کنداکتور پرترافیک شبانه تلویزیون؛
سیمایی با مشتری شبانه خواب‌زده/ بررسی آسیب‌های پخش دیرهنگام برنامه‌های پرمخاطب
این همه برنامه‌های رنگارنگ شبانگاهی را می‌توان به ساعات مناسب و حتی آخر هفته کشاند تا پنج‌شنبه و جمعه‌های تلویزیون، این‌قدر شبیه قبرستان متروکه‌ای برای سیما نشود که برنامه‌هایش مثل فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی امروزش، کرخت و بی‌روح نشوند.
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، کنداکتور تلویزیون خصوصاً در این چند سال اخیر و با ازدیاد شبکه‌های سیما که البته برای هر موضوعی شبکه‌ای راه انداختند و برخی را هم بعدتر تعطیل کردند، همچنان حسابی شلوغ است؛ شلوغ نه صرفاً از بابت برنامه‌های متعددی با آنتن زنده و یا خیلی هم باکیفیت! چه‌بسا گاه زیادی هم روی دور تکرار است، تکرار یعنی این‌که اگر پخش چندین و چندباره برخی برنامه‌ها خصوصاً در شبکه‌های فرعی مثل نسیم و آی‌فیلم و مشابهم در کنداکتور قرار نگیرد، علناً چیزی به اسم شبکه از این‌ها باقی نمی‌ماند.
برخی برنامه‌ها حتی با تعدد چهارباره پخش در جدول 24 ساعته مواجه‌اند و این یعنی تکرار پشت تکرار؛ کافی است به سایت جدول پخش این شبکه‌ها سری بزنید و ببینید هر سریال یا برنامه‌ای، در هرچند ساعت، چند مرتبه روی آنتن می‌روند؟ هرچند گاه بعضی به واقع مخاطب هم دارند و گاه متولیان برخی دیگر از برنامه‌ها، با ادعای داشتن مخاطب بالقوه و بالفعل، حجم زیادی از بازه زمانی پخش را مختص خود می‌دانند.
دلبسته و وابسته به تکرار برنامه
البته که نباید این نقیصه را مستولی بر همه دانست؛ همان‌طور هم که شبکه‌ای مثل نسیم و حتی چهار سیما با محتوایی به‌مثابه دو روی یک سکه، یکی در تولید برنامه‌هایی با مخاطب عام و دیگری یا بیننده خاص حسابی هم جذب مخاطب کرده‌اند؛ بنابراین شاید بتوان اختصاص چند ساعت و تکرار چندباره را توجیه کرد.
هم‌چنان‌که به‌طور مثال برنامه «شوکران» که طبق نظرسنجی‌های قبلی از پرمخاطب‌ترین تولیدات سال گذشته شبکه چهار سیما بوده و از هفته آینده نیز سری جدید خود را روی آنتن می‌برد؛ مخاطبانی خاص دارد که با دفعات پخش در طول هفته، چه زمان اصلی آن یعنی ساعت 21 دوشنبه باشد و یا یک بامداد شنبه، بالاخره مخاطب تعریفشدهاش را پیدا می‌کند.
شاید یکی از دلایلی که باعث شده برخی برنامه‌های شبانگاهی سیما نتوانند عرض اندام کنند و جذب بیننده آن‌چنانی؛ به بدزمانی و حتی هم‌زمانی پخش با دیگر برنامه‌های پرمخاطب دیگر کانال‌های سیما باشد و خب بی‌کیفیتی برخی را نیز نمی‌توان نادیده گرفت
چنان‌که علی قربانی، تهیه‌کننده «شوکران» در گفتگو با خبرنگار آنا مؤکد این مسئله است و می‌گوید: «این برنامه، نخبگانی است و نه عام. ماهیت شبکه چهار همین است با مخاطبانی خاص‌تر. به همین دلیل حتی اگر پخش اصلی ما ساعت 21 و هم‌زمان با سریال شبکه‌های اصلی باشد، خیلی مهم نیست چون این‌قدر تکرار داریم که جبران مافات می‌شود».
