تحول در صنعت هوایی ایران

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، روزنامه شهروند نوشته است: اوج این مشکلات در سال‌های دولت گذشته بود که تقریبا حدود نیمی از هواپیماهای موجود در کشور زمینگیر شدند. با وجود این رخداد، سن بالای ناوگان موجود هم یکی دیگر از چالش‌های عمده صنعت حمل‌ونقل هوایی ایران در این سال‌ها بود که هم اکنون به معضلی جدی تبدیل شده است. به گفته «محمد خداکرمی» سرپرست سابق سازمان هواپیمایی، از حدود ٢٥٧ فروند هواپیمای موجود در ایران، ١٥٠ فروند فعال و بقیه زمینگیر شده بودند. این موضوع درحالی رخ داد که صرفنظر از فرسودگی ناوگان، شمار هواپیماهای موجود جوابگوی تقاضای صنعت حمل‌ونقل هوایی نبوده و همین موضوع مسافران را بارها با پدیده کمبود بلیت و بازار سیاه به‌ویژه در فصل‌های پرتقاضا مواجه کرده است.

براساس اعلام سازمان هواپیمایی کشوری صنعت هوایی برای تعادل عرضه و تقاضا، باید در ٥‌سال آینده حدود ٣٠٠ فروند هواپیمای نو در اختیار داشته باشد؛ حال آن‌که، تشدید تحریم‌ها علیه ایران، نه‌تنها نوسازی ناوگان هوایی را به دست‌انداز انداخت، که نگهداری و حفظ همین ناوگان پیر و فرسوده را هم با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو کرد و تأمین قطعات و تعمیر هواپیماهای فعال به چالش خورد. حالا با رفع تحریم‌ها و گشایش‌های سیاسی و اقتصادی به نظر می‌رسد تحول در صنعت هوایی کشور درحال تحقق است. صرف نظر از خبر تأسیس و راه‌اندازی ایرلاین‌های جدید و ورود هواپیماهای نو به کشور، قوانین و تمهیدات جدید نیز به یاری این بخش آمده است تا هرچه زودتر صنعت هوایی ایران را از بحرانی که در آستانه آن قرار گرفته بود، نجات دهد. حالا «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی که تأکید ویژه‌ای برای نوسازی ناوگان هوایی ایران و تأمین هواپیماهای جدید دارد، چندی است که قانون منع واردات هواپیما با عمر بیشتر از ١٥‌سال را وضع کرده است. حدود یک‌سال پیش در روز ۲۹ آذرماه ‌سال گذشته بود که از دستورالعمل جدیدی در سازمان هواپیمایی کشوری تحت عنوان «دستورالعمل تأسیس و فعالیت شرکت‌های هواپیمایی» رونمایی شد. براساس این دستورالعمل ایرلاین‌های جدید مشروط به برخورداری از سرمایه کافی و تأمین هواپیمای نو می‌توانند مجوز فعالیت بگیرند و به این ترتیب از ورود شرکت‌های کم سرمایه و هواپیمای فرسوده در قالب ایرلاین‌های جدید به صنعت هوایی جلوگیری شده است. به جز این وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم برای نوسازی ایرلاین‌های ضعیف و کم سرمایه نیز تمهید ویژه‌ای اندیشیده است که براساس آن این شرکت‌ها می‌توانند هواپیماهای جدید را به صورت «اجاره به شرط تملیک» خریداری کنند. این راهکار امکان خرید ناوگان هوایی را به صورت اقساطی برای شرکت‌های کم توان فراهم می‌کند. علاوه بر این شرکت‌های هوایی برای برخورداری از تسهیلات خرید هواپیما تا پیش از این با مشکل وثیقه مواجه بودند و بانک‌های عامل برای ارایه تسهیلات صندوق توسعه ملی به ایرلاین‌ها، هواپیما را به‌عنوان وثیقه نمی‌پذیرفتند که براساس اعلام محمد خداکرمی، سرپرست پیشین سازمان هواپیمایی کشوری به مهر، این مشکل درحال حاضر حل شده و ایرلاین‌ها می‌توانند بدون مشکل وثیقه از تسهیلات خرید هواپیما برخوردار شوند.

