آموزش صحیح، مردم را از ابتلا به ویروس کرونا ایمن می‌سازد/ شبکه‌های ارتباط از راه دور ابزاری مهم برای جلوگیری از شیوع گسترده بیماری کرونا

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان؛ هم‌اکنون تعدادی از شهرهای کشور به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا در شرایط بحرانی قرار گرفته است و قطعاً در چنین اوضاعی جز با آموزش صحیح به منظور رعایت اصول بهداشتی نمی‌توان از بالا رفتن آمار مبتلایان به این بیماری جلوگیری کرد.

اگرچه ویروس کرونا در بخش‌های زیادی از جهان شیوع پیدا کرده و بسیاری از مردم را دچار ترس و نگرانی ساخته است ولی پزشکان و متخصصان طب پیشگیری از بارها اعلام کرده‌اند ویروس خطرناک کرونا به‌سادگی و با رعایت نکاتی ابتدایی قابل کنترل است. بدون شک دستگاه‌های متولی امر بهداشت عمومی در هر کشور آموزش‌های لازم را به مردم داده و سطح آگاهی تک‌تک افراد جامعه نسبت به مقابله با ویروس کرونا را بالا ببرند. در همین راستا با نصیر دهقان، عضو مرکز تحقیقات طب پیشگیری و سلامت جمعیت دانشگاه علوم پزشکی ایران گفتگو کرده‌ایم. در ادامه بخش دوم این گفتگو را می‌خوانید. 

آنا: در کنار توصیه‌های نهادهای دولتی و خصوصی چه آموزش‌هایی باید به مردم داده شود؟

برای کنترل ویروس کرونا و جلوگیری از شیوع بیشتر آن اگر واقعاً نیاز است که حوزه علمیه قم و شهرهای دیگر کشور یک بیانیه بدهد که مردم به مراکز عمومی مراجع نکنید! اگر قرار است حرم بیایید اشکال ندارد، دو هفته دیگر بیایید! اگر قرار است که از خانه بیرون بیایید، حداقل به مراکز عمومی نروید.

در مورد مسئله ویروس کرونا چنین حمایت طلبی باید از سوی همه نهادهای دولتی و غیردولتی صورت بگیرد. به نظر من در این چند روز انجام نشده است. بنابراین این موضوع، یک دیدگاه حمایت‌طلبانه و یک دیدگاه مبتنی بر بهداشت می‌خواهد که کار یک درمانگر نیست. حالا در بخش مدیریتی چه کارهایی می‌توان انجام داد. من فکر می‌کنم که اولین و مهم‌ترین چیز این است که ما داده‌های معتبر را جمع‌آوری کنیم.

چیزی را که نتوان محاسبه‌اش کرد، یعنی چیزی که قابل کمّی شدن نباشد و با عدد و رقم نباشد، مدیریتش هم نمی‌توان کرد. ما بایستی داده‌های معتبر از ثبت یا به اصطلاح رجیستری داشته باشیم. تا کنون خیلی خوب، این کار را کرده‌ایم. دومین کاری که مدیریت می‌تواند در این زمینه انجام دهد، بحث آموزش است.

آموزش می‌‌تواند به کادر درمان باشد که ما این‌قدر خبرهایی  از خود درمانگرانی که در ارتباط نزدیک با بیماران مبتلا هستند و خودشان فکر می‌‌کنند که چون پزشک یا پرستار هستند به شوخی حالا احتمالاً نباید مریض شوند و متأسفانه درگیر شدند و خیلی اتفاق‌ها دارد برای‌شان می‌افتد.

می‌خواهم بگویم که این آموزش ما بایستی هم برای کادر درمان باشد که به عنوان پدیده‌ای جدید به آن نگاه شود، هم مهم‌تر از آن، در قدم بعد از آن به نظر من باید به آحاد مردم آموزش داده شود که یکی‌ مثل پیامک‌هایی است که برای مردم ارسال می‌شود و خیلی خیلی کار درستی است.

همکاری سازمان‌های دولتی و استفاده از ظرفیت عظیم شبکه‌های ارتباطی برای مبارزه با ویروس کرونا

الان ضریب نفوذ تلفن همراه در کشور ما بالای 80 تا 85 درصد است و به نظر من این ظرفیت بسیار بزرگی است و خیلی خوب دارند از آن استفاده می‌کنند. اقداماتی مانند پیامک‌های آموزشی  قبلاً هم انجام شده بود و در دوره وزارت جدید هم اتفاق افتاده و در وزارت قبلی اتفاق نیفتاده بود و در این خصوص هلال احمر هم خیلی خوب عمل کرده است. پس بحث آموزش سومین نکته تجهیزات است.

