«حنظله» نخستین نماد گرافیکی مقاومت فلسطین/ ترور «ناجی العلی» جنبشی هنری علیه رژیم صهیونیستی ایجاد کرد

به گزارش خبرنگار حوزه هنرهای تجسمی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، «ناجی سلیم حسین علی» معروف به «ناجی العلی» کاریکاتوریست و روزنامه‌نگار فلسطینی است که در سال 1938 در دهکده فلسطینی «الشجره» متولد شد. بعد از تخریب این دهکده در سال ۱۹۴۸ توسط رژیم صهیونیستی، ناجی به همراه خانواده‌اش به اردوگاهی در لبنان رانده شد.

العلی را می‌توان محبوب‌ترین کاریکاتوریست جهان عرب دانست. او با طراحی یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های کارتونی دنیا، نامش را در دنیای کاریکاتور ماندگار کرده است. نام این شخصیت کارتونی «حنظله» است. حنظله به عنوان نماد کودک آواره فلسطینی و امضای ناجی العلی، زیر تمام آثار او در گوشه‌ای ایستاده و رویش را برگردانده است. این نماد را از حالت مغموم و لباس‌های کهنه‌اش می‌شناسند.

حنظله یک کودک ۱۰ ساله فلسطینی است که نخستین بار در سال ۱۹۶۹ در روزنامه کویتی «السیاسة» به تصویر کشیده شد. ناجی علی از سال ۱۹۷۳ به این سو حنظله را همواره پشت به بیننده و با دستان قلاب شده در پشت ترسیم کرده است. 

ناجی العلی در متنی درباره این کودک 10ساله فلسطینی که خلق کرده آورده است: «حنظله، جوان پابرهنه، نماد دوران کودکی خودم بود. او در سنینی بود که من مجبور شدم فلسطین را ترک کنم و امروز از نظر احساسی، هنوز آن سن را دارم. اگرچه همه حوادث، در سی و پنج سال پیش اتفاق افتاده است، اما جزئیات آن مرحله از زندگی‌ام هنوز به طور کامل در ذهنم حاضرند. احساس می‌کنم که می‌توانم هر شاخ و برگ، هر سنگ، هر خانه و هر درختی را که در زمان کودکی در فلسطین پشت سر گذاشتم، به یاد بیاورم و احساس کنم.

شخصیت حنظله یک نوع از شمایلی بود که روح مرا از سقوط، محافظت می‌کرد؛ در زمان‌هایی که احساس تنبلی می‌کردم و یا وظیفه‌ام را نادیده می‌گرفتم. آن بچه، مثل صدای ریزش آب تازه در پیشانی من بود که مرا متوجه می‌کرد و از خطا و خسران نگهداری می‌کرد. او فلش قطب نمایی بود که مدام به سمت «فلسطین» اشاره می‌کرد؛ نه تنها فلسطین در ابعاد جغرافیایی، که در مفهوم انسانی‌اش. نماد یک نهضت تنها».

ناجی العلی در ۲۲ جولای ۱۹۸۷ در حالی که در مسیر رسیدن به محل کارش در دفتر روزنامه «القبس» کویت در لندن بود، از پشت سر مورد اصابت گلوله قرار گرفت و بر اثر جراحت وارده در 29 آگوست 1987 در 51 سالگی به شهادت رسید. در پی قتل او کسی مجرم شناخته نشد، اما فلسطینی‌ها معتقدند موساد پشت پرده ترور این هنرمند قرار دارد.

ناجی العلی کشته شد، اما حنظله و آنچه او برعلیه رژیم صهیونیستی خلق کرده هنوز زنده است و در تمام دنیا دیده شده و حتی طرح‌هایی از حنظله بر روی دیوار حائل در کرانه غربی نقش بسته است.

سید مسعود شجاعی طباطبایی کاریکاتوریست برجسته ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، درباره ناجی العلی و آثار او گفت: ناجی العلی سالی که استقلال رژیم منحط و منحوس صهیونیستی اسرائیل اعلام شد، جزء آوارگان فلسطینی بود. پس از رشد در کاریکاتور در نشریات مختلفی کار کرد و نهایتاً در لندن مستقر شد و فعالیت خود را ادامه می‌داد.

وی با بیان اینکه آثار ناجی بسیار رژیم صهیونیستی را آزار می‌داد تا جایی که نتوانستند این قضیه را تاب بیاورند و در نهایت اقدام به ترور این هنرمند کردند، اذعان کرد: شهادت ناجی العلی نشان داد که زبان رسانه چقدر گویاست و یک قلم می‌تواند کاری کند که اثرش از قدرت اسلحه و جنگ نظامی بیشتر باشد.

مدیر بخش هنرهای تجسمی حوزه هنری عنوان کرد: این کاریکاتوریست یک شخصیت جهانی به نام حنظله هم معرفی کرد که در حقیقت امضای او بود. حنظله یک کودک هفت، هشت ساله فلسطینی است که امضای خود ناجی العلی است و دائماً ناظر بر کارهای اوست. در بعضی از کارها هم خودِ این حنظله به عنوان یک بچه فلسطینی ورود پیدا می‌کند، سنگ پرتاب می‌کند و واکنش نشان می‌دهد. یعنی خودِ امضا هم می‌آید و وارد ماجرا می‌شود.

شجاعی طباطبایی بیان کرد: رژیم صهیونیستی فکر می‌کرد که با شهادت ناجی العلی کار تمام است و دیگر در حوزه کاریکاتور اتفاقی نخواهد افتاد اما نمی‌دانست که این موضوع شروع یک اتفاق بسیار سخت و تند علیه رژیم صهیونیستی است. شاید در آن سالی که آقای ناجی العلی به شهادت رسید، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مثل الان فراگیر نبودند ولی تقریباً اکثر هنرمندانی که متوجه این ماجرا شدند، خصوصاً در حوزه کارتن و کاریکاتور، واقعاً متأثر و به شدت متنفر از رژیم صهیونیستی شدند.

وی درباره تأثیر این هنرمند فلسطینی بر کاریکاتوریست‌های ایرانی گفت: این کاریکاتوریست ابتدای شروع انقلاب به ایران آمد و چند روزی مهمان جمهوری اسلامی بود. حتی تعدادی از کاریکاتوریست‌های ما از کارها و سبک و سیاق ایشان تأثیر پذیرفته‌اند. شخصیت حنظله تبدیل به یک نماد جهانی شده است. نمادی که خیلی بین کاریکاتوریست‌ها مصطلح است و الهام بخش بسیاری از هنرمندان بوده و در خیلی از کاریکاتورهای ایرانی و خارجی با موضوع فلسطین از آن استفاده شده است.

این هنرمند خاطرنشان کرد: در ایران هم چند مسابقه ضد صهیونیستی برگزار کردیم که رژیم صهیونیستی را بسیار عصبانی کرد؛  اتفاقاً یکی از این مسابقات هم خیلی اینها را عصبانی کرد و بنده را هم تهدید کردند و هم در 22 کشور شرایطی را مهیا کردند که بنده را ممنوع‌الورود کردند. عنوان یکی از این مسابقات «فلسطینی خانه ندارد» بود که چند دوره برگزار شد. در این مسابقه شخصیت حنظله را تبدیل به تندیس کرده و به برگزیدگان هدیه دادیم. رژیم صهیونیستی فکر کرد با شهادت ناجی العلی که یک نفر بود کار تمام می‌شود، اما الان صدها نفر هستند که مثل ناجی العلی قلم به دست گرفته و برعلیه رژیم صهیونیستی کارهای بسیار مؤثری انجام می‌دهند.

انتهای پیام/4028/