دولت باید گزارش دیوان محاسبات را تحمل میکرد/ بعد از مجلس به دانشگاه میروم
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان دوره دهم مجلس در برنامه زنده تلویزیونی گفتوگوی ویژه خبری که از شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی پخش شد، اقدامات این دوره از مجلس و مسائل مرتبط با نظام قانونگذاری و نظارت بر امور کشور در حوزههای گوناگون داخلی و خارجی را تشریح کرد.
این گفتگوی تلویزیونی در محل مجلس شورای اسلامی صورت گرفت و اجرای آن را علی ظهوریان برعهده داشت.
مجلس شورای اسلامی در زمینه گام دوم انقلاب تلاشهای خوبی داشت
لاریجانی در جریان این گفتگو در پاسخ به سوال مجری این برنامه درباره روند قانونگذاری و نظارت مجلس در شرایط پرفراز و نشیب سیاسی، بین المللی و تغییرات شرایط اقتصادی و عملکرد مجلس دهم در این خصوص گفت: مجلس دهم تا هفتم خرداد فعال است و دو روز کاری باقی مانده و اگر کاری باشد مجلس بعدی آن را انجام خواهد داد و در خدمت ملت خواهد بود. اما یکی از نکاتی که در این دوره هم زمان با فعالیت مجلس دهم شد، مسأله نظریه گام دوم بود که توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شد و مجلس در این زمینه تلاش خوبی داشت البته در وهله اول باید گفت گام دوم یعنی چه و چه اصول و هدفی را دنبال می کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: پیش از طرح اقدامات مجلس درباره گام دوم انقلاب راجع به ارزیابی مجلس به صورت کلی یکی از نکات مهم این است که مجلسی که نمایندگان مردم است، پایگاه اصلی مردمسالاری و دموکراسی به خصوص در جمهوری اسلامی بوده و هرچه پشتوانه مردمی قوی تری داشته باشد، نمایندگان آن نماینده واقعی تر مردم بوده و از قدرت برخوردار است.
103 نماینده مجلس دهم سابقه ایثارگری داشتند
وی در ادامه با بیان اینکه مجلس دهم 62 درصد آرای مردمی را داشت که پشتوانه خوبی بود، عنوان کرد: در دوره بعد از انقلاب تنها یک مجلس پشتوانه مردمی بیش از دوره دهم داشت که مشارکت آن حدود 72 درصد بود اما بقیه از مجلس دهم پایین تر بودند لذا برخورداری مجلس دهم از پشتوانه 62 درصدی مردم نشان دهنده پشتیبانی مردم است.
لاریجانی در ادامه با اشاره به ترکیب مجلس دهم بیان داشت: در مجلسی که 290 نماینده دارد، 103 نفر ایثارگر با سابقه جبهه و برخی از آنها جانباز و بیش از یک سوم آنها آزاده هستند همچنین 16 نفر آنها فرزند شهیدند که نشان می دهد پیوند مجلس با انقلاب بسیار قوی است.
سابقه اجرایی 80 درصد نمایندگان مجلس دهم
رئیس قوه مقننه ادامه داد: از لحاظ سابقه اجرایی، 80 درصد نمایندگان مجلس فعلی سابقه اجرایی داشته اند که به فهم مشکلات مردم کمک می کند و هرچه سابقه اجرایی بیشتر باشد مشکلات مردم را بیشتر می شناسند چنانچه 4 نفر نمایندگان سابقه وزارت، 4 نفر استاندار، 5 نفر معاون وزیر، 11 نفر فرماندار و تعداد زیادی شهردار بوده اند که حکایت از ترکیب سابقه اجرایی مجلس دارد.
وی در ادامه با بیان اینکه 167 نفر نمایندگان دارای مدرک تحصیلی دکتری یا فوق دکتری هستند، اظهار داشت: این موضوع نشان می دهد افراد کارآمدی در مجلس بوده اند که به خوبی تصمیم می گرفتند همچنین 80 نفر تدریس دانشگاهی داشته اند و بخشی از نخبگان بودند، پس ظرفیت خوبی بود البته گاهی مطالبی گفته می شود که باید دید مجلس در چه شرایطی کار کرد.
مجلس دهم بیشترین توجه را به شرکتهای دانشبنیان کرد
لاریجانی در ادامه اظهار کرد: از طرفی رهبری گام دوم انقلاب را مطرح کردند و از طرفی به مشکل تحریم ها خوردیم که هر دو باید در نظر باشد؛ در گام دوم راه حضور جوانان به خصوص متخصصان باید باز شود که در مجلس خیلی به این مسأله توجه شد و همین که بازنشستگان نمی توانند به کار خود ادامه دهند به خاطر اصلاح قانون قبلی از سوی مجلس است تا این تفکر تحقق یابد و بخش های اجرایی مجبور به استفاده از جوانان شوند.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با تأکید بر اینکه به نظر من هیچ مجلسی اندازه مجلس دهم به شرکت های دانش بنیان توجه نکرد، بیان داشت: مجلس در این چهار سال هر سال علیرغم اینکه در لایحه دولت نیامده بود، از صندوق توسعه مبالغی برای شرکت های دانش بنیان در نطر گرفت و اینکه امروز تعداد زیادی کار می کنند به خاطر این است که مقام معظم رهبری فرمودند و مجلس کارسازی کرده و بستر را فراهم کرد همچنین اینکه هم اکنون در بحث کرونا تعداد زیادی از شرکت های دانش بنیان فعال هستند به خاطر این است که از قبل برای آن فکر شده و حمایت صورت گرفته بود و صندوقی برای آن در نظر گرفته شد.
کمک 200 میلیون دلاری به شرکتهای دانشبنیان
وی در ادامه با بیان اینکه در جریان بررسی لایحه بودجه سال 99 مبالغ قابل توجه برای شرکت های دانش بنیان در نظر گرفتیم، عنوان کرد: این در حالی است که آنها خودشان باید به دنبال منابع بودند اما چون می دانستیم جوان هستند، اجبار کردیم 200 میلیون دلار به شرکت های دانش بنیان داده شود تا موتور کارشان راه بیفتد.