من خبری خواندم مبنی بر اینکه  که وزیر دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح گفتند باید روزانه 20 هزار لیتر مایع ضدعفونی کننده در کشور تولید شود که این خیلی ارزشمند است، امیدوارم در اثر آن حمایت‌طلبی باشد که توسط  گروه مدیریتی مبارزه با ویروس کرونا صورت گرفته ولی ما دیدیم که بعضی وقت‌ها آن گروه مدیریتی، همه جنبه‌ها و زوایا را نگاه نمی‌کند، نمی‌داند که مثلاً هلال احمر در کدام موقعیت می‌تواند بهترین عملکرد را داشته باشد.

اهمیت وجود روحیه حمایت‌طلبی در دستگاه‌های دولتی

در کنار کمک‌های بین‌المللی وزارت دفاع همیشه در زمان بحران خیلی خوب عمل می‌کند. اما نکته مورد توجه این جا است که نهادهایی مثل وزارت دفاع می‌توانند در هماهنگی کامل با گروه مدیریت مبارزه با ویروس کرونا باشند. من نمی‌دانم اصلاً با اینها جلسه‌ای گذاشته‌اند یا نه؟ اگر گذاشته باشند، اگر خروجی آن جلسه منجر به این شده باشد 20 هزار لیتر مایع ضدعفونی کننده تولید شود خیلی ارزشمند است و همان مسئله‌ای است که از آن به عنوان حمایت‌طلبی یاد می‌کنم.

به عنوان مثال اعلام می‌شود کیت‌های تشخیصی موجود است؛ اما در دسترس مراکز درمانی نیست. ما در بحث تجهیزات یک موجودیت داریم، یک دسترسی داریم که دو مفهوم جداست. مثلاً فرض کنید بیمارستانی باشد ولی راه دسترسی به آن نداشته نباشد، مثلاً گران و بسیار شلوغ باشد در چنین شرایطی عملاً کسی به این مرکز درمانی دسترسی ندارد. الان ما مشکل دسترسی به تجهیزات و امکانات نسبتاً اولیه مثل مواد ضدعفونی کننده، مثلاً انواع ماسک‌ها و مواد مختلف دیگر داریم و امیدواریم به‌زودی کاملاً برطرف شود. رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفته‌اند 530 میلیارد تومان اختصاص بودجه داده‌ شده است.

تعطیلی مدارس به معنای اوقات فراغت برای دانش‌آموزان و اولیای آن‌ها نیست. مبنایش بر دو سه نفر نیست، مبنی بر جابه‌جا نشدن این ویروس و مشخص شدن افراد ناقل بدون علامت است.

بار هم این همان بحث حمایت‌طلبی است. یک دیدگاه مدیریتی درست و درمان می‌تواند اینها را دور هم جمع کند. دیگر خبر خوب تعطیلی اماکن ورزشی برای جلوگیری از اجتماع تعداد زیادی از مردم در مکانی کوچک و بعضاً سرپوشیده است. این خیلی ارزشمند است و قطعاً نیازمند آن است که ما گروه خود را خوب تشکیل دهیم.

زاویه‌ای دیگر و منظر نهایی که ما در این بحث داریم، همان بحث آحاد مردم است. آن مشارکت مردمی که پیش‌تر در ابتدای صحبت گفته بودم. می‌خواهم بگویم که همه باید بیایند جلو و واقعاً با نیت درست ببینند چه تصمیمی برای ریشه برای ریشه‌کن کردن بیماری کرونا باید اتخاذ شود. الان سیاست وزارت بهداشت، درست یا غلط، قرنطینه داخلی است.

یعنی افراد تا زمانی که نیاز مبرم به خروج از منازل و ورود به اماکن عمومی نداشته باشند، حتی‌الامکان از منزل خارج نشوند. خیلی خوب است همه باید به آن عمل کنند. بگویند که ما تا نیاز ضروری نداشته باشیم در اماکن عمومی حضور پیدا نمی‌کنیم، روبوسی نمی‌کنیم، دست نمی‌دهیم، فاصله را با دیگر افراد رعایت می‌کنیم.  این حداقل کاری است که مردم باید در این مقطع انجام دهند و اعتماد کنند به این قضیه، نه اینکه الان ترافیک‌های جاده شمال به حدی رسیده که انگار اصلاً عید شده است.

بخش مهمی در بحث آموزش که مغفول مانده، بحث آموزش این است که مردم بدانند دوره کمون و پیش‌بالینی چیست؟ علائم بیماری‌زا که خیلی‌ها درباره‌اش صحبت کردند که می‌تواند تب بالا، تنگی نفس، سرگیجه اسهال یا حتی مشکلات گوارشی باشد. مردم  این را می‌دانند ولی نمی‌دانند که ممکن است همین الان به ویروس آلوده شده باشند ولی ممکن است 10 روز دیگر خود را نشان دهد.