نکته دیگر تعامل میان تهیه‌کننده و مدیران شبکه است که البته یکی راضی است و دیگری خیر؛ تهیه‌کننده «شوکران» مدعی است: «ما برای این زمان پخش شبانه به توافق رسیده‌ایم؛ بنابراین حتی اگر در زمان پرتراکم برنامه‌های پراستقبال شبکه‌های اصلی هم باشد، ایرادی ندارد چون راضی هستیم چرا که قرار نیست ما برنامه‌ای مختص عموم روی آنتن ببریم».
دعوای پخش هم داریم؛ با کلی مثال و مصداق
این رضایت خیلی هم فراگیر نیست و برخی بوده‌اند که به این زمان‌بندی‌ها گلایه می‌کرده‌اند به‌طوری‌که این امر خصوصاً در مورد برنامه‌های کودک مانند عموپورنگ و هم‌زمانی پخش آن با ساعت حضور بچه‌ها در مدارس و یا پخش عجیب و غریب و آنتن‌فروشی کلاس‌های تلویزیونی کنکوری آن‌هم در بهترین ساعات روز عیان‌تر است.
از این گذشته، یک رویه همیشه ثابت و شاید برنامه‌ریزی نشده در کنداکتور تلویزیون، مبدل به اتفاقی روتین شده و آن هم گنجاندن برنامه‌های به اصطلاح پرمخاطب، در جدول ساعات شبانه شبکه‌هاست؛ عملکردی که برخی مواقع نیز عایدی آن چیزی جز فرصت‌سوزی برخی برنامه‌های با کیفیت نیست.
اوج ساعات روی آنتن رفتن برنامه‌های عمدتاً زنده یا شاخص شبکه‌ها، معطوف است به اتمام پخش سریال‌های شبانگاهی درحالی‌که همین ساعات است که شبکه‌ها بالطبع کم‌کم مخاطبان عام خود را از دست می‌دهد
مصداق این ادعا عمده برنامه‌های پرمخاطبی است که عمدتاً زنده و در ساعات پایانی شب، گاه به‌طور هم‌زمان و گاه نیز در بدترین ساعات شب و لحظات اتمام جدول پخش سیما روی آنتن می‌روند. کافی است اسامی برخی از این برنامه‌های فعلی و یا در دست تولید را مرور کنیم یعنی از «فوتبال 120» گرفته تا «نگاه یک»، «خندوانه»، «چهل تیکه»، «زنده‌باد زندگی»، «ورزش از نگاه دو»، «کودک شو»، «عصر جدید»، «شب‌های هنر» تا «هفت» و «فوتبال برتر» و حتی جدیدترین‌ها که «میدون» باشد آن‌هم جمعه‌شب و ساعت 23؛ لابد قرار است این برنامه تولیدمحور، تولیدکنندگان داخلی را خواب‌زده کند تا هوشیارتر؛ بنابراین شبکه‌های مختلف انگار در ساعات پایانی شب در حال رقابت باهم هستند که گوی رقابت را در جذب بیننده خواب‌آلود بگیرند!
همه به دنبال گرفتن کنداکتور شبانه؛ حتی اگر دیده نشود
البته با کمی عدالت، منصفانه باید گفت که ساعت پخش به برخی از این‌ها که تولیدی هستند و نه زنده؛ و خب مخاطب عام و خاص را باهم دارند چندان لطمه‌ای نمی‌زند؛ همان‌طور هم که برنامه پربیننده‌ای مثل «کتاب باز» با پخش شبانه ساعت 20 و البته تکرار چندین زمانه، از این دست است که تهیه‌کننده‌اش با صحت این ماجرا به خبرنگار آنا می‌گوید: «برنامه ما از اساس شبانگاهی است با رویکردی عام و زمان پخش مناسب. البته خیلی از تهیه‌کنندگان واقعاً این زمان را برای دیده شدن برنامه‌شان دوست دارند». لابد چرایی این ماجرا نیز برمی‌گردد به ساعات فراغت مخاطب که عمدتاً جلوی تلویزیون جمع می‌شوند.