لاریجانی اضافه کرد: یکی از مسائل مهم ایجاد فضای کسب و کار و رفع موانع تولید است چرا که کشور ما به لحاظ مقررات دیوانی بسیار مشکل دارد و سرمایه گذاران باید کفش آهنی بپوشند تا اقدامات را انجام دهند از این رو طرح مجلس برای ایجاد پنجره واحد در وزارتخانه ها طرح دیگری بود که به تصویب رسید که اگر کسی قصد کار صنعتی دارد و به وزارت صنعت می رود، آنها باید برای دریافت مجوزهای بعدی برای او اقدام کنند البته این قانون هنوز خوب اجرا نشده اما اساس کار درست است و ما به دنبال رفع موانع بودیم.
کمیسیون ویژهای برای رفع قوانین و مشکلات حوزه تولید ایجاد کردیم
رئیس مجلس دهم شورای اسلامی در ادامه با اشاره به تشکیل کمیسیون ویژه برای رفع قوانینی که مشکلاتی در این زمینه به وجود می آورد، عنوان کرد: در مجلس، قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالاهای ایرانی را تصویب کردیم که در مجلس قبلی تصویب شده بود و در این مجلس اصلاح شد و شرایط ورود کالای خارجی را سخت کردیم و قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی به این معنا بود که هر تعداد افرادی منابع محدودی دارند بتوانند در بخش نفت سرمایه گذاری کنند و این حوزه از انحصار در آمد.
وی افزود: قانون اساسنامه انرژی های تجدیدناپذیر و خرید توسط دولت نیز برای این بود که در بخش های مختلف که از انرژی خورشیدی استفاده می شود، بخش خصوصی ورود کند و قانون آن را تصویب کردیم.
مروری بر مهمترین مصوبات مجلس
لاریجانی در ادامه با اشاره به تصویب قانون تاسیس اداره مدارس آموزش و پرورش غیردولتی، گفت: بسیاری از جوانان فارغ التحصیل هستند که با دوستانشان امکان اداره یک مدرسه را دارند، باید توجه می شد که با چه حمایت هایی از آموزش و پرورش می توان موتور این بخش را به حرکت انداخت که با این قانون موفق به این کار شدیم.
وی با اشاره به تصویب قانون حمایت از توسعه اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری ادامه داد: یکی از مشکلات امروز کشور در اطراف شهرها مهاجرت و حاشیه نشینی است که باید برای آن راهکاری اندیشیده می شد، در روستاها امکانی برای کار جوانان وجود ندارد یا این امکان کم است، وقتی در روستاها زاد و ولد صورت می گیرد و جمعیت زیاد می شود باید امکان های مختلف برای آن ها فراهم شود.
لاریجانی ادامه داد: ما از صندوق توسعه اجازه برداشت یک میلیارد دادیم تا با پرداخت وام های 4 تا 5 درصد امکان سرمایه گذاری های صنعتی، معدنی، گردشگری در حوزه کشاورزی و گلخانه ای وجود داشته باشد که تا جایی که اطلاع دارم خوب پیش می رود.
وی با یادآوری تصویب قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، تصریح کرد: یکی از مشکلات کشور تولید محصولاتی با استاندارد پایین بود که ما با تصویب این قانون مستحکم اجازه دادیم جلوی کارهایی که ظرفیت و بهره وری کافی ندارد گرفته شود.
لاریجانی تصویب قانون نظام جامع آموزشی فنی و حرفه و مهارتی را از دیگر دستاوردهای مجلس دهم برشمرد و تاکید کرد: هرم تخصصی در کشور ما خوب نیست به طور مثال در حالی که باید به ازای 60 تکنیسین یک مهندس داشته باشیم اما هم اکنون این موضوع برعکس بوده به طوری که تعداد زیادی مهندس در اختیار داریم و در مقابل تعداد تکنسین ها کم هستند، ما با تصویب این قانون کمک کردیم تا با حضور بخش خصوصی زمینه آموزش تکنسین ها باز شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اصلاح قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر در مجلس دهم تاکید کرد: در این زمینه قانونی داشتیم که با اشکالاتی همراه بود، کمیسیون ویژه ای تشکیل شد تا زمینه فعال شدن حضور جوانان فراهم شود.
لاریجانی وجود پسماندها در شمال، جنوب، پایتخت و سایر شهرها را مشکل جدی کشور برشمرد و گفت: ما برای حل این مشکل قانونی را به تصویب رساندیم تا از حضور بخش دولتی حمایت شده و پسماندهای عادی به جز پسماندهای بیمارستانی ساماندهی شود.
وی با یادآوری قانون ارزش افزوده، گفت: این قانون که برای برخی صنوف مشکلی را ایجاد کرده بود با تجدیدنظری که در مجلس صورت گرفت زمینه رفع مشکلات را فراهم کرد.
لاریجانی با اشاره به تصویب قانون صندوق های مکانیزه تصریح کرد: به دلیل بروز شرایط کرونا باید جنس خریدهای رودرو عوض می شد ما با تصویب این قانون به مدد مردم آمدیم تا هم از نظر مالیات و هم از نظر ارتباطات با مردم شرایط تسهیل شود.
وی با اشاره به قانون مبارزه با قاچاق و ارز یادآور شد: این قانون نیز از جمله قوانینی بود که مشکلاتی داشت و در مجلس دهم بازنگری شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی قانون بخشودگی جرائم را از دیگر دستاوردهای مجلس دهم عنوان کرد و گفت: چندین میلیون نفر از افراد وامهای خردی دریافت کرده بودند که امکان بازپرداخت به موقع آن را نداشتند، به همین دلیل از سوی بانکها با جرائم سنگین روبه رو شده بودند، مجلس برای حل مشکل مردم این قانون را تصویب کرد البته چندین بار با رد از سوی شورای نگهبان رو به رو شد که با اصرار مجلس به مجمع تشخیص ارسال و در نهایت تصویب شد، ما با این اقدام به مردم مهلت دادیم که جرائم برداشته شده تا مردم نفسی بکشند.
لاریجانی قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران صنایع دستی را اقدام مجلس دهم در زمینه حمایت از هنرمندان دانست و افزود: در زمینه اصلاح قانون چک نیز مجلس ورود مؤثری داشت به طوری که با اصلاح و ساده سازی قانون تلاش شد تا مسئله ورود چندین میلیون نفر به زندان به دلیل جرائم مرتبط با چک مرتفع شود.
