توسط متخصصان یک شرکت دانشبنیان؛
آنا گزارش می‌دهد؛
مروری بر فعالیت‌های انتخاباتی جناح راست از وفاق تا جمنا/ آیا اصولگرایان دوم اسفند با «شاجا» می‌آیند؟
اصولگرایان درصدد هستند که با ایجاد ائتلافی بزرگ مانند؛ شورای متحد یا به‌تعبیری شاجا برای انتخابات مجلس وارد صحنه شوند؛ آنها در سه دهه اخیر ائتلاف‌های بزرگی را شکل داده‌اند که در بیشتر آنها موفق و در برخی نیز شکست خورده‌اند.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، واژه جناح راست شاید از سال 1363 در ایران متداول شده باشد. زمانی‌که حزب جمهوری اسلامی و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی به دو دسته راست و چپ تقسیم شدند. در حزب جمهوری اسلامی افرادی مانند؛ میرحسین موسوی پرچم‌دار چپ و ناطق‌نوری، آیت‌الله مهدوی‌کنی، سید علی‌اکبر پرورش و عسگراولادی طلایه‌دار راست‌گرایی بودند.
راست و چپ از کجا به‌وجود آمد؟
اما مهم‌ترین اتفاق دهه 60 در تحولات احزاب سیاسی ایران ظهور مجمع روحانیون مبارز بود. طیفی از روحانیون که در دهه 60 منش سیاسی و اقتصادی تندی داشتند. آنها به برخورد جدی با مظاهر غربی مشهور بودند. چپ‌گرایان آن سال‌ها که بعدها به اصلاح‌طلبان مشهور شدند اعتقاد داشتند که باید در سیاست‌خارجی مقابله همه‌جانبه با آمریکا داشت و در اقتصاد هم دولتی بودند را تجویز می‌کردند.
سردمداران جناج چپ در سال‌های هشت سال مقدس شامل؛ موسوی، نخست‌وزیر، کروبی، موسوی خوئینی‌ها، خلخالی و رئیس دولت اصلاحات بودند. شاید نخستین ائتلاف برآمده بعد از انقلاب اسلامی را باید ائتلاف بزرگ روحانیت دانست. بعدها این جریان توانست مجلس و پاستور را در اختیار بگیرد.
مجمع روحانیون مبارزه در آستانه انتخابات مجلس سوم از جامعه روحانیت مبارز منشعب شد و توانست پیروز انتخابات شود. آن زمان مهدی کروبی، دبیرکل این مجمع و ریاست مجلس را برعهده داشت. رقیب اصلی اصلاح‌طلبان در دهه 60 در طیف راست، ناطق‌نوری بود. او طیف همراهش در مجالس چهارم و پنجم توانستند با ائتلاف و ارائه لیست در انتخابات پیروز شده و اختیار مجلس را برعهده بگیرند.
شاید این‌گونه تصور کرد که نخستین ائتلاف جدی بعد از جنگ تحمیلی به انتخابات خرداد سال 76 بازمی‌گردد.در انتخابات ریاست جمهوری 1376 علی‌اکبر ناطق نوری نامزد جناح راست، آقای محمد خاتمی نامزد جناح چپ بود. ناطق‌نوری از سوی جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین و خاتمی هم از سوی مجمع روحانیون مبارز حمایت می‌شد.
تقابل چپ و راست به اصلاح طلب و اصول‌گرا تبدیل می‌شود!
اما موضوع اصلی در اوایل دهه 70 ایجاد تشکیلات اصول‌گرایی بود. ری‌شهری، وزیر سابق اطلاعات در بهمن سال 74 تشکیلات «جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی» را تشکیل داد که از سوی طیف بزرگ اصولگرایان به معنای تشتت تلقی شد. اصلاح‌طلبان هم در انتخابات سال 76 با ائتلاف بزرگ نیروهای خط امام(ره)، مجمع روحانیون، کارگزاران، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، دفتر تحکیم وحدت و... وارد گود شدند و اصولگرایان را شکست دادند.
