ماجرای سفر «رافائل گروسی» به ایران چیست؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه وارد تهران شد تا با مقامات کشورمان دیدار کند.

تصمیم گروسی به انجام نخستین سفر خود به ایران در بحبوحه بحران کرونا موجب مطرح‌شدن گمانه‌های مختلفی در خصوص هدف سفر شده است.

گروسی امروز با علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کرد و قرار است علاوه بر این با حسن روحانی رئیس جمهور ایران و محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان دیدار کند.

گروسی در توییتی قبل از سفر به تهران نوشت: «من روز دوشنبه به تهران سفر خواهم کرد تا با مقامات ایرانی دیدار و به سؤالات مهم در خصوص پادمان‌ها در ایران رسیدگی کنیم. امیدوارم بتوان یک کانال گفتگوی مستقیم ثمربخش و همکارانه ایجاد کرد.»

پادمان‌ها (safeguards) سیستمی برای بازرسی و تأیید استفاده صلح‌آمیز مواد هسته‌ای است که ذیل پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای موسوم به ان‌پی‌تی تعریف‌شده و آژانس مسئولیت اجرای آن را بر عهده دارد.

مکانیسم ماشه یا قطعنامه شورای حکام؟

برخی ناظران احتمال داده‌اند سفر گروسی با تلاش آمریکا برای کلید زدن مکانیسم ماشه به‌منظور بازگرداندن تحریم‌ها ضد ایران در ارتباط باشد.

اما محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به‌صراحت این ادعا را رد کرده و گفته است سفر گروسی ارتباط به درخواست آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه ندارد.

روز یکشنبه بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت آژانس خواستار دسترسی به دو مرکز «یکی در اطراف شهرضای اصفهان و دیگری در نزدیکی تهران» شده است.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی

سفر گروسی احتمالاً بی‌ارتباط با گزارش ماه ژوئن وی به شورای حکام آژانس نیست.

گروسی دو ماه پیش در نشست شورای حکام آژانس گفت که اواخر سال 98 درخواست دسترسی به دو مرکز را به ایران داده است، اما تهران این درخواست را نپذیرفته است.

اشاره وی به بیانیه 13 اسفند 98 آژانس بود که در آن اعلام مخالفت ایران به دو سایت هسته‌ای اعلام‌نشده مطرح‌شده بود.

مدیرکل آژانس اتمی سپس در یک گفتگوی اختصاصی با رویترز گفت: «ما از ایران قدری اطلاعات و دسترسی خواسته‌ایم، اما به اطلاعاتی که درخواست کرده‌ایم دست پیدا نکرده‌ایم.»

وی افزود: «اصرار کرده‌ایم و علی‌رغم همه تلاش‌هایمان نتوانسته‌ایم به آن اطلاعات دست پیدا کنیم... معنای این موضوع این است که ایران دارد در توانایی آژانس برای انجام کارش مانع‌تراشی می‌کند.»

بیشتر بخوانید:

• صالحی گفتگو با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را سازنده توصیف کرد

در ادامه، شورای حکام روز 30 خرداد قطعنامه‌ای ضد ایرانی که توسط تروئیکای اروپایی پیشنهادشده بود را به تصویب رساند که در آن از آنچه عدم همکاری ایران با تحقیقات آژانس خوانده‌شده بود انتقاد شد.

مقامات ایرانی پیش از این استدلال کرده‌اند که براساس ماده ۴ پروتکل الحاقی ان‌پی‌تی، در صورت ارائه هر گونه درخواست برای دسترسی از سوی آژانس، «دلایل این دسترسی می‌بایست مشخص شوند».

ایران به دلیل عدم ارائه دلایل متقن و کافی درخواست آژانس را نپذیرفته است.

کمالوندی نیز روز یکشنبه همین نکته را مورد تاکید قرار داد و گفت ایران با دسترسی آژانس به اماکن در ایران مخالف نیست، اما معتقد است سؤالات آژانس باید مبتنی بر «مبانی، مدارک و دلایل جدی» باشد.

او گفت: «وقتی آژانس از کشوری سؤال داشته باشد حق مسلم آن کشور است که از آژانس مبانی و مدارک مربوط به سؤال یا سؤالات را مطالبه کند».

کمالوندی همچنین گفت که «دادن امکان دسترسی برای آژانس مشروط به آن است که سؤالات و ابهامات یک‌بار و برای همیشه تمام شود».

سفر گروسی درست یک هفته قبل از برگزاری کمیسیون مشترک برجام صورت می‌گیرد که قرار است 11 شهریور در وین تشکیل شود.

احتمالاً نتایج گفتگوهای گروسی در تهران در جلسه کمیسیون مشترک برجام نمود خواهد داشت.

گروسی همچنین نتیجه مذاکرات را در گزارش دوره‌ای بعدی وی به شورای حکام در خصوص نحوه اجرای برجام منعکس خواهد کرد.

حصول توافق بین تهران و آژانس می‌تواند یکی دیگر از روزنه‌های احتمالی فشار به ایران را مسدود کند و بهانه را از دست دشمنان ملت ایران خارج کند.

انتهای پیام/4106/4106/