سعدالدین امیدی؛ شاعر تهرانی عصر صفوی

به گزارش خبرنگار حوزه آیین و اندیشه گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، بارها شنیده‌ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ، روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می‌انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل تلاش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن‌ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته‌اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته‌ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می‌دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره‌ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم.به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه‌چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، جلد اول کتاب « تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» تألیف دکتر علی‌اکبر ولایتی که به سال ۱۳۹۲ در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده‌ایم.

ارجاسب (864-929ق)، ملقب به «سعدالدین» و «رکن‌الدین»، شاعر قصیده‌سرا و پزشک دوره صفوی است.

در تهران به دنیا آمد. پدرش شیخ علی تهرانی بود. در جوانی به شیراز رفت و در محضر جلال‌الدین دوانی (830-908ق) به فراگیری علوم، از جمله پزشکی پرداخت و در همان‌جا نام «مسعود» و تخلص «امیدی»‌ را از استاد خود گرفت.

امیدی علاوه بر شیراز به شهرهای اصفهان، قم، کاشان، تبریز و هرات نیز سفر کرد. وی معاصر شاه اسماعیل اول صفوی بود. بیشتر اشعار او مدیحه است. امیدی چند تن از وزیران صفویه، از جمله امیر یاراحمد اصفهانی، ملقب به نجم ثانی را مدح گفته است.

از سروده‌های امیدی می‌توان دریافت که او مسلمان و شیعی بوده است. ستایش پیامبر و اهل بیت(ع)، به‌خصوص امام علی(ع)، در سروده‌های وی به چشم می‌خورد.

امیدی پس از مدت‌ها دوری از زادگاه، در 929ق به تهران بازگشت. گفته‌اند که در همان سال با پیشوای فرقه نوربخشیه، شاه قوام‌الدین نوربخش، بر سر آبِ مزرعه‌ای که در ری داشت منازعه کرد و در میان جنگ و جدال زخم برداشت و کشته شد. پیکر امیدی در طرشت تهران به خاک سپرده شد.

از آثار امیدی، دیوان وی و یک ساقی‌نامه مختصر و دو بیت از یک مثنوی به جا مانده است. دیوان او حاوی قصیده، غزل، قطعه و رباعی است و دست‌نوشته‌های بسیاری از آن باقی است. ساقی‌نامه امیدی به پیروی از حافظ سروده شده است. این ساقی‌نامه در تذکره‌هایی مانند تذکره میخانه و آتشکده آذر آمده است. دو بیت از یک مثنوی امیدی را زنوزی در کتاب خود آورده است.

صاحب تذکره میخانه شیوه سخن امیدی را مشابه ظهیر فاریابی دانسته است.

 انتهای پیام/4104/