دومین ائتلاف اصولگرایان در انتخابات به کرسی مجلس ششم بازمی‌گردد. در این سال اصولگرایان با محوریت جامعه روحانیت مبارز و مؤتلفه اسلامی، هاشمی رفسنجانی و موحدی‌کرمانی را به‌عنوان سرلیست‌های خود معرفی کردند که به‌جز هاشمی که نفر سی‌ام تهران شد، و حداد عادل، نفرات دیگر وارد پارلمان نشدند. در این انتخابات که اصولگرایان شکست سختی متحمل شدند تنها 56 کرسی کسب کردند. یکی از نکات جالب این لیست وجود احمدی‌نژاد و روحانی به‌صورت مشترک است؛ افرادی که سال‌های بعدی زندگی سیاسی جداگانه‌ای را تجربه کردند.
اختلاف در انتخابات 84 اما با طعم پیروزی
سومین تجربه اصولگرایان به بستن لیست مربوط به انتخابات دوره دوم شورای شهر و روستا است. در این دوره چمران از سوی اصولگرایان با لیست «ائتلاف آبادگران ایران اسلامی» بود. البته واگن اصلی این قطار متصل به «شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی» بود.
شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی بعد از روی کار آمدن دولت اصلاحات و تحولات ناشی از به قدرت رسیدن اصلاح‌طلبان، از سال ۱۳۷۹ فعالیت خود را آغاز کرد تا تحرکات سیاسی اصولگرایان را سامان‌دهی کند.
شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی چه بود و چه شد؟
این شورا در انتخابات شورای شهر دوم با تابلوی ائتلاف آبادگران ایران اسلامی وارد عرصه شد که اکثریت کرسی‌های شوراها در اختیار اصولگرایان قرار گرفت و در انتخابات مجلس هفتم نیز در تهران با همین تابلو و در شهرستان‌ها با عناوینی چون «آفتاب» و «سهند» وارد میدان شد که اکثریت کرسی‌های مجلس را به خود اختصاص داد. رئیس این شورا ناطق‌نوری و قائم‌مقام آن حبیب‌الله عسگراولادی بود.
البته قبل از این تشکیلات با پیشنهاد علی‌اکبر پرورش گروهی با تجمیع چهار نهاد اصول‌گرایی به نام «وفاق» تشکیل شد. چهار تشکل جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، جمعیت مؤتلفه اسلامی، جامعه اسلامی مهندسین و انجمن اسلامی پزشکان ایران این گروه را برای فعالیت‌های انتخاباتی تشکیل دادند که از درون آن لیست آبادگران برای انتخابات شورای شهر و مجلس هفتم بیرون آمد.
مهم‌ترین حرکت شورای هماهنگی نیروهای انقلاب توسط اصولگرایان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1384 رخ داد. آنها 5 گزینه شامل؛ دکتر ولایتی، محسن رضایی، علی لاریجانی، قالیباف و احمدی‌نژاد را وارد عرصه کردند که قرار بود تمام گزینه‌ها به سود قالیباف کناره‌گیری کنند که احمدی‌نژاد کناره نگرفت و پیروز انتخابات شد.
تشتت در این دوره از انتخابات بین اصولگرایان شکل گرفت. ناطق‌نوری در جاهایی از لاریجانی و هاشمی، برخی از اعضای جمعیت انقلاب اسلامی از قالیباف و برخی دیگر از احمدی‌نژاد و مؤتلفه اسلامی از ولایتی حمایت کرد. این موضوع بعدها سبب دلخوری ناطق‌نوری از اصولگرایان و جدای او و پیوستن به جناح اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان شد. شواری هماهنگی نیروهای انقلاب بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 84 با انصراف اعضای اصلی آن از جمله علی‌اکبر ناطق نوری رو به انحلال نهاد.