وی با تاکید بر حل مسئله مسکن جوانان گفت: در این زمینه جلساتی داشتیم که در شهرهای کوچک و همچنین شهرهای بزرگ امکانات و تسهیلاتی به جوانان در قالب وام داده شود.
نظارت به معنی جدال با دیگر قوا نیست
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه در پاسخ به پرسشی در مورد عملکرد نظارتی مجلس دهم خاطرنشان کرد: به خاطر دارم در مجلس هشتم رهبری چند نکته درباره نظارت فرمودند که در مجالس بعدی هم تکرار شد، رهبری فرمودند دو عنصر نظارت و همکاری صمیمانه در تعامل با قوای دیگر دو بخش تفکیک ناپذیرند؛ این به معنای آن است که نظارت به معنای جدال با قوای دیگر نیست، همه جزو یک حکومت هستند باید هدف از نظارت این باشد که مشکل را حل کنند که گره از کار مردم باز شود؛ گاهی بعضی فکر می کنند که مجلس باید مرتب یقه دولت و قوه قضائیه را بگیرد در حالی که این طور نیست، رهبری در جای دیگری فرمودند هرگز نباید نظارت مجلس به معنای رقابت با دولت باشد بلکه باید به معنای در نظر گرفتن نیازها و ضرورت ها و تنگناهای آن باشد.
لاریجانی ادامه داد: باید در نظر بگیریم که دولت در چه شرایطی کار می کند، فرض کنید در شرایط تحریم و کرونا که همه دنیا با آن درگیر هستند باید شرایط کار دولت در نظر گرفته شود، رهبری فرمودند محور کار و عمل در کشور و نماد داخلی و خارجی نظام جمهوری اسلامی عمدتا قوه مجریه است که همه باید به آن کمک کنند، از این عبارت می فهمیم هر قوه باید کار خود را بکند، نظارت کار مجلس است اما باید به تنگناها توجه شود، واقعیت این است که نظارت تلخ است اما این رفتار را باید با نگاه صمیمانه شیرین کنیم تا با همکاری و تعامل مشکل مردم حل شود.
مذاکرات مجلس علنی است و در کمیسیون ها به روی خبرنگاران باز است
لاریجانی درباره موضوع شفافیت آراء در مجلس دهم که از دیگر پرسش های مجری برنامه بود نیز توضیح داد: شما کُنه این مسئله را درباره خودتان باز نمیکنید، باید به این نکته دقت کرد که در تمامی کمیسیونهای مجلس باز بوده و خبرنگاران میتوانند به آن ورود کنند. از سوی دیگر تمام مذاکرات مجلس علنی است و صحبت موافقان و مخالفان پخش میشود و تنها رأی نمایندگان مطابق آییننامه مکشوف نیست.
رئیس مجلس شورای اسلامی با طرح این پرسش که مذاکرات سایر دستگاهها چگونه پخش میشود، ادامه داد: آیا مذاکرات مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان به صورت مستقیم پخش میشود؟ همه جزو یک حکومت هستیم و نمیتوان گفت رادیو و تلویزیون مردمی نیست.
وی گفت: تنها صحبتهای رئیس قوه قضائیه از صدا و سیما پخش میشود، آیا صحبت سایر افراد حاضر در جلسات قوه قضائیه به صورت مستقیم از رادیو و تلویزیون پخش میشود، آیا جلسات شوراهای موجود در رادیو و تلویزیون مانند شورای معاونین، سیاستگذاری و ... برای مردم پخش میشود؟
من با شفافیت آرا مخالف نیستم
لاریجانی با بیان اینکه من با شفافیت آراء مخالف نیستم، ادامه داد: در ابتدا باید تلاش شود سایر دستگاهها نیز همانند مجلس شفاف باشند و حداقل مذاکرات آنها پخش شود؛ پس از این مرحله باید به دنبال اجرایی کردن گام بعدی بود، نمیتوان در حکومت یک بام و دو هوا باشیم.
رئیس قوه مقننه کشورمان تصریح کرد: نباید سایر دستگاهها در نهایت اختفاء باشند و تنها یک خبر از آنها پخش شود اما در مورد مجلس علیرغم شفافیت بسیاری که هم اکنون وجود دارد به دنبال شفافیت بیشتر باشیم.
وی در تشریح دلیل مخالفت برخی نمایندگان با شفافیت آراء توضیح داد: از آنجایی که برخی نمایندگان از شهرهای کوچک وارد مجلس می شوند و در برخی موارد بخش قدرتمندی در شهرها حضور دارند که به نمایندگان فشار میآورند و نماینده هنگام رأی دادن باید مصلحت کشور را در نظر گرفته و بین خود و خدای خود رأی دهد، ممکن است اگر آراء به صورت شفاف باشد مانع تصمیمگیری درست شده و نماینده به لغزش بیفتد.
لاریجانی ادامه داد: ممکن است برخی نمایندگان زور نپذیرند اما شرایط در شهرهای کوچک شرایط متفاوت است، هر عملی که نماینده را از رابطهای که با خدا دارد و رأی دادن برای مصالح مملکت بازدارد، به ضرر است.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برخی معتقدند شفاف نبودن آراء منجر به برخی لابیگریها میشود، به راهکار حل این مشکل اشاره و ادامه داد: اگر انتخابات از سطح خرد به کلان برسد و احزاب قویتر شوند این مشکلات برطرف میشود زیرا احزاب در برابر فشار افراد سینه سپر میکنند.
نظام انتخابات حزبی شود
وی با بیان اینکه باید نظام انتخابات باید به سمت حزب و تشکیلات هدایت شود، ادامه داد: در صورت تحقق این مهم هر چند نماینده از شهر کوچک باشد، اما به دلیل پشتیبانی حزب، شفافیت آراء به راحتی محقق میشود زیرا احزاب نظر خود را درباره لایحه اعلام میکنند.
