دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
10 مهر 1398 - 19:07
عاملی در کارگروه ملی ترویج ازدواج و کاهش طلاق:

سامانه فوریت‌های آسیب‌های اجتماعی ایجاد شود/ فرد آسیب‌دیده باید احساس کند تحت حمایت قرار دارد

سومین جلسه کارگروه ملی ترویج ازدواج و کاهش طلاق با حضور دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.
کد خبر : 428765
16572.jpg

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا،دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تبریک و بزرگ‌داشت ایام دفاع مقدس گفت: آمارهای ارائه شده توسط نهادهای مربوطه نشان داد که خوشبختانه توانسته‌ایم گام مؤثری را در کاهش روند طلاق داشته باشیم.


وی با اشاره به حدیث امیرالمؤمنین علی(ع) که التوفیق ممد العقل(توفیق مددکار عقل است) گفت: در تئوری "پنجره‌های سالم" نیز همین مضمون دنبال می‌شود که اگر پنجره‌ای شکست باید پنجره سالمی جایگزین آن شود تا این پنجره سالم به ایجاد امید کمک کند.


عاملی: نیاز جدی به بررسی دلایل و ریشه‌های شکل‌گیری آسیب‌های اجتماعی است


دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تشکر از آقای اسحاقی و همه نهادها و وزارتخانه‌های همکار در طرح ترویج ازدواج و کاهش طلاق و اذعان به اثرگذاری ملی این طرح،  با اشاره به فرمایش امیرالمؤمنین(ع) که ان‌الله یحب من الخیر ما یعجل(خداوند آن بخشی از خیر که در آن تعجیل شود را دوست دارد) گفت: ما گاهی امر خیر را به عقب می‌اندازیم و به دنبال آن موفقیت حاصل نمی‌شود چنان‌که در حال حاضر نیز با معضلات گسترده اجتماعی مواجهیم و لازم است یکی پس از دیگری مشکلات را ریشه‌ای حل کنیم.


وی افزود: این‌که در حال حاضر با بسیاری از معضلات و آسیب‌های اجتماعی نگران‌کننده مواجه شده‌ایم نشان دهنده نیاز جدی به بررسی دلایل و ریشه‌های شکل‌گیری این بحران است.


ما در دوران دوفضایی شدن زندگی اجتماعی به سر می‌بریم


دکتر عاملی تأکید کرد: شرایط امروز ما با شرایط اول انقلاب بسیار متفاوت شده است و با تغییرات اساسی مواجه شده‌ایم که می‌توان از آن تحت عنوان دو فضایی شدن زندگی اجتماعی نام برد.


وی افزود: ما باید بتوانیم فضای اجتماعی‌مان را به سمتی ببریم که در آن تجارب همگامی عمیق مردم جامعه در دوران اویل انقلاب و جنگ تحمیلی دوباره تکرار شود و حس عضویت اجتماعی در میان مردم افزایش پیدا کند و تنوعی از اقشار اجتماعی از احساس همدلی و همراهی برخوردار باشند.


استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به تغییرات موجود در فضای فرهنگی- اجتماعی و تبیین مبحث دوفضایی شدن زندگی اجتماعی گفت: زندگی ما دو فضایی شده است به این معنا که علاوه بر فضای زندگی فیزیکی و جغرافیایی خود در یک فضای دومی نیز قرار داریم که قلمروهای اثرگذاری زیادی را به همراه دارد.


حدود 4.5 میلیارد نفر از جمعیت دنیا به اینترنت دسترسی دارند 


وی ادامه داد: امروزه در دنیای اینترنت روزانه نزدیک به 300 میلیارد ایمیل ارسال می‌شود و در حدود 4.5میلیارد از جمعیت دنیا به این فضای دوم دسترسی پیدا کرده‌اند که بسیاری از آن‌ها به داده‌گذاری فعالانه در این فضا نیز مشغول هستند. 


