عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران:
خروج تالاب‌های ایران از کنوانسیون رامسر برای پرستیژ بین‌المللی ما مناسب نیست
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران گفت: ایران با وجودی که پایه‌گذار کنوانسیون رامسر در راستای حمایت از شبکه تالاب‌هاست اما جزو کشورهایی است که بیشترین تالاب را در لیست تالاب‌های در شرایط بحرانی دارد و این موضوع از نظر پرستیژ بین‌المللی برای ما مناسب نیست.
افشین دانه‌کار در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا در ارتباط با کنوانسیون رامسر اظهار کرد: این کنوانسیون در سال 1349 شکل گرفت و هدف آن این بود تا از تالاب‌هایی که پرندگان مهاجر آبزی را که در طول کوچ‌شان در فصل سرما از مناطق سردسیر به مناطق گرمسیرمراجعه می‌کنند را مراقبت کند.
وی با بیان این‌که کنوانسیون رامسر قواعد معین و مشخصی را برای یک همکاری بین‌المللی در راستای حمایت از شبکه تالاب‌ها مشخص کرده است، گفت: معیارهای این کنوانسیون در طول زمان تغییر کرد و حوزه توجه‌شان از پرندگان فراتر رفته و به آبزیان، گیاهان وابسته به آب و حتی امروزه به جوامع محلی وابسته به خدمات تالاب تسری یافته است.
تعریف کنوانسیون رامسر از تالاب با تعریف علم اکولوژی متفاوت است
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران ادامه داد: عملاً کنوانسیون رامسر بین کشورهای مختلف یک وفاقی ایجاد می‌کند تا یک شبکه حفاظتی مربوط به اکوسیستم‌های آبی را تالاب عنوان کند؛ این موضوع هر اکوسیستم آبی که جریان حیات در آن برقرار است را شامل می‌شود و این تعریف از تالاب اکوسیستم‌های آبی شامل آب شور و شیرین، جاری یا ساکن، دائم یا موقت و مرتبط با دریا، کوهستان و حتی اکوسیستم‌های آبی موجود در پیکره‌های خشکی را دربرمی‌گیرد.
دانه‌کار با اشاره به این مطلب که تعریف کنوانسیون رامسر و علم بوم‌شناسی (اکولوژی) از تالاب متفاوت است، گفت: در علم اکولوژی آخرین مرحله‌ای که یک پیکره آبی در داخل خشکی‌ها تجربه می‌کند تا بعد به یک اکوسیستم خشکی تبدیل شود را تالاب می‌گویند، در این تعریف تالاب منطقه‌ای است که در یک مرحله انتقالی از اکوسیستم آبی به خشکی است.
وی تصریح کرد: براساس علم بوم‌شناسی تالاب سیستمی آبی است که درون آن رسوب جمع شده، گیاهانش زیاد و جانوران دوزیست پیدا کرده و عملاً در جهت تبدیل شدن به یک اکوسیستم خشکی است، به‌همین دلیل این اکوسیستم دارای وضعیتی انتقالی و شکننده بوده و با کوچک‌ترین تغییری به یک سیستم خشکی تبدیل خواهد شد.
تالاب‌های در معرض خطر در لیست مونترو کنوانسیون رامسر قرار می‌گیرند
این عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران در تعریف کنوانسیون رامسر از تالاب گفت: این وفاق بین‌المللی طیف تالاب‌ها را از پیکره‌های آبی داخل خشکی گسترده‌تر کرده و حتی تعریف تالاب‌ها را به مناطقی که انسان با آن کار می‌کند هم توسعه داده که این موارد شالیزارها، دریاچه‌های پشت سد و هرمنطقه آبی که برای جانوران، پرندگان و گیاهان دارای جاذبه باشد را دربرمی‌گیرد.
دانه‌کار اذعان کرد: در حال حاضر بسیاری از کشورها که دارای تالاب‌هایی براساس معیارهای کنوانسیون رامسر بودند به‌دلیل سوءمدیریت و مسائل زیست محیطی همچون آلودگی‌ها و گرمایش زمین تغییر وضعیت داده و دیگر با این شاخص‌ها هماهنگی ندارند.
وی با اشاره به این‌که کنوانسیون رامسر برای تالاب‌هایی که معیارهایشان تغییر یافته فهرستی را با عنوان مونترو ایجاد کرده است، گفت: تالاب‌هایی که در این مرحله قرار می‌گیرند و معیارهایشان کم‌کم در حال افت است و به نوعی به‌معنی یک کارت قرمز برای کشورهایی است که دارنده این تالاب‌ها هستند.
تالاب‌ها در ایران در مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند
این عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران افزود: تالاب‌هایی که در فهرست مونترو قرار می‌گیرند به کشورهایشان اخطار داده می‌شود که به تالاب‌هایشان رسیدگی کرده تا از وضعیت بحرانی خارج شوند.
