3.5 میلیون زوج نابارور چشم‌انتظار واپسین تصمیم مجلس دهم/ طرح حمایتی زوجین نابارور هیچ هزینه جدیدی برای دولت ندارد

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، ناباروری مشکلی است که این روزها بیش از 3.5 میلیون زوج را درگیر خودش کرده است.

مستندات نشان می‌دهد علی‌رغم بودجه 400 میلیاردی که دولت برای درمان ناباروری در اختیار وزارت بهداشت قرار داده است تنها 20 درصد این بودجه صرف درمان ناباروران می‌شود. بنا بود در جلسه کمیسیون تلفیق مجلس تکلیف و سرنوشت این بودجه مشخص گردد اما به نظر می‌رسد باید کمترین امید را نسبت به احقاق حق زوج‌های نابارور برای رسیدن به حمایت‌های دولتی داشت.

هزینه‌های درمان ناباروری بسیار سنگین است

مطابق با آمار رسمی وزارت بهداشت هم اکنون حدود 3.5 میلیون زوج در کشور، نابارور بوده که 22 درصد از جمعیت زوجین در سن باروری را تشکیل می‌دهند و با مشکلاتی چون سردی کانون خانواده و روابط زناشویی، انگ و انزوای اجتماعی روبه‌رو هستند.

همچنین طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس 15 تا 35 درصد زوج‌های نابارور برای فرزندآوری نیازمند انجام عمل پیشرفته تلقیح آزمایشگاهی (ICSI) و لقاح خارج از رحم (IVF) هستند که احتمال موفقیت هر یک از عمل‌های پیشرفته که منجر به باروری ‌شود 33 درصد است به دلیل هزینه‌های بالا کاهش یابد.

پیمان ضیایی پژوهشگر حوزه ناباروری و جمعیت در شرح این هزینه‌ها به خبرگزاری آنا گفت: هم اکنون هزینه یک عمل پیشرفته بدون احتساب دیگر هزینه‌ها چون داروها و رفت و آمد، در مراکز درمان ناباروری دولتی 8.5 میلیون تومان و در مراکز خصوصی 18 میلیون تومان است لذا با توجه به اینکه احتمال موفقیت هر عمل 33 درصد و هر زوج نابارور برای داشتن یک فرزند حداقل نیازمند 3 عمل پیشرفته است ناگزیر باید بین 25 تا 54 میلیون تومان هزینه کند که عملا برای بسیاری از زوجین نابارور قیمتی گزاف و دست نیافتنی محسوب می‌شود.

اسناد بالادستی کشور و تاکید بر ارائه تسهیلات و پوشش بیمه‌ای درمان ناباروران

موید اظهارات این پژوهشگر، هم مواضع سازمان جهانی بهداشت است که ناباروری را یک بیماری و نیازمند ارائه خدمات درمانی معرفی کرده است و هم اسناد و قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران به لزوم حمایت از هزینه‌های زوجین نابارور تاکید دارد، به‌طوری که بند «3» سیاست‌های کلی جمعیت، تخصیص تسهیلات مناسب برای مادران به ویژه در دوره باردهی و شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان و تقویت نهادها و موسسات حمایتی ذی‌ربط  را ملزم دانسته است.

همچنین تبصره «ح» ماده 102 قانون پنج ساله توسعه در توصیف بخشی از وظایف دولت برای پیاده‌سازی سیاست‌های کلی جمعیت، بر تمهیدات لازم از قبیل ارائه تسهیلات جهت افزایش سلامت ازدواج و درمان ناباروری در قالب بودجه سنواتی تاکید کرده است.

وزارت بهداشت تنها 20 درصد بودجه دولت را صرف درمان ناباروران می‌کند

درحالیکه وزارت بهداشت مدعی است 85 درصد هزینه‌های ناباروری را تامین می‌کند اما نمایندگان مجلس و سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس این ادعا را رد کرده و معتقدند که وزارت بهداشت در بهترین حالت تنها 20 درصد هزینه‌ها را تامین می‌کند که البته این مورد هم شامل حال همه ناباروران نیست.

بررسی‌ها نشان می‌دهد به دنبال ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت در سال 1393 در قوانین بودجه سنواتی،  برنامه‌ای تحت عنوان «کمک به اجرای سیاست‌های جمعیت کشور» ذیل ردیف‌های هزینه‌ای ستادی وزارت بهداشت قرار گرفت. انجام اقدامات و بسته‌های اجرایی سیاست‌های جمعیت کشور و ترویج زایمان طبیعی و درمان ناباروری از جمله فعالیت‌های تعریف شده ذیل این برنامه بوده است.

