۵ توصیه قرآنی برای نمایندگان جدید مجلس

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا - مرتضی باقری زاده؛ در این روزهای آغازین مجلس شورای اسلامی، می‌توان گفت که یکی از اثرگذارترین فعالیت‌های نمایندگان مجلس درست کردن رابطه شان با مردم است.

حال سئوال این جاست که چگونه می‌توان این رابطه را بهبود بخشید تا مردم با تمام وجودشان مسئولین را در کنار خودشان حس کنند؟ برای پاسخ به این سئوال باید به سراغ قرآن و احادیث رفت.

برداشتن فاصله‌ها

یکی از وظایف مهم مسئولین در نظام جمهوری اسلامی این است که، فاصله‌هایی را که بین مردم و منتخبین مردم وجود دارد بردارند.

در همین زمینه می‌توان به آیات 43 و 159 سوره ی آل عمران اشاره کرد. يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ‌ . آل عمران/43.

و درتفسیر این آیه می خوانیم: منتخبين و برگزيدگان، بايد همراه توده‌ها و در متن جامعه باشند، نه جدا و منزوى از مردم.

همچنین در همین رابطه آیه 159 سوره ی آل عمران می فرماید: فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ‌

که در تفسیر این آیه نیز چنین آمده است که نظام حکومتی اسلام، بر مبنای محبت و ارتباط تنگاتنگ با مردم است. آل عمران/159: تفسیر نور.

در این باره می‌توان از نوع حکومتداری امیرالمومنین(ع) نیز کمک گرفت. امیرالمومنین (ع) در نامه‌ای که به مالک اشتر می‌نویسند؛ می‌فرمایند: ای مالک! مقداری از وقت خود را برای مراجعه کنندگان نیازمند قرار ده و خویش را برای شنیدن سخنانشان آماده ساز، در جمع آنان بنشین و برای خشنودی خداوندی که تو را آفریده، در برابرشان فروتن باش و سپاهیان و همکاران و نگهبانان و پاسداران خود را از حضور در آن مجلس دور بدار؛ تا بدون ترس و نگرانی سخن دل خویش را بگویند.

رفاه مردم به جای رفاه خود

دومین موردی که در این مبحث بایستی به آن توجه کرد موضوع توجه به رفاه مردم است. به عبارتی کسانی که مسئولیت به دست می‌گیرند، به جای این که به فکر رفاه و زندگی مرفهانه خود باشند و از موقعیتی که دارند سوء استفاده کنند، باید به این فکر باشند که مردم در رفاه زندگی کنند.

برای فهم بیشتر این مطلب سراغ آیاتی از قرآن کریم رفته و با کمک گرفتن از تفاسیر این آیات فهم مطلب روشن تر می‌شود.

قرآن کریم در سوره نسا؛ آیه ی 53 می‌فرماید: أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذاً لا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيراً.

در تفسیر این آیه نیز در کتاب شریف تفسیر نور چنین آمده، كسى كه حكومت و قدرت را بدست مى‌گيرد بايد به فكر رفاه مردم باشد. نسا/53: تفسیر نور.

در خصوص رفاه مردم می‌توان به سوره ی آل عمران و آیه 79 نیز اشاره کرد. در این آیه می‌فرماید: ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِباداً لِي مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِما كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتابَ وَ بِما كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ‌

تفسیر این آیه نیز چنین است که، استفاده نادرست ازموقعيّت، محبوبيّت ومسئوليّت، ممنوع‌است. آل عمران/79: تفسیر نور.

باز هم باید گفت که توجه به سبک حکومتی امیرالمومنین(ع) می‌تواند راهگشای مسئولین  نظام جمهوری اسلامی ایران باشد.

در همین زمینه امام باقر(علیه السلام) می‌فرمایند: امام علی(ع)، پنج سال بر مردم حکومت کرد، در حالی که هیچ آجری روی آجر نگذاشت و هیچ خشتی بر خشتی ننهاد.

همچنین حضرت باقر العلوم در خصوص دوران حکومت حضرت علی علیهما السلام فرمودند که، امام علی(ع) در پنج سال حکومت خود، به مردم نان گندم و گوشت می‌خورانید و خود به منزل‏ برمی‌گشت و نان جو با روغن و سركه می‌خورد.

اطلاع رسانی و نظرخواهی

سومین موردی که در این مطلب به آن پرداخته می‌شود، این موضوع است که مسئولین نباید فقط به فکر کار کردن باشند و نسبت به افکار عمومی بی توجه باشند.