تعداد کمی از مردم شرایط کنونی را جدی نمی‌گیرند و همین موضوع باعث بیشتر شدن آمار مبتلایان به ویروس کرونا می‌شود. شاید یکی از دلایل چنین رفتاری از سوی مردم آگاه‌سازی به موقع نبوده است. وزیر آموزش و پرورش پیام دادند که اگر  ما مدارس را تعطیل کنیم، مردم می‌روند شمال! راست هم می‌گوید! چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون مردم آگاه نشده‌اند که اصلاً این قضیه تعطیلی، مبنایش بر اوقات فراغت نیست. مبنایش بر دو سه نفر نیست، مبنی بر جابه‌جا نشدن این ویروس و مشخص شدن افراد ناقل بدون علامت است.

آنا: به غیر از موارد که گفتید آیا مردم در کدام زمینه باید اطلاعات خود را برای مقابله با ویروس کرونا افزایش دهند؟

بخش مهمی در بحث آموزش که مغفول مانده، بحث آموزش این است که مردم بدانند دوره کمون و پیش‌بالینی چیست؟ علائم بیماری‌زا که خیلی‌ها درباره‌اش صحبت کردند که می‌تواند تب بالا، تنگی نفس، سرگیجه اسهال یا حتی مشکلات گوارشی باشد. مردم  این را می‌دانند ولی نمی‌دانند که خود من که الان دارم با شما صحبت می‌کنم، ممکن است 10 روز دیگر، چون هفته پیش علامت‌دار شوم. در این شرایط اگر از خانه بیرون بروند و در مکان‌هایی قرار بگیرند که به مراکز درمانی دسترسی سریع نداشته باشند مشکل دوچندان می‌شود. دوره کمون یا دوره پیش‌بالینی خوب برای مردم توضیح داده نشده و مردم توجیه نشده‌اند.

  مثلاً مردم ویروس آبله‌مرغان را می شناسند که دوره پیش‌بالینی‌اش مثلاً پنج یا هفت روز است یا بیماری HIV را می‌شناسند که دوره پیش‌بالینی‌اش چند سال است اما  ویروس کرونا را به طور دقیق نمی‌شناسند و نمی‌دانند دوره بالینی‌اش ممکن است دو هفته بعد شروع شود و مردم به واسطه همین آگاهی نداشتن است که از شهر محل سکونت خارج می‌شوند. یعنی اگر بدانند 10 روز یا دو هفته دیگر در یک شهر غریب با امکانات دسترسی کمتر ممکن است یک درصد هم دچار عارضه شده و علامت‌دار شوند، مطمئناً در خانه می‌مانند. پس ما در بحث آموزش دوره کمون به نظرم یک مقدار کوتاهی کردیم.

لزوم آموزش به مراکز توزیع مواد غذایی به منظور پیشگیری از شیوع گسترده ویروس کرونا

 مراکزی که مسئول طبخ و توزیع مواد غذایی هستند به طور دقیق برای پیگیری از شیوع گسترده کرونا نیاز به آموزش دارند. از نانوایی، لبنیات فروشی، پروتئینی و قصابی بگیرید تا  خیلی از رستوران‌ها. چون این ویروس ممکن است از 2 روز تا 9 روز  محیط باقی بماند و ممکن است در محیطی وجود داشته باشد ولی شما حتی یک دستکش هم در دست افراد شاغل در آن محل نبینید. من خودم دیروز رفته‌ام نان خریده‌ام، نه دستکشی وجود داشت نه ماسکی وجود داشت، البته این را برای مثال می‌گویم.

منظورم این است که از نظر اهمیت آموزش جاهایی که مسئول تأمین مواد غذایی هستند و قوت روزانه مردم هستند حتماً در اولویت قرار دارند.  این موضوع هم به نظر من از نظر آموزشی مغفول مانده و نیاز به آموزش دارد. آخرین موردی هم  بحث هشدار به اماکن عمومی است. خیلی از مراکز خصوصی کلاس‌های آموزشی و پروژه‌های کاری خود را در اماکن دولتی برگزار می‌کنند. به قول خودشان دارند اجاره و حقوق می‌دهند.  این واقعیت توأم با نگرانی است، باید به آنها اطلاعات داده شود که بخش خصوصی هم به‌سرعت  بیاید پای کار و تمامی نکات بهداشتی را رعایت کنند.

انتهای پیام/4144/پ