آغاز به کار ٣ ایرلاین جدید از زمستان امسال
در چند روز اخیر خبر اضافه شدن ٣ ایرلاین جدید به مجموعه ناوگان هوایی کشور روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت. «تهران‌ایر»، «نسیم» و «سپهران» سه ایرلاین جدیدی هستند که به‌زودی و در زمستان امسال نخستین پروازهای خود را آغاز می‌کنند. «علی گل‌محمدی» مدیرعامل هواپیمایی سپهران با اعلام این‌که این شرکت فعالیت خود را با خرید ٩ فروند هواپیمای بوئینگ ٧٣٧ آغاز می‌کند، از شروع به کار این ایرلاین از دی‌ماه ‌سال‌جاری خبر داده است. به گفته گل‌محمدی شمار هواپیماهای سپهران تا دو‌سال آینده به ١٧ فروند می‌رسد و سن هواپیماهای خریداری شده این شرکت نیز کمتر از ١٥‌سال است.
«تهران‌ایر» نیز با ١٠ فروند هواپیمای ایرباس ٣٢٠ آغاز به کار می‌کند که این شرکت تازه تأسیس نیز کار خود را با چند فروند هواپیمای بوئینگ ٤٠٠ـ٧٣٧ و یک فروند هواپیمای AVRO از نسل هواپیماهای BAE انگلیسی از بهمن ماه شروع می‌کند. همچنین «نسیم» ایرلاین اصفهانی است که با ٨ فروند هواپیما پروازهای خود را کلید می‌زند. هواپیماهای خریداری شده این شرکت نیز بوئینگ‌های تولید سال‌های ١٩٩٥ تا ٢٠٠٠ میلادی است. بدین ترتیب با آغاز به کار این سه ایرلاین جدید یک باره ٢٧ فروند هواپیمای جدید و با عمر کم وارد ناوگان هوایی کشور می‌شود.
به این ترتیب و براساس اعلام فارس، شمار هواپیماهای تازه خریداری شده کشور توسط تمام ایرلاین‌ها (با احتساب ایرلاین‌های جدید) که پس از امضای برجام سرعت گرفت، تاکنون ٥٠ فروند بوده است که این هواپیماها به تدریج درحال ورود به کشور است و تا پایان امسال تمام این ٥٠ ایرلاین به ناوگان هوایی کشور وارد می‌شود.

تحویل ١٠٠ هواپیمای روسی به ایران
به جز این ٥٠ فروند هواپیمای جدید، پس از چندین‌بار تکذیب از سوی سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت راه و شهرسازی ایران، یک‌بار دیگر و این‌بار از «دیمیتری روگوزین» معاون نخست‌وزیر روسیه از فروش ١٠٠ هواپیمای مسافربری سوپرجت سوخو به ایران خبر داده است. به گزارش خبرگزاری روسی اسپوتنیک معاون نخست‌وزیر روسیه گفته است، در صورت نهایی شدن قرارداد فروش، کشورش در ٥‌سال آینده ١٠٠ فروند هواپیمای مسافربری سوپرجت سوخو به ایران تحویل خواهد داد. او همچنین تأکید کرده است که پس از نهایی شدن این قرارداد جزییات بیشتری از آن اعلام خواهد شد. قیمت این هواپیما در مقایسه با قیمت دیگر مدل‌های مشابه که در جهان تولید می‌شود حدودا ٤٩‌درصد پایین‌تر است. قیمت متوسط مدل‌های مشابه این هواپیما در جهان حدود ٦٣‌میلیون دلار برآورد شده است که سوپرجت سوخو با قیمت حدود ٣٢‌میلیون دلاری، ٣١‌میلیون دلار ارزان‌تر از دیگر مدل‌هاست. این هواپیمای بدنه متوسط می‌تواند حدود ١٣٠ تا ١٤٥ مسافر را در هر پرواز جابه‌جا کند.

تصویب و ابلاغ آیین‌نامه حقوق مسافران
علاوه بر تأمین هواپیمای نو، وزارت راه و شهرسازی در اردیبهشت امسال برای نخستین‌بار آیین‌نامه حقوق مسافران هوایی را ابلاغ کرد که براساس آن مسافران می‌توانند در صورت تأخیر بیش از ٤ ساعت، از ایرلاین‌ها خسارت بگیرند. براساس اعلام وزارت راه این آیین‌نامه به شرکت‌های هوایی ابلاغ شده است و ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجراست. این موضوع در شرایطی اتفاق می‌افتد که شرکت‌های هوایی نسبت به ابلاغ این آیین‌نامه معترض شدند و شواهد گویای آن است که تاکنون بیشتر ایرلاین‌ها زیر بار پرداخت خسارت به مسافران نرفته‌اند، اما تصویب این آیین‌نامه به همراه نوسازی سریع ناوگان هوایی تاکنون اتفاق خوب این صنعت در‌ سال ٩٤ به شمار می‌رود.