دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
27 آبان 1394 - 11:45
آنا بررسی می‌کند:

آیا بعد از انقلاب یک میلیون عنوان کتاب چاپ شده است؟!

امروز قرار است در پنجمین روز هفته کتاب جشنی به‌مناسبت انتشار یک میلیون عنوان کتاب پس از پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شود؛ اما مروری بر آمارهای رسمی حکایت از اعداد دیگری دارد.
کد خبر : 50493

هادی حسینی‌نژاد؛ خبرنگار فرهنگی آنا: ارائه آمار و ارقام از عملکرد و کارکرد یک دستگاه، در یک بازه مشخص همواره یکی از رویه‌های مدیریتی در دوره‌های مختلف در عرصه‌های فرهنگی (و البته سایر عرصه‌ها) بوده است. این اقدام در شرایط شفافیت، می‌تواند دستمایه خوبی را برای ارزیابی عملکردها و به قیاس کشیدن معیارها به دست دهد. اما در کنار این رویه‌ مثبت، همیشه شائبه «آمارسازی» نیز مطرح بوده است و طرح این سوال که آمارهای ارائه شده،‌ تا چه حد مبتنی بر واقعیت هستند و چقدر می‌توانند روشنگر ذهن پرسشگر مخاطبان باشد؟


بی‌مقدمه نگاهی بیندازیم به یک خبر! خبری که روابط‌عمومی خانه کتاب به تبع سخنان مدیرعامل این موسسه در جلسات مختلف، مبنی بر برگزاری جشن یک میلیون کتاب، به مناسبت رسیدن عناوین کتاب‌های چاپ شده بعد از انقلاب اسلامی تا به امروز است؛ جشنی که قرار است همین امروز، چهارشنبه 27 آبان‌ماه برگزار شود: «به گزارش روابط عمومی بیست و سومین دوره هفته کتاب، در جشن یک میلیون کتاب که به مناسبت انتشار یک میلیون عنوان کتاب بعد از انقلاب اسلامی برگزار می شود تعدادی از چهره ها و مسئولان فرهنگی کشور سخنرانی می کنند.»


رقم یک میلیون عنوان کتاب، رقم قابل توجهی است، آن قدر که یک خبرنگار را به بررسی دوباره آمارهای نشر (که تولید کننده آن‌ها خود خانه کتاب است) مصر کند. با ارجاع به بانک اطلاعاتی این موسسه کاشف به عمل می‌آید که از سال 1357 (حتی) تا 27 آبان ماه 94 که امروز است، تعداد عناوین کتاب‌های منتشر شده در کشورمان، کمی نزدیک به 530 هزار عنوان کتاب بوده است؛ یعنی عددی تقریبا نصف عدد ارائه شده!


خبرنگار حدس می‌زند و در بررسی بعدی، آمار کل کتاب‌های منتشر شده را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ یعنی با لحاظ کردن تعداد تجدید چاپی‌ها. بر این اساس تعداد کتاب‌هایی که از ابتدای انقلاب تا به امروز منتشر شده، تقریبا همان یک میلیونی است که در خبر آمده. اما چرا در اخبار و اظهارات صورت گرفته، این نکته ریز اما سرنوشت‌ساز نادیده گرفته شده که تعداد عناوین کتاب‌های منتشر شده، همانطور که از ادبیات این جمله پیداست، یعنی هر عنوان، تنها باید یک بار در آمارها لحاظ شود زیرا تجدید چاپ دوباره و سه‌باره آن، به معنای تبدیل شدن یک عنوان به دو یا سه عنوان نیست!


مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب در مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره کتاب و رسانه که شب قبل (سه‌شنبه 26 آبان‌ماه) برگزار شد، در تشریح انتظاراتی که از خبرنگاران حوزه کتاب می‌رود، گفت: «امروزه کتاب بیش از هر عرصه دیگری نیازمند ذهن پرسشگر است و خبرنگاران حوزه کتاب باید این تفاوت را نسبت به گذشته درک کنند. ما نباید با مقوله کتاب گذرا برخورد کنیم چرا که امروزه حجم زیادی از داده‌های مرتبط با کتاب تولید و منتشر می‌شود اما تحلیل و نقد جایگاه وافی ندارد.»


حالا آیا در برابر اذهان پرسشگر، پاسخ مسئولانه و متعهدانه‌ای نیز وجود خواهد داشت؟ آیا ایشان روشن کردن این شائبه و اعلام صریح این مطلب که آمار یک میلیونی مربوط به عناوین نیست، مربوط به کتاب‌‌ها به همراه تجدید چاپ‌شان است را در دستور کار قرار خواهد داد؟ و آیا به این نکته در کتاب «آمار و اطلاعات کتاب ایران بعد از انقلاب» که قرار است با حضور سید رضا صالحی امیری؛ مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، احمد مسجد جامعی؛ عضو شورای اسلامی شهر تهران، سید عباس صالحی؛ معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا مختارپور؛ دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور و مجید غلامی جلیسه؛ دبیر هفته کتاب و مدیرعامل خانه کتاب رونمایی شود، اشاره شده است؟


آمار نشر بعد از انقلاب تا امروز















































































































































































































سال



تعداد کل



چاپ اولی



1357



292



233



1358



1833



1596



1359



1759



1545



1360



1447



1236



1361



3537



2776



1362



---



---



1363



6421



3890



1364



5716



3410



1365



4246



2391



1366



4508



2085



1367



3703



1822



1368



7732



3768



1369



8186



3843



1370



7571



1921



1371



7502



3110



1372



8224



4527



1373



10621



5470



1374



11993



5828



1375



14597



7205



1376



15439



8230



1377



17327



10202



1378



21335



11665



1379



24830



13490



1380



32279



18362



1381



35748



20631



1382



37710



21266



1383



42103



22360



1384



53571



27403



1385



53709



25152



1386



56823



25172



1387



57124



25407



1388



60788



28896



1389



65114



33130



1390



68718



35066



1391



63966



34283



1392



66242



35566



1393



73046



42695



1394-تا 27 آبان



43540



26733



جمع کل:



999300



522365




* استخراج اطلاعات نشر در سال 1362 از بانک اطلاعاتی خانه کتاب مقدور نیست اما با در نظر گرفتن آمار نشر در سال‌های قبل و بعد از این سال، آمارهای تقریبی با تلورانس چند هزارتایی لحاظ شده‌اند.


لینک خبر در سایت خانه کتاب


لینک خبر در خبرگزاری ایبنا


انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب