ساخت و ساز در منطقه 22 تهران، تازه‌ترین علت آلودگی هوا/ دلیل دولت برای تعطیلی مدارس در هوای آلوده چیست؟

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا-زهرا اردشیری؛ صورت‌هایی بی‌حال در کوچه و خیابان  با ماسک‌های سفید و بعضا فیلتردار، صدای سرفه‌های ممتد، خس خس سینه بچه‌ها، آلرژی، بیمارستان، بیماری قلبی، آسم؛ این‌ها کمترین معضلات هوای این روزهاست. آلودگی هوا معضل امروز و دیروز نیست، سال‌هاست اکثر شهرهای کشور ما زمستان‌های پر دود را تجربه می‌کنند. معلوم نیست کی و چگونه این مشکل حل خواهد شد و در سال‌های آینده چه اتفاق تلخی در انتظار ما باشد.

شاید دولت در بحث آلودگی هوا و تشدید آن بی‌تقصیر نباشد چرا که به تعهدات خود در قبال واردات اتوبوس‌های جدید به سیستم حمل و نقل عمومی عمل نکرده است. شاید هم شهرداری در تجهیز شبکه حمل و نقل عمومی و واگن‌های مترو کوتاهی کرده است. در هر صورت چیزی که مشهود است آلودگی هوا و به تبع آن تعطیلی مدارس است که خود باعث ایجاد مشکلات بسیاری برای سیستم آموزشی کشور و پدران و مادران شاغل شده است.

مشکل خانواده‌های شاغل دو  برابر شده است

«لطفا آموزش و پرورش روزهای باز بودن مدارس را اعلام کند! چون مدارس تعطیل است مگر خلافش ثابت شود!!» این جمله‌ای است که این روزها به طنز در صفحات اجتماعی دست به دست می‌شود. البته نویسنده این جمله پربیراه هم ننوشته است زیرا تعداد تعطیلی مدارس در نیم سال اول تحصیلی به دلیل آلودگی هوا از شمارش خارج شده است. بدیهی است دانش‌آموزان به این منوال از برنامه آموزشی عقب می‌مانند و جز همت معلم‌ها برای فشرده کردن درس‌ها هیچ راه حل دیگری وجود ندارد. اما آیا تعطیلی مدارس سودی هم دارد؟ این سوالی است که از «مسعود سقفی» سخنگوی آموزش و پرورش می‌پرسیم.

 او می‌گوید: «به هر حال کم شدن ساعت‌های آموزشی یک نوع آسیب برای مدارس است اما وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ریزی‌هایی کرده‌ است تا این عقب افتادگی را جبران کند.»

سقفی توضیحی در رابطه با این برنامه‌ریزی‌ها نمی‌دهد و می‌گوید هنوز در مرحله فکر است. اما او عقیده دارد که تعطیلی مدارس هیچ سودی  برای بچه‌‌ها و کم شدن آلودگی هوا ندارد و  می‌گوید: «اصل مطلب این است که  تعطیلی مدارس به تنهایی باعث کاهش آلودگی هوا و رفع مشکل آلودگی نیست زیرا اگر تنها مدارس تعطیل شوند تنها خسارت به دانش‌آموزان وارد می‌شود و ساعت‌های آموزشی آنها کم می‌شود.»

سخنگوی آموزش و پرورش با تعطیلی مدارس به خاطر سلامتی بچه‌ها موافق است و از آن استقبال می‌کند اما به شرطی که پدر و مادر بچه‌ها مجبور به بیرون آوردن آنها از خانه نباشند.

او ادامه می‌دهد: «ما دانش‌آموزان را به دلیل دوری از هوای آلوده و سلامتی‌شان تعطیل می‌کنیم اما پدر و مادر این بچه‌ها که اکثرا کارمند هستند مجبور می‌شوند این بچه‌ها را به مراکز تفریحی، خانه پدربزرگ و مادربزرگ بسپرند یا بعضا آنها را به سرکار خود ببرند. تعطیلی مدارس در صورتی می‌تواند سلامتی بچه‌ها را تامین کند که مطمئن باشیم آنها در فضای خانه می‌مانند یا می‌توانند از شهر خارج شوند.»

سقفی اعتقاد دارد که ادارات هم باید هم پا با مدارس تعطیل شود و می‌گوید: «پیشنهاد آموزش و پرورش این است که مدارس، ادارات و مراکز تفریحی و رفاهی با هم تعطیل شوند تا خانواده‌ها بتوانند از فضای شهر خارج شوند و نه تنها کمکی برای سلامتی بچه‌ها باشد بلکه در کاهش آلودگی هوا نیز موثر باشد.»

بنزین یورو 4 بی‌کیفیت است

موضوع دیگری که این روزها در فضای مجازی حسابی سر و صدا کرده است بنزین بدون کیفیت است که مردم آن را دلیل اصلی آلودگی هوا می‌دانند. این در حالی است که بیژن زنگنه وزیر نفت در پاسخ به این‌که چه میزان از آلودگی هوای تهران به کیفیت بنزین باز می‌گردد معتقد بود که محیط زیست قبلاً اعلام کرده است تاثیر کیفیت بنزین بر آلودگی هوا بسیار ناچیز است.

