ادبیات ذاتاً متعهد است و ادبیات غیرمتعهد نداریم 

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا  از پایگاه اطلاع رسانی سیما، سید حسین شهرستانی به دلیل ناتمام ماندن بحث بر سر موضوع رابطه بین «ادبیات و ایدئولوژی» در قسمت قبل، سه شنبه شب (28 آبان ماه) باردیگر مهمان برنامه «شب روایت» بود.

وی در ابتدای برنامه در پاسخ به این سوال که چرا تعهد‌زدایی اقتضای نظام سرمایه داری است  بیان کرد:یکی از دیدگاه ها بر این است که هرنوع وفاداری به امر ارزشی را به مفهوم ایدئولوژی تقلیل می دهند.بسط و گسترش نظام سرمایه داری در جهان نتیجه و تبعات فرهنگی و اجتماعی خاص خود را دارد.

این نویسنده و پژوهشگرادبی عنوان کرد: انسان در نظام سرمایه داری باید یک مصرف کننده ی رام باشد. این منطق نظام سرمایه داری است و در واقع در این نظام ،تعهد به هر چیزی در مصرف کننده محدودیت ایجاد می کند. در این پروژه در واقع خودآگاهی را از انسان می گیرند و  فرهنگ به شکل کالا در می آید و فرد به شکل یک اتم رها شده در یک جامعه ی بی حد و مرز و به یک تنهای سرگردان تبدیل می کند . در نظام سرمایه داری ریشه ی ما را با سنت و دین و مذهب و هرچه که تاریخی است سست می کند و وقتی هنرمندی فریاد می زند که ما دچار چنین وضعی هستیم بسیاری از منتقدین بر ما خرده می گیرند که بین هنر و ایدئولوژی خلط می کنید.

شهرستانی افزود : هنر و ادبیات متناسب با بازار جدید به شدت ذائقه عمومی را تقلیل می دهد و ذائقه های یکسانی را به دست می آورد و زیبایی شناختی را از انسان می گیرد .در حال حاضر ما با  آثاری روبرو هستیم که نتیجه ی  تولید انبوه است  و دیگر اصیل نیستند در حالیکه ویژگی یک ثر ادبی به اصالتش است.

این نویسنده و پژوهشگر در باره ی ویژگی های یک اثر ادبی اصیل گفت: یک اثر ادبی اصیل منحصر به فرد  و یگانه است نویسنده ی این اثر کسی است که ذائقه و سلیقه ی مخصوص به خود را دارد اما تلاشی نکرده است تا متفاوت باشد چیزی که درحال حاضر در بین نویسندگان بسیار با آن مواجه هستیم. حافظ با غزل سرایان عصر خودش خیلی تفاوت ندارد اما جاودانه است باید بتوان چیزی نوشت که تا یک ساعت بعد هم ارزش خواندن داشته باشد .این اتفاق مرهون این است که یک نویسنده همه ی عمرش را در مطالعه آثار نویسندگان بزرگ جهان  بگذراند.

همچنین سید حسین شهرستانی در رابطه با اینکه درحال حاضر سلیقه ها و ذائقه ها تغییر کرده و ممکن است سلیقه ی عمومی  این آثار متعهد  را نپذیرند ادامه داد :یک وجهی از این مجهوریت در همه ی تاریخ بوده است و باید نویسنده این تنهایی را بپذیرد چرا که حکیمان بزرگ همواره تنها بوده اند. شاعر و هنرمند کسی است که با این غربت خو کند و به قواعد بازار تن ندهد.

شهرستانی در خصوص اهمیت زبان فارسی تاکید کرد و اظهار داشت:ادبیات ذاتا متعهد است و ما ادبیات غیر متعهد نداریم  این  تعهد است که مرا به سخن در می آورد. اما مهم ترین چیزی که ادبیات به آن تعهد دارد زبان است . در ترجمه ی یک اثر، اگر ترجمه به خوبی انجام شده باشد برای زبان فارسی هم یک آورده ی مفیدی دارد .گاهی اوقات ما ،در ترجمه به زبان مبدا احترام می گذاریم اما زبان مقصد را نمی شناسیم.

زبان فارسی ناموس ملی است و گاهی ممیزی ها فقط جنبه ی اخلاقی یک اثر را در نظر می گیرد و از لحاظ زبانی سخت گیری نمی شود.

«شب روایت» به تهیه‌کنندگی حسین شاه‌مرادی محصول گروه ادب و هنر شبکه چهار سیما است که سه شنبه ها ساعت 23 به صورت زنده پخش می‌شود.

 انتهای پیام/4104/