10هزار تذکر و 3 هزار سوال؛ نمایندگان دیگر باید چه می کردند که نکردند؟
موضوع عملکرد نظارتی مجلس دهم از دیگر سوالات مطرح در این برنامه زنده تلویزیونی بود که دکتر لاریجانی با اشاره به امکانات متنوع مجلس در حوزه نظارتی افزود: تذکر، سوال، استیضاح، تحقیق و تفحص و نظارت کمیسیونها از جمله ظرفیتهای مجلس در حوزه نظارتی است.
رئیس قوه مقننه کشورمان بیان کرد: ده هزار تذکر به رئیس جمهور و وزرا و 3 هزار سوال از وزرا که برخی از سوالات منطقهای بوده و در کمیسیون رفع شده ، در مجلس دهم مطرح شده است، علیرغم این پیگیری ها نمی دانم نمایندگان باید در این دوره چه میکردند؟
وی با بیان اینکه 183 سوال از وزرا در صحن علنی مجلس بررسی و رأیگیری شد، اظهار کرد: 5 سوال از رئیس جمهور و 6 استیضاح در مجلس دهم صورت گرفت که دو استیضاح رأی آورده و مجلس رأی اعتماد خود را از دو نفر پس گرفت.
لاریجانی گفت: 63 مسئول برای توضیح درباره گرد و غبار، مشکلات حوزه کشاورزی، صنعت، آبیاری تحت فشار، موسسات مالی و اعتباری و نحوه سرمایهگذاری خارجی برای حضور در جلسه علنی به مجلس احضار شدند.
برگزاری 53 جلسه غیرعلنی در مجلس دهم
رئیس قوه مقننه کشورمان ادامه داد: 53 جلسه غیرعلنی با حضور مسئولان درباره مسائل سیاسی، امنیتی مانند مشکل اهواز و حمله داعش و مسائل اقتصادی در مجلس دهم برگزار شد که نمایندگان و کمیسیونها نظرات خود را با مسئولان اجرایی در میان گذاشتند.
وی با اشاره به ظرفیت مواد 40 و 45 آییننامه داخلی مجلس اظهار کرد: بر اساس این مواد کمیسیونها عملکرد دستگاههای مرتبط را ارزیابی کرده و اشکالات را گزارش میکنند به همین دلیل 39 گزارش در این زمینه در مجلس دهم بررسی شد که نسبت به مجالس قبلی بیسابقه بود.
لاریجانی با بیان اینکه کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی 10 گزارش درباره عملکرد دستگاههای اجرایی ارائه کرده است، بیان کرد: گزارشهای مذکور درباره رونق تولید، رفع موانع تولید، اصل 44، بدهیهای دولت، سرمایهگذاری و ... بود.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بر اساس ماده 234 آییننامه داخلی مجلس اگر وزیری از قانون استنکاف کرده یا نقض قانون کند موضوع در کمیسیون بررسی شده و به صحن علنی ارجاع میشود و در صورت موافقت نمایندگان به قوه قضائیه ارسال خواهد شد، افزود: در مجلس دهم 17 گزارش به قوه قضائیه ارسال شد.
وی ادامه داد: کمیسیونهای مجلس دهم 1818 جلسه نظارتی علاوه بر بازدیدهای صورت گرفته داشتند که کار سنگینی است؛ همچنین 133 نماینده در 73 مجمع و هیأت ملی ناظر هستند.
لاریجانی با بیان اینکه 279 نماینده در هیأتها و شوراها عضو هستند که یک هزار و 600 گزارش نظارتی در این زمینه تدوین شده است، بیان کرد: کمیسیون اصل 90 که یکی از فعالترین کمیسیونها بود 13 گزارش نظارتی تدوین و به صحن علنی تقدیم کرد که برخی از این گزارشها به قوه قضائیه ارسال شد.
رئیس قوه مقننه کشورمان به اقدامات هیأت تطبیق مصوبات دولت اشاره و ادامه داد: همه آییننامههای دولت در این هیأت از نظر رعایت قانون بررسی میشود که بر اساس گزارشات ارائه شده 2425 آیین نامه بررسی شده که 1966 آییننامه اشکال قانونی نداشته و 110 آییننامه خلاف قانون بود که اعلام رسمی و لغو شد.
وی با بیان اینکه دولت کنونی نسبت به دولتهای قبلی بهتر به قانون عمل کرده است، ادامه داد: یکی از ابزارهای نظارتی مجلس دیوان محاسبات بود که دیوان محاسبات 8516 گزارش تدوین کرد.
مجلس حقوق های نجومی مدیران را به خزانه بازگرداند
لاریجانی ادامه داد: یکی از موارد بررسی شده توسط دیوان محاسبات حقوقهای نجومی بود که حدود 100هزار حقوق مدیران در این زمینه بررسی و اضافه دریافتیها به خزانه بازگشت و 3285 گزارش به دادسرای دیوان محاسبات رفت.
لاریجانی با اشاره به اینکه مرکز پژوهش ها از دیگر ابزارهای مجلس است، گفت: مرکز پژوهش ها در کنار پیشنهادات کارشناسی، پیشنهادات نظارتی ارائه می دهد و تمامی این ابزارها از سوی مجلس به کار گرفته شده است که نتیجه آن در حل مسائل مشاهده می شود.
نظارت مجلس، مشکل سپرده گذاران در موسسات اعتباری را حل کرد
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در موضوع موسسات بی اعتباری که در واقع این یک نوع تعبیر برای موسسات مالی است که برای برخی از آن استفاده می کنند، چندین میلیون نفر گرفتار شدند، افزود: نظارت مجلس در این بخش مشکل سپرده گذاران و مردم را رفع کرد.
لاریجانی در پاسخ به این سوال که در بحث تذکرات و یا بحث های نظارتی مجلس، آیا گاهی مصلحت اندیشی صورت می گیرد؟ بیان کرد: همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند باید در نظارت روابط صمیمانه احساس شود و این موضوع بسیار مهم است و از سوی دیگر مراقبت از تنگناها است که در این حوزه مجلس می تواند از قوانین استفاده کند.