آنگونه که در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده در سال‌های 1394 و 1397 اعتبار این فعالیت 150 میلیارد تومان و در بقیه سال‌ها 200میلیارد تومان بوده و از سال 1398 که اعتبارات طرح تحول سلامت از محل منابع حاصل از موضوع ماده (46) تنظیم مقررات تعیین شد، فعالیت حمایت از درمان ناباروری در ذیل برنامه ارائه خدمات درمانی طرح تحول سلامت قرار گرفت. لذا این فعالیت از سال 1398 از ذیل برنامه کمک به سیاست‌های جمعیتی کشور خارج و جزء بسته‌های برنامه طرح تحول سلامت قرار گرفت.

بنابراین وزارت بهداشت سالانه دو اعتبار 200 میلیارد تومانی (جمعا 400 میلیارد تومان) یکی برای درمان ناباروری ذیل طرح تحول سلامت و دیگری را به اسم تدوین و اجرای سیاست‌های جمعیتی -که آن هم خود وزارت بهداشت اذعان دارد که هزینه ناباروری می‌کند- از دولت دریافت می‌کند.

مشاهدات میدانی، اظهارات زوجین نابارور و صحبت‌های نمایندگان مجلس گویای این مطلب است که کمک وزارت بهداشت به زوج نابارور تنها 1.7 میلیون تومان و آن هم نهایتا برای دو عمل پیشرفته است البته این رقم یارانه‌ای شامل هر زوجی نمی‌شود بلکه زوجی که زن، زیر 45 سال سن داشته باشد و صاحب فرزند نشده باشند یا تنها یک فرزند داشته باشند می‌تواند از این مبلغ بهره بگیرد.

همچنین طبق گزارش دبیرخانه طرح تحول سلامت در سال 1396 از 400 میلیارد تومان اعتبار هزینه‌ای وزارت بهداشت برای اجرای سیاست‌های جمعیتی و حمایت از درمان ناباروری فقط 20 میلیارد تومان یارانه به درمان ناباروران اختصاص داده شده و بنابراین سرنوشت 380 میلیارد تومان دیگر نامشخص است.

حمایت از ناباروران به هیچ بودجه جدیدی از سوی دولت نیاز ندارد

اگر رقم 1.7 میلیونی که وزارت بهداشت برای یک عمل به زوجین نابارور می‌دهد را در کل سیکل‌های درمانی یکسال (که حدود 33-35 هزار سیکل است) ضرب کنیم متوجه می‌شویم که رقم به دست آمده 20 میلیارد تومان است که بسیار کمتر از 200 میلیارد تومان دریافتی وزارت بهداشت از دولت برای کمک به زوجین نابارور ذیل طرح تحول سلامت است و محل هزینه‌کرد 200 میلیارد تومان دیگر برای درمان ناباروری ذیل سیاستهای کلی جمعیت دقیقا مشخص نیست.

مطابق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حمایت‌های یارانه‌ای دولت از زوجین نابارور نهایتا 30 درصد هزینه لازم برای  طی دوره درمانی را در بر می‌گیرد و صرفا در مراکز درمان ناباروری دولتی برخی شهرها و زوجین با شرایط خاص قابل دسترسی است.

از سوی دیگر از کل مراکز فعال درمان ناباروری(حدود 75 مرکز) در سراسر کشور تنها 32 مرکز دولتی هستند و از مراکز خصوصی نیز تعداد کمی ذیل آیین نامه حمایتی وزارت بهداشت قرارداد همکاری دارند، لذا طرح تحول سلامت نتوانسته پوشش مناسب خدمات و دسترسی به درمان با کیفیت را برای ناباروران فراهم آورد.

بنابراین از آنجایی که توانایی کل مراکز درمان ناباروری در کشور تنها ارائه 33 – 35 هزار سیکل درمانی به جمعیت ناباروران کشور و هزینه هر سیکل درمانی در مراکز دولتی 8.5 میلیون تومان و در مراکز خصوصی 18 میلیون تومان است قرار دادن خدمات IVF و ICSI تحت پوشش بیمه‌های پایه از محل اعتبارات منابع عمومی در سال 1399 نیازمند اعتباری بیش از آنچه در لایحه بودجه 1399 درج شده نمی‌باشد.

حمایت‌های بیمه‌ای شامل عمل‌های پیشرفته کمک باروری نمی‌شود

از طرفی حمایت‌های بیمه‌ای از زوجین نابارور تنها شامل برخی اقلام دارویی است و عمل‌های کمک باروری را در بر نمی‌گیرد در صورتی که حمایت از بیماران مبتلا به بیماری‌های فراگیر از ماموریت ذاتی بیمه‌های پایه است و این حمایت در کشورهایی چون فرانسه، هلند، یونان و بلژیک تا 90 درصد هزینه‌های درمانی می‌رسد.

