آب‌هراسی چیست و چطور درمان می‌شود؟ +علل و علائم

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، ترس‌ها و فوبیاهای گوناگونی در میان افراد دیده می‌شود که هر کدام برای پیدایش خود دلایلی دارند و یکی از آن ها آب هراسی است که خبرگزاری آنا در ادامه به معرفی و بررسی آن می‌پردازد.

آب‌هراسی به چه معناست؟

آب‌هراسی(Aquaphobia) هراس خاصی است و به عبارتی نوعی ترس غیرطبیعی و مداوم از آب است.

آب‌هراسی مستلزم سطحی از ترس است که خارج از کنترل بیمار بوده یا ممکن است با زندگی روزانه او تداخل ایجاد کند.

افراد به شیوه‌های متعددی از آب‌هراسی رنج می‌برند و ممکن است این حالت را طی مواجهه با آب در یک اقیانوس، یک رودخانه، یا حتی یک وان حمام تجربه کنند و این‌ها را به منزله یک تهدید قریب‌الوقوع ببینند.

چنین افرادی ممکن است از انجام فعالیت‌هایی مانند قایق رانی و شنا اجتناب کنند، یا آن‌ها ممکن است به رغم داشتن تسلط کافی بر مهارت‌های شنا، از شنا کردن در اقیانوس عمیق جلوگیری و خودداری کنند.

• بیشتر بخوانید:


•  فوبیاهای عجیب‌ و غریب انسان‌


• راه‌های کاهش ترس‌های بی‌دلیل


• از عمده‌ترین نشانه‌ متداول اضطراب جویا شوید


• مقابله با فوبیای سگ و گربه


• درمان فوبیا با فناوری واقعیت مجازی

این اضطراب عموماً به خیس و مرطوب شدن با آب یا ترشح و پاشیده شدن آن در شرایط غیرمنتظره، یا تحت فشار شدید آب قرار گرفتن بدن یا پرتاب به داخل آب نیز گسترش داده می‌شود.

علل بروز آب‌هراسی

متخصصین پزشکی بر این عقیده‌اند که آب‌هراسی ممکن است خود را در یک فرد از طریق تجارب خاص او، آشکار سازد یا به عوامل بیولوژیکی وابسته باشد و در برخی از افراد نیز ممکن است این نوع هراس، به عنوان یک واکنش در قبال یک تجربه آسیب زای ناشی از آب پیش آمده باشد، همانند فردی که نزدیک بوده در آب غرق شود یا رویداد‌های دیگر اینچنینی.

دیگران ممکن است شکست‌های ساده‌ای در فراگیری تجارب مرتبط با آب داشته باشند از جمله رویداد‌هایی همچون حوادث موقع یادگیری شنا یا قایقرانی که به عوامل فرهنگی نیز مربوط است.

افراد دیگر ممکن است از یک واکنش «غریزی» (از روی غریزه) نسبت به آب رنج ببرند، که جدا از هر گونه علت قابل مشاهده رخ داده باشد.

این افراد یک واکنش باطنی و درونی نسبت به آب دارند که میزان راحتی آن‌ها را در مواجهه با هر نوع از فعالیت‌های مرتبط با آب، مثل شنا کردن، به‌طور اساسی و بنیادین محدود می‌سازد.

دیگر بیماران مبتلا به این حالت ممکن است ناراحتی‌های دیگری را در پیرامون آب تجربه کرده باشند، بدون آن که در هیچ یک از سه مقولهٔ ذکر شده قبلی بگنجند.

تجربهٔ آسیب‌زای ناشی از آب

ممکن است یکی از اعضای خانواده دچار یک تجربهٔ آسیب زای ناشی از آب شده باشد و همان ممکن است در بروز این حالت دخیل و مؤثر باشد، محدودیت‌های فرهنگی (نظیر افرادی که در بیابان‌ها و کویر بار آمده‌اند)،  سبب بروز چنین فوبیایی شود.

در یک سطح عمیق تر، یک گروه از مربیان در سنگاپور، مطالعاتی بر روی تعداد زیادی از دانش آموزان به انجام رساندند، آن‌ها به منظور راهنمایی کودکانی که از آب خیلی می‌ترسیدند، به انجام تعلیماتی برای فهم آب‌هراسی پرداختند.

بسیاری از این کودکان از بودن در کنار آب واهمه‌ای نداشتند و برایشان قرار دادن هریک از اعضای بدنشان به جز سر در آب مهم نبود. بینی و گوش‌ها دو جایی بودند که قرار گرفتنشان در آب برای این کودکان از همه جا نامطلوبتر بود.

علائم فوبیای آب

علائم این فوبیا در افرادی که به آن مبتلا شده‌اند، متفاوت است. در برخی افراد خفیف و در بعضی موارد شدیدتر است.

