موسی حقانی در نشست «ریشه‌ها و دلایل سقوط رضاخان»:
تطهیرکنندگان پهلوی‌ها با تأکید بر اقدامات عمرانی سعی در کمرنگ جلوه دادن جنایات آنان دارند
رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران گفت:کسانی که به دنبال تطهیر پهلوی‌ها هستند، می‌خواهند با تأکید بر انجام اقدامات عمرانی توسط رضاخان، جنایات و ماهیت پهلوی را کمرنگ کنند.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، نشست تخصصی «ریشه‌ها و دلایل سقوط رضاخان»، صبح امروز با حضور دکتر موسی حقانی، علی‌اکبر رنجبرکرمانی مترجم و استاد دانشگاه، علی رضوانپور محقق و استاد دانشگاه، در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار گردید.
در ابتدای این نشست موسی حقانی اظهار کرد: در سالهای بعداز انقلاب باتوجه به اسناد و مدارک به‌دست‌آمده خوشبختانه زوایای بیشتری از دیکتاتوری ۲۰ ساله رضاخان روشن شد که هنوز هم جادارد در خصوص این دوره بحث و گفتگو کنیم.
وی افزود :ما هنوز واکاوی عمیقی در خصوص حاکمیت دیکتاتوری رضاخان و ظلم و جنایتهای وی از جمله کشتار و نسل‌کشی در لرستان، کردستان و خوزستان و... انجام ندادیم.
این محقق تاریخ تاکید کرد: ما هنوز آمار روشنی از زندانیان سیاسی و کسانی که جانشان را بدون هیچ گناهی در زندان از دست دادند و کشته شدند نداریم، همچنین آمار دقیقی از درآمدهای نفتی آن دوره نداریم و مشخص نیست کجاها هزینه می شده است. همینطور ظرفیت مطبوعات آن دوره برای بررسی بیشتر وضعیت کشور نیز مغفول مانده است.
حقانی ادامه داد: در سالهای اخیر آنچه که باعث شد اطلاعاتی بدست بیاوریم، اسناد منتشر شده آمریکایی‌ها بود. برخی مراکز اسنادی نیز اطلاعات خوبی دارند که هنوز دسترسی را فراهم نکرده‌اند.
وی بیان کرد: از نظر رهبر معظم انقلاب، قاجار و پهلوی هر دو دیکتاتور بودند، اما وابسته بودن پهلوی‌ها وجه تمایز آنها از قاجار بود.
رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر گفت: منابع اسنادی می‌گویند پهلوی‌ها پدر و پسر با توجه به درآمد نفتی آن روز اگر می‌خواستند، همه زیرساخت‌ها تا سال ۵۷ تکمیل می‌شد، اما در همه زیرساخت‌ها کشور عقب مانده بود.
رهبر انقلاب سخن مهمی این‌جا دارند و می‌فرمایند: کارهای عمرانی صورت‌گرفته از لحاظ کمّی کم و از لحاظ کیفی مخدوش بود.
این استاد دانشگاه در توضیح مخدوش بودن کیفیت کارهای عمرانی گفت: در این کارها، استقلال و منافع ملی ایران در نظر گرفته نشد. تجربه دویست ساله ما با غرب، مخدوش شدن استقلال و غارت منابع ما بود و در مقابل منافعی هم برای ما بدست نیاوردند.
حقانی اظهار کرد: زیرساخت‌هایی هم که وجود داشت، ناقص بود؛ بطور نمونه می‌توان به خاموشی‌های برق در سالهای ۵۶ و ۵۷ اشاره کرد؛ با اینکه کشور در حال جنگ نبود، پول فراوان داشت و همه کشورها هم موافقش بودند. در آن سالها کالاهای خریداری شده در بنادر صف کشیده بودند، اما زیرساخت برای رساندن به مصرف‌کننده نبود.
حقانی در خصوص فروپاشی ارتش در شهریور ۱۳۲۰ گفت: آمریکایی‌ها اسم جنگ را ۸۰ ساعته گذاشتند که البته ۸۰ ساعت هم نشد که از دو طرف وارد شدند و کشور را اشغال کردند. کسی که باید مقاومت می‌کرد، رضاشاه بود که جرات ایستادگی در برابر روسها و انگلیسی‌ها را نداشت. حاکمیت پهلوی نسبتی با مردم نداشت که اگر مردم را داشت، می‌توانست مقاومت کند. در آن دوره امکان مقاومت وجود داشت، اما نه با رضاخان.
