مشکل پروژه وحدت نبود «صداقت» است/ مبلغی می‌شناسم که پس از سخنرانی درباره وحدت از گفته‌هایش استغفار می‌کند/ مگر می‌شود فلسطین را بدون کمک مصر و اردن آزاد کرد؟

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، اسلام مسلمانان را امت واحده خوانده است. مؤمنان برادر یکدیگر معرفی شده‌اند؛ بنابراین اختلاف در پاره‌ای از مسائل مانع اخوت اسلامی و وحدت مسلمانان نمی‌شود.

وحدت به‌عنوان یکی از عوامل اصلی دستیابی به اقتدار جهان اسلام از صدر اسلام تاکنون در نزد مسلمانان واقعی و آگاه امری مسلّم و تردیدناپذیر بوده است. در سایه وحدت و برادری اسلامی است که عزت و عظمت جامعه اسلامی می‌تواند جلوه کند و مشکلات فراروی مسلمانان حل شود.

به همین بهانه و در قسمت پایانی پرونده فرصت وحدت بخش دوم گفتگوی خبرگزاری آنا با علیرضا کمیلی دبیر اتحادیه امت واحده در ادامه می‌آید.

علیرضا کمیلی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به اینکه مدت زیادی در مناطق سنی‌نشین بوده است، گفت: در چنین مناطقی برای اینکه تعامل درست شکل بگیرد هم‌زیستی راه‌حل است. من معتقدم یک سری عقایدی از یک عده آدم پمپاژ می‌شود، از جاهلان مُتَنسِّک یا از کسانی که اتفاقاً عامدانه این کار را می‌کنند و برنامه‌شان این است که مردم را ول کنیم با هم زندگی می‌کنند.

دبیر اتحادیه امت واحده افزود: آن‌هایی که این تز را می‌دهند معتقد هستند که مردم دنبال حاشیه‌سازی و دعوا با یکدیگر نیستند چون می‌بینند زندگی‌شان به هم می‌خورد. این زد، آن هم می‌زند. این کشت، آن هم می‌کشد، پس می‌روند به سمت اعتدال و شیوه طبیعی زندگی، چون می‌خواهد آن استقرار را حفظ کند، از ناامنی بدشان می‌آید اما چرا این اتفاق همیشه نمی‌افتد؟ چون یک مسئله‌های اخلاقی و مذهبی و در یک کلمه تعصب می‌آید خرابش می‌کند. این‌ها می‌تواند به جنگ و درگیری و خونریزی تبدیل شود.

وی در خصوص توفیق پروژه هم‌زیستی گفت: پروژه هم‌زیستی موقعی جلو خواهد رفت که نخبگان آن جامعه نسبت به این مسئله حساسیت داشته باشند، نگذارند به‌هیچ‌وجه هیچ صدایی که به این سمت تحریک می‌کند، بلند شود، جلویش را بگیرند. به‌اصطلاح به لحاظ فکری این نگاه را به حاشیه ببرند. نگذارند این تیپ مباحث مطرح شود و این نیازمند تمرین و کارهای عملی است.

بنده در مناطق اهل سنت که می‌روم، به شیعیان حزب‌اللهی، مذهبی، غیره می‌گویم آقا چند بار رفتید مسجد اهل سنت نماز خواندید، چندتا رفیق اهل سنت دارید؟ معلوم است که اگر رفقایش شما نباشید ممکن است یک عده افراطی بروند جایش را بگیرند و او یک ذهنیت از شما درست کند.

علیرضا کمیلی با ذکر مثالی در خصوص صحبت‌های خود گفت: مثلاً بنده در مناطق اهل سنت که می‌روم، به شیعیان حزب‌اللهی، مذهبی، غیره می‌گویم آقا چند بار رفتید مسجد اهل سنت نماز خواندید، چندتا رفیق اهل سنت دارید؟ معلوم است که اگر رفقایش شما نباشید ممکن است یک عده افراطی بروند جایش را بگیرند و او یک ذهنیت از شما درست کند.

دبیر اتحادیه امت واحده در ادامه در خصوص علت تأکید روایات ما برای اینکه به اهل سنت سر بزنید و در نمازخانه‌های‌شان نماز بخوانید گفت: این ارتباط وقتی دور شد امکان ساختن تصویر یعنی «برساخت رسانه‌ای» شکل می‌گیرد. من فکر می‌کنم او لولو است، او فکر می‌کند من لولو هستم. می‌بینید دو تا همسایه کنار هم هستند، هر دو دارند از ماهواره خط می‌گیرند، یعنی رسانه مرتب دارد برساخت رسانه‌ای تولید می‌کند، آن‌ هم تصویر غلط. اگر خاموش کنند، کنار هم بنشینند حرف بزنند، نگاه واقعی‌تری شکل می‌گیرد. آن می‌فهمد که این یک عقایدی دارد که آن قبولش ندارد. این هم می‌فهمد که آن یک حساسیت‌هایی دارد که این باید رعایتش کند. طرفین این را می‌فهمند.

در طرح‌ حب الحسین یجمعنا علمای اهل سنت از محبت‌شان به اهل بیت گفتند

وی افزود: لذا ما در ذیل همین مسئله در مجمع امت واحده یک مجموعه‌ای از اقدامات طراحی کردیم. همین‌که تعامل را تقویت کنند و تعامل را توسعه دهند. حالا کار خیلی انجام شده است. مثلاً یک طرحی انجام دادیم به اسم «حب الحسین یجمعنا». ایام محرم و صفر و بعضی مناسبت‌ها، اهل سنت بروند درباره آن مشترکی به اسم حب اهل‌بیت در هیئت‌های عزاداری شیعه صحبت کنند، شرکت کنند.

کمیلی در مثال دیگری افزود: یا یک کاری را انجام می‌دادیم بین هفته وحدت تا ۲۲ بهمن به‌عنوان همین تعاملات، بروید خانه همدیگر، بروید بیایید، با هم گپ بزنید. برای اولین بار بود که خیلی وقت‌ها این اتفاق می‌افتد؛ یعنی ۳۰ سال است که آن‌ها در یک شهر با هم زندگی می‌کنند، هیچ وقت به دیدار نرفته‌اند.

دبیر اتحادیه امت واحده گفت: اگر این اتفاق‌ها بیفتد، بعد طرف تصویر واقعی‌تری ایجاد می‌شود. بله، دیروز یک شیعه‌ای دیده که آنجا رفته لعن کرده، فحش داده، هزار تا شیعه را دیده که این کار را نمی‌کنند و قبول هم ندارند، آن موقع تصویر واقعی از او شکل می‌گیرد. ما دو سه بار کاروان سرزمین برادری برگزار کردیم. از نخبگان دانشگاهی، هنری، ورزشی را برداشتیم بردیم مناطق گنبد و گرگان، کردستان و سیستان و بلوچستان، در خراسان رضوی هم یک سال انجام شد و چقدر مؤثر بود در طرفین.

وی با اشاره به تأثیر کنش اجتماعی در حل شدن مشکلات وحدت گفت: ما صرف ارتباطات و نشستن مذاهب با یکدیگر را توسعه می‌دهیم و مسئله تا حد زیادی حل می‌شود. یک سوءظنی بوده که این‌گونه رفع می‌شود. پس می‌بینیم بخشی از مسئله بینشی است، یعنی نگاه‌های غلطی که وجود دارد. گزاره‌هایی که فهم از دین بوده و عملاً به تعارضات اجتماعی منجر شده است.

به ما می‌گویند شما دیگر از آن طرف بام افتاده‌اید!

کمیلی در ادامه افزود: یکی از کارهایی که باید در جامعه صورت بگیرد تا به کاهش تعارضات منجر شود، این است که دانش طرفین نسبت به همدیگر زیاد شود. من باید بدانم آنجا چه دسته‌هایی هست و چه نظام حساسیت‌هایی دارند. ما این را در دروس اتحادیه امت واحده برای طلبه‌ها و رفقای خودمان می‌گوییم، بعد به ما می‌گویند دیگر شما از آن طرف افتاده‌اید. لذا می‌گوییم تو باید مراعات کنی چون احتمالاً نمی‌دانی که او کیست.

دبیر اتحادیه امت واحد در پاسخ به این پرسش که چرا خروجی وحدت در جمهوری اسلامی استراتژیک است، گفت: به دلیل اینکه جمهوری اسلامی یک ادعایی کرده که متأسفانه ما به ازای تحققی برای آن ادعا هنوز درست فراهم نیست. آن هم ادعای احیای تمدن اسلامی است. این در حد شعار خب خیلی خوب است، اشکالی ندارد و البته دوستانی هستند کارشان تبیین تمدن اسلامی است. وَفّقهُمُ الله. بحث این است که می‌گوییم خیلی خوب، این را می‌شود یک‌کم توضیح دهید که مراحل عملی تحقق تمدن اسلامی چیست؟ مثلاً آقا یک مدل‌گونه‌ای دارند، آقا می‌گویند ما دولت اسلامی شکل می‌دهیم بر اساسش جامعه اسلامی شکل می‌دهیم، بعد توسعه پیدا می‌کند و ... خب این زمانی که پایش از جمهوری اسلامی بیرون می‌رود چگونه خواهد بود؟ یا حتی در جمهوری اسلامی به‌مثابه جامعه اسلامی، نوع روابط اقلیت‌ها، شیعه، سنی، ... چگونه خواهد بود؟

وی با اشاره به کلام رهبر معظم انقلاب گفت: جمله رهبری سال ۸۸ که اجمالش این‌گونه است که می‌گویند اگر ما نسبت به هم بدبین بودیم، دل‌های ما از هم دور بود، با هم همکاری نخواهیم کرد. اگر هم همکاری کنیم، صمیمی نخواهیم شد. صمیمیت صفت قلبی است، بروز که ندارد. مسئله وحدت اتفاقاً یک مسئله کاملاً واقعی است نه یک مسئله‌ای که برخی تقریبی می‌کنند، من دیدم در صداوسیما برخی روحانیان متأسفانه فهم خودشان را از مسئله می‌گویند، یعنی مبتنی بر قرائت، چون ما الآن هفت، هشت قرائت داریم در حوزه تقریب. نگاه‌های مختلف در آن داریم. هر کسی بر اساس قرائت و روایت خودش از تقریب، حکم‌هایی صادر می‌کند.

خیلی خلاصه بخواهیم یک کلمه‌ای بگوییم، مشکل پروژه وحدت نبود «صداقت» است. چون باور به آن با صمیمیت و صداقت منجر می‌شود. این هم سنت الهی است. چیزی که از دل برآید بر دل نشیند.

مشکل پروژه وحدت نبود «صداقت» است

کمیلی در ادامه در پاسخ به این سؤال که مشکل وحدت چیست که عملی نمی‌شود، گفت: خیلی خلاصه بخواهیم یک کلمه‌ای بگوییم، مشکل پروژه وحدت نبود «صداقت» است. چون باور به آن با صمیمیت و صداقت منجر می‌شود. این هم سنت الهی است. چیزی که از دل برآید بر دل نشیند. من آدم می‌شناسم که می‌رود سخنرانی می‌کند در تقریب و ... بعضی جاها، بعضی از شهرها، پایین می‌آید، خودش را لعن می‌کند، استغفار می‌کند خدایا من را ببخش! خدایا من را ببخش! که با این‌ها احساس برادری کردم. خب این معلوم است که اثر حرفش چیست. به همین دلیل هم این پروژه خیلی جاها جلو نمی‌رود. آنجاهایی که جلو رفته و باور شده، آن جاهایی بوده که آدم‌ها صادقانه آمدند و آن صمیمت قلبی وجود داشته است.

دبیر اتحادیه امت واحده افزود: ما هنوز نیامده‌ایم یک مقدار شجاعانه و صریح، فهم درست انقلاب اسلامی از مقوله وحدت را تبیین کنیم. این تناقضات فراوان، من می‌توانم صدها مثال بزنم. ما یک سری آدم داریم به آن‌ها می‌گویم، تمدنی که شما تعریف می‌کنید فقط در حد کلیات ابوالبقا در ذهن است. وقتی خواسته باشی، گام اولش را تعریف کنی باید نسبت خودت را با امت اسلامی معلوم کنی؛ که آقا بالاخره در گام‌های عملی‌ات امت اسلامی چه جایگاهی دارند؟ یا توهم داری که می‌خواهی یک میلیارد و ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون را شیعه کنی.

وی افزود: باید نگاه تمدنی مثل حضرت آقا داشته باشی که می‌گوید اصلاً صمیمی می‌شویم، ارتباط ما قلبی هست و خروجی ما همکاری است. ما اصلاً بحث دعوای تاریخی و ... را نمی‌کنیم، در محیط علمی از عقیده‌مان محکم دفاع می‌کنیم ولی پروژه ما همکاری است و این می‌شود نگاه تمدنی.

کمیلی در ادامه گفت: آقایان دیگر که عمده حزب‌اللهی‌ها هم متأثر از این‌ها هستند دنبال دعواها و مناظرات کلامی مؤدبانه هستند. مثلاً یک طیفی تمام‌ کارشان این است و دکان جذاب و پررونقی دارند. پروژه‌های تمدنی ما به همین دلیل جلو نمی‌رود.

شما می‌بینید که همایش‌های سالی یک‌بار پرخرج صوری اجرا می‌شود؛ اما باید پرسید این همایش‌ها توانسته جلوی یک حکم تکفیر را بگیرد؟ جلوی کشته شدن یک خون یا یک مسلمان اباحه دم مسلم را توانسته بگیرد؟

دبیر اتحادیه امت واحده در نقد برخی همایش‌های پرخرج و کم فایده گفت: شما می‌بینید که همایش‌های سالی یک‌بار پرخرج سوری اجرا می‌شود؛ اما باید پرسید این همایش‌ها توانسته جلوی یک حکم تکفیر را بگیرد؟ جلوی کشته شدن یک خون یا یک مسلمان اباحه دم مسلم را توانسته بگیرد؟ متأسفانه می‌بینیم کسی را در تقریب مسئولیت می‌دهند که اصلاً یک آدم سیاسی است و یک ثانیه، نه گذشته‌اش و نه آن دوره‌ای که مسئولیت دارد، درباره تقریب کار نکرده است.

هنوز هم موضوعات همایش وحدت ابتدایی است و وارد فاز عملیاتی نشده

وی در ادامه گفت: آقای رحیم‌پور پنج ۶ سال پیش سخنران همایش تقریب بود، گفت من وقتی وارد شدم و موضوعات را که دیدم، فکر کردم همایش اول تقریب است. بعد نگاه کردم دیدم مثلاً نوشته بیست و هفتمین همایش تقریب! به خاطر اینکه وحدت پروژه عملی نیست، وحدت شعار است. ما باید به این فکر باشیم که مثلاً امسال علمای جهان اسلام برای مشکلات میانمار جمع شویم و سال دیگر برای حل مشکل یمن دور هم جمع شویم. می‌شد پروژه‌های عملی تعریف کرد.

کمیلی افزود: برای تحقق چنین کنفرانس وحدتی باید ملاحظاتی که گفتم مثل شرط همسایگی را رعایت کنیم. آنجا باید نشست و گفت که شما اینجا این کار را نکنید، می‌گوید باشد، ما این را مراعات می‌کنیم، شما هم تندروهایت را کنترل کنید. این‌چنین هست که این تعامل جدی و واقعی می‌شود.

دبیر اتحادیه امت واحده گریزی به محبوبیت انقلاب اسلامی در جهان اسلام زد و در این مورد گفت: کسانی هستند که به عمرشان شیعه و ایرانی ندیده‌اند، اما شیفته انقلاب اسلامی‌اند. انقلاب ما را بالاجمال می‌شناسند و به‌مثابه یک پروژه‌ای که احیای اسلام و در مقابل ابرقدرت‌ها و پروژه تمدنی غرب ایستاده است ولی جزئیاتی از آن نمی‌دانند و در بعضی چیزها هم مشکل با آن دارند.

وی افزود: این‌ها آن بدنه واقعی هستند که البته ما خیلی وقت‌ها با آن‌ها ارتباطی نداریم و در همایش‌های تقریب حضور ندارند. نه اینکه کسانی که می‌آیند الزاماً در حاشیه هستند ولی بخشی‌شان این‌طوری است.

