بازار در انتظار بازگشت 27 میلیارد دلار ارز صادراتی/ بانک مرکزی اسامی صادرکنندگان متخلف را اعلام کند

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، بازگشت ارز صادراتی به کشور، چالشی است که در شرایط افزایش تحریم‌ها و کاهش ارز در داخل کشور خودنمایی بیشتری می‌کند و همچون همیشه با کاهش درآمدهای ارزی نیز این موضوع به یکی از اصلی‌ترین علت‌های کمبود ارز در کشور مطرح ‌شده است. در یک ماه اخیر مسئولان دولتی و بانک مرکزی مکرر این معضل را به‌عنوان یکی از علت‌های اصلی افزایش نرخ ارز بیان کرده‌اند.

تجربه سال 97 و 98 پیش‌روی سال 99

بانک مرکزی برای سال 1399 بسته سیاستی خود را برای نحوه بازگشت ارز حاصل صادرات در دو سال 98 و 97 تمدید کرده به نحوی که قرار شده تا شیوه بازگشت ارز حاصل از ارز صادراتی در سال 99 مانند سال 98 و نحوه رفع تعهد ارز سال 98 با توجه به شرایط اعلامی سال 97 خواهد بود.

بر اساس بسته سیاستی بانک مرکزی، صادرکنندگان مکلف شده‌اند تا پایان تیرماه ارز حاصل از صادرات خود را به کشور بازگردانند. صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی میزان ارز حاصل از صادرات را که به کشور بازنگشته 27/5 میلیارد دلار اعلام کرده که 25 میلیارد دلار آن مربوط به سال‌های پیش است که دولت نیز برای بازگشت آن به همه صادرکنندگان تا پایان تیرماه مهلت داده تا ارزهای سال 97 و 98 خود را بازگردانند.

بانک مرکزی در سال 98 دستورالعمل‌هایی را برای رفع تعهدات ارزی سال 97 و بازگشت ارزهای سال 98 صادر کرده بود؛ اما بازهم اجرایی نشد که با توجه به روند فعلی در سال جاری نیز برخی از صادرکنندگان حقوقی و حقیقی روال گذشته را دنبال کرده و از ورود ارز خود به کشور یا به بازار نیما خودداری خواهند کرد. رفتار اشتباه برخی از صادرکنندگان در حالی تکرار می‌شود که بازار ارز به دلیل شیوع کرونا و بسته شدن مرزها و همچنین افت شدید درآمدهای نفتی در وضعیت بحرانی کمبود ارز و افزایش دلالی به سر می‌برد.

زمان افزایش سختگیری‌ها در سیاست‌های ارزی فرا رسید

تاکنون اقدامات دولت و بانک مرکزی برای افزایش فشارها به صادرکنندگان ثمری نداشته و تعداد صادرکنندگانی که ارزهای خود را بازنگردانده‌اند، افزایش یافته است. بانک مرکزی در سال‌های اخیر بیشتر با رویکرد استفاده از ابزارهای سیاستی سعی کرده تا ارزهای حاصل از صادرات را از طریق سامانه نیما به کشور بازگرداند؛ اما برخی از شرکت‌ها به تعهدات مشخص شده عمل نکرده‌اند و ارزهای خود را بعضاً در بازار آزاد فروخته‌اند یا کلاً به کشور بازنگردانده‌اند.

به نظر می‌رسد در شرایط فعلی کشور لازم است تا سیاست‌های سختگیرانه‌تر و دقیق‌تری برای بازگشت ارز صادرکنندگان اجرایی شود. علاوه بر این لازم است تا اقدامات قضائی نیز در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد. حسن روحانی، رئیس جمهور در آخرین اظهار نظر خود از اتخاذ تصمیماتی حاد برای بازگشت ارز صادراتی به کشور خبر داد. وی در این باره گفت: علی‌رغم اینکه هیچوقت دلمان نمی‌خواست یک صادرکننده را از طریق اعمال فشار و یا اقدامات قوه قضائیه تحت فشار قرار دهیم، به ناچار تصمیمات حادی را باید اتخاذ کنیم. مبنای ما این است که همه مردم و صادرکنندگان ما کسانی هستند که برای کشور می‌خواهند کار کنند و ما را در زمینه ارز بی نیاز کنند.

برای جلوگیری از تکرار اتفاقات ارزی سال‌های 97 و 98 لازم است تا در برخی از سیاست‌های تخصیص ارز  صادرات‌کنندگان تجدیدنظر و برای افزایش حجم بازگشت ارز سیاست‌های سختگیرانه‌ای لحاظ شود. یکی از اقدامات تخصیص جایزه‌‌های صادراتی و کاهش معافیت‌های مالیاتی پس از بازگردادن ارز است.  علاوه‌ بر این باید بانک مرکزی تمامی شرکت‌هایی را که ارزهای خود را بازنگردانده‌اند، به صورت شفاف معرفی کند تا مطالبات و هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی برای آن‌ها افزایش یابد.

انتهای پیام/4141/پ