نظارت مجلس بر دستگاه های اجرایی، محترمانه و فاخر بود
وی با بیان اینکه مجلس دهم در حوزه نظارتی بیان محترمانه به کار برد، اما کار نظارتی خود را انجام داد، تصریح کرد: به قول معروف، بنشین، بتمرگ و بفرما همگی یک مطلب را بیان می کنند که در نوع بیان متفاوت هستند. مجلس سعی کرد در موضوع نظارت، از بیان مناسب استفاده کند. در مجلس هشتم، سوال از رئیس مطرح شد اما در مجلس دهم 5 سوال از رئیس جمهور پرسیده شد و مجلس از ابزار نظارتی خود در این بخش استفاده کرد و هر آنجا که لازم بود از ابزارهای خود استفاده کرد. البته مجلس دهم به صورت محترمانه اقدامات نظارتی خود را انجام داد.
رئیس قوه مقننه کشورمان ادامه داد: مجلس دهم با توجه به شرایطی که وجود داشت از ابزار خود به صورت صحیح استفاده و فاخر عمل کرد.
دولت باید گزارش دیوان محاسبات را تحمل می کرد
لاریجانی در پاسخ به سوال دیگری درباره نقش نظارتی دیوان محاسبات و اینکه اخیراً از سوی دولت مورد انتقاد قرار گرفت، افزود: دیوان محاسبات در تفریغ بودجه سال 97 کار حرفه ای خود را انجام داد و باید در قالب تفریغ بودجه باید این موارد را بررسی می کرد، لذا دولت باید در این حوزه تحمل می کرد.
وی با بیان اینکه دیوان محاسبات پیش از قرائت گزارش تفریغ بودجه، نسخه ای از آن را برای بنده و روسای قوا ارسال کرده بود، گفت: آقای دکتر روحانی براساس این گزارش دستور خوبی صادر کرد و به بانک مرکزی دستور داد تا این اشکالات سریعتر رسیدگی شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نظارت کمی تلخ است و باید با ادبیاتی نظارت کرد که اهداف محقق شود، ادامه داد: آنچه که در رسانه ها درباره گم شدن ارز دولتی مطرح شده بود، در لسان رئیس دیوان محاسبات وجود نداشت و آقای عادل آذر این موضوع را به بنده منتقل کرد، البته بنده در آن زمان بیماری کرونا داشتم.
لاریجانی با بیان اینکه در گزارش تفریغ بودجه عنوان شده بود که سرنوشت 4 میلیارد دلار از ارز تخصیص داده شده روشن نیست، تصریح کرد: رئیس کل بانک مرکزی علاوه بر ارائه گزارش در صداوسیما، گزارشی نیز برای بنده ارسال و عنوان کرد که گزارش دیوان محاسبات مربوط به ماه های پایانی سال است و در این فاصله حدود یک میلیارد دلار از ارز دولتی به کشور بازگشته است و دیوان محاسبات نیز از این موضوع استقبال می کند اما باید به این مسئله توجه داشت که دیوان محاسبات در زمانبندی مقرر خود تفریغ بودجه را انجام می دهد.
وی با بیان اینکه موضوع عدم بازگشت این مبلغ ارز مربوط به دولت نیست و بخش خصوصی تخلف کرده است، افزود: بنابراین ناراحتی دولت در این حوزه ربطی نداشت چرا که منظور از گزارش دیوان محاسبات این نبود که 4 میلیارد دلار خورده شده، بلکه باید فرآیند تخصیص ارز با دقت بیشتری انجام شود.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان با اشاره به اظهارنظر رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اینکه برخی از تاخیرها در بازگشت ارز دولتی به دلیل وجود تحریم هاست، افزود: این موضوع قابل مطالعه است، اما دیوان محاسبات در گزارش تفریغ بودجه، نتیجه گزارش خود را ارائه کرد که به نظر بنده دیوان در این گزارش کار حرفه ای خود را انجام داد و عنوان کرد هر کسی نکاتی دارد، ارائه دهد تا در ادامه رسیدگی لحاظ شود.
دولت نیمی از آئین نامه های قانون برنامه ششم را تصویب کرده است
لاریجانی در پاسخ به سوالی مبنی بر عدم همکاری دولت در اجرای قانون برنامه ششم توسعه افزود: در ابتدای بررسی قانون برنامه ششم، اختلاف نظری درخصوص قانون برنامه وجود داشت که آقای رئیس جمهور نظری داشت مبنی بر اینکه با توجه به اینکه مردم به رئیس جمهور با برنامه رأی می دهند، دیگر نیاز نیست که قانون برنامه وجود داشته باشد که نظر مجلس این نبود، چرا که مردم به ریز برنامه های رئیس جمهور رأی نمی دهند و مردم به نکات کلان برنامه ها رأی می دهند، لذا دولت چیزی که به عنوان برنامه ششم توسعه ارائه داد، برنامه بود و مختصری از بخش های مختلف در آن گنجانده شده بود.
وی ادامه داد: استدلال دیگر دولت در عدم ارائه برنامه جامع این بود که قانون دیگری به عنوان مواد دائمی قانون برنامه های توسعه وجود دارد، لذا دولت دیگر به قانون برنامه ششم توسعه نیاز ندارد که در این راستا کشمکشی بین مجلس و دولت صورت گرفت و در نهایت گزارشی خدمت مقام معظم رهبری ارائه گردید مبنی بر اینکه آنچه که دولت به عنوان لایحه برای مجلس ارسال کرده، برنامه نیست و کشور بدون برنامه نمی تواند اداره شود و مقام معظم رهبری امر فرمودند که دولت لایحه ای به عنوان برنامه ششم توسعه به مجلس ارائه دهد که وزانت برنامه داشته باشد، اما باز اصلاح ماهوی صورت نگرفت.
رئیس قوه مقننه کشورمان تاکید کرد: مجلس در آن زمان باید آنچه که دولت در قالب لایحه به مجلس ارائه کرده بود را به یک لایحه وزین برنامه تبدیل می کرد، بنابراین باید آن را گسترش می داد، اما در شورای نگهبان اصلی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر مجلس به لوایح، مواد اضافه کند و از حالت لایحه دولت خارج شود، وجاهت قانونی ندارد که بر این اساس بار دیگر به مقام معظم رهبری نامه نوشتیم مبنی بر اینکه اگر ما بخواهیم لایحه دولت را به قانون برنامه تبدیل کرده و آن را گسترش دهیم، باید شورای نگهبان آن را بپذیرد. مقام معظم رهبری به دولت مهلت دادند برای ارائه لایحه جامع، اما دولت لایحه جامعی ارائه نکرد، لذا شورای نگهبان قبول کرد که آنچه که در مجلس تصویب شده به قانون برنامه ششم توسعه تبدیل شود و بدین منظور کمیسیونی تشکیل و زمان زیادی برای بررسی آن صرف شد. البته نمی توان گفت که دولت هم برای تدوین قانون برنامه ششم توسعه همکاری نکرد چرا که بخش های مختلف قوه مجریه در زمان تدوین این قانون در کمیسیون حضور داشتند.
