مردان بورسی اقتصاد ایران درباره «نقش بازار سرمایه در رونق تولید» چه می‌گویند؟

گروه اقتصادی، محمد صادق پور _  باتوجه به اهمیت توسعه بازارهای مالی در کشور به منظور ایجاد رونق اقتصادی و پوشش ریسک و همچنین نقشی که این بازارها می توانند در حوزه ارتقای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی و فراهم کردن فضایی امن برای دادوستد ایفا کنند، می توان گفت بازار سرمایه کشور به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های تأمین‌مالی اقتصاد کشور بعد از سیستم بانکی، نقش بسزایی در روند بهسازی بخش تولید، مصرف و تأمین مالی بنگاه‌های  کشور دارد.

نقش و اهميت حوزه‌های پولی و مالی در ايفاي نقش تجهيز منابع مالی و هدايت و مديريت آن به سمت بخش‌های مولد اقتصاد کشور به ویژه در سال رونق تولید که از سوی رهبر معظم  انقلاب اسلامی نامیده شده است، از اهميت مضاعفي برخوردار است که بخش‌ عمده‌ای از تأمين منابع مالي در کشور به صورت سنتي و در شبكه بانك‌هاي تجاري و تخصصي انجام مي‌شود اما در سال‌هاي گذشته حركتی نوين و جدی‌تری به سمت فعال‌سازی ظرفيت‌های نهفته در بازار سرمايه برای تأمين مالی شركت‌ها و طرح‌ها آغاز شده است.

به جرأت می‌توان گفت که این روند تأمین مالی از 3 سال گذشته تاکنون با حضور شاپورمحمدی، معاون اسبق وزیر امور اقتصادی و دارایی در کسوت ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار شتاب بیش‌تری به خود گرفته و اکنون گوی تأمین مالی‌های بزرگ از نظام بانکی ربوده شده است.

در بازار پول بر اساس تجربه سال‌های گذشته تأمین مالی کوتاه مدت مورد توجه بوده است و با توجه به اینکه نقش بازار سرمایه در زمینه تامین مالی بلندمدت طی ده‌های گذشته کمرنگ بود، مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار را در پی افزایش نقش بازار سرمایه در تامین مالی بلندمدت را به تکاپو انداخت.

بنابراین تأمین و تجهیز منابع مالی در هر اقتصادی به‌ویژه اقتصاد کشورهای در حال‌ توسعه مهم‌ترین عامل پویایی، رونق و رشد است. اقتصاد ایران به‌طور سنتی در تأمین منابع مالی خود بر سیستم بانکی و استفاده از تسهیلات آن تکیه کرده است. و امید آن می‌رود تا  بازار سرمایه با دو بازوی بازار سهام و بازار بدهی در آینده جایگاه نخست تأمین مالی را باتوجه به ارزان بودن آن به‌دست آورد.

در ادامه به تعدادی از روش‌ها وابزارهای جدید بازار سرمایه اشاره می‌شود که هر کدام نقشی بی‌بدیل در تأمین مالی سریع و ارزان قیمت برای فعالان اقتصادی ایفا می‌کند.

تامین مالی مبتنی بر سرمایه از طریق سهام، صندوق‌های پروژه و صندوق‌های جسورانه صورت می‌گیرد و در تامین مالی مبتنی بر بدهی می‌توان از طریق اوراق مشارکت، مرابحه، استصناع، اوراق رهنی و منفعت اقدام به تجهیز منابع مالی اشاره کرد.

* 3 برنامه عملیاتی با محوریت رونق تولید

در این باره، شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره مزیت‌های تأمین مالی از طریق بازار سرمایه و نحوه اثرگذاری بازار سرمایه در تحقق شعار رونق تولید معتقد است، در خصوص شعار سال و رونق تولید سه برنامه عملیاتی باید اجرایی شود.

برنامه اول مربوط به پذیرش شرکت‌های جدید در بازار سرمایه است که کمک می‌کند به برخی از شرکت‌هایی که اکنون در خارج از بورس حضور دارند با فروش بخشی از سهام در بورس تهران یا فرابورس، قسمتی از منابع موردنیاز جهت توسعه فعالیت‌ها را در این بازار تأمین کنند.

این برنامه طی سال جاری باقوت بیشتری دنبال خواهد شد که یکی از اقدامات مرتبط اصلاح ساختار هیأت‌های پذیرش است.دومین‌کاری که باید برای بخش خصوصی انجام شود انتشار انواع اوراق مالی- اسلامی است، طی سال‌های گذشته حجم بازار بدهی از 10 هزار میلیارد تومان به 90 هزار میلیارد تومان رسیده ولی دولت بیشتر از این بازار استفاده کرده است. برنامه بازار سرمایه برای سال جاری این است که بخش خصوصی بتواند از انواع اوراق مالی - اسلامی از جمله اوراق وکالت، منفعت، صکوک اجاره، استصناع، اوراق جعاله و امثال این ها بتواند تامین مالی انجام دهد.

