جذب هیئت علمی، شرط توسعه تحصیلات تکمیلی

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر حمید میرزاده وقتی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی را به عهده گرفت که برخی از رشته‌محل‌های تحصیلات تکمیلی این دانشگاه با مشکل مواجه شده بود.

وی در آغاز مدیریتش اعلام کرد؛ برخی رشته‌های ارشد و دکتری نواقصی دارد که در اسرع وقت با برنامه‌های جدید رفع می‌شود.

اولین برنامه‌ای که برای کیفیت‌سازی و رفع این مشکلات توسط تیم مدیریتی جدید دانشگاه آزاد صورت گرفت، طرح‌های تجمیع بود، در اولین طرح تجمیع تمام واحدهای علوم و تحقیقات به جز واحد علوم و تحقیقات تهران با واحدهای مرکز استان ادغام شد.

برنامه دومی که زیرساخت‌های رشته‌های کارشناسی ارشد و دکتری را کیفی‌سازی کرد، جذب هیئت علمی بود.

جذب هیئت علمی با برنامه زمان‌بندی دقیق و طی بررسی‌های کارشناسانه، در دستور کار دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفت و آیین‌نامه جذب در این دانشگاه با همکاری وزارت علوم تغییر کرد.

گام سومی که در جهت پالایش دانشگاه آزاد و رشته‌های تحصیلات تکمیلی توسط میرزاده برداشته شد، طرح آمایش بود.

این طرح نقش نظارت درونی را در ساختار دانشگاه آزاد اسلامی ایفا می‌کند یعنی معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی و معاون سنجش و پذیرش، رشته‌های تحصیلات تکمیلی واحدها را بررسی و ممیزی می‌کنند، تا با استانداردهای موجود مغایرت نداشته باشند.

این امر سبب می‌شود، پیش از نظارت وزارت علوم، رشته‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه آزاد اسلامی مطابق با قانون کیفی سازی شوند.

موانعی که بر سر جذب هیئت علمی وجود داشت

طولانی بودن فرآیند جذب هیئت علمی یکی از موانع بزرگی بود که دانشگاه آزاد اسلامی برای افزایش استادان خود با آن مواجه بود.

هریک از متقاضیان عضویت در هیئت علمی دانشگاه آزاد تا قبل از اصلاحات آیین‌نامه این دانشگاه برای جذب باید ماه‌ها انتظار می‌کشیدند. پرونده هر متقاضی در سه مرحله توسط واحد درخواستی، استان مورد نظر و سازمان مرکزی دانشگاه آزاد بررسی می‌شد.

پرونده‌ها مدت‌ها در صف بررسی سازمان مرکزی می‌ماند و سپس توسط شورا تحلیل و بررسی می‌شد. این پروسه برای هر پرونده نزدیک به یک سال و نیم طول می‌کشید که بسیاری از متقاضیان را برای همکاری با دانشگاه آزاد دلسرد می‌کرد.

مدیران جدید دانشگاه آزاد بعد از بررسی روند جذب هیئت علمی و هم‌چنین با برنامه‌های چابک‌سازی به این نتیجه رسیدند که تمام موازی کاری‌ها برای این پرونده‌ها حذف شود، اختیار استان‌ها افزایش یابد و سازمان مرکزی تنها به عنوان یک ناظر بر امور کلی فعالیت کند.

میرزاده در آستانه دومین سالگرد مدیریت خود در دانشگاه آزاد طرح تجمیع 2 را اجرا کرد، این طرح معاونت‌های دانشگاه را از 15 به 9 کاهش داد. میرزاده هدف اصلی این طرح را چابک سازی اعلام کرد.

از طرف دیگر با اجرای طرح تجمیع 2 ، اختیار استان‌ها افزایش یافت. میرزاده این تفویض اختیار را جلوگیری از موازی کاری و اعتماد سازی دانست.

دکتر فرهاد حسین‌زاده لطفی، معاون جدید آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی، نیز، همچنان در راستای توسعه تحصیلات تکمیلی، اصلاح هرم جذب هیئت علمی، قانون‌مندی و کیفی‌سازی برنامه‌های کلان دانشگاه در این خصوص را پیگیر شد.

او اخذ مجوز‌های لازم برای رشته‌های ارشد و دکتری و توسعه تحصیلات تکمیلی با رویکرد تخصصی را جزء مهم‌ترین برنامه‌های معاونت آموزش خواند که تا پیش از آن نیز، در دستور کار معاونت آموزش قرار داشت.