لاریجانی ادامه داد: گاهی دولت با استفاده از بدنه کارشناسی خود، قانونی منقح تنظیم می کند، اما گاهی مجلس در فرصت زمانی کوتاه این اقدام را انجام می دهد که برنامه ششم توسعه نیز بر همین اساس تنظیم شد، البته زمانی که قانون برنامه ششم توسعه از کمیسیون برای بررسی به صحن علنی مجلس آمد، ایرادات خلاف قانون اساسی و خلاف سیاست های کلی و همچنین ایرادات حقوقی و ویرایشی داشت که اصلاح آن زمان زیادی از مجلس مصروف خود کرد که این قانون نکات خوب بسیاری دارد و دولت باید از اجرای آن استقبال کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به انتشار خبری مبنی بر اینکه تنها 10 درصد آیین نامه های قانون برنامه ششم توسعه توسط دولت تصویب شده است، گفت: این موضوع صحت ندارد، چرا که براساس گزارش نظارت مجلس شورای اسلامی 50 درصد آیین نامه های قانون برنامه ششم توسعه توسط دولت تصویب شده است، البته این مقدار نیز کم است چرا که دولت باید تمام آیین نامه های این قانون را مصوب می کرد.
وی با اشاره به اینکه در قانون برنامه ششم توسعه فصلی مربوط به معادن است، افزود: در این بخش برای فعالیت معادن به استان ها مجوزهایی داده شد تا استان ها بتوانند برای واگذاری معادن به مردم سریعتر عمل کنند.
لاریجانی با اشاره به اینکه در قانون برنامه ششم توسعه برای همسان سازی حقوق بازنشستگان مصوبات خوبی تصویب شد، افزود: همچنین برای چابک سازی دولت در قانون برنامه ششم توسعه ضوابطی در نظر گرفته شده است که برای هر سال باید چه اقداماتی صورت گیرد. البته به نظر بنده باید در این بخش اقدامات بیشتری صورت گیرد و دولت می تواند چابکتر شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به کسری بودجه در کشور افزود: یکی از دلایل کسری بودجه در کشور این بوده که دولت ثمین است و هر چه منابع تامین شود، باید به کارکنان دولت پرداخت شود که بر این اساس در قانون برنامه ششم توسعه تاکید شد که دولت باید تا پایان برنامه ششم توسعه 15 درصد کوچک شود و دولت مکلف شده که در سال دوم، دولت الکترونیک را راه اندازی کند، البته بخش زیادی از زیرساخت های دولت الکترونیک فراهم شده، اما تکمیل نشده است.
وی تأکید کرد: در قانون برنامه ششم توسعه تاکید شد که 5 سال از جنگل ها بهره برداری نشود، چرا که جنگل ها در حال فرسوده شدن هستند و باید مانع آن شویم.
اهداف قانون برنامه ششم برای زمان توافق هستهای بود و مفاد آن بعد از خروج آمریکا از برجام به دلیل تغییر شرایط کشور، باید اصلاح شود
لاریجانی در ادامه با بیان اینکه باید در بخش هایی از قانون برنامه تجدیدنظر شود، اظهار داشت: قانون برنامه در شرایطی به تصویب رسید که توافق هسته ای انجام شده بود و شرکت های مختلف برای سرمایه گذاری آمده و بخش های مختلف فعال شده بود چنانچه شرکت توتال و یکی از شرکت های چینی و چند شرکت دیگر برای سرمایه گذاری آمده بودند به همین دلیل، رشد 8 درصدی برای توسعه کشور در نظر گرفتیم و رشد بخش نفت نیز 39.5 درصد برای متوسط سالانه سرمایه گذاری در نظر گرفته شد.
رئیس مجلس ادامه داد: رشد حوزه صنعت و معدن 26.1 درصد، بخش آب، برق و گاز 30.2 درصد و نرخ واردات 152 هزار میلیارد، نرخ تورم 7.9 و نرخ بیکاری 8.6 ذکر شد که باید برای تحقق آن سرمایه گذاری خارجی صورت می گرفت.
امکان تحقق اهداف برنامه ششم در زمینه سرمایه گذاری خارجی وجود ندارد
وی در ادامه با بیان اینکه در ماده 4 برنامه ششم توسعه آمده که جهت گیری و سیاست های لازم برای تجهیز منابع مالی متوسط سالانه از منابع مالی خارجی 30 میلیارد دلار از خطوط اعتباری بانک های خارجی و در قالب فاینانس باشد، عنوان کرد: همچنین 15 میلیارد دلار به شکل سرمایه گذاری مستقیم خارجی و 20 میلیارد دلار درآمد مشارکت خارجی که جمع آن 65 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی سالانه می شود، باید صورت می گرفت اما این موضوع تحقق نیافت و آن هم دلیل دارد.
لاریجانی در ادامه با اشاره به چرایی عدم تحقق اهداف قانون برنامه توسعه کشور عنوان کرد: یک دیوانه ای در آمریکا پیدا شد که توافق هسته ای را به هم زد و اکنون فروش نفت هم مشکل دارد چه برسد به موضوع سرمایه گذاری خارجی. پس این قانون نکات مهمی داشته و احتیاج به تجدیدنظر با توجه به شرایط دارد.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان با بیان اینکه تا کنون 10 درصد این قانون اجرا شده و بقیه آن نمی تواند در شرایط جاری اجرا شود، اظهار داشت: تصویب این قانون برای بعد از توافق هستهای بوده و الان شرایط تغییر کرده است لذا توصیه ما این است که در مجلس بعدی درباره این قانون تجدیدنظر شده و آن را به روز کنند تا بخش های مختلف بتوانند با توجه به شرایط فعالیت کنند البته اینکه می گوییم سرمایه گذاری خارجی انجام شود می توان به جای آن امکانات متفاوتی تأمین کرد اما این موارد باید اصلاح شود.