اما «محمد درویش» کارشناس محیط زیست می‌گوید: «در حال  حاضر در کشور بنزین یورو 4 تولید می‌شود و به دلیل تحریم‌ها امکان تولید بنزین یورو 5 که کیفیت بالاتری دارد را نداریم و این خود باعث مشکلات عدیده خودروها شده است.»

پوشش گیاهی تاثیری ندارد

به نظر بسیاری از کارشناسان محیط زیست، پوشش گیاهی تهران که نزدیک به یک دهه است کاهش یافته، یکی دیگر از دلایل آلودگی هوای تهران است.

به گفته محمد درویش با اینکه پوشش گیاهی مناسب و فضای سبز‌ می‌تواند نقش موثری در کاهش آلودگی هوا‌،‌ تولید اکسیژن، تعدیل درجه حرارت، داشته باشد اما پوشش گیاهی در جذب هوای سمی موثر نیست و تنها برای تولید اکسیژن توصیه می‌شود.

او می‌گوید: «در پژوهش کنترل کیفیت هوای شهر تهران  70 درصد از ذرات معلق تولیدی در شهر تهران منابع متحرک هستند که توسط وسایل نقلیه که عمدتاً فرسوده هستند تولید شده و ۳۰ درصد دیگر ذرات معلق تولیدشده توسط منابع ساکن تولید است.»

درویش که از مشوقان نفی خودرومحوری در مبلمان شهری است اعتقاد دارد یکی از مهمترین راه‌‌های مقابله با آلودگی استفاده از دوچرخه، مترو و پیاده‌روی است.

این کارشناس محیط زیست می‌گوید: «در کشورهای در حال توسعه مانند مکزیک، ترکیه و کلمبیا با ساخت مسیرهای جذاب برای پیاده‌روی و افزایش قطارهایی مثل مونوریل، تراموا توانسته‌اند با معضل آلودگی هوا مقابله کنند.»

درویش تعطیلی مدارس را راه حل کاذب و کوتاه مدت و بدون فکر می‌داند و معتقد است: «هر سال با تعطیل کردن مدارس می‌خواهیم فکری برای آلودگی هوا کنیم در حالی که این معضل باید زیرساختی حل شود.»

مشکل آلودگی تهران دیگر حل نمی‌شود

تعطیلی مدارس از نظر حسین ایمانی جاجرمی جامعه‌شناس اجتماعی، تسلیم شدن در برابر وضعیت ناگوار آلودگی هوا است.

از نظر این جامعه‌شناس اجتماعی مشکل آلودگی شهر تهران دیگر حل نخواهد شد چرا که گلوی نفس‌گاه تهران را با ساخت و سازهای بی‌رویه بریده‌اند.

ایمانی جاجرمی می‌گوید: «ساخت و ساز در منطقه 22 کار اشتباهی بود که متاسفانه به دلیل مسائل مالی انجام شد. قبل از انقلاب به زمین‌های منطقه 22 زمین‌های ذخیره تهران می‌‌گفتند زیرا قرار بود ریه تنفسی تهران باشد و اگر بسته می‌شد باعث جلوگیری از وزش باد از غرب تهران به مرکز شهر می‌شد ولی حالا با ساخت و سازهای بدون ضابطه موجبات تشدید آلایندگی هوای پایتخت را فراهم کرده‌اند.»

او ادامه می‌دهد:« وضعیت آلودگی هوا تاوان این است که مدیران و مسئولان برای ساخت و ساز در منطقه 22 هشدار کارشناسان و یافته های علمی را نادیده گرفتند.»

هر سال دریغ از پارسال/ سال آینده وضعیت بغرنج‌تر است

آن‌گونه که معلوم است حل مشکل آلودگی هوا کار آسانی نیست و با تعطیلی مدارس هم باری از دوش آسمان مملو از آلودگی تهران برداشته نمی‌شود و با تعطیل کردن مدارس هم خانواده‌ها با فرزندانی روبه‌رو هستند که برنامه‌ریزی برای اوقات خالی آنها ندارند.

شاید به گفته کارشناس‌ها ساخت و سازهای بدون برنامه، خودروهای فرسوده، موتورهای از رده خارج شده، بنزین‌های غیر استاندارد و نداشتن مسیرهای مناسب برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، همه باعث به وجود آمدن این وضع شده است، اما بعید نیست با دست روی دست گذاشتن در چند سال آینده مجبور به خالی کردن تهران از سکنه باشیم. شاید اگر فرهنگ استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در جامعه شکل بگیرد، موتورهای برقی و دوچرخه‌ها وارد چرخه حمل و نقل شوند و فرهنگ پیاده‌روی بین مردم رواج پیدا کند، سال‌های آینده کمتر با مشکل آلودگی هوا دست به گریبان باشیم.

البته دولت و شهرداری هم باید برای کاهش آلودگی هوا پا به عرصه اجرا بگذارند و به قول‌هایی که می‌دهند عمل کنند. قطعا با سر و سامان دادن به سامانه حمل و نقل عمومی مردم برای استفاده  اشتیاق بیشتری از خود نشان خواهند داد که این امر منجر به کاهش مصرف سوخت و به تبع آن کاهش هوای آلوده خواهد شد.

انتهای پیام/4076/