ناطق از جمع خارج شد
در همین رابطه ناطق‌نوری درگفتگوی گفت: «یک روز به آقای باهنر گفتم یک وقتی به آقای احمدی‌نژاد بدهید؛ چون می‌گویند من برای اداره کشور یک طرح ویژه دارم. جلسه زمانش هماهنگ شد و ایشان به همین دفتر بنده آمد و مرحوم آقای عسگراولادی، باهنر، بنده و برخی دیگر از دوستان بودند. ایشان در آن جلسه، ۲ ساعت طرحش را توضیح داد. وقتی صحبتش را تمام کرد... گفتم: آقای احمدی‌نژاد! من حرف‌های شما را خیلی دقیق گوش دادم. حقیقتاً هرچه دقت کردم، هیچ نفهمیدم. یا سطح معلومات شما خیلی بالا است و ما نمی‌فهمیم شما چه می‌گویید یا این‌که حرف‌های «بالا ابری» می‌زنید».
رقابت بعدی اصولگرایان انتخابات مجلس هشتم بود. اصولگرایان تلاش زیادی در جهت انسجام و ورود یک‌پارچه به این انتخابات کردند ولی در نهایت دو لیست برای انتخابات ارائه دادند. لیست اصلی اصولگرایان متعلق به جبهه متحد اصولگرایان (مرکب از سه ضلع یعنی «جبهه پیروان خط امام(ره) و رهبری»، «جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی و اصولگرایان تحول‌خواه» و «ائتلاف رایحه خوش خدمت» بود. هر چند بر سر نامزد طیف‌های اصول‌گرا کمی اختلاف ایجاد شد ولی در نهایت اکثریت کرسی‌های مجلس از آن اصولگرایان شد. مردم، مجلس، مدرس و مجلس هشتم، مجلس سرنوشت ملی به عنوان دو شعار اصلی ائتلاف فراگیر اصولگرایان در انتخابات مجلس هشتم اعلام شده بود.
از انتخابات هشتم تا دهم مجلس؛ موفقیت با اصولگرایان
در انتخابات اصولگرایان موفق شدند حدود دوسوم کرسی‌ها را به‌دست آورند. جبههٔ متحد اصولگرایان اول شد و 217 کرسی را در بهارستان برعهده گرفت. در این مجلس احمدی‌نژاد دوباره تغییر جهت داد و برخلاف حمایتش در مجلس هفتم از حداد عادل این بار از علی لاریجانی برای ریاست بهارستان حمایت کرد.
قدم بعدی اصولگرایان مجلس نهم بود. البته در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1388 هم اکثریت اصولگرایان به‌جز طیف نزدیک به ناطق‌نوری و هاشمی رفسنجانی از احمدی‌نژاد حمایت کردند. شورای هماهنگی در انتخابات مجلس نهم با یک فهرست ۳۰ نفره با نام «فهرست وحدت» حضور پیدا کرد که این فهرست اشتراکات فراوانی با فهرست جبهه متحد اصولگرایان داشت. آنها در انتخابات اسفند 90 هم توانستند با ائتلاف‌های نظیر 8+7 و از قبیل کرسی‌ها مجلس را به‌دست بیاورند.
اصولگرایان در انتخابات مجلس دهم هم لیستی ارائه کردند. «ائتلاف بزرگ اصولگرایان» با شعار «معیشت، امنیت و پیشرفت» برای بهارستان ارائه شد. آنها در مقایسه با مجلس نهم آرای کمتری کسب کردند و اکثر نام‌آوران آنها از تهران به مجلس راه پیدا نکردند. ائتلاف بزرگ اصولگرایان برای انتخابات دهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی و انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری فهرست انتخاباتی ارائه کردند. آیت‌الله محمدعلی موحدی‌کرمانی و آیت‌الله یزدی و جنتی در مجلس خبرگان و غلامعلی حداد عادل در مجلس شورای اسلامی به سرلیست رهبر لیست ائتلاف بوده‌اند که هیچ‌کدام موفق نبودند.
