به روسیه به‌عنوان یک متحد اعتماد داشته باشد؟
به نظر می‌رسد جمله‌ای که آقای پوتین در دیدار خود را رهبری عنوان و تأکید کرد که ما به دوستانمان از پشت خنجر نمی‌زنیم، نکته‌ای بود که خواستند صراحتاً به‌طرف ایرانی انتقال دهند که روسیه در همکاری با ایران خیلی جدی است .
در موردبحث‌های گذشته هر یک از اتفاقات ابعاد و ویژگی‌های خاص خود را داشته است. وضع روسیه در سطح بین‌المللی و همچنین وضع ایران که در تحریم و تحت‌فشار قرار داشت، در این مباحث مؤثراست.
اکنون به نظر می‌رسد که هم برای روس‌ها اوضاع خیلی تغییر کرده است و هم برای ایران. به همین دلیل باید نگاه ما در این مسئله بیشتر به آینده باشد. نمی‌توان گفت با توجه به تجربیات گذشته روسیه ممکن است جهت‌گیری دیگری پیدا کند چراکه اوضاع در مقایسه با گذشته کاملاً دچار تغییر شده است.
انتهای پیام/
