رای‌الیوم: عربستان این بار در برابر تهدید ایران تنهاست

به‌گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، «عبدالباری عطوان» همچنین یادآور شد: ورود نظامی روسیه در بحران سوریه و حمایت از «بشار اسد» رئیس‌جمهوری و نظام این کشور در مقابل گروه‌های مخالف (معتدل یا افراط‌گرا) با مخالفت شدید سعودی‌ها مواجه شده است و خود موضوعی است که بر دامنه اختلافات می‌افزاید. این در حالی است که آل‌سعود قصد دارند نقش خود در اوایل دهه 80 از قرن گذشته را تکرار کنند. در آن زمان سعودی‌ها نقش عمده‌ای در جمع‌شدن گروه‌های مبارز اهل‌سنت، تسلیح و تجهیز آنان برای جنگ با نیروهای شوروی سابق در افغانستان داشتند. گزارش‌ برخی رسانه‌های عربی از فراهم شدن چنین نقشه‌ای در سوریه خبر می‌دهد.

براساس این گزارش، «عطوان» می‌نویسد: ناچاریم اعتراف کنیم که تهدیدات ایران علیه عربستان سعودی این‌بار قوی‌تر و با صدایی رساتر مطرح شد و زبانی خشن داشت، تا جایی‌که مقام‌های سعودی برای فرار از هرگونه تنش، مجبور به همکاری با مقام‌های ایرانی برای رسیدگی به زائران قربانی فاجعه منای این کشور شدند. تهدیدی که بیانگر خشم شدید ایران از مقام‌های سعودی نسبت به رسیدگی به وضع قربانیان فاجعه منا بود.

«رای‌الیوم» می‌افزاید: سردار «جعفری» فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرد شماره دو نظامی ایران پس از رهبر انقلاب اسلامی روز شنبه با تهدید عربستان گفت: سپاه همه ظرفیت‌های ممکن برای واکنش سریع و خشن ایران در راستای تحقق اراده رهبر عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی برای پاسخگو کردن آل‌سعود به فاجعه منا و اعاده حقوق زائران قربانی‌شده در مذبح منا را آماده کرده است.

این تحلیلگر سرشناس جهان عرب ادامه داد: رهبر انقلاب اسلامی ایران هفته گذشته تهدید کرد که واکنش ایران به کارشکنی مقام‌های سعودی نسبت به وضعیت حجاج سخت و خشن خواهد بود. او علاوه بر درخواست تشکیل کمیته‌ای حقیقت‌یاب متشکل از نمایندگان کشورهای اسلامی برای بررسی ابعاد فاجعه، از مقام‌های سعودی خواست مسئولیت فاجعه منا را برعهده بگیرند. همچنین یکی از منابع نزدیک به سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس با تهدید سعودی‌ها، گفت: هزار موشک آماده شلیک به‌سوی عربستان است و ما منتظر فرمان رهبر هستیم.

تحلیلگر برجسته جهان عرب نوشت: در مقابل این تهدیدات مقام‌های سعودی تاکنون سکوت کرده‌اند و اگر از برخی مقالاتی که موضع هجومی نسبت به ایران و تهدیدات مقام‌های ایرانی گرفته‌اند و ایران را متهم به اختلاف‌افکنی در منطقه می‌کنند، بگذریم، به سخنان «عادل جبیر» وزیر امور خارجه عربستان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد می‌رسیم که مجددا بر مواضع گذشته عربستان درباره کناره‌گیری «بشار اسد» از قدرت و یا انتخاب گزینه نظامی علیه سوریه تاکید کرد. این، تنها واکنش رسمی پادشاهی عربستان بود.