علائم اصلی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) برای فوبیای آب به شرح زیر است:

•  اضطراب افراطی در هنگام مواجهه با آب.


• ایجاد علائم جسمانی و روانی ترس (مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید و ...) بلافاصله بعد از مواجه شدن با آب.


• تلاش بسیار زیاد برای عدم مواجهه با آب.


• این علائم بیشتر از ۶ ماه در فرد ادامه دارند و در عملکرد وی در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می‌گذارد.


• در موارد شدید‌تر بودن در کنار رودخانه و یا حتی پاشیده شدن آب روی فرد برای او اضطراب ایجاد می‌کند.

راه‌های از بین بردن ترس از آب

راهکار‌های ساده‌ای وجود دارد که می‌توان از طریق آن بر ترسیدن از آب غلبه کرد، از قبیل:

• ۱. مواجهه درمانی

همیشه توصیه افراد موفق این است که به سمت چیزی که از آن می‌ترسید بروید. دوری کردن از ترس یا هر مشکلی، چیزی را حل نمی‌کند؛ با رعایت نکات ایمنی و قرار گرفتن فرد در موقعیتی که از آن می‌ترسد هیولای ترس از آب در ذهن او نابود می‌شود.

• ۲. داشتن حس و فکر مثبت نسبت به آب

ترس ناشی از فکر ماست؛ افکار منفی سبب شده تا از یک مورد کوچک برای خود هیولایی بزرگ بسازیم. پس باید با فکر مثبت به جنگ با افکار منفی و مقابله با آن رفت.

• ۳. درمان شناختی

یکی از بهترین روش‌های درمانی، درمان‌شناختی است. معمولا ترس از آب ناشی از مرور تجربیات تلخ است. باید طرز فکر فرد مبتلا و نوع نگرش او را تغییر داد. در درمان‌شناختی سعی می‌شود با تغییر افکار منفی فرد به سمت مثبت‌اندیشی، این ترس محو شود.

• ۴. دارو درمانی

در مواردی که ترس بسیار شدید و زیاد باشد استفاده از دارو با تجویز پزشک متخصص نیز توصیه می‌شود. همزمان یا بعد از کاهش علائم ترس فرد، دارو‌هایی مثل داروی ضد افسردگی و داروی ضد اضطراب تجویز می‌شود.

• ۵. کاهش حساسیت به صورت منظم

یک راه دیگر برای درمان کسی که این مشکل را دارد، حساسیت‌زدایی بوده که این روش سه مرحله دارد:

1. لیستی از شرایطی که در آن فرد دچار اضطراب شده فراهم می‌شود.


2. سپس روش‌های ریلکس شدن و آرامش بخشیدن مانند تمرین‌های یوگا یا مدیتیشن استفاده می‌شود.


3. در آخر فرد خود را در موقعیت استرس‌زا تصور کرده و آرامش خود را کاملاً حفظ می‌نماید.

• ۶. استفاده از وسایل کمکی

توصیه می‌شود از توپ، تیوپ یا تخته برای شناور بودن در آب استفاده شود؛ بنابراین سعی کنید وسایلی برای تفریح در آب داشته باشید تا با سرگرم کردن خود در آب، افکار منفی را از ذهن خود دور کرده و فرصت فکر کردن به شرایط منفی نداشته باشید.

جنبه‌های کلی ترسیدن از آب

در حالی که دیدن آب دریا و شنیدن صدای آن لذت بخش است، برای افرادی که از آب می‌ترسند حتی حس کردن چنین شرایطی هم زجرآور است.

گاهی حتی زیر باران بودن هم برای این افراد ایجاد حس خوشایند نمی‌کند.

فوبیای آب به گونه‌ای است که فرد علاوه بر ترس و اضطراب، عوامل فیزیکی مثل افزایش ضربان قلب، تعریق یا مشکل در تنفس و … را هم دارد.

به‌طور کلی ترس از آب دارای سه جنبه است:

1. جنبه احساسی: داشتن احساساتی مثل ترس و اضطراب زیاد و غیر قابل کنترل.


2. جنبه شناختی: نوع فکر فرد مبتلا در مورد آب؛ مثل ترس از غرق شدن، خفه شدن و …


3. جنبه علائم جسمانی: مشکل در تنفس، لرزش دست و پا، ضربان قلب بالا و … از علائم جسمانی ترس شدید از آب است.

اما این ترس و یا استرس دلایل مختلفی دارد که برخی دلایل آن به شرح زیر است:

1. تجربه‌ای منفی از آسیب در محیط‌های آبی


2. وجود سابقه خفگی یا حوادث مربوط به آب در اطراف فرد


3. مشکلاتی همچون نداشتن اعتماد به نفس، نداشتن تعادل جسمی، استرس و مشکلات روحی

انتهای پیام/