راه‌کارهای پیشنهادی مرکز پژوهش‌های مجلس چیست؟

کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس برای حل این مشکلات و حمایت از بیماران نابارور معتقدند که می‎‌بایست بندی به تبصره 17 قانون بودجه سال 1399 الحاق گردد که عبارت است از ابنکه در راستای اجرایی کردن حکم بند 3سیاست‌های کلی جمعیت، دولت مکلف است اعتبار ردیف های 1602001675 و 1601006001لایحه 1399 را در حسابی تحت عنوان «حمایت از هزینه های درمان ناباروری « وزارت بهداشت متمرکز نماید.

هزینه کرد اعتبار این حساب مطابق نظر هیئت امنایی متشکل از نمایندگان بیمه سلامت، تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح، کمیته امداد و جهاد دانشگاهی و معاونت درمان وزارت بهداشت و درمان درخصوص موارد ذیل خواهد بود:

1.  پوشش 90 درصدی کل هزینه‌های 3 دوره کامل یکی از روش‌های کمک باروری ICSI و IVF برای هر زوج نابارور، تا سقف 35هزار دوره درمان در سال.


2.  پوشش هزینه های دارویی و پاراکلینیک و سایر روش های درمان ناباروری.


3. ایجاد سامانه ثبت اطلاعات مربوط به متقاضیان دریافت خدمت درمان ناباروری و الزام کلیه مراکز خصوصی و دولتی ارایه کننده خدمات ناباروری جهت درج مشخصات کامل کلیه دریافت کنندگان خدمات از ایشان.


4. تعیین سهم بیمه های پایه براساس جمعیت مشمولین عضو هر سازمان.

رسیدگی به نحوه هزینه کرد اعتبارات این حساب از ماده   (1) قانون احکام دائمی برنامه های پنج ساله توسعه کشور مستثنی است.

حمایت دولت از زوجین نابارور را به محاق بردند

به گفته نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی چون نصرالله پژمانفر و بهروز بنیادی قرار بود این راهکارهای سیاستی مرکز پژوهش‌های مجلس ذیل تبصره 17 قانون بودجه سال 1399 در آخرین جلسه کمیسیون تلفیق قبل از انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی طرح و مصوب شود اما شنیده‌ها حاکی از آن است که در اقدامی محیرالعقول از سوی رئیس کمیسیون تلفیق   تاجگردون از دستور کار خارج و کنار گذاشته شد که اعتراض شدید نمایندگانی چون نادر قاضی‌پور را به دنبال داشت.

نصرالله پژمانفر در شرح این ماجرا به خبرگزاری آنا گفت: مقرر شد که در کمیسیون تلفیق راهکارهای سیاستی مرکز پژوهش‌های مجلس ذیل تبصره 17 قانون بودجه سال 1399 برای حمایت از زوجین نابارور در سراسر کشور مطرح گردد اما با وجود اینکه تمام اعضای کمیسیون تلفیق آماده تصویب این طرح بودند و مخالفتی با حمایت از زوجین نابارور نداشتند اما متاسفانه تاجگردون رئیس کمسیون تلفیق در اقدامی ناگهانی مدعی شد که نامه‌ای از وزارت بهداشت به دست ایشان رسیده که حمایت از زوجین نابارور، 2000 میلیارد تومان هزینه جدید به دولت تحمیل خواهد کرد و به علت اینکه این طرح هزینه‌بر است اجازه طرح آن را در کمیسیون تلفیق نخواهد داد.

وی افزود: این ادعا درحالی است که هنوز این نامه وزارت بهداشت به دیگر نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق ارائه نشده است و اصلا اجازه طرح راهکارهای حمایتی از زوجین نابارور ذیل تبصره 17 بودجه سال 1399 به نمایندگان عضو داده نشد.