در اینجا دو تفسیر را می‌توان برای افزایش تنش میان ایران و عربستان و استفاده از زبانی خشن که پیشتر سابقه نداشته است، بیان کرد:

نخست، ایران اکنون و پس از آنکه خود را در جبهه یمن و حمایت از هم‌پیمانانش (انصارالله و نیروهای علی عبدالله صالح) ضعیف‌تر از ائتلاف عربی به رهبری عربستان دید، به‌طور جدی تصمیم به حمله علیه عربستان گرفته است تا دست‌کم در جناحی دیگر یعنی سوریه بتواند توازن قوا را به‌سوی هم‌پیمان خود (یعنی روسیه) تغییر دهد. موضوعی که می‌تواند تا حد زیادی فشار را از موضوع سوریه و در درجه بعد، عراق بردارد و برای نیروهای روس در میدان سوریه آزادی عمل سیاسی و نظامی زیادی فراهم کند.

دوم، این تهدیدات از سویی با هدف تلاش برای وارد کردن فشار بر عربستان با هدف شفاف‌سازی موضوع تحقیق درباره فوت 464 حاجی ایرانی که در میان آن‌ها برخی شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی نیز حضور دارند، و از سوی دیگر برای عذرخواهی رسمی پادشاهی عربستان به‌دلیل اهمال در فاجعه منا و پرداخت غرامت به خانواده قربانیان است. ایران باوجود تهدیداتش به‌خوبی می‌داند که ورود به جنگ مستقیم خسارت‌های زیادی برجای می‌گذارد، هرچند این جنگ منجر به پیروزی و موفقیت هم‌پیمانانش شود.

«عبدالباری عطوان» تصریح کرد: بسیار سخت است که بتوان درباره برتری فرضیه‌ای بر فرضیه دیگر نظر داد ولی می‌توان گفت که رهبران ایران از فاجعه‌ای که در منا رخ داد و تعداد زیاد حجاج ایرانی کشته شده زخم‌خورده هستند. در این میان برخی روایت‌ها از فاجعه وجود دارد که از «تعمد»، «توطئه» و یا «ربایش» حجاج خبر می‌دهد. ربایشی که برخی منابع مدعی هستند در آن برخی از فرماندهان سپاه، ارتش و نیروهای امنیتی هدف توطئه سعودی‌ها یا دستگاه‌های امنیتی اسرائیل قرار گرفته‌اند. شاید در میان این شایعات، مقام های سعودی هستند که موج‌سواری می‌کنند.

به‌نوشته این تحلیلگر عرب، مقام‌های سعودی این‌بار به تنهایی با تهدید ایران مواجه شده‌اند و از حضور یا موضع‌گیری دیگر کشورهای منطقه به‌جز قطر و ترکیه خبری نیست. بیشتر کشورهای عربی ترجیح می‌دهند در این اوضاع بی‌تفاوتی از خود نشان دهند یا به هم‌پیمانان ایران بپیوندند چنانچه «سامح شکری» وزیر امور خارجه مصر درباره حمله جنگنده‌های روسیه به موضع داعش در سوریه گفت که این حملات می‌تواند گروه‌های تروریستی را محاصره کند و آن‌ها را شکست دهد.

همانگونه که مشاهده می‌کنیم این اظهارات بالاترین حد تناقض میان مواضع ریاض و قاهره در موضوع حضور نیروهای روسی در این کشور بحران‌زده است. البته اخباری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد اردن و امارات نیز از موضع مصر حمایت کرده‌اند و خواستار دخالت نظامی روسیه شده‌اند.

«رای‌الیوم» نوشت: تنش داخلی در عربستان، به تاثیرگذاری تهدیدات ایران عمق بخشیده است. هنوز یک هفته از تهدیدات نمی‌گذرد که نیروهای امنیتی عربستان اعلام کردند گروهی وابسته به داعش درصدد انجام اقدامات تروریستی و بمب‌گذاری در ریاض بودند. آن‌ها یک فرد سوی و کنیز فیلیپینی‌اش را به اتهام انجام اقدامات تروریستی بازداشت و در محل اختفای آن‌ها، مقادیر زیادی سلاح و بمب دست‌ساز کشف و ضبط کردند.

بالن تنش میان ایران و عربستان هر روز بیش از پیش متورم‌تر می‌شود و باید منتظر انفجار آن باشیم که شاید جرقه این انفجار در «یمن» و یا در مسلح‌ کردن مخالفان سوری به موشک‌های ضدهوایی برای مقابله با جنگنده‌های روسی زده شود.