عاملی ادامه داد: در فضای موجود کمپانی‌های فساد و شرکت‌های چندملیتی قمار، روابط جنسی نامشروع و مواد مخدر نیز مشغول به فعالیت هستند.


در جامعه دو فضایی، نمی‌توانیم بر مبنای معیارهای جامعه یک‌فضایی برنامه‌ریزی کنیم


دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: در شرایط پیش‌رو و در دنیایی که با قابلیت‌های دو فضایی در حال مدیریت است ما نمی‌توانیم بر مبنای معیارهای جامعه یک‌فضایی برنامه‌ریزی کنیم بلکه بایستی به فضای مجازی به‌عنوان یک پدیده جدید و یک واقعیت اجتماعی نگاه کنیم که قابلیت بررسی دارد.


وی با اشاره به قابلیت فرامرزی و فرامحلی شدن بستر اینترنت گفت: ما در محیط دوم که همان فضای مجازی است با همه جهان به‌نوعی همسایه شده‌ایم اما در این میان از همه بیشتر با غرب و آن‌هم بخش بد دنیای غرب همسایه شده‌ایم.


عاملی تأکید کرد: ما باید ببینیم چه سیاست‌های کلانی نیاز است اتخاذ شود تا بتوانیم معرفت اجتماعی و انگیزه‌های فردی و خانوادگی را به این سمت پیش ببریم که با خودانگیختگی میان اعضای خانواده‌ها به کنترل طلاق و معضلات اجتماعی مبادرت کنیم. 


دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تجارب کشورهای جهان در زمینه مسئله ازدواج و طلاق گفت: در بررسی آمار 2017 بعضی از کشورهای اروپایی نسبت به سال 2016 آمده که این کشور موفق شده حدود 4.9 درصد به کاهش طلاق دست پیدا کند.


وی افزود: تناسب حدود 175 هزار طلاق در ایران با میزان طلاق در کشوری هم‌چون انگلستان که در آن 85 درصد مردم آن روابط نامشروع بعد از ازدواج را تجربه کرده‌اند نشان دهنده وضعیت بد طلاق در کشور است که بسیار نگران‌کننده است. 


عاملی گفت: یکی از کارهای خطرناک در مطالعات اجتماعی بحث مطالعات تأثیری(Effect Study) است که به دنبال آن با ارتباط دادن عوامل اثرگذار بر یک پدیده و حذف یک عامل بخواهند به نتیجه برسند که مثلاً عدم ازدواج یا عدم اشتغال عاملی توسعه مفاسد اجتماعی است، در صورتی‌که در مطالعات اجتماعی و انسانی این روش شکست خورده است. ما انحصار علتی در مسائل جامعه انسانی نمی توانیم ایجاد کنیم. 


وی افزود: وقتی مطالعات تأثیری در علوم تجربی نیز با ابطال پذیری مواجه می شود و پدیده‌ها علمی دچار عدم قطعیت می شوند به طریق اولی در مطالعات انسانی نیز این مطالعات اتکای دقیق ندارد و به سادگی نمی‌توان علت‌ها را دقیق احصا کرد بلکه تنها می‌توان گفت رابطه معناداری بین پدیده‌ها وجود دارد. لذا لازم است پدیده را از مسیر مطالعات کیفیت شناخت و علت ها و ریشه های را تحلیل کرد. 


نیازمند تقسیم‌کار برای مطالعات کیفی در زمینه پدیده‌های اجتماعی هستیم


استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: نیازمند تقسیم‌کار برای مطالعات کیفی در زمینه پدیده‌های اجتماعی هستیم و البته که مطالعه کمی نیز به تنهایی کافی نیست.


وی ادامه داد: سال‌هاست مبحث جدیدی با عنوان مطالعات ترکیبی به‌وجود آمده که در کنار مطالعات کمی به مطالعات کیفی می‌پردازند و بسیاری از آن‌ها نیز بر اساس مطالعات اجتماعی است.


