دغدغه‌ها و مشکلات فیلم‌نامه نویسی از زبان یک منتقد و کارگردان

مدیر گروه رشته تئا‌تر و سینمای واحد بوشهر با بیان این خبر در باره جزییات آن به خبرنگار آنا گفت: برگزاری کارگاه‌های آموزشی و سمینارهای علمی در رشد و اعتلای علمی و آموزشی دانشجویان نقش بسزایی دارد. گروه هنرهای نمایشی واحد بوشهر در طول سال تحصیلی به گونه‌ای برنامه ریزی کرده که در هر نیمسال یک کارگاه تخصصی آموزشی یا سمینار با حضور مدرسان برجسته کشور برای دانشجویان برگزار کند.

دکتر محمدرضا شهبازی با تأکید بر اینکه دانشجویان به دنبال کارهای تحقیقاتی و پژوهشی باشند، گفت: دانشگاه‌های مطرح جهان برای رسیدن به اهداف خود روی به پژوهش محوری آورده‌اند و یکی از بهترین راه‌های کسب تجارب ارزنده علمی و عملی، پرداختن به امور تحقیقاتی در حین تحصیل است.

عضو هیأت علمی واحد بوشهر با بیان اینکه هنر به‌صورت ذاتی در وجود انسان نهفته است، اظهار کرد: فرهنگ و هنر با روح انسان سر و کار دارد و پرداختن این دانشجویان به عرصه‌های فرهنگی و هنری دستاوردهای ارزشمندی خواهد داشت.

شهبازی با تأکید بر غنای ادبی و کلامی ایران از دیرباز تا کنون بیان کرد: یکی از گوهر‌های ارزشمند این سرزمین و مایه مباهات و افتخار ما، ادبیات است. حتی دانشمندان و حکمای ما حرف‌هایشان را در غالب ادبیات زده‌اند و تاریخ‌نویسی ما از زیبا‌ترین متون ادبی ماست.

استادیار گروه ادبیات نمایشی واحد بوشهر با بیان اینکه اولین هنرمند هستی خداوند است، آموختن هنر را کاری سخت دانست و اظهار کرد: هنر مقوله ایست خلاقانه و با احساسات و عشق و روان آدمی سروکار دارد و پرداختن به آن بسیار ظریف و دارای زیر و بم خاصی است.

شهبازی افزود: در خلق هر اثر هنری باید به گونه‌ای رفتار شود که مخاطب را جذب کند و این مهم در فیلمنامه نویسی نیز باید توجه شود و صرف نظر از ساخته شدن یا نشدن آن فیلمنامه، باید خواندنی و جذاب باشد.

عضو هیأت علمی واحد بوشهر با تأکید بر اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی فیلم سازان نبود فیلمنامه‌های مناسب است، افزود: در همین راستا باید به سمت آموزش و پرورش فیلمنامه‌نویس‌ها پیش برویم که واحد بوشهر در این راه قدم‌های مثبتی بردارد.

سعید عقیقی فیلم‌نامه‌نویس، مدرس، منتقد و کارگردان سینما که مدرس این کارگاه آموزشی بود هم اظهار کرد: متاسفانه در عرصه داستان‌نویسی و سینما به شیوه حکایت‌گویی پیش می‌رویم. وقتی حکایت‌های قدیمی را می‌خوانیم با واکنش‌های اغراق‌آمیزی روبه‌رو می‌شویم و این رویکرد اغراق‌آمیز را دقیقا در رفتار‌ها و دیالوگ‌های شخصیت‌های سینمای ایران هم می‌بینیم

عقیقی با بیان اینکه بیشتر فیلم‌نامه‌نویسان به شکل پیشامدرن با فیلم‌نامه‌نویسی برخورد می‌کنند، اظهار کرد: به عنوان مدرس کلاس‌های فیلم نامه نویسی به فیلم نامه نویسان توصیه می‌کنم که براساس ایده ناظر شروع به نوشتن فیلم نامه نکنند چون با این شیوه به فیلم نامه از آغاز جهت می‌دهیم و مشکل بسیاری از فیلم نامه‌های فیلم‌های سینمای ایران نوشتن با ایده ناظر است.

او گفت: یکی از دلایل ضعف سینمای ما به دلیل محدودیت ذهنی نگارنده سناریوها است و فیلمنامه نویس باید با ایجاد ایده‌ها و زندگی بخشیدن به داستان‌ها و شخصیت‌ها در قالب فیلمنامه، درک آن را ملموس‌تر کند.

عقیقی داشتن تجربه، انجام مطالعه و تحقیق در نوشتن فیلمنامه‌ای را سه عنصر مهم برشمرد و اظهار کرد: هنرمندان ما قبل از نوشتن یک فیلم نامه باید ضعف‌های ادبی خود را برطرف نمایند و با داشتن اشتیاق زیاد و توانایی عالی در نوشتن - علاقه و استعداد ذاتی و مطالعه و تحقیق زیاد کمبود تجربه را جبران کنند.

این منتقد مهم‌ترین نکته در مورد فیلمنامه نویسی را پیدا کردن ایده و پروراندن آن دانست و بیان کرد: انتخاب یک ایده خوب و مناسب باعث می‌شود داستان بخوبی در ذهن فیلمنامه نویس نقش ببند و کمک شایانی در پذیرش آن از سوی مخاطب کند.

وی افزود: در پردازش ایده باید به عناصر مطلوب در اطراف دقت کنیم و یکی از لازمه‌های این موضوع ایجاد کارگاه‌های تخصصی با عنوان مهارت افزایی در فیلم نامه است.

این کارگردان مشکل اصلی فیلم نامه نویسان را قبل از نوشتن یک فیلم نامه، ضعف ادبیات داستانی شمرد و گفت: و این مشکل راه حلی جز ایجاد ارتباط میان ادبیات داستان نویسی و فیلم نامه نویسی ندارد که باید با تشکیل کارگاه‌های تخصصی این رابطه را محکم ساخت.

این منتقد با بیان اینکه انتخاب ایده، شخصیت اصلی، طراحی داستان، مشخص کردن نقاط مهم زندگی شخصیت، یافتن علت‌ها و منطق‌ها در ‌‌نهایت باعث نوشتن یک طرح می‌شود، گفت: باید یادمان باشد که شخصیت قرار است یک شخصیت متفاوت باشد و این تفاوت با استفاده از رنگ، لباس، گریم، نوع حرف زدن و... نشان داده می‌شود.

وی با بیان اینکه ابعاد شخصیت یک فرد به بخش بیرونی و درونی تقسیم می‌شود و از لحاظ المان‌های بیرونی فیزیک شخصیت مهم است، گفت: هر شخصیتی از لحاظ فیزیکی دارای درونیات خاص خود و از طرف دیگر دارای طبقهٔ اجتماعی خاص خود نیز هست.