در جهان اسلام بعد از ماجرای سوریه تصویر اشتباهی از اقدامات ایران ساخته شد

علیرضا کمیلی در ادامه با اشاره به درگیری‌های سوریه گفت: بعد از پروژه سوریه، جمهوری اسلامی مورد سؤالات جدی در جهان اسلام قرار گرفت. چون پروژه سوریه در جهان اسلام این‌طور تصویر شد که مردم در کشورهای مختلف قیام کردند علیه دیکتاتوری‌های وابسته و مردم در جهان اسلام تفاوت زیادی بین دیکتاتوری مصر و تونس و سوریه نمی‌گذاشتند.

دبیر اتحادیه امت واحده افزود: تصویری که شکل گرفت متأسفانه، یک بحران سیاسی بود، نه یک دعوای مذهبی. جمهوری اسلامی هم در آنجا آرزوهای مذهبی نداشت چون آنجا اصلاً شیعه ندارد و اگر باشد یک اقلیت خیلی در حد صفر هستند.

وی افزود: این‌طوری تحلیل شد که یک اقلیتی بر یک اکثریتی می‌کند. مثلاً سوریه یک جامعه نزدیک به ۷۵ تا ۸۰ درصدی اهل سنت دارد، یک اقلیت مثلاً ۱۰ درصدی علوی روی‌شان حکومت می‌کند. فهم جهان اسلام این بود که یک اقلیتی علوی مذهب حاکم است و عده‌ای که آن‌ها سنی بودند علیه‌ آن قیام کردند و اینجا بود که شیعیان از ایران و حزب‌الله به کمکشان آمدند.

چرا یک مستند درباره علت حضور ایران در سوریه ساخته نشده است؟

کمیلی با اشاره به اینکه در سوریه یک دعوای کاملاً سیاسی تبدیل شد به یک روایت طائفی مذهبی گفت: از اینجا خیلی بدبینی ایجاد شد روی جمهوری اسلامی که آقا شما دغدغه‌های مذهبی داشتید، دنبال منافع مذهبی بودید، دروغ می‌گفتید که شما طرفدار تمدن اسلامی هستید و چرا از حزب بعث دفاع می‌کنید. حال من سؤالم از آقایانی که مسئولیت دارند و میلیاردها میلیارد خرج می‌کنند این است که چرا برای پاسخ به سؤالات این‌ها یک‌ مستند نساختید؟

تو چگونه جهان اسلام را رصد می‌کنی و هزاران هزار مقاله‌ای که علیه ما نوشته شد در این سال‌ها؟ چرا برای‌تان مهم نیست؟ چون پول دارید؟ چون قدرت دارید؟ فکر می‌کنید تنهایی می‌توانید؟ مگر فلسطین را می‌شود بدون کمک اردن و مصر و ... آزاد کرد؟

دبیر اتحادیه امت واحده گفت: اتحادیه رادیو تلویزیون‌های اسلامی این مستند را نمی‌سازد، خب مجمع تقریب بسازد. مجمع تقریب نمی‌سازد، صداوسیما بسازد. إن کنتَ تدری هذا مصیبة إن کنتَ لا تدری فالمصیبة اعظم! اگر نشنیدی نمی‌دانی که اصلاً دیگر حرفی نداریم با هم! تو چگونه جهان اسلام را رصد می‌کنی و هزاران هزار مقاله‌ای که علیه ما نوشته شد در این سال‌ها؟ چرا برای‌تان مهم نیست؟ چون پول دارید؟ چون قدرت دارید؟ فکر می‌کنید تنهایی می‌توانید؟ مگر فلسطین را می‌شود بدون کمک اردن و مصر و ... آزاد کرد؟ توهم داریم که نه! مدافعان حرم را بسیج می‌کنیم می‌رویم آزاد می‌کنیم؟

وی در خصوص این بخش از صحبت‌هایش گفت: این‌ها آن حرف‌هایی است که زده نمی‌شود. هیچ‌کس هیچ‌جا نقد نمی‌شود و همه چیز خوب است! جایی که نقد نیست، همه چیز خوب است یا همه چیز بد است.

کمیلی با اشاره به ناکافی بودن اقدامات انجام شده گفت: این به معنی این هم نیست که کار نشده باشد، چرا زحمات متعددی کشیده شده، خونی داده شده ولی در پروژه تقریب من دارم حرف می‌زنم، در پروژه تقریب ما به‌شدت ضعیف عمل کردیم. دستگاه‌های ما به‌شدت ضعیف عمل کردند.