طرح حمایتی از ناباروران هیچ هزینه جدیدی برای دولت ندارد/ وزارت بهداشت پاسخگو باشد

پژمانفر تصریح کرد: چنانچه امکان طرح این راهکارهای حمایتی در جلسه کمیسیون تلفیق به نماینگان مردم داده می‌شد و جلسه با تشنج کشیده نمی‌شد و پاسخگویی به مطالبات قانونی زوجین نابارور در صدر کار قرار می‌گرفت مشخص می‌کردیم که حتی به اندازه یک‌هزار تومانی هم قرار نیست برای درمان ناباروران هزینه جدیدی به دولت تحمیل شود بلکه قرار بود تکلیف بودجه 400 میلیاردی که دولت به وزارت بهداشت برای حمایت از ناباروران اعطا می‌کند مشخص شود و وزارت بهداشت پاسخ دهد که چرا تنها 20 میلیارد تومان از این بودجه دولتی را به درمان ناباروران تخصیص می‌دهد؟ مابقی 380 میلیارد را در کجا هزینه می‌کند که ناباروران از آن محروم می‌مانند؟

این نماینده مجلس عنوان کرد: تاجگردون رئیس کمیسیون تلفیق اصلا مشخص نکرد که وزارت بهداشت از کجا به رقم 2000 میلیاردی رسیده است و چرا باید براساس یک رقم با منشا نامعلوم زوجین نابارور ما از حقوق فرزندآوری و شهروندی خود و استفاده از منابع حمایتی که دولت زحمت کشیده و به آنها از سال‌های قبل تخصیص داده است، محروم بمانند.

وی افزود: تعیین محل هزینه‌کرد مابقی بودجه حمایتی دولت از ناباروران یک مطالبه مردمی است و مسئولان اعم از نمایندگان مجلس و مسئولان وزارت بهداشت باید پاسخ مستندی برای آن داشته باشند در غیر این صورت به مردم بدهکار خواهند بود.

ناباروران را از حمایت‌های موجود دولت محروم کردند

پژمانفر در پاسخ به اینکه آیا دستی در وزارت بهداشت و یا مجلس اصرار بر نرسیدن زوجین نابارور به حقوق خود دارد گفت: البته نمی‌توان نیت‌خوانی کرد اما این برخورد غیرمعقول در کمیسیون تلفیق باعث شد که یک طرح ارزشمند که هدفش قرار دادن زوجین نابارور زیر چتر حمایتی‌ای بود که دولت از سال‌ها قبل برای آنها گسترده است به محاق برود و فرصت قانونی و حقه‌ای که برای نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق وجود داشت و با همکاری و هماهنگی همه دستگاه‌های ‌ذی‌ربط چون تامین اجتماعی، بیمه سلامت، دکتر جان‌بابایی معاون درمان وزارت بهداشت که در جلسه مطروحه هم حضور داشتند از بین برود.

تاجگردون نامه وزارت بهداشت را در اختیار نمایندگان قرار نداد

پژمانفر در پاسخ به اینکه آیا شما از متن نامه وزارت بهداشت به رئیس کمیسیون تلفیق و اینکه چه کسی در وزارت بهداشت این نامه را نگاشته است اطلاع دارید یا نه گفت:علی رغم اینکه برخی موارد برای ما مشخص است اما اطلاع دقیقی توسط تاجگردون به اعضای کمیسیون تلفیق در این رابطه ارائه نشده است و ایشان از ارائه نامه به نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق سر باز زدند.

تنها امید ناباروران صحن علنی مجلس است/نمایندگان ملت مرعوب لابی‌گری‌ها نشوند

وی در مورد اینکه دیگر چه امیدی وجود دارد که زوجین نابارور از بودجه‌های حمایتی که دولت به آنها اختصاص داده است در قانون بودجه 1399 بهره‌مند شوند گفت: تنها فرصت و امید این است که در صحن علنی مجلس نمایندگان مردم بنا را بر حمایت از وجهه و زحمات دولت از ناباروران و حمایت از زوجین نابارور بگذارند و از لابی‌هایی که قصد دارند چهره دولت را در حمایت از ناباروران سیاه و یا طرح حمایتی از زوجین نابارور ذیل تبصره 17 قانون بودجه سال 1399 راهزینه‌بر جلوه دهند، دوری کنند به همه نمایندگان مجلس عرض می‌کنم که این طرح حمایتی هیچ بودجه جدیدی را به دولت تحمیل نخواهد کرد بلکه در صدد است تکلیف بودجه‌ای را که دولت برای حمایت از ناباروران در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌دهد را مشخص کند.

وی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است این طرح حمایتی همانطور که در کمیسیون تلفیق به محاق برده شد در صحن علنی مجلس هم با لابی‌گری رای نیاورد گفت: هیچ چیز بعید نیست.

به نظر می‌رسد تنها امید زوج‌های نابارور به دست نمایندگان مجلس است تا با پیگیری‌های خود بودجه مناسب و از آن مهمتر نظارت بر اجرای قانون در بودجه 99 را به اجرا بگذرانند؛ اقدامی که نمایندگان مجلس می‌توانند در واپسین روزهای خود در مجلس دهم امید را به زوج‌های نابارور برگردانند.

انتهای‌پیام/4076/