دانه‌کار اذعان کرد: متأسفانه با وجودی‌که کنوانسیون رامسر به اسم ایران شناخته می‌شود، اما خود ایران جزو کشورهایی است که بیشترین تالاب را در فهرست مونترو دارد، هرچند دلایل مختلفی همچون گرمایش زمین، تغییر اقلیم و یا تحریم‌ها را به‌عنوان بهانه چنین اتفاقی مطرح می‌کنند ولی با وجود همه این موارد بسیاری از کشورها کماکان توانسته‌اند تالاب‌هایشان را مدیریت و نگهداری کنند.
وی خاطرنشان کرد: نکته حائز اهمیت در ارتباط با تالاب‌ها این است که این اکوسیستم‌ها برای مناطق طبیعی ما دارای ارزش بوده و بسیاری از آنها در مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اذعان کرد: مدیریت سیستم تالاب‌ها نیازمند یک برنامه مدیریت بلندمدت مکانی و اجرایی مشارکتی است ولی از آنجایی که ما در کشور با مشکل جنگ و پس از آن تحریم‌ها مواجه بودیم اولویت توسعه نسبی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بالاتر از محیط زیست قرار می‌گیرد.
ایران از کمک‌های مالی بین‌المللی برای احیای تالاب‌های در معرض خطر برخوردار نمی‌شود
دانه‌کار با بیان این‌که کشورهایی که تالاب‌هایشان با بحران مواجه می‌شوند می‌توانند در شرایطی از حمایت‌های بین‌المللی برای احیای اکوسیستم‌های آبی‌شان بهره‌مند شوند، گفت: حمایت‌های بین‌المللی از نظر مالی معمولاً به کشورهایی داده می‌شود که برخوردار نیستند ولی چون ما کشوری نفت‌خیز و کشوری برخوردار محسوب می‌شویم، نمی‌توانیم انتظار حمایت مالی چندان قوی داشته باشیم و در این راستا بیشتر کمک‌ها و حمایت‌ها فنی و کارشناسی است.
وی تصریح کرد: با توجه به این‌که دانش فنی در کشور نسبت به کشورهای دیگر در حوزه مدیریت محیط زیست و مدیریت تالاب‌ها چندان فاصله‌ای ندارد، حمایت فنی هم آن‌چنان کارگشا نیست چون متخصصانی که در این حوزه کار می‌کنند اغلب کل‌گرا بوده و مسائل خاصی و بومی را نمی‌دانند، هرچند در طی 20 سال گذشته موفق شده‌ایم روش‌های و متدهای مدیریت تالاب‌ها را بومی کنیم و در این راستا مهم، اهتمام و اراده ملی در این خصوص است.
این عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران با اعلام این مطلب که برنامه‌ریزی برای مدیریت تالاب‌ها هزینه‌بر است و با آنچه برروی کاغذ می‌آید متفاوت است، گفت: آنچه به مرحله اجرا می‌رسد یک پایه‌اش مردم و جوامع محلی هستند و از آنجا که در حال حاضر با توجه به شرایط اقتصادی آن بخشی که باید توانمند شوند در جوامع روستایی و محلی قرار دارند و فشارهای اقتصادی بر آنها بیشتر است این مشارکت برای آنها دارای اولویت نیست.
احیای تالاب‌ها در کشور نیازمند مداخله دولت است
دانه‌کار تصریح کرد: در شرایطی که بستر مشارکت مردمی برای حمایت وجود ندارد و کارهای توانمندسازی زمان می‌برد، ما نیازمند مداخله دولت هستیم؛ در همین خصوص دستگاه‌ها و وزارتخانه‌هایی همچون سازمان محیط زیست، وزارت نیرو که مدیریت بهره‌برداری از منابع آب را به عهده دارد و وزارت جهاد کشاورزی می‌بایست در یک برنامه هماهنگی الگوهایی را برای صنعت، کشاورزی، توسعه متوازن و اشتغال فراهم کنند.
وی افزود: با مشارکت دولت ما می‌بایست مدیریت سازشی را در پیش بگیریم، بدین معنی که درک کنیم در حال حاضر شرایط موجودمان چگونه است و در چه شکلی از اقلیم می‌توانیم منافعی را تأمین کنیم.
خروج تالاب‌های ما از لیست کنوانسیون رامسر تبعاتی برای ما ندارد
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران تصریح کرد: چارچوب مدیریت سازشی در راستای عبور از شرایط سخت و ایجاد هماهنگی در اقلیم‌های مختلف است.
دانه‌کار در پاسخ به این سؤال که آیا خروج تالاب‌های ما از لیست کنوانسیون رامسر تبعاتی را برای ما دارد، گفت: با خروج تالاب‌های ما از لیست این کنوانسیون اتفاقی برای ما رخ نمی‌دهد ولی این موضوع از نظر پرستیژ بین‌المللی برای ما مناسب نیست چون این کنوانسیون با نام ایران شناخته می‌شود و ما کشوری هستیم که دارای قدمتی 10 هزار ساله بوده و به‌واسطه منابع ارزشمندش پایه‌گذار کنوانسیون رامسر بوده است.
انتهای پیام/4105/
انتهای پیام/