با افزایش اختیار هر استان پرونده هر کدام از متقاضیان همکاری با دانشگاه آزاد تنها در مرکز آن استان و توسط شورای تخصصی جذب هیئت علمی استان که در پی اجرای طرح تجمیع 2 تشکیل شده بود، بررسی و تحلیل می‌شد، سازمان مرکزی نیز به عنوان یک ناظر کلی بر این روند نظارت می‌کرد.

به گفته معاون آموزشی تمام موازی‌کاری‌های که در روند جذب هیئت علمی در دانشگاه آزاد وجود داشت، جذف شده بود.

از طرف دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی، بخش‌نامه‌ای برای استعلام پرونده‌ها به دانشگاه‌‌ آزاد و مراکزی که در استعلام موارد پرونده‌ها نقش داشتند، ابلاغ کرد که کمک به سزایی در کاهش روند جذب به دانشگاه محسوب می‌شد.

شورای عالی انقلاب فرهنگی برای استعلام برخی موارد پرونده‌های جذب زمان پاسخ‌گویی در نظر گرفت، یعنی مراکزی که باید جواب استعلام پرونده‌ها را به دانشگاه اعلام می‌کردند، باید طبق زمان‌بندی بخش‌نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی عمل کنند، این موضوع از انباشت شدن پرونده‌ها در مراکز ذی صلاح استعلام جلوگیری کرد.

چگونه دانشگاه آزاد تا پایان 96 بیست هزار عضو هیئت علمی جذب می‌کند؟

یکی دیگر از برنامه‌های معاونت‌ آموزشی، جذب هیئت علمی در دانشگاه بود. فراخوان جذب هیئت علمی سالی دو بار اعلام میشود.

لطفی در توضیح فراخوان جذب گفته بود: «متقاضیان به سامانه جذب اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی به آدرس jazb.iau.ir مراجعه و با انتخاب یکی از طرح‌های استخدام، رتبه-بورسیه، طرح سربازی یا نخبگان اقدام به ثبت مشخصات فردی، مستندات علمی و پژوهشی خود می‌کنند و در پایان پرینت فرم ثبت‌نام را به همراه مدارک و مستندات موردنیاز مندرج در سایت به واحد دانشگاهی مورد تقاضا تحویل داده تا در فرآیند دعوت به مصاحبه علمی و عمومی در استان مورد تقاضا قرار گیرند.»

به گفته حسین‌زاده «هم‌چنین پس از اخذ تأییدیه‌های لازم و بر اساس امتیازات علمی و پژوهشی کسب‌شده در شرایط رقابتی، متقاضیان با اولویت بالاتر به استان موردتقاضا با اولویت جذب در واحد دانشگاهی انتخاب‌شده و برای صدور حکم معرفی می‌شوند.»

دانشگاه آزاد اسلامی قصد دارد 5 هزار هیئت علمی را در سال جذب کند، و این برنامه را از سال گذشته آغاز کرده است.

معاون آموزشی این دانشگاه در آخرین اطلاع‌رسانی خود عنوان کرده است: «با هماهنگی وزارت علوم و دبیرخانه شورای عالی جذب فرایند جذب هیئت علمی به کمتر از 5 ماه تقلیل یافته به طوری که تفویض اختیار کامل به استان‌ها انجام شده است.»

او درباره جذب 20 هزار عضو هیئت علمی اظهار کرده: «باید نسبت استاد به دانشجو را در نظر بگیریم. در حال حاضر با استاندارد فاصله داریم و جذب 20 هزار نفر در طول 4 سال به منظور اصلاح نسبت‌هاست. همانطور که از سال‌های گذشته نسبت‌ها اصلاح شده و در حال حاضر از نسبت یک به 70 به نسبت یک به 50 رسیده‌ایم و امیدواریم به حد استاندارد برسیم ولی این فرایند زمانبر است.»

خبر‌ها و اظهارات مسئولان دانشگاه حاکی از آن است که اگر برنامه پیش‌بنی شده دانشگاه آزاد اجرا شود، یعنی اگر این دانشگاه با دو بار فراخوان در سال، سالی 5 هزار هیئت علمی جذب کند، تا پایان 96 بیست هزار استاد دارد و تمام رشته‌‌محل‌هایی که تاکنون بخاطر عدم جذب هیات علمی، مجوز نهایی خود را نگرفته اند ، مشکلشان رفع خواهد شد.