تأمین ۵۴ درصد ارز صادرات غیرنفتی از ۳ کشور/ سهم بیش از ۳۰ درصدی محصولات معدنی در ارزآوری غیرنفتی
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، توسعه صادرات غیرنفتی یکی از راهکارهای مهم تحقق جهش تولید است. اما در این زمینه خام‌فروشی همیشه بیشترین سهم را در بین کالاهای صادراتی کشور داشته است. طبق آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران ارزش صادرات غیرنفتی طی سال‌های ۱۳۸۰تا ۱۳۹۷ از ۴/۲ میلیارد دلار به ۴۴/۷ میلیارد دلار افزایش یافته است که مقدار رشد آن ۱۰/۶ بربار شده است. از نظر وزنی نیز ۷/۲۸ برابر شده است. براساس آمارهای رسمی بیش از یک سوم درآمد صادرات غیر نفتی کشور از فروش محصولات معدنی به دست می‌آید که این محصولات تنها ۳ فصل از فصول ۹۸ گانه طبقه‌بندی کالاهای صادرات کشور است که در این ۳ سه فصل ۱۵۲ کد کالایی از میان ۳۸۹۶ کد کالای صادر شده را در بر می‌گیرد. در واقع کمتر از ۴ درصد از اقلام صادرت غیر نفتی بیش از ۳۶ درصد درآمد صادراتی کشور را تشکیل می‌دهد.
بررسی سهم ارزآورترین کالاهای صادراتی غیرنفتی در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ نیز نشان می‌دهد که سهم ۵ قلم کالای اول ارز آور از کل کالاهای صادراتی غیر نفتی بین ۱۷ تا ۳۳ درصد متغیر و به طور متوسط سالیانه ۲۵ درصد بوده است که سهم آن در سال ۹۷ به ۲۵/۷ رسیده است. این آمار به این معنا است که یک چهارم درآمد صادرات غیرنفتی کشور از محل صادرات پنج قلم کالا حاصل شده است. همچنین سهم ۱۰ قلم کالای ارز آور از کل صادرات غیر نفتی نیز در سال ۹۷ به ۳۷ درصد رسیده است این آمار نشان می‌دهد که بیش از یک سوم درآمد صادرات غیرنفتی از محل صادرات تنها ۱۰ قلم کالا حاصل شده است.
تامین ۵۴ درصد ارز صادراتی ایران از ۳ کشور
تنوع کشورهای طرف معامله یکی از شاخص‌های قدرتمندی کشور صادرکننده به حساب می‌آید. طی سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ تعداد مقاصد صادراتی ایران فراز و نشیب‌های بسیاری را طی کرده است. بیشترین تعداد بازار صادراتی ایران مربوط به سال ۱۳۸۷ بوده که تعداد آن ۱۷۰ کشور بوده و کمترین آن نیز مربوط به سال ۱۳۹۳ با ۱۴۰ کشور است.
نکته قابل توجه آن است که در سال ۱۳۹۷ از میان ۱۴۷ کشور تنها ۳ کشور چین، امارات و عراق، ۵۴ درصد ارز حاصل از صادرات غیرنفتی را عاید کشور کرده‌اند. به عبارت دیگر تنها ۲ درصد کشورهای طرف معامله ۵۴ درصد درآمد ارزی از محل صادرات کالاهای غیرنفتی ایران را تشکیل داده‌اند. در بین سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ امارات متحده عربی با میانگین ۱۴/۴۰ درصد از درآمد ارزی حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی رتبه اول را در بین مقاصد صادراتی ایران داشته است همچنین چین با میانگین ۱۳/۷۴ درصد و عراق با ۱۳/۵۶ درصد رتبه دوم و سوم ارزآوری را در بین مقاصد صادراتی ایران داشته‌اند.
برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد که تعداد اندکی از کشورها سهم بالایی در صادرات ما دارند و تعداد بسیار زیادی از آن‌ها دارای سهمی اندک هستند و روند این تغییرات به نحوی است که تعداد کشورهای که ۸۰ درصد درآمد صادراتی ما را تامین کرده‌اند از ۲۳ کشور در سال ۱۳۸۰ به ۹ کشور در سال ۱۳۹۶ تقلیل یافته است. این تمرکز نسبتا شدید در بازارهای صادراتی می‌تواند برای کشور تهدید تلقی شود که در شرایط تحریم به راحتی می‌تواند توسط دشمنان هدف قرار گیرد.
انتهای پیام/۴۱۴۱