مهم‌ترین ائتلاف بزرگ اصولگرایان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 بود. عصاره اصلی آنها طرحی شد به نام ائتلاف «جمنا». جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی در ۵ دی ۱۳۹۵ تأسیس رسمی شد. بیشترین تمرکز این جمعیت برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. افراد شناخته شده این جمعیت شامل؛ غلامعلی حداد عادل، مهدی چمران، حسین فدایی و محمدباقر ذوالقدر بود. البته جامعتین شامل؛ جامعه روحانیت مبارزه و جامعه مدرسین هم از این موضوع حمایت کردند. البته در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد مورد تأیید آنها آیت‌الله رئیسی به پیروزی دست نیافت.
بعد از این شکست بود که انتقادت زیادی به نحوه چینش جمنا از سوی برخی اصولگرایان شامل؛ جبهه پایداری و افراد مستقل شنیده شد. بعد از دو سال کار زیرساختی در اصولگرایان برای انتخابات مجلس یازدهم، مصباحی‌مقدم در گفتگوی گفته بود که کار جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب که برای ریاست‌جمهوری تشکیل دادند) تمام شده و تشکیل شورای ائتلاف جریان ارزشی انقلاب با نام اختصاری شاجا از سرگرفته شده است.
البته این موضوع را محمدرضا باهنر هم تأیید کرده بود. وی با اشاره به انحلال احتمالی جمنا و جایگزینی آن با شاجا خاطرنشان کرد: «با توجه به این‌که قرار است دامنه جمنا گسترش یابد، نام آن به احتمال زیاد تغییر خواهد کرد و معلوم نیست شاجا باشد یا نام دیگری، اما قطعاً اعضای جمنا عضو ائتلاف جدید هستند و فقط نام آن تغییر می‌کند».
حال بعد از کش‌وقوس‌های فراوانی ائتلاف بزرگ اصولگرایان که شاید شامل؛ قالیباف، سعید جلیلی و طیف‌های گسترده اصول‌گرایی مانند؛ جبهه پایداری باشد در حال تشکیل است. پرویز سروری، عضو شورای ائتلاف جریان‌های انقلاب از تشکیل شورای ائتلاف اصولگرایان با ریاست و هدایت حداد عادل خبر می‌دهند. دعوت چند وقت اخیر در احزاب اصول‌گرا نیز بسیار قابل تأمل است.
جمنا به شاجا رسید؛ همه زیر یک چتر؟
دعوت از ناطق‌نوری برای حضور در جلسه جامعه روحانیت مبارز، دعوت از احمدی نژاد در ضیافت افطاری جامعه اسلامی مهندسین و دعوت باهنر از سعید جلیلی دلیلی می‌تواند برای وحدت بیشتر در اصولگرایان باشد.
اخبار کمی از شورای وحدت یا همان شورای وحدت اصولگرایان به بیرون مخباره می‌شود. اما سازوکاری که تاکنون وجود دارد بر این مبناست که شورای 30 نفر در سراسر کشور و مرکز تشکیل شود و اکثر نمایندگان احزاب و تشکل‌های انقلابی و دانشجویی از اقشار مختلف در این شورا حضور خواهند داشت.
سروری اشاره کرده است که تمام فعالیت‌های شورای ائتلاف مورد توجه جامعه روحانیت است و تقوی، مصباحی‌مقدم و موسی‌پور به‌نمایندگی از جامعه روحانیت در جلسات شورای ائتلاف حضور دارند. به‌نظر می‌رسد که اصولگرایان با شاجا قصد دارند یک ائتلاف بزرگی را شکل دادند و با چهره‌های جدید به مصاف انتخابات بروند.
البته مهدی چمران در گفتگو با خبرنگار آنا، درباره همکاری میان جمنا و شورای ائتلاف اصول‌گرایی گفت: «این همکاری و فعالیت در تهران و سایر استانها کماکان وجود دارد و تا رسیدن به یک نتیجه مطلوب این همکاری ادامه‌دار خواهد بود».
انتهای پیام/4082/
انتهای پیام/
آنا گزارش می دهد؛