آنان باید کارهایی را که انجام می‌دهند به اطلاع مردم برسانند و حتی در حد امکان از مردم نظرخواهی نیز داشته باشند. یعنی باید مردم  از کارها و تلاش هایشان مطلع باشند.

به سوره  بقره آیه ی 258 توجه بفرمایید: أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَّ إِبْراهِيمَ فِي رَبِّهِ أَنْ آتاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِي وَ يُمِيتُ قالَ أَنَا أُحْيِي وَ أُمِيتُ قالَ إِبْراهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِها مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ‌ . بقره/258

در ذیل تفسیر این آیه در کتاب تفسیر نور آمده، توجّه به افكار عمومى و قضاوت مردم لازم است. بقره/258: تفسیر نور.

در ضمن نباید نسبت به نظرخواهی و مشورت گرفتن از مردم بی تفاوت بود، که باید به گواه دو آیه زیر گفت این بی‌تفاوت بودن، مورد تایید قرآن نیست.

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قالَ يا بُنَيَّ إِنِّي أَرى‌ فِي الْمَنامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ ما ذا تَرى‌ قالَ يا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ . صافات/102

تفسیر نور در ذیل این آیه می‌فرماید، نظر خواهی از مردم، براى دريافت ميزان آمادگى آنان، حتّى در كارهاى روشن و مسلّم مفيد است. صافات/102: تفسیر نور.

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ‌ . آل عمران/159

تفسیر نور درباره این آیه نیز آورده که پیامبر وظیفه  داشت با مردم، حتی آنان که در گذشته لغزش داشته‌اند مشورت کند. آل عمران/159: تفسیر نور.

در ضمن یک نکته بسیار مهم نیز وجود دارد و آن این است که متاسفانه برخی از مسئولین فکر می‌کنند که اگر از مردم در مواردی نظر خواهی کنند، به قاطعیت و قدرت آنها آسیب می‌رسد؛ در حالی که این گونه نیست.

تفکر صحیحی که قرآن به ما آموزش می دهد این گونه است: فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ‌ . آل عمران/159

این آیه در تفسیر نور چنین تفسیر شده که، مشورت کردن، منافاتی با حاکمیت واحد و قاطعیت ندارد. آل عمران/159: تفسیر نور.

در جریان قرار دادن مردم

نکته مهم دیگری که باید مسئولین به آن توجه داشته باشند این است که، اگر قرار است مردم در کاری با مسئولین همکاری کنند، حتما باید آنها را در جریان کار قرار داد و به آنها آگاهی داد.

قُلْ هذِهِ سَبِيلِي أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى‌ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي وَ سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ . یوسف/108

در تفسیر آیه نیز چنین آمده است؛ مردم را چشم بسته و بدون آگاهى نبايد به انجام كارى ترغيب كرد. یوسف/108: تفسیر نور.

توجه به اقشار آسیب پذیر

آخرین نکته این است، مسئولینی که برای مردم برنامه ریزی می‌کنند، حتما باید توجه ویژه‌ای به افراد آسیب پذیر در جامعه داشته باشند.

به عنوان مثال: این روزهایی که بسیاری از مردم به خاطر کرونا، آسیب پذیر شده‌اند، وظیفه مسئولین نظام است که به آنها کمک کنند.

شاید توجه به آیه ی 11 سوره ی ممتحنه بتواند به ما کمک کند. وَ إِنْ فاتَكُمْ شَيْ‌ءٌ مِنْ أَزْواجِكُمْ إِلَى الْكُفَّارِ فَعاقَبْتُمْ فَآتُوا الَّذِينَ ذَهَبَتْ أَزْواجُهُمْ مِثْلَ ما أَنْفَقُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ . ممتحنه/11.

تفسیر نور در ذیل این آیه چنین نوشته است که، افراد آسيب‌پذير بايد مورد حمايت قرار گيرند و از بيت المال يا غنائم، خسارت آنها جبران شود. ممتحنه/11: تفسیر نور.

در همین زمینه امام علی(ع) می‌فرمایند: اموال را در بین مردم به طور مساوی تقسیم کردم، همان طور که پیامبر این چنین تقسیم می‌کرد و آن را مانند گوی در بین ثروتمندان قرار ندادم تا دست به دست شود.

انتهای پیام/4139/