عاملی خاطرنشان کرد: مطالعات صرفاً کمی در مورد پدیده‌های اجتماعی گاهی فریبنده است چنان‌که علی‌رغم وجود پدیده‌ای ناخوشایند در جامعه گاهی آمارهای کمی خوشایندی از آن به‌دست می‌آید و این نشان‌دهنده نقص در مطالعه مذکور است چرا که در کنار مطالعه کمی به مطالعات کیفی توجهی نداشته است.


در مطالعات کیفی باید فضای کلان اجتماعی ایران را به‌دست آوریم


دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: در مطالعات کیفی بایستی درصدد باشیم که فضای کلان اجتماعی ایران را به دست بیاوریم.


وی با اشاره به دغدغه استقرار دین و رفتار دینی در جامعه گفت: مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) هدف اصلی را استقرار جامعه اسلامی و رسیدن به تمدن نوین اسلامی در نظرگرفته‌اند که برای رسیدن به این هدف باید علاوه بر تقویت روش‌های موجود مسئله کلان را در بستر آسیب‌های اجتماعی احصا کرده راه‌حل‌های کلان را تبیین کنیم.


فضای رایج جامعه ما فضای مقابله با آسیب‌های اجتماعی نیست 


عاملی با اشاره به این‌که فضای مقابله و برخوردهای سلبی با تحریک و بازخورد منفی همراه است یادآور شد: اگرچه مقابله با گروه‌هایی که به‌صورت سازماندهی شده و از بیرون در حال ترویج فرهنگ غربی و ضدارزش‌ها در جامعه هستند لازم است اما باید توجه داشت که خوشبختانه فضای رایج جامعه ما فضای مقابله با آسیب‌های اجتماعی نیست.


فرد آسیب‌دیده باید احساس کند تحت حمایت قرار دارد


وی خاطرنشان کرد: اگر در فضای اجتماعی ما برای کسی آسیبی رقم خورد و یا فردی دچار خشونت و معضل اجتماعی شد بایستی بداند که تحت حمایت قرار دارد و از این رو باید سیاست‌های حمایتی در کشور توسعه پیدا کند.


دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تجربه قانون خشونت بر علیه زنان در قوه قضائیه گفت: این قانون با حمایت از کسی که دچار خشونت شده است مورد حمایت تمامی گروه‌ها در کشور قرار گرفت و موفقیت‌هایی به‌همراه داشت.
نیازمند ایجاد سامانه فوریت‌های آسیب‌های اجتماعی هستیم


وی افزود: برای آسیب‌های اجتماعی باید مرکز و سامانه فوریت‌هایی اجتماعی وجود داشته باشد که در موارد ضروری بتوان سریعاً به آن رسیدگی کرد و کسی احساس بی‌پناهی در جامعه اسلامی نداشته باشد. 


عاملی با بیان این‌که تغییر فرهنگی دارای عامل فشار و کشش است خاطر نشان کرد: در مهاجرت اولویت‌های مقصد و مرجوحات مبدأ موردتوجه قرار می‌گیرد اما در مهاجرت فرهنگی لزوماً جابه‌جایی مکانی و فیزیکی وجود ندارد بلکه با مهاجرت‌های مجازی در سبک زندگی افراد تحت تأثیر سایر فرهنگ‌ها مواجهیم.


وی با اشاره به گرفتاری‌های موجود نسبت به تأخر فرهنگی در حوزه‌های اجتماعی تأکید کرد: بایستی توجه داشته باشیم در چنین دامی گرفتار نشویم که ما در داخل تبدیل به عامل فشار برای مهاجرت فرد شویم و در بیرون دیگران عامل جاذبه شوند تا مهاجرت فرهنگی صورت گیرد.


دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: عده‌ای در بیرون در حال تلاش برای مهندسی فرهنگ جامعه ایرانی هستند و در تقویت نسبیت‌گرایی دینی و نسبیت‌گرایی فرهنگی فعال هستند. نسبیت گرایی پایه فروپاشی‌های فرهنگی و اجتماعی را فراهم می کند. 