دو مسئله مهم را باید در حوزه تامین مالی دنبال کرد اول دسترسی و میزان دسترسی به منابع مالی و دوم نرخ تامین مالی است.

وی با بیان اینکه برنامه سوم مربوط به انتشار اوراق برای ایجاد سرمایه در گردش است، گفت: بعضی از اوراقی که وجود دارند مبتنی بر فروش کالاهای شرکت‌هاست که بدهی برای آنها ایجاد نمی‌کند مثل اوراق سلف موازی استاندارد که در بورس کالا و انرژی دنبال می‌شوند.

* حسینی: مسیرشفاف بورس انرژی در ایجاد رونق تولید

به گزارش آنا، به طور قطع یکی از بورس‌های مهم کشور برای ایجاد رونق تولید می‌تواند بورس انرژی با ظرفیت معاملات نفت و فرآورده‌های آن باشد که علاوه بر تنوع در ابزارهای تأمین‌ مالی در این بخش، مشارکت بیشتر بخش خصوصی در اقتصاد را تسریع می‌کند.

بورس انرژی نه تنها می‌تواند نیازهای انرژی کشور را تأمین کند بلکه با امکان جذب نقدینگی و تزریق آن به بخش تولید از هدر رفت منابع جلوگیری کرده و با ایجاد انضباط مالی وجهت دهی به آن، تولید را رونق بخشد که در نهایت منتج به رشد اقتصادی خواهد شد.

در این باره، سید علی حسینی مدیرعامل موفق بورس انرژی ایران معتقد است که  با توجه به نام امسال که توسط مقام معظم رهبری تعیین شده، می‌توانیم با استفاده از فرصت‌هایی که بازار سرمایه در اختیار ما می‌گذارد، بر تولید و صنعت کشور تأثیرات مثبت بگذاریم.

اگر حوزه بازار سرمایه رونق و جهشی پیدا کند به طور مستقیم بر تولید و صنعت داخلی تأثیر گذار خواهد بود؛ زیرا سرمایه‌هایی که توسط این بازار جذب می‌شود را می‌توان وارد چرخه تولید داخلی کرد.

 فروش نفت در بورس انرژی علاوه بر کشف قیمت و افزایش شفافیت در معاملات موجب تنوع بخشی در روش ­های فروش نفت­ خام نیز می­ گردد. این موضوع به صراحت در بندهای ۱۳ و ۲۳ سیاست­های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و بند (ح) ماده ۴ قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ جمهوری اسلامی ایران نیز دیده می­ شود.

لذا ارتقای بازاریابی و جذب مشتریانی که بعضاً ممکن است شرکت ملی نفت ایران به لحاظ تسویه وجوه حاصل از فروش نفت خام تاکنون با آنها قراردادی نداشته است، می­ تواند از مسیر بورس به دلیل مزایای کارکردی (دریافت پیش­ پرداخت از خریداران به عنوان حسن ایفای تعهدات) مورد توجه ویژه قرار گیرد و ریسک حاصل از معاملات را کاهش دهد.

البته این موضوع صرفاً محدود به معامله فیزیکی نفت خام نیست. راه ­اندازی عرضه و معامله قراردادهای آتی نفت خام یکی از اهداف اصلی بورس انرژی محسوب می ­گردد. بدیهی است به لحاظ فقهی و کارکردی، لازمه راه ­اندازی قراردادهای آتی نفت خام در بورس، برخورداری از توانایی لازم در راستای ایفای تعهدات معاملات در صورت تحویل فیزیکی کالا می­ باشد. در نتیجه فروش نفت به صورت فیزیکی می­ تواند زمینه ساز راه ­اندازی و توسعه بازار مشتقه نفت خام نیز به شمار آید.

این موضوع سبب افزایش عمق بازارهای مالی و افزایش ثبات در قیمت­ گذاری این محصول استراتژیک در کشور می­‌شود . کما اینکه در حال حاضر نیز برخی بورس ­ها در منطقه همچون بورس کالای دبی با عملی ساختن این موضوع، تبدیل به یک بورس قیمت­ گذار در منطقه شده اند و این موضوع نیاز به هماهنگی و تسریع بیش از پیش برای تقویت بورس انرژی ایران در میان متولیان امر در سطح سیاستگذاری و تصمیم گیری دارد.