ولی اوج ساعات روی آنتن رفتن برنامه‌های عمدتاً زنده یا شاخص شبکه‌ها، معطوف است به اتمام پخش سریال‌های شبانگاهی درحالی‌که همین ساعات است که شبکه‌ها بالطبع کم‌کم مخاطبان عام خود را از دست می‌دهد.
محمدرضا رضائیان، تهیه‌کننده «کتاب باز» البته در نکته‌ای دیگر بر جلسات مدیران سیما بر چیدن کنداکتور هم اشاره می‌کند و در گفتگو با آنا تأکید دارد: «تا جایی‌که من می‌دانم مدیران شبکه‌ها سر این قضیه همیشه جلسه دارند و برنامه‌ها را هم متناسب با محتوایشان و هم مخاطب‌سنجی قبلی در ساعات شبانه‌روز می‌چینند». با این حال فراموش نکنیم همین تغییر رویکرد درست باعث شد که برنامه‌های تخصصی و البته مؤثری همانند «پایش» و «ثریا» این روزها به ساعات ابتدایی شب موکول شوند.
نصف شب، مخاطب آنلاین هم داریم؟!
البته این برنامه‌های متکثر شبانه، گرچه همگی متعلق به یک شبکه نیستند اما بالاخره همه باهم و در ساعات پایانی و چه‌بسا هم‌زمان در دست پخش قرار می‌گیرند که شاید برخی که مخاطب عمومی‌تری نیز دارند را دچار سرگیجه می‌کند و مجبور است دل به تکرار آن‌ها بگذارد. خصوصاً این مسئله در مورد برخی برنامه‌های ورزشی همیشه مورد انتقاد است به‌طوری که عمدتاً حتی به روز بعد هم می‌کشند؛ بی‌خیال از این‌که مخاطب آنلاین دارد یا نه! جز این‌که به هر طریقی مثل «عصر جدید» جذابیت عامه‌پسند و نمایشی کارتونی را ضمیمه کار کرده باشد تا همه‌جوره موردپسند واقع شود.
شاید به این مسئله هم توجهی نشود که بالاخره این جماعتی که قرار است پای برنامه از بامداد گذشته ورزشی و جز آن‌که ازقضا جذاب هم هست بنشیند، نایی برای رفتن به سر کار و مدرسه و غیره هم دارد؟ این‌ها نیاز به بحث جامعه‌شناختی دارد که قطعاً تبعاتی هم دارد که ناخواسته اثرش را بر فرد و محیط می‌گذارد.
شبکه‌های مختلف انگار در ساعات پایانی شب در حال رقابت باهم هستند که گوی رقابت را در جذب بیننده خواب‌آلود بگیرند!
بنابراین شاید یکی از دلایلی که باعث شده برخی برنامه‌های شبانگاهی سیما نتوانند عرضه اندام کنند و جذب بیننده آن‌چنانی؛ به بدزمانی و حتی هم‌زمانی پخش با دیگر برنامه‌های پرمخاطبِ دیگر کانال‌های سیما باشد و خب بی‌کیفیتی برخی را نیز نمی‌توان نادیده گرفت؛ چه «تب تاب» باشد و چه «فوتبالیسم» و چه‌بسا «میدون» که دارد از دست می‌رود!
بنابراین نباید به تصمیم درست و فعلی ساعات مناسب پخش برخی همانند «فرمولیک»، «از لاک تا جیغ خدا» و خصوصاً «به خانه برمی‌گردیم» و جز آن اشاره داشت که شبکه‌ها را در ساعات عصرگاهی نیز درگیر با مخاطب نگه می‌دارند و کمی از حجم این کلاس‌کنکوری‌ها و روی مخ‌بودنشان را رقیق می‌کند.
بنابراین می‌توان این همه برنامه‌های رنگارنگ شبانگاهی که بسیاری هم می‌توانند جذب بیشتری از مخاطب کنند را به ساعات ظهر، عصر و حتی آخر هفته کشاند تا روزهای پنج‌شنبه و جمعه تلویزیون، این‌قدر شبیه قبرستان متروکه‌ای برای سیما نشود که برنامه‌هایش مثل فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی امروزش، کرخت و بی‌روح نشوند.
انتهای پیام/4028/
انتهای پیام/
