ایران به‌زودی قطب مطرح بازار تولید اورانیوم و آب سنگین می‌شود

ریاض احمد رضوی، کارشناس امور منطقه از پاکستان در گفتگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجه گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، با بیان اینکه در دو گام قبلی کاهش تعهدات برجامی ایران، کشورهای عضو این توافق بین‌المللی هیچ اقدامی برای عمل کردن به تعهدات خود انجام ندادند، گفت: آنها فکر می‌کردند ایران با تهدیدات آمریکا و بعضی از کشورهای برجام که به ایران گفته بودند این گام‌ها تهران را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد، عقب‌نشینی کند، درحالی‌که ایران راه خود را ادامه داد.

وی افزود: حتی بعد از توقیف نفت‌کش ایرانی به وسیله دولت انگلیس (که این راهزنی در ادامه روابط انگلیس و آمریکا بود)، ایران جواب محکم‌تری نشان داد و ثابت کرد که در همه امور بر مبنای برابری و قاعده بُرد-بُرد پیش خواهد رفت و از تهدیدات و واکنش‌های آنها هیچ ترسی ندارد. در شرایطی که طرف‌های اروپایی به تعهدات خود عمل نمی کنند و مذاکرات و برجام را پوچ می دانند، گام سوم کاهش تعهدات ایران، حق مسلم این کشور است.

این کارشناس امور منطقه تصریح کرد: گام سوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران، دارای اهمیت زیادی است و تأثیر آن از گام‌های اول و دوم بسیار بیشتر است. برجام، الان به مرحله حساسی رسیده است و اینکه طرف‌های اروپایی برجام یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس در هفته‌ها و به‌ویژه روزهای اخیر تلاش زیادی کردند تا ایران را متقاعد کنند از برداشتن گام سوم صرف نظر کند، به دلیل این بود که می‌دانستند این گام از اهمیت زیادی برخوردار است و پیامدهای زیادی دارد.

رضوی ادامه داد: ایران در دوره قبل از خروج آمریکا از برجام، منافع قابل ملاحظه‌ای از این پیمان را نصیب خود کرد و اگر وضعیت کنونی برجام ادامه یابد، زیان ناکامی برجام متوجه آمریکا و اروپا خواهد بود. اگر گام سوم جمهوری اسلامی ایران در کاهش تعهدات برجامی موجب درک این واقعیت توسط دولت‌های اروپایی عضو برجام شود که مسئولان ایرانی در صورت بدعهدی اروپا به راهی که در پیش گرفته با جدیت ادامه خواهند داد، شاید آنها وادار شوند در روش غیر اصولی خود تجدید نظر کنند.

وی گفت: آنها در این صورت، شاید بتوانند در برابر فشارهای آمریکا بایستند و به تعهدات خود عمل کنند. ولی به نظر من در وضعیت کنونی این امکان برای آنها وجود ندارد که در مقابل آمریکا بایستند و به همین دلیل نمی‌توانند به تصمیم روشن و مشخصی در زمینه تعهدات برجامی خود در قبال ایران دست یابند.

رضوی با بیان اینکه اتخاذ گام سوم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران، پاسخی به تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران و همچنین ناتوانی اتحادیه اروپا در عمل به وعده‌هایش است، بیان کرد: ایران در گام سوم برخی از محدودیت‌ها را برمی دارد. جمهوری اسلامی ایران در سه حوزه این محدودیت‌ها را پذیرفته بود؛ اینکه تست سانتریفیوژهای IR۴ ،IR۵ ،IR۶ ،IR۸ با اورانیوم انجام شود و درباره تست مکانیکی هم گفته شده بود در مورد IR۴ ،IR۶ ،IR۷ ،IR۸ کار شود.

این کارشناس امور منطقه گفت: بعد از گام سوم این محدودیت برداشته خواهد شد و درباره مکان تحقیق و توسعه بود که ایران تا ۱۵ سال در تأسیسات هسته‌ای فردو تحقیق و توسعه انجام نخواهد داد، ولی این محدودیت هم برداشته خواهد شد و سوم محدودیت این که تحقیق و توسعه جداسازی ایزوتوپی اورانیومی منحصراً بر مبنای فناوری گازی باشد، یعنی عملاً ایران تاکنون نمی‌توانست تحقیق و توسعه را در حوزه لیزر، ایزوتوپی، الکترومغناطیسی، تبادل شیمیایی و… داشته باشد. 

تحلیلگر سیاسی پاکستانی ادامه داد: به عقیده من برداشته شدن این محدودیت‌ها به نفع ایران خواهد بود و پس از پیشرفت در زمینه تحقیق و توسعه، ایران به عنوان تولید کننده اورانیوم و آب سنگین وارد بازار خواهد شد. لذا اگر اروپایی‌ها می‌خواهند که ایران در برجام باقی بماند، همان طور که کارشناسان نظر می‌دهند، باید اروپایی‌ها تضمین‌هایی ارائه نمایند که دست کم متضمن حفظ میزان فروش نفت ایران در سطح کنونی باشد.

وی افزود: تبادلات بانکی مطالبه دیگری است که اروپا باید درباره آن تضمین‌هایی ارائه کند. همین طور اروپا باید تضمین‌های جدی درباره امنیت و ثبات حمل و نقل ایران به‌ویژه در حوزه هوایی و دریایی ارائه دهد. بیمه نیز از مهم‌ترین محورهایی است که باید غرب درباره آن تضمین دهد و همچنین پرداخت 15 میلیارد دلار خط اعتباری در ازای خرید یا وثیقه نفت، بخشی از تلاش اروپا برای نشان دادن تعهد آن کشورها برای حفظ برجام و اقدام آنها برای توقف کاهش تعهدات برجامی ایران خواهد بود.

انتهای پیام/4033/پ