لزوم رعایت اخلاق پزشکی در روشهای اثباتنشده درمان کرونا
آرش قدوسی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در اصفهان با اشاره به شیوع ویروس کرونا اظهار کرد: تاریخ پزشکی خاطرات ناخوشایندی از درمانهای غیراستاندارد روی بیماران و افراد عادی دارد، از تحقیق روی واکسنهایی که مستقیماً روی انسان تجربه شده و موجب مرگ بسیاری شد تا تجویز و دادن داروهایی بدون پشتوانه علمی که موجب صدمات جبرانناپذیر به بیمار شده است.
وی افزود: رعایت توازن بین مداخله در بحران همهگیری کرونا با اقدامات بیباکانه در درمانهای اثباتنشده، با رعایت موازین شناختهشده در اخلاق پزشکی میسر است.
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با تشریح ملاحظات اخلاقی و آنچه باید از تاریخ درس گرفت، ادامه داد: سال ۲۰۱۴ غرب آفریقا درگیر یکی از بزرگترین و کشندهترین طوفانهای اپیدمی در تاریخ خود بود و ویروس ابولا قربانی میگرفت. اگرچه در دهه گذشته تحقیقاتی برای تولید واکسن و داروها انجام شده بود؛ اما برخی از آنها در حد آزمایشگاهی و مدلهای حیوانی کار شده بود و هنوز در انسان تأثیر و ایمنبودن خود را به اثبات نرسانده بود.
قدوسی عنوان کرد: یازدهم آگوست آن سال، سازمان بهداشت جهانی (WHO) جلسهای تشکیل داد تا در مورد ملاحظات اخلاقی مداخلات و درمانهای اثباتنشده بر اساس یافتههای بالینی تصمیمگیری کند که آیا درمانهایی که سابقه اثبات آزمایشگاهی یا حیوانی را دارد، استفاده شود یا خیر. اعضای پنل بهخوبی آگاه بودند که این یک تغییر تصمیمگیری از سیستمهای نظارتی و اثباتشده تاریخی و حاکم بر روشهای درمانی و مداخلات به سمت تصمیمگیری در یک بحران همهگیری است. تصمیمی سخت اما لازم در بحرانهای چنینی.
متخصص پزشکی قانونی یادآور شد: نتیجه مذاکرات بهطور خلاصه آن بود که از درمانهایی استفاده شود که در آزمایشگاه و مدلهای حیوانی نتایج امیدوارکنندهای نشان داده است؛ اما ایمنی و کارایی آن در انسان ارزیابی نشده است، مشروط بر آنکه شرایط ویژهای پیش از انجام درمان یا مداخله در نظر گرفته شود.
وی تصریح کرد: این معیارها شامل شفافیت کامل در مورد تمام جنبههای مراقبت بود، بهطوری که حداکثر اطلاعات در مورد اثرات مداخله، توزیع عادلانه در مواجهه با کمبود، رضایت آگاهانه، آزادی انتخاب، حفظ محرمانگی، احترام به اشخاص و حفظ شئون بیمار و مشارکت دادن جامعه در این درمانها را شامل میشد. همچنین این مداخلات باید مبتنی بر بهترین ارزیابی از ریسک و سودمندی از این درمانها بر اساس اطلاعات موجود باشد.
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد استان اصفهان خاطرنشان کرد: در همهگیری کروناویروس میشنویم که مثلاً پزشکی توصیه بر مصرف ویتامین C با دوز بالا و یا استفاده از الکل تزریقی میکند و متأسفانه شاهد هستیم که این درمانها بهصورت آزمایشی و تجربی روی بیماران انجام شده است در حالی که همانگونه که ذکر شد، هر درمانی باید مراحلی از تجارب آزمایشگاهی و یا حیوانی را پشت سر گذاشته باشد و یا بر مبنای اصول علمی کاملاً شناختهشده با درنظرگرفتن ریسکها و فواید و با بهرهمندی از نظرات متخصصان و با رعایت اصول اخلاقی ازجمله رضایت آگاهانه و حفظ شئون افراد انجام شود.
اختلال در درمانهای معمول بیمار با اقدامات ریسکی و بدون پشتوانه
قدوسی تصریح کرد: هر نوع اقدام ریسکی و بدون پشتوانه علمی حتی اگر زیانباری اثباتشده نداشته باشد، میتواند موجب اختلال در درمانهای معمول بیمار شود.
قدوسی با اشاره به نامه مورخ 21 اسفند 98 معاونت محترم تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت به آنا گفت: این نامه در راستای همین موضوع و با اشاره به بند ۲۷ بیانیه هلسینکی نسخه ۲۰۱۳ به اطلاع مسئولان رسیده است. در این بیانیه مشخص شده زمانی که درمان استانداردی برای بیمار وجود ندارد یا درمان فعلی پاسخگو نیست، پزشک معالج با رعایت قضاوت بالینی و پس از مشورت با سایر همکاران و کسب رضایت آگاهانه از بیمار و یا فرد جایگزین در صورتی که پزشک صلاحیت بالینی داشته باشد میتوانند از مداخلات تایید نشده استفاده کند.
این متخصص پزشکی قانونی ادامه داد: در این زمینه مسئله مهم دیگر، رسانهاینکردن چنین درمانهایی است. همکاران مواردی از مسمومیت با ویتامین D یا افزایش مصرف الکل و بالارفتن میزان مسمومیت با متانول و یا استفاده بیش از حد از ویتامین C بین افراد عادی جامعه گزارش کردهاند که نتیجه اطلاعرسانی غلط و استنباط اشتباه افراد از برخی مطالب علمی است. باید مراقب بود که در چنین بحرانهایی، اضطراب بیماران میتواند آنان را به سمت استفاده از برخی درمانها و مداخلات پیشگیرانه غیرعلمی و آسیبزا ببرد.
عضو هیئتمدیره نظام پزشکی اصفهان تأکید کرد: تاریخ پزشکی خاطرات ناخوشایندی از درمانهای غیراستاندارد روی بیماران و افراد عادی دارد و امیدوارم همه همکارانم در سراسر کشور این مهم را بهدرستی دریابند و از تولید ویدئوها و صوتها گرفته تا درمانها در بیمارستان، آن را رعایت کنند.
انتهای پیام/4103/پ
انتهای پیام/