اگر مجمع تقریب تعطیل شود هیچ اتفاقی در جهان اسلام رخ نمی‌دهد

دبیر اتحادیه امت واحده افزود: اگر مجمع تقریب تعطیل شود به نظر بنده هیچ اتفاقی در جهان اسلام نمی‌افتد. خب آقا این را بردار! فرق نمی‌کند. یک چنین اتفاقی افتاده و ما هم دل‌مان خوش است. بگوییم آقا نه دیگر، همایش‌ها را اگر ما تعطیل کنیم فلان.

نه اینکه آقایان ندانند، بهتر از من و شما این نقدها را می‌دانند چه خبر است. عزمی برای تغییر وجود ندارد. عزمی برای جوان‌گرایی وجود ندارد. عزمی برای حمایت از مجموعه‌های مردمی خودجوش وجود ندارد.

وی با اشاره به نبودن عزمی برای تغییر رویه گفت: نه اینکه آقایان ندانند، بهتر از من و شما این نقدها را می‌دانند چه خبر است. عزمی برای تغییر وجود ندارد. عزمی برای جوان‌گرایی وجود ندارد. عزمی برای حمایت از مجموعه‌های مردمی خودجوش وجود ندارد. شعار است. در حد شعار. آقا فرمودند، بقیه هم اعتقادی به آن ندارند، عمل نمی‌شود. این‌ها کشک است و عملاً اتفاق نمی‌افتد؛ یعنی سنگ‌اندازی می‌کنند، علیه ما کار می‌کنند ولی کمک نمی‌کنند.

بایستی هوشمندی و سواد رسانه در موضوع وحدت افزایش یابد

کمیلی با اشاره به نقش رسانه در دنیای امروز گفت: من فقط می‌خواهم یک نکته را تأکید کنم، آن هم این است که رسانه الآن درست یا غلط، خوب یا بد، نقش مهمی دارد. رسانه می‌تواند کمک کند به اینکه جریان معتدل ضریب بگیرد، می‌تواند گیج بزند و نفهمد، برود اتفاقاً آن‌هایی را که نمی‌فهمند ضریب بدهد. باید هوشمندی و فهم و سواد رسانه در حوزه این مسئله بالا برود.

رسانه ما باید بداند فرق صوفی و سلفی و وهابی چیست، همه را یکی نزند. رسانه ما باید بداند که این لایه، مثلاً طیف وابسته به دفتر فلان مرجع با این مرجع با دفتر آقا، این‌ها همه با هم فرق دارد، همه با هم یکی نیستند. این ظرافت‌ها متأسفانه دیده نمی‌شود.

دبیر اتحادیه امت واحده افزود: رسانه ما باید بداند فرق صوفی و سلفی و وهابی چیست، همه را یکی نزند. رسانه ما باید بداند که این لایه، مثلاً طیف وابسته به دفتر فلان مرجع با این مرجع با دفتر آقا، این‌ها همه با هم فرق دارد، همه با هم یکی نیستند. این ظرافت‌ها متأسفانه دیده نمی‌شود. یکی از دلایلش هم این است که خب رسانه می‌گوید آقا من فقط حوزه شما را ندارم، شما یک نقطه‌ای در بین هزاران مسئله. راهکارش چیست؟ اینکه برود سراغ مراجع تخصصی‌اش.

وی افزود: استراتژی‌های ما غلط است. مشکل این است که چون مسئله نیست، سیاست‌گذاری هم پشتش نیست. اتاق فکر هم پشتش نیست که ما الآن آمدیم کار بدی کردیم. تقریب وحدت در جامعه فقط به استناد آقا انجام می‌شود.

کمیلی در خاتمه گفت: من کسانی می‌شناسم که در این حوزه مسئولیت دارند و آن را قبول ندارند! همین است که وضعیت‌مان این شده. ولی راه همین است، از آمریکا کسی نمی‌آید درست کند، از همین‌جاها شروع می‌شود، از شما، از بنده، از این‌ها شروع می‌شود و ان‌شاءالله کم‌کم یک گفتمان و درست می‌شود!

انتهای پیام/4129/پ