* سطانی‌نژاد: بورس کالا بستری برای تحقق منافع تولیدکنندگان

سطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران معتقد است، بورس کالا نيز به عنوان بازاري که از 10 سال پيش ميزبان توليدکنندگان و مصرف کنندگان کشورمان و عرضه و معامله کالاهاي ايراني بوده، وظايف مهمي را در راستاي تحقق شعار امسال برعهده دارد؛ بورس کالا در سال 96 با ستاره راهنماي «اقتصاد مقاومتي؛ توليد و اشتغال» بهترين دوران خود در يک دهه اخير را به پشتوانه حضور توليدکنندگان و مصرف کنندگان سپري کرد به طوري که ارزش کل معاملات بورس کالا در آماري بي سابقه از مرز 117هزار ميليارد تومان عبور کرد تا حجم قابل توجهي از ارزش معاملات بازار سرمايه به بورس کالا اختصاص يابد.

در حوزه معاملات فيزيکي و مشتقه و نيز حجم و ارزش معاملات پتروشيمي و کشاورزي شاهد ثبت رکوردهاي جديد در تاريخ 10 ساله بورس کالا بوديم که اين موارد از آمادگي بسترهاي لازم براي تحقق شعار امسال حکايت دارد.

بي شک بدون حمايت هدفمند و ايجاد انگيزه و مشوق، نمي توان انتظار رشد توليد محصولات با کيفيت و عرضه از سوي توليدکنندگان و همچنين تقويت سمت تقاضا از سوي مصرف کنندگان را داشت که يکي از مهم ترين اين مشوق ها، کشف عادلانه قيمت ها در تقابل آزادانه عرضه و تقاضا در بورس کالاست؛ همچنين بورس کالا با اقداماتي که در  در دستور کار دارد، سهولت تامين مواد اوليه در حضور مستمر مصرف کنندگان و توليدکنندگان را فراهم مي کند.

وجود بستری شفاف و مورد اطمینان برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، باعث شکل گیری چرخه درآمد، پس انداز و سرمایه گذاری در بازار می شود تا منابع حاصل از فروش تولیدکنندگان در حدی باشد که بتوانند مازاد آن را سرمایه گذاری و صرف اقدامات توسعه ای کنند و این اقدام زمینه رونق فعالیت تولیدی در کشور را فراهم می کند که این شرایط در بازارهای غیر رسمی مهیا نیست.

* حاکمیت شرکتی، مهمترین معضل شرکت‌های تولیدی

امیر هامونی که از سال 91 سکان هدایت فرابورس ایران را عهده‌دار است، درباره نحوه اثرگذاری بازار سرمایه در تحقق شعار رونق تولید، می‌گوید: مهمترین ابزار جمع‌آوری سرمایه در بازار سرمایه، صندوق سرمایه‌گذاری است و از طریق این صندوق‌ها طی سال‌های گذشته ۲۰۰ میلیارد تومان جذب نقدینگی داشتیم که این نقدینگی به سمت بنگاه‌های تولیدی هدایت شده و به رونق تولید کمک کرده است.

از این صندوق‌ها می‌توانیم به پروژه‌های نیمه تمام و بنگاه‌هایی که مشکل دارند یا زیر ظرفیت کار می‌کنند یا دچار مسائل انحلال یا ورشکستگی شده اند، کمک کنیم.

هدایت نقدینگی به سمت تولید کار بزرگی است که فقط از فرابورس بر نمی‌آید و کار کلانی است که ما جزء کوچکی از آن هستیم.

حاکمیت اقتصادی کشور با تنبیه و تشویق حوزه‌های مختلف می‌تواند به این هدایت نقدینگی و رونق تولید کمک کند، به عنوان مثال ما برای رونق تولید باید حوزه‌های رقیب حوزه تولید را تنبیه کنیم و در برابر آن تولید را تشویق کنیم.

مدیرعامل فرابورس اضافه کرد: به عنوان مثال مالیات ستانی در حوزه‌های رقیب تولید، می‌تواند انگیزه افراد در این حوزه‌ها را از بین ببرد و با کاهش همین مالیات در حوزه‌های تولیدی می‌تواند ایجاد انگیزه کند.

* سهم بیش از پیش بورس تهران در رشد اقتصادی کشور

علی صحرایی، مدیرعامل بورس تهران نیز در این باره معتقد است، در سالی که به نام «رونق تولید» نامگذاری شده، بورس با حداکثر شفافیت و نقدشوندگی در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی و رشد اقتصادی کشور بیش از پیش سهیم باشد.

یکی از کارکردهای اصلی بازار سرمایه کمک به تامین مالی و تقبل تامین مالی بیشتر است؛ بازار سرمایه با فعالیت‌هایی مانند افزایش عرضههای اولیه و ورود ابزارهای مالی جدید به ویژه اوراق با درآمد ثابت و همچنین تسهیل افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده، به افزایش تامین مالی کمک خواهد کرد.

انتهای پیام/4083/