مجلس با هماهنگی شورای نگهبان به مدل انتخابات تناسبی رسید
وی در ادامه در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره اصلاح قانون انتخابات و اظهارات دبیر شورای نگهبان درباره کمکاری مجلس در این خصوص توضیح داد: برای آیت الله جنتی احترام زیادی قائلم، ایشان از سابقون انقلاب هستند و نمی دانم این مطلب را گفته اند یا نه و شأن ایشان اجل از این است که در جزئیات نظر بدهند اما تصور می کنم مسأله این بوده در هر مجلسی درباره قانون انتخابات وصله و پینه ای صورت می گرفت و ما در این مجلس گفتیم یک بار بر اساس سیاست های کلی قانون انتخابات بنویسیم که در این زمینه یکی از دوستانی که نماینده مجلس بوده و اکنون عضو حقوقدان شورای نگهبان است، کمک کرد.
لاریجانی ادامه داد: جلسه ای با حضور آقای کدخدایی، کمیسیون مربوطه و مرکز پژوهش های مجلس گذاشتیم و هدف را بیان کردیم و مطالعات وسیعی روی مجالس مختلف دنیا انجام دادیم که چگونه انتخابات خود را برگزار می کنند اما اینکه سیاست های کلی، عادلانه بودن، توجه به مسائل ملی و ارتباطات مردمی نیز در آن باشد نیاز به ساختار قانونی داشت.
رئیس قوه مقننه در ادامه یادآور شد: در نهایت به مدل انتخابات تناسبی رسیدیم به این معنا که نقش افراد هم در یک شهر کوچک و هم در کل استان لحاظ شود مثلا در شهر فریمان کاندیدا باید 15 درصد رأی مردم منطقه را داشته باشد اما باید در کل استان نیز رأی بیاورد تا جایگاه ملی تر شود که انتقاداتی که اکنون می شود به این خاطر است که می گویند نمایندگان در شهرها به دنبال پروژه ها هستند.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه همه باید در انتخابات احساس مشارکت کنند، ابراز داشت: در انتخابات مجلس دهم که 62 درصد پشتیبانی رأی داشت یک لیست در تهران رأی آورد و لیست بعدی با فاصله کمی از آن بود یعنی لیست اول 60 درصد و لیست دوم 40 درصد بود که با این حال لیست دوم به طور کل کنار رفت اما انتخابات تناسبی باعث می شود با یک سطح پایه ای افراد در مجلس حضور پیدا کنند یعنی 60 درصد کرسی برای لیست اول و 40 درصد برای لیست دوم مدنظر قرار می گرفت تا همه احساس مشارکت کنند که آقایان در جلسه تأیید کردند و مطالعات بسیاری هم شده بود.
لاریجانی در ادامه با اشاره به مکالمه تلفنی خود با آیت الله جنتی در این خصوص و تأیید و همراهی کار از سوی کدخدایی، عنوان کرد: بر این اساس، قانون انتخابات بسیار تغییر کرد و دو سال کار برد و بعد در مجلس تصویب شد، اما یک دفعه دیدیم شورای نگهبان اصل تناسبی و استانی بودن را برهم زده و شفافیت مالی خواست که اینجا مجلس حق داشت ناراحت شود البته موضوع شفافیت مالی را با اصرار شورای نگهبان تصویب کردیم و نمی دانیم گره آن کجاست اما درباره قسمت های دیگر، مجلس روی نظر خود ماند و نظر شورا به کمیسیون رفت و از آن تبعیت شد و اصل تناسبی را برداشت و در مجلس به تصویب رسید اما باز هم شورا آن را قبول نکرد.
کسی که می گوید ولایتمدار است، باید مجلس را به عنوان جزئی از نظام ولایی، بپذیرد
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه بگومگوهای اخیر به خاطر ردصلاحیت ها بوده است، اظهار کرد: در این شرایط باید به همه وجوه توجه شود؛ جایگاه شورای نگهبان باید حفظ شده و مورد احترام باشد و از اینکه به این شورا اسائه ادب شود دفاع نمی کنم؛ به مجلس هم نباید بی احترامی شود. برخی حرف ها درباره مجلس درست نیست؛ مجلس پایگاه دموکراسی کشورو جزئی از نظام ولایی کشور است و کسی که می گوید ولایتمدار است نباید صرفا به رهبری اعتقاد داشته باشد بلکه باید حکومت ولایی را بپذیرد چنانچه رهبری فرمودند مجلس ریل گذار است، پس مسیر تحقق ولایت در کشور، مجلس است.
توهین به مجلس اشتباه است
رئیس مجلس شورای اسلامی با طرح این سوال که چطور میشود به مجلس توهین کرد، هر اقدامی در این زمینه را اشتباه و غلط توصیف کرد.
وی سپس به موضوع بررسی صلاحیتها در انتخابات اشاره کرد و ادامه داد: مقداری از این بگو و مگوها در مورد تأیید صلاحیتها بود، ضمن اینکه فکر میکنم شورای نگهبان فصلالخطاب است و به هر حال باید نظر آنان را پذیرفت ولی این نقد را هم وارد میدانم که در بعضی جاها دقیق عمل نشد، اگر مجلس راجع به حقوقدانان شورای نگهبان همین کار را میکرد و میگفت اشکالاتی همچون فساد دارند آیا اقدام شایسته و خوبی بود? مجلس در بررسی حقوقدانان شورای نگهبان با متانت رفتار کرد، در مورد بررسی وزرای دولت هم چنین همین طور بود؛ البته این موضوعات گذشته و هر دو طرف باید از این مسئله عبور کنند زیرا مسائل مهمتری در کشور وجود دارد.
پیگیری مطالبات مردم قم در سطح ملی
لاریجانی در پاسخ به سوالی مبنی بر حضور رئیس مجلس در حوزه انتخابیه قم و پیگیری مطالبات مردمی این شهر افزود: مطالبات مردم در حوزه انتخابیه قم متنوع بود، دفتر ما مرتب با مردم در ارتباط بود به طوری که در زمینه مشکلات بیکاری تا جایی که امکان داشت کمک هایی انجام شد.