وی تأکید کرد: ما تمام سیاست‌هایمان را باید در فضای اجتماعی به سمت سیاست‌های حمایتی و توانمندسازی بگذاریم به طوری که فرد آسیب دیده چنان احساس کند که مورد حمایت دولت و حاکمیت قرار داد. 


عاملی با اشاره به حدیث نبوی گفت: دو نیکی هست که بالاتر از آن نیست، توحید و رفع گرفتاری از دیگران و دو پلیدی هست که بدتر از آن نیست شرک و آزار دیگران. پس نظام ارزشی اسلام، نظام حمایت و رفع گرفتاری از آسیب دیدگان اجتماعی است. 


وی افزود: علاوه بر ایجاد چتر حمایتی برای افراد آسیب‌دیده که از ملزومات فعالیت دستگاه‌های متولی است بایستی تلاش کنیم احساس حمایت نیز در فرد آسیب‌دیده تقویت شود و بازسازی روحی و انگیزه‌ای شود.


به گزارش مرکز در این جلسه برخی دستگاه‌های مربوطه به ارائه گزارش عملکردی خود پیرامون کاهش نرخ رشد طلاق پرداختند.
مدیرکل آمارهای جمعیتی سازمان ثبت احوال: روند طلاق در کشور ثابت مانده و افزایش نیافته است


هم‌چنین در ادامه جلسه عباسی مدیرکل آمارهای جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور گفت: در رابطه با موضوع طلاق 10 استان که شاخص‌های طلاق در آن‌ها وضعیت مناسبی نداشته‌اند به‌عنوان اولویت اجرای برنامه انتخاب شد و هدف‌گذاری روی آن‌ها صورت گرفته است.


وی افزود: با تلاش‌های صورت گرفته روند میزان عمومی طلاق در کشور ثابت مانده و افزایش نیافته است.


عباسی ادامه داد: میزان طلاق متأهلان درگروه سنی 30 تا 34 سال 10.1 نفر در 1000 نفر، در گروه سنی 50 تا 54 سال 3 نفر در 1000 نفر و در گروه سنی 20تا30 سال این عدد بالاتر است.


وی خاطرنشان کرد: ما در زمینه آمار اجتماعی با کم‌کاری مواجه هستیم و پیمایش ملی ازدواج و طلاق بسیار محدود انجام شده است که از این رو شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های دستگاه‌هایی چون سازمان ثبت احوال و سازمان بهزیستی کشور به توسعه آمار مربوطه اقدام کند. 


عباسی یادآور شد: نتایج آماری پیمایش ازدواج و طلاق کشور تا دو ماه آینده منتشر خواهد شد.


معاون بهداشت وزارت بهداشت: بیش از 400 مرکز آموزش به آموزش حدود 95 درصد از زوجین پرداخته‌اند


رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: در گذشته آموزش‌های قبل از ازدواج بیشتر بر روی حوزه سلامت جنسی متمرکز بوده است که خوشبختانه با تلاش‌های صورت گرفته توانستیم توسعه عملکرد بسزایی را برای آن رقم بزنیم.


وی افزود: سال 1371 تصمیم به تأسیس مراکز ارتقای آگاهی زوجین گرفته شد و این مراکز در سال 1372 راه-اندازی شد که به دنبال آن، افراد آموزش دیده در ساعت‌های مشخص به مشاوره و ارتقای آگاهی افراد پیش از ازدواج می‌پردازند.


 عباسی خاطرنشان کرد:  تاکنون بیش از 400 مرکز آموزش در سراسر کشور موفق شده‌اند که حدود 95 درصد از مخاطبان را پوشش دهند.


وی افزود: در جهت ارتقای سطح آموزش زوجین برنامه‌ای تحت‌عنوان "بهار نکو" با همکاری قوه قضائیه، سازمان بهزیستی، سازمان تبلیغات و ... از سال 1393 به‌صورت پایلوت در دانشگاه شیراز اجرایی شد.


معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: با تشکیل کارگروه بین دستگاهی برنامه ملی ترویج ازدواج و کنترل طلاق در تاریخ 20/8/94 برنامه آموزشی زوجین از 2 ساعت به 6 ساعت ارتقا پیدا کرد و این برنامه از اسفند 1396 در استان‌های تهران و البرز آغاز شد و تا تیرماه امسال به 8 استان گسترش پیدا کرده در نهایت تا انتهای مهرماه به 19 استان و 37 دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی گسترش یافت.


وی افزود: اقدام بعدی این معاونت استقرار خدمات و مراقبت‌های سطح‌بندی شده برای 5 سال پس از ازدواج است.


تأکید معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها بر لزوم تشکیل ستاد ملی ازدواج دانشجویی


حجت‌الاسلام‌والمسلمین صالحی معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها گفت: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری یک‌سری مزیت‌هایی را داراست که می‌تواند با همکاری سایر نهادها به تقویت و پیشبرد اهداف منظور در کنترل و کاهش طلاق اقدام کند.


وی افزود: تعداد زیاد دانشجویان کشور که اکثر آنان در سنین ازدواج قرار دارند مزیتی است که بایستی موردتوجه قرار گیرد و از همین‌رو نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تلاش داشته تا در 20 سال گذشته آموزش‌های مربوط به کنترل و کاهش طلاق را برای حدود 400 هزار زوج به اجرا گذارد.


معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: می‌توان با تشکیل ستاد ملی ازدواج دانشجویی با پشتوانه قانونی و با همکاری سایر نهادها به گسترش امر ازدواج اهتمام داشت.


وی افزود: سامانه آموزش مجازی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) بین 800 هزار تا یک میلیون و دویست هزار مخاطب را پوشش داده است. 


رام‌پناهی دبیر کارگروه ملی کنترل و کاهش طلاق با اشاره به فعالیت‌های این کارگروه گفت: کارگروه ملی کنترل و کاهش طلاق در حال حاضر مشغول فعالیت در 5 زیرگروه تخصصی کمیته علمی شامل زیرگروه‌های اخلاق و سبک زندگی اسلامی ایرانی، روان‌شناسی، فقه و حقوق، بهداشت و سلامت، علوم اجتماعی مشغول به فعالیت هستند.
مدیرکل پیشگیری‌های فرهنگی، اجتماعی جرم قوه قضائیه: 300 هزار دعاوی از 535 هزار دعاوی خانواده مربوطه به طلاق توافقی است


زنگانه مدیرکل پیشگیری‌های فرهنگی، اجتماعی معاونت پیشگیری از جرم قوه قضائیه گفت: براساس اسناد بالادستی، در زمینه ترویج ازدواج و کاهش طلاق 7 وظیفه برعهده قوه قضائیه قرار گرفت.


وی افزود: آن کنترل کاهش دعاوی خانواده به میزان 5 درصد و همچنین صلح و سازش پایدار در بین زوجین متقاضی طلاق به میزان 15 درصد از مهمترین برنامه‌های قوه قضائیه در حوزه کنترل و کاهش طلاق بوده است.


زنگانه یادآور شد: قوه قضائیه سالانه نزدیک 535 هزار فقره دعاوی خانواده دارد که وارد دادگاه خانواده می‌شود و نزدیک به 300 هزار دعاوی مربوطه راجع به دعاوی طلاق توافقی توسط یکی از طرفین است.


وی خاطرنشان کرد: با تشکیل کارگاه‌های دو روزه و 7 روزه موفق شدیم که از میان گروه‌های وارد شده به کارگاه‌های آموزشی مربوطه 8درصد صلح و سازش را محقق کنیم.


معاون اجتماعی سازمان بهزیستی: خط تلفنی 1480 برای مشاوره ترویج ازدواج و کاهش طلاق فعال اس


فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: سازمان بهزیستی کشور 22 سازمان در استان‌های کشور دارد که با حضور کارشناسان حوزه روانشناسی و حقوقی تلاش می‌کنند با برگزاری جلسات مشاوره‌ای به کنترل میزان طلاق اقدام کنند.


وی افزود: از میان 150هزار نفر متقاضی که در این مراکز مشاوره‌ای شرکت کرده‌اند، در حدود 8 الی 15 درصد آن‌ها منجر به سازش شده است ضمن آنکه خط تلفنی 1480 برای مشاوره تلفنی زوجین در اموری همچون مشاوره ازدواج و کاهش طلاق مشغول به فعالیت می‌باشد.
مدیر عامل بنیاد خانواده خبر داد: فعالیت 200 سمن برای هم‌افزایی در ترویج ازدواج


حجت الاسلام و المسلمین رضا رؤیت، مدیر عامل بنیاد خانواده کشور گفت: 200 مجموعه مردم‌نهاد مصاحبه شده‌اند و مشکلات آن‌ها همگی احصاء شده است.


وی افزود: در حال طراحی طرح جامع مجموعه‌های مردمی مردم‌نهاد هستیم تا امر ازدواج را بتوانیم گسترش دهیم.


مدیرکل مشاوره و مددکاری ناجا: 70 درصد از پرونده‌های این مرکز مشاوره با مصالحه به پایان رسیده است


سرهنگ حمیدی فرد مدیرکل مشاوره و مددکاری ناجا گفت: نیروی انتظامی از سال 1370 فعالیت‌های مربوط به حوزه خانواده را آغاز کرده است.
وی افزود: در سال گذشته مرکز مشاوره و مددکاری اجتماعی ناجا  437هزار پرونده را دریافت داشته که در حدود 70 درصد آن‌ها با مصالحه به پایان رسیده است.
مدیرکل مشاوره و مددکاری ناجا گفت: این مرکز در سال 1390 طلاق را به‌عنوان یک ابرآسیب در جامعه مطرح کرد و به دنبال آن در سال 1394 بحث ازدواج سفید را به‌عنوان معضلی جدی مطرح نموده است.
وی افزود: از آنجا که نیروی انتظامی آمار را از کف جامعه دریافت می‌کند، این آمار به نحوی به واقعیت بسیار نزدیک‌تر است.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد در امور اجتماعی: قابلیت فعالیت 3500 مؤسسه فرهنگی هنری و 25هزار کانون مساجد در امر ازدواج


داداندیش مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد در امور اجتماعی گفت: از میان 5000 مؤسسه فرهنگی هنری که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته‌اند، در حدود 3500 مؤسسه آن فعال هستند.


وی افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 5 وظیفه در حوزه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی آسیب‌های اجتماعی برای مؤسسات فرهنگی هنری در نظر گرفته است که البته فعالیت آن‌ها در استان‌ها با برخی ناهماهنگی‌ها توسط دستگاه‌های موازی مواجه بوده‌اند.


داداندیش ادامه داد: در حال حاضر 25 هزار کانون فرهنگی هنری مساجد مشغول به فعالیت هستند که برخی آن‌ها فعالیت‌های آنلاین نیز دارند و در نظر داریم با اجتماعی کردن فعالیت‌های این کانون‌ها به توسعه وظایف آن‌ها بپردازیم.


وی افزود: کتابخانه‌ها نیز ظرفیت گسترده‌ای است که می‌توان از آن بهره‌مند شد.


معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی: طرح تحول اجتماعی مسجد محور در هزار محله کشور اجرایی شده است


حجت‌الاسلام‌والمسلمین طهماسبی معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی گفت: طرح تحول اجتماعی مسجد محور هزار محله را به‌عنوان محله هدف موردتوجه قرار داده‌ است و تلاش شده تا تمامی اتفاقات تربیتی، دینی و اجتماعی هر محله با محوریت مساجد پیگیری شود.


وی افزود: قصد داریم در هر مسجد یک حقوق‌دان برای مشاوره‌های حقوقی به‌کارگیری کنیم.


انتهای پیام/4127/


انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب