چرا دیدن این فیلم جرم است؟ + فیلم

به گزارش خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، روز گذشته در گزارشی کوتاه از خلوتی بیش‌ از حد سالن‌های نمایش فیلم در هفتمین جشنواره فیلم شهر نوشتیم. این‌ که حضور شهروندان در جشنواره‌ای فرهنگی با محوریت شهر و با شعار «شهروند مسئول و شهر سالم» با وجود رایگان بودن تماشای فیلم‌ها، بسیار کمتر از حد انتظار بوده و به‌جز یکی دو مورد خاص ازجمله نمایش فیلم «ماجرای نیمروز 2» سالن‌ها خلوت‌تر از همیشه بودند.

پردیس سینمایی ملت هم با وجود همه تمهیداتی که از سوی متولیان اندیشیده شده بود، آن‌چنان‌ که باید و شاید حال و هوای یک جشنواره سینمایی را نداشت. ضمن این‌ که آثار به نمایش درآمده نیز برای عموم مردم فاقد جذابیت‌های لازم بود، البته نقد فنی و هنری آثار و یا بررسی جزء به‌ جزء شکل برگزاری نیاز به