رئیس مجلس شورای اسلامی بخشی از مطالبات مردمی را مربوط به حوزه تولید دانست و افزود: قم یک بخش صنعتی، کشاورزی و دامداری است که ما تلاش کردیم با برگزاری جلساتی با حضور استانداران و مدیران مشکلات این حوزه را مرتفع کنیم البته بخش دیگری از مشکلات نیز از طریق مجلس حل شد؛ ما افرادی را گذاشته بودیم تا مشکلات این بخش را در سطح ملی دنبال کنند.
بعد از مجلس برای تدریس به دانشگاه میروم
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه این گفتگوی زنده تلویزیونی، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بعد از پایان دوره دوازده ساله ریاست مجلس در کدام قسمت مشغول فعالیت خواهد شد، خاطرنشان ساخت: کجا برویم خوب است؟ (با خنده) خانه اصلی ما دانشگاه است؛ البته بر حسب ضرورت زمانی در رادیو و تلویزیون و زمانی در دبیرخانه و مدتی را در مجلس مشغول بودم که از همه موارد راضی هستم زیرا وظیفه ما خدمت به انقلاب است؛ من از حضور در مجلس درسهای زیادی آموختم و البته تلاش کردم تا مشکلات مردم را مرتفع کنم، با همه این تفاسیر خانه اصلی ما دانشگاه است بنابراین برای تدریس به دانشگاه میروم.
خاطره ای از روزی که همه نمایندگان لباس سپاه به تن کردند
لاریجانی در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر تصمیم گیری و نحوه اجرای پوشش یکدست لباس سپاه از سوی نمایندگان مجلس در دور دهم گفت: من در آن زمان برای شرکت در کنفرانسی قطر بودم، هنگام سوار شدن به هواپیما آقای دکتر جعفری درباره تصمیم نااهلانه آمریکا مبنی بر تروریستی خواندن سپاه به من اطلاع دادند که برایم بسیار عجیب بود زیرا سپاه پاسداران بخش نظامی کشور ما است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: طی دو ساعت حضور در هواپیما بحثهایی صورت گرفت که چه اقدامی در مقابله با این رفتار آمریکا صورت گیرد که به ذهنم آمد بهترین کار این است که به آمریکا بگوییم اگر شما سپاه را تروریستی میدانید همه ما سپاهی هستیم؛ بر اساس همین موضوع ساعت 11 شب که از هواپیما پیاده شدیم اعلام کردم که با سپاه تماس بگیرید که فردا 300 لباس به مجلس بفرستند که آنها هم انجام دادند، نتیجه این شد که فردای آن روز تمامی مجلس بدون اینکه هیچ اعتراضی وجود داشته باشد لباس را پوشیدند و تصویر خوبی به نمایش گذاشته شد به این معنی که اگر آمریکا به بخش نهاد امنیتی و نظامی ما توهین میکند، ما همه پشت سر آن هستیم، از هر نحلهای که باشند.
خاطرات تلخ از رحلت آیت الله هاشمی و ترور سردار سلیمانی
وی در توضیح تلخترین و شیرینترین خاطرات مجلسی خود گفت: اواخر تصویب برنامه توسعه در مجلس بود که اداره جلسه را برعهده داشتم، یکی از دوستان مراجعه و اعلام کرد که برای آیتالله هاشمی رفسنجانی حادثه ناگواری رخ داده که بسیار خطرناک است؛ بنده همان زمان جلسه را رها کردم و به دفتر آمدم و بعداز پیگیری متوجه شدم که ایشان رحلت کردند که بسیار متأسف شدم زیرا طی این چهل و چند سال پس از انقلاب بنده اغلب با ایشان محشور بودم و معتقدم ایشان خدمات بسیاری به انقلاب داشتند.
لاریجانی شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی را از دیگر خاطرات تلخ مجلسی خود برشمرد و یادآور شد: در روز حادثه من در حوزه انتخابیه قم بودم، شب به دلیل حجم زیاد کار امکان استراحت فراهم نشد و ما تا صبح مشغول بودیم، نماز صبح را که خواندم برای استراحت آماده میشدم که یکی از محافظان اطلاع داد که چنین حادثهای برای حاج قاسم رخ داده است، با هراس بلند شدم و دیدم چنین حادثهای رخ داده است، همان زمان انگار سقف ساختمان بر سرم آمد و بسیار ناراحت شدم، لباس پوشیدم و به طرف تهران آمدم و بین راه با آقای حجازی صحبت کردم که ایشان گفتند آقا فرمودهاند ساعت 11 خدمت ایشان برویم.
رئیس مجلس شورای اسلامی در تشریح شیرینترین خاطرات مجلسی خود گفت: تصویب طرحهایی همچون سرمایهگذاری برای روستاها به دلیل ایجاد اشتغال برای جوانان و همچنین همسانسازی حقوق بازنشستگان اعم از نظامی و غیرنظامی از شیرینترین خاطراتی بود که به یاد دارم.
وی حضور در کنار حاج قاسم سلیمانی به همراه سید حسن نصرالله و شهید عماد مغنیه را از دیگر خاطرات شیرین خود برشمرد و گفت: یک روز شهید حاج قاسم تماس گرفتند زیرا هر زمان که آقای سید حسن نصرالله به تهران تشریف میآوردند ایشان تماس میگرفتند و ما با ایشان جلسات طولانی داشتیم، یک بار گفتند ما میخواهیم به منزل شما بیاییم، شب هنگام و در موعد شام آقای شهید عماد مغنیه، آقای نصرالله و حاج قاسم به منزل ما آمدند که شب بسیار شیرینی بود.
لاریجانی در پایان این گفتوگوی خبری از اجرا و پخش برنامه زندگی پس از زندگی شبکه 4 تشکر کرد و گفت: آقای موزون مجری این برنامه هستند که بسیار هم موزون اجرا میکند؛ این برنامه جزو برنامههای فاخر صدا و سیما است که بنده علاقمندانه آن را دنبال میکنم، از همه شما و دستاندرکارانتان در صدا و سیما بابت این برنامه تشکر میکنم.
انتهای پیام/4034/
انتهای پیام/