حقانی ادامه داد: ایرانیان از رفتن دیکتاتور به‌وسیله اشغال اظهار خوشحالی می‌کردند و این موجب تعجب ناظران بین‌المللی شده بود. رضاخان به محض اینکه اینها وارد کشور شدند، می‌خواست از کشور فرار کند، محمدرضا پهلوی هم که به عنوان جانشین انتخاب شده بود، قبل از پدر قصد فرار داشت. این درحالی است که برخی سعی دارند از رضاشاه چهره‌ای وطن‌دوست نشان دهند! علی دشتی از نمایندگان مجلسی که خود رضاخان منصوب کرده بود، می‌گوید نگذارید رضاخان جواهرات کشور را خارج کند!
این مورخ گفت: بین کشف حجاب و منع حجاب تفاوت هست. رضاخان حجاب را منع کرد و زنان ایران حق نداشتند با حجاب خارج از منزل بروند. نقیصه اصلی رضاخان رذالت ذاتی‌اش بود که بخشی از آن در زمین‌خواری جلوه کرد.
در ادامه علی‌اکبر رنجبر کرمانی اظهار کرد: علت رفتن و آمدن پهلوی‌ها (پدروپسر) باید بررسی شود. طبق اسناد، تحصیل مقطع ابتدایی در کشور ما یک امر تجملی محسوب می‌شد. ارتش رضاخان در برابر انگلستان و شوروی مقاومت نکرد، چون تربیت نظامی نشده‌اند. برای آنها چیزی به‌نام دشمنِ بیگانه مطرح نبود و فقط برای مبارزه با عشایر و اقوام داخلی ایجاد شده بود.
وی افزود: کارخانه حریربافی راه‌اندازی شده بود که همه تولیداتش به ارتش فروخته می‌شد، در این کارخانه اموال دهقانها و کشاورزان تصاحب می‌شد، خودشان به کار گرفته می‌شدند و در ازای کار فقط یک وعده غذا می‌گرفتند.
کرمانی با اشاره به گزارش ماموران سازمان سیا به وزارت خارجه آمریکا گفت: در این گزارش آمده است ایرانیان ضمن ابراز تاسف از اوضاع سخت کشور در شهریور ۱۳۲۰، مسئولیت اصلی را متوجه شاه می‌دانند و به همان اندازه بریتانیا را هم مسئول می‌دانند، لاجرم ایران باید اشغال شود و رضاشاه شرّش کنده شود.
این محقق تاریخ گفت:در سال ۱۳۱۹ قحطی بود و عده‌ای از مردم گرسنه بودند. در این دوره مهمترین کمبود، مواد غذایی بود.
علی رضوانپور محقق و استاد دانشگاه در ادامه این نشست با اشاره به اشغال ایران توسط متفقین اظهار کرد: در شهریور ۱۳۲۰ ایران به یکباره اشغال نشد، بلکه در واپسین روزهای سلطنت شاه اولتیماتوم‌هایی از سفرای انگلیس و شوروی دریافت می‌کردیم و حتی یادداشت‌هایی به‌صورت هشدار به نخست‌وزیر ایران می‌دادند.
وی در ادامه گفت: رضاشاه در دوره سلطنت خود تظاهر به مذهب می کرد و در ماه محرم پابرهنه وارد دسته های عزاداری می شد و حرکت می کرد، اما بعداز تاجگذاری به زعم خودش در راستای مدرنیزاسیون حرکت می‌کرد که تبدیل شد به دیکتاتوری و خفقان و ترس و رعب و وحشت.
رضوانپور گفت: رضاخان در طول دوران سلطنت دو سفر خارجی رفت؛ اولی به عتبات و دیگری به ترکیه که وقتی از ترکیه برگشت، می‌خواست اصلاحات آتاتورک را در داخل پیاده کند که ناکام ماند و توده مردم در برابر اقدامات قلدرمابانه‌اش ایستادند.
وی افزود: براساس تخمین مورخان، ثروت رضاخان حدود۵۰۰ میلیون دلار در بانکهای اروپایی بوده و از او به‌عنوان یکی از ثروتمندترین افراد آسیا یاد شده است. او این ثروت را از طریق تملک زمین‌ها به‌دست آورده بود؛ چون در آن دوره منزلت جامعه ایرانی تملک زمین بود.
این استاد دانشگاه گفت: شرایط ایران در زمان اشغال متفقین شرایط خوبی نبود؛ ارتش رضاشاه کمترین مقاومت را داشت و در مدت سه روز از هم پاشید. مردم هم خوشحالی می‌کردند از اینکه استبداد رضاشاهی از بین رفته است. آن چیزی که باعث شد رضاشاه از قدرت برکنار شود روش دیکتاتور مآبانه او بود.
انتهای پیام/4028/
انتهای پیام/
