گزارش آنا از محو روز به روز معدود باغ‌های خیابان ولیعصر تهران
من بمیرم، درختان هم می‌میرند
تهران شهری است که باغ‌هایش را دوست ندارد. این واقعیت را در محو روز به روز هر لکه سبزی که در دل این شهر خاکستری باقی مانده، می‌توان فهمید. در خیابان ولیعصر پیرمردی است که زنده بودنش ضامن نفس کشیدن باغ محل زندگی‌اش است، پیرمردی که امیدی به زنده ماندن باغش، پس از خود ندارد.
الهه خانی، گروه اجتماعی- 70 سال یا بیشتر از زندگی‌اش گذشته اما تکیه بر عصای چوبی، او را هنوز ایستاده نگه داشته است. پیرمرد به در بزرگ باغ زیبایش در یکی از خیابان‌های روبروی پارک ملت تهران تکیه داده هرچند از آینده این باغ و درختانش هراس دارد. او می‌گوید: «این باغ ارثیه پدرم است. بیشتر درخت‌های باغ را آن مرحوم کاشته بود. آن روزها تمام این خیابان باغ بود اما امروز تنها تعداد کمی خانه‌باغ در این خیابان باقی مانده است.»
باغی که در همسایگی خانه این پیرمرد است از جمله باغ‌هایی است که محکوم به خشک شدن هستند. این باغ که تصاویر آن در این گزارش نیز منتشر شده به عمد خشک می‌شود تا مالک بتواند با نابودی آن، مجوز تغییر کاربری از باغ به مسکونی و تجاری را به تدریج دریافت کند. یعنی این تغییر وضعیت پروسه‌ای چند ساله است از تبدیل باغ به ویرانه تا تغییر سند از باغ به برج و مجتمع تجاری.
پیرمرد صاحب باغ، موقع حرف زدن مرتب جای عصایش را روی زمین باغش تغییر می‌دهد، انگار عصای او مثل میخی است که او بر زمین ملکش فرو کرده تا جلوی نابودی تاریخ و محیط زندگی‌اش را بگیرد. او می‌گوید: «البته فرزندانم تا امروز از من بارها خواسته‌اند تا باغ را بفروشم اما من هیچ‌گاه با آنها موافقت نکردم و تا زمانی که نفسی می‌آید هم با این موضوع موافقت نمی‌کنم.»
او ادامه می‌دهد: «البته می‌دانم که بعد از مرگم این خانه باغ هم دچار سرنوشت دیگر خانه باغ‌های این کوچه می‌شود. درختان این باغ بعد از مرگم کشته می‌شوند.»
تخریب درختان و از بین بردن باغات معدود شهر تهران گویی سرنوشت نا‌نوشته‌ای است که این روزها گریبانگیر آنها را گرفته است و با توجه به سود‌آوری ساخت و سازها، تمام باغات تهران تک تک به برج تبدیل می‌شوند.
حقانی: 80 درصد باغات تهران از بین رفته است
محمد حقانی رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران با ابراز تاسف به خاطر قطع درختان این شهر به خبرنگار آنا می‌گوید: «تهران در گذشته باغ شهر بود اما امروز 80 درصد باغات شهر تهران از بین رفته است و این شیوه اگر ادامه پیدا کند باید منتظر باشیم که بقیه درختان شهر تهران طی چهار و پنج سال آینده از بین برود.»
او علت قطع درختان شهر تهران را تمکین نکردن باغداران به قوانین می‌داند و می‌گوید: «از طرف دیگر گویی برای شهرداری‌ها قطع درختان در کلانشهرها عادی شده است. باغ و زمین به عنوان یک کالا و یک سرمایه مطرح می‌شود و به عنوان یک درآمد به ارث رسیده است که ناپایدار تلقی می‌شود.»
حقانی ادامه می‌دهد: «این نوع ساخت و سازها در فضاهای سبز که ریه‌های شهرهای ما هستند در واقع باعث می‌شود که ما از هدف‌گذاری خود به عنوان توسعه پایدار دور شویم. محیط زیست امروز یکی از اصولی‌ترین و محوری‌ترین موارد توسعه پایدار است و به طور حتم هیچ توسعه پایداری دوام نخواهد داشت مگر اینکه استانداردهای زیست محیطی را رعایت کند.»
رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه متاسفانه باغات در معرض تخریب هستند، اضافه می‌کند: «از سال 59 قانونی در خصوص حفظ و گسترش فضاهای سبز شهری به تصویب رسید که یک سال بعد از آن آیین‌نامه اجرایی‌اش صادر شد اما هیچ کدام از این موارد ذکر شده تا به امروز اجرا نشده است و در واقع دستگاه‌های نظارتی به عنوان مثال شورای شهر یا وزارت مسکن و شهرسازی هیچ کدام نظارتی بر اجرای طرح‌های جامع و یا طرح‌های تفصیلی که سندهای راهبردی و اسناد بالادستی محسوب می‌شوند، ندارند و روز به روز باغات بیشتر در معرض تهدید و تخریب قرار می‌گیرند.»
حقانی با گلایه از شیوه قیمت‌گذاری جریمه قطع درختان، توضیح می‌دهد: «چگونه می‌توانیم قیمت یک درخت را تعیین کنیم؟ مثلا بگوییم 10 میلیون تومان جریمه بدهید یا 20 میلیون تومان؟ قیمت یک درخت به هیچ وجه قابل تعیین نیست. ما باید قیمت اکولوژیکی درخت را تعیین کنیم که به نظر من میلیاردها تومان می‌ارزد. اینکه بیاییم در صحن شورا برای قطع درخت قیمت تعیین کنیم و عده‌ای از میزان جریمه آن ناراضی باشند بحث نادرستی است.»
او ادامه می‌دهد: «ما در واقع با دست خودمان محیط زیست‌مان را از بین می‌بریم. امروز محیط زیست ارثیه‌ای است که ما برای آیندگان می‌گذاریم. در گذشته گفته می‌شد؛ محیط زیست ارثیه‌ای است که از گذشتگان به ما رسیده است و باید از آن حفاظت شود ولی امروز می‌گویند محیط زیست آن چیزی است که جوامع امروزی برای آینده به ارث می‌گذارند، متاسفانه باید بگویم ما برای آیندگان‌مان چیزی به اسم محیط زیست به ارث نمی‌گذاریم.»
حقانی تاکید می‌کند: «چند هفته‌ای است که کمپینی برای حفظ و صیانت از باغات تشکیل شده است. بسیاری از افراد شاخص نیز در این کمپین شرکت کرده‌اند و خوشبختانه هر روز تعداد زیادی به این کمپین می‌پیوندند.»
او یادآوری می‌کند: «شرایط در تهران به گونه‌ای رقم خورده که زیست انسان‌ها در آن دشوار شده است. این روزها به جای درخت در تهران آهن کاشته می‌شود.»
البته مشخص نیست تشکیل این کمپین‌ها تا چه میزانی از تخریب باغات کلان شهر تهران و وسوسه قطع و خشکانیدن درختان جلوگیری کند.
آن چیزی که در عالم واقع در حال روی دادن است حرکت شتابان تهران به سمت توسعه ناپایدار و در عین حال نابودی فضای سبز تاریخی این شهر است.
انتهای پیام/
