اشتباه عجیب وزیر علوم در ارائه آمار وزارتخانه متبوعش!/ مشاوران غلامی چه می‌کنند؟

به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، ارائه آمارهای غیرکارشناسی و دقیق از سوی مسئولان ارشد دولتی این روزها به امری رایج تبدیل شده است؛ به‌طوری‌که بدون بررسی کارشناسی و اطلاع از دستگاه و وزارتخانه متبوع خود اقدام به انتشار آمارهای خلاف واقع می‌کنند و ادامه یافتن این گونه اقدامات بی‌اعتمادی عموم را نسبت به مسئول و دستگاه مربوطه دامن می‌زند.

اخیراً وزیر علوم در اظهارنظری اعلام کرد: «تعداد دانشگاه‌های غیردولتی از 390 مرکز به 240 مرکز رسیده است.» این آمار کمی عجیب به نظر می‌رسد چراکه به گفته علی آهون‌منش رئیس اتحادیه مؤسسات غیرانتفاعی درباره تعداد این مؤسسات، تنها در این زیرنظام آموزشی حدود 300 واحد غیرانتفاعی وجود دارد.

دانشگاه‌های غیردولتی وابسته به وزارت علوم، به مؤسسات غیرانتفاعی ختم نمی‌شود بلکه دانشگاه علمی کاربردی و پیام‌نور نیز جزئی از این دانشگاه‌ها محسوب می‌شوند. پیش از این محمدحسین امید رئیس دانشگاه علمی کاربردی اعلام کرد: تعداد مراکز این دانشگاه در کشور از یک هزار مرکز به 550 مرکز رسیده است.

همچنین محمدرضا زمانی رئیس دانشگاه پیام نور نیز پیش‌تر از وجود 500 واحد در داخل و 40 نمایندگی در خارج از کشور خبر داد.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که یک هزار و 390 واحد دانشگاهی غیردولتی در زیرمجموعه وزارت علوم درحال فعالیت است. حال سؤال مهم این است که آمار این 240 مرکز از کجا نشئت گرفته است؟ 240 مرکز حتی به زیرمجموعه یک زیرنظام آموزشی نظیر غیرانتفاعی، علمی کاربردی و پیام‌نور هم نمی‌رسد.

از طرفی بهانه مطرح‌کردن تعداد دانشگاه‌های غیردولتی موضوع کیفیت‌گرایی در سخنان وزیر علوم بود. آن چنانکه وی دراین‌باره گفت: «تلاش می‌کنیم تا دانشگاه‌ها با کیفیت بالا خدمت ارائه کنند، ضمن آنکه باید مأموریت‌محور، کیفی‌گرا و تأثیرگذار باشند.»

کیفیت‌گرایی با کمیت‌گرایی معکوس

باید این نکته را به متولیان آموزش عالی گوشزد کرد که کیفیت‌گرایی با کمیت‌گرایی معکوس حاصل نمی‌شود یعنی نمی‌توان روزی برای توسعه آموزش عالی بیش از 2 هزار واحد دانشگاهی در کشور به وجود آورد و روزی هم به‌بهانه کیفیت‌گرایی، تعداد دانشگاه‌ها را به یک هزار و 390 رساند. ازاین‌رو با دست‌کاری آمار نمی‌توان در مسیر کیفیت‌گرایی گام برداشت.

کیفیت‌گرایی نیاز به مؤلفه‌های بسیاری دارد که ازجمله آن می‌توان به فضای آموزشی، چگونگی آموزش به دانشجویان، بازنگری دروس، ایجاد رشته‌های کاربردی، تربیت دانشجوی مسئله‌محور و هزاران مورد دیگر اشاره کرد.

بسیاری از فعالان حوزه آموزش عالی معتقدند که نمی‌توان انتظار داشت که کیفیت آموزش در دانشگاه‌ها رشد یابد اما برنامه‌ریزی‌ها در راستای کمی باشد. یقیناً کیفیت‌گرایی در زمان کوتاه به ثمر نمی‌نشیند بلکه به برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت نیاز است. همچنین برای اجرای برنامه باید برنامه‌ریزی شود تا زمینه اجرای آن تضمین شود. چراکه نوشتن برنامه بدون تعهد اجرا نمی‌تواند نتایج مناسبی را به بار آورد.

اقدامات بی‌نتیجه در مسیر کیفیت‌گرایی

ناگفته نماند که وزارت علوم در مسیر کیفیت‌گرایی اقداماتی نظیر مأموریت‌گرایی، بین‌الملل‌سازی آموزش، مهارت‌افزایی دانشجویان و آمایش آموزش عالی را در پیش گرفته که متأسفانه نتایج درخور توجهی به بار نیاورده است؛ چراکه همچنان بسیاری به امید دریافت مدرک و با مطالعه دروس تقریباً یک دهه پیش مشغول گذراندن روزمرگی تحصیلی خود هستند.

آمارها نشان می‌دهد آن‌چنان کیفیت در دانشگاه‌ها رو به افول است که بیش از 80 درصد ظرفیت دانشگاه‌های علمی‌کاربردی، غیرانتفاعی و پیام‌نور در سال جدید تحصیلی خالی مانده است.

البته در این میان بسیاری معتقدند که آموزش کیفی باید از دوران مدرسه نهادینه شود و تا دوران دانشگاه ادامه داشته باشد. امروز بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و دانشجویان به این نتیجه رسیده‌اند که مدرک نمی‌تواند به‌تنهایی برای آن‌ها آینده روشنی را به ارمغان بیاورد. چراکه بسیاری بعد از فارغ‌التحصیلی حتی نمی‌توانند شغلی بیابند.

درصورتی‌که در بسیاری از دانشگاه‌های مطرح جهان چنین وضعی را شاهد نیستیم و ارائه آمار اشتغال‌پذیری و آینده فارغ‌التحصیلان به‌عنوان گزارش عملکرد دانشگاه‌ها مدام اعلام می‌شود. در مورد کیفیت آموزشی نیز وضع کاملاً با دانشگاه‌های ایران تفاوت دارد. در بسیاری از این دانشگاه‌ها دانشجویان دروس خود را انتخاب می‌کنند. آن‌ها می‌توانند سرفصل‌های به‌روز را انتخاب و آن‌ها را در طول نیمسال تحصیلی خود بگذرانند. این‌گونه علم روز را در رشته مورد نظر خود به دست می‌آورند.

همواره تجربه سال‌ها برنامه‌نویسی و برنامه‌ریزی در کشور نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی مقطعی نه‌تنها نمی‌توان نتیجه مورد نظر را به دست آورد بلکه همان نتایج اندک به‌دست‌آمده پیشین نیز از دست می‌رود. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد که نمی‌توان شعاری عمل کرد و در مدت کوتاهی و بر اساس شعار سال با نوشتن برنامه‌ای سطحی نظیر مهارت‌افزایی دانشجویان نتایج شگرف را پدید آورد. مهارت‌آموزی دانشجویان نیاز به برنامه‌ریزی همه‌جانبه دارد که در طول سال‌ها به ثمر بنشیند، ازاین‌رو نمی‌توان در کوتاه‌مدت انتظار خروجی مطلوب از برنامه‌ریزی‌ها داشت.

انتهای پیام/4040/پ