المانیتور: آمریکا می‌تواند تا زمان غلبه بر گروه داعش، موضوع برکناری «بشار اسد» را به تعویق بیندازد

به‌گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، پایگاه خبری «المانیتور» در گزارشی به قلم «ویتالی نائومکین» نوشت: اقدام «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه را باید در چارچوب حمایت دائم و مستمر روسیه از حکومت سوریه دانست. همچنین این اقدام می‌تواند بخشی از تلاشی چندجانبه برای مبارزه علیه تروریسم تلقی شود که تا اینجا ایران نیز بر آن مهر تایید زده و چین نیز ممکن است در مقطعی به این گروه بپیوندد.

بر اساس این گزارش، «المانیتور» می‌نویسد: اقدام «پوتین» در افزایش کمک‌های نظامی به دولت سوریه، سیاست آمریکا را در قبال سوریه در موضع تدافعی قرار داده است. 16 سپتامبر ژنرال «لوید آستین» فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا در اظهاراتی در مقابل کمیته نیروهای مسلح سنا عنوان کرد که تنها چهار یا پنج نفر سوری آموزش‌دیده به‌وسیله آمریکا در حال جنگ علیه داعش هستند که این به مراتب از هدف برنامه 500 میلیون دلاری آمریکا برای تربیت 5400 مبارز کمتر است.

یک سخنگوی فرماندهی مرکزی آمریکا 26 سپتامبر گفت که نیروهای جدید سوری که به‌وسیله آمریکا آموزش دیده بودند، در هنگام عبور از مرز سوریه برای اینکه کشته نشوند، کامیون و مهمات خود را در اختیار گروه «جبهه‌النصره» گذاشتند.

در حالی که برنامه «تجهیز و آموزش» آمریکا در سوریه با شکست مفتضحانه‌ای مواجه شده است و اقدامات ائتلاف علیه گروه داعش، انسان را به یاد شمارش هر روزه تعداد کشتگان دشمن در جنگ ویتنام می‌اندازد، از آگوست 2011 تاکنون واشنگتن بر این موضع که «بشار اسد» باید کناره‌گیری کند پافشاری کرده است.

به‌نوشته «المانیتور»، در حالی‌که ممکن است «اسد» پایگاه خود را از دست داده باشد اما با توجه به حمایت جانانه روسیه، ایران و حزب‌الله، در حال سرنگونی نیست. استراتژی اتخاذشده به‌وسیله آمریکا درباره اصرار بر کناره‌گیری «اسد» به روزگاری باز می‌گردد که «بهار عربی» ایجاد شده بود، ولی همین استراتژی باعث شد که تلاش های دیپلماتیک آمریکا با بن‌بست مواجه شود و فضا برای به دست گرفتن ابتکار عمل به‌وسیله ایران و روسیه باز شود و آنان نیز از این فرصت استفاده کردند.

بازی قدرتمندانه روسیه در ماه اخیر باعث شده است که «جان کری» وزیر امورخارجه آمریکا 20 سپتامبر در تغییر لحنی آشکار بگوید که نقش «اسد» در دوران گذار سیاسی باید در جریان مذاکرات مشخص و تعریف شود. وی افزود: هیچ‌کس نمی‌داند پاسخ به این سئوال چه خواهد بود. امروز که من اینجا ایستاده‌ام نمی‌توانم به شما بگویم (که این نقش چه می تواند باشد). اما بیشتر افرادی (که درگیر ماجرای سوریه هستند) قبول کرده‌اند که برای رسیدن به راه‌حل باید به موضوع زمان داد. به هرحال من نمی‌دانم پاسخ چیست اما باید درباره آن مذاکره شود.

به‌نظر می‌‌رسد که «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهوری ترکیه نیز از همین محور تبعیت کرده است. وی 24 سپتامبر یک روز بعد از ملاقات با «پوتین» در مسکو گفت: ما می‌توانیم فرآیندی را بدون «اسد» طی کنیم و یا مثلا با حضور «اسد» در دوران انتقالی کنار بیاییم.

«اردوغان» همچنین ابتکار سه‌گانه با مشارکت آمریکا، ترکیه، روسیه و سوریه را مطرح کرد که می‌تواند ایران و عربستان سعودی را نیز شامل شود.

«المانیتور» می‌افزاید: نقش ایران در مذاکرات مربوط به دوران گذار سیاسی در سوریه بسیار تعیین‌کننده است. توافق هسته‌ای یا برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در تهران مخالفانی دارد که معتقدند همکاری ایران در موضوعات منطقه‌ای بستگی به اجرائی شدن «برجام» دارد. «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران 20 سپتامبر در برنامه یک ساعته‌ای که از شبکه «سی‌بی‌اس» پخش شد، درباره رابطه ایران و آمریکا گفت: خیلی زمینه‌ها وجود دارد که در آن ممکن است اهداف یا منافع مشترک وجود داشته باشد، ولی مهم این است که در همین توافق هسته‌ای ما در مقام عمل ببینیم دو طرف چگونه عمل خواهند کرد. نحوه عمل ایران و آمریکا نشان خواهد داد که ما در اجرای موضوعی که به تفاهم و توافق دست یافتیم تا چه حد جدی و پایبند هستیم. البته زمینه‌های دیگری در آینده وجود خواهد داشت، مهم این است که در این گام نخست بتوانیم جای پایمان را محکم بکنیم و به‌طور دقیق به این توافق به‌خوبی عمل کنیم، به‌خوبی عمل شدن به این توافق فضای جدیدی را به‌وجود خواهد آورد.

«روحانی» درباره اوضاع سوریه گفت: مگر بدون اینکه آن دولت بماند ما می‌توانیم با تروریست‌ها مبارزه کنیم. البته بعد از اینکه با تروریزم مبارزه شد و فضای امنیتی به‌وجود آمد، آن وقت زمان آن است که بگوییم درباره قانون اساسی و یا حکومت آینده صحبت شود و گروه‌های موافق و مخالف پای میز مذاکره بنشینند. ولی در اوضاع خونریزی و در اشغال کشور چه راهی وجود دارد؟

همچنین «روحانی» 25 سپتامبر در جمع خبرنگاران در نیویورک گفت که ایران و روسیه اهداف مشترکی درباره جنگ با تروریست‌ها در سوریه دارند، ولی وی اینکه باتوجه به تقویت نظامی روسیه در سوریه، چیزی شبیه ائتلافی نظامی میان دو کشور به‌وجود آمده باشد را انکار کرد.

آمریکا که رهبری مبارزه با داعش را برعهده دارد باید از کمک روسیه برای پایان دادن به «خلافت ترس و وحشت» در عراق و سوریه اسقبال کند. «کری» 22 سپتامبر منافع مشترک میان آمریکا و روسیه را به میان آورد و گفت: ما در این‌باره توافق کرده‌ایم که سوریه باید سکولار باقی بماند و در آن صلح و ثبات برقرار باشد و حق حاکمیت آن محترم شمرده شود. ما هر دو می خواهیم که داعش و هر گروه افراطی دیگری در هم شکسته شود. ما هر دو درباره جریان یافتن ستیزه‌جویان خارجی به صحنه جنگ و جذب آنان (به‌وسیله داعش) نگرانیم.

به‌نوشته «المانیتور»، اظهارات «کری» می‌تواند نقطه آغاز خوبی برای «اوباما» در مذاکراتش با «پوتین» باشد. آمریکا اقدام به ایجاد ائتلافی بین‌المللی علیه داعش کرده است اما نشانه‌ای از پیروزی در آینده نزدیک به چشم نمی‌خورد. آمریکا باید از تلاش‌های روسیه علیه دشمن مشترک استقبال و خود را با آن هماهنگ کند. این به معنای تسلیم در برابر «اسد» نیست بلکه اقدامی است هوشمندانه برای جلب همکاری ایران و روسیه برای دستیابی به راه‌حلی در دوران گذار موقت در گام نخست، و برخورد با «اسد» در گام بعد.

کردستان عراق و «مقاومت در سکوت»

«المانیتور» نوشت: اختلافات سیاسی در عراق چند شقه شده، جنگ با داعش بالا گرفته است و گروه‌های مختلف به‌دنبال کسب قدرت، منابع و شناسایی به‌وسیله جامعه بین‌المللی هستند.

نتیجه ناخواسته این وضعیت، قدرت یافتن «بارزانی» به‌وسیله ائتلاف‌های نظامی، واکنش‌های شدیدتر به وسیله اصلاح‌طلبان و تعمیق بی‌اعتمادی میان گروه‌های مختلف است. این روند منجر به قدرت یافتن تندروهای سیاسی که هرگونه مصالحه‌ای را رد می‌کنند شده است.

این پایگاه خبری در پایان گزارش خود می‌نویسد: در حال حاضر ایجاد مرزبندی رسمی میان نواحی مختلف و بسیج عمومی نامحتمل به نظر می‌آید به‌ویژه باتوجه به جنگ علیه گروه داعش و فقدان برنامه‌ای شفاف به‌وسیله مخالفان حکومت. در حالی‌که بحران مالی عمیق‌تر می‌شود و فساد نیز ادامه دارد، مشروعیت سیاسی از میان رفته است و هرگونه فراخوانی برای تمرکززدایی در میان این همهمه رنگ می‌بازد.

دولت اقلیم کردستان دست‌کم در عمل هم که شده ممکن است منحل شود. در بدترین حالت ادامه این وضع منجر به «مقاومت در سکوت جامعه» خواهد شد که در نهایت ثبات اقتصادی و رشد را در اقلیم کردستان به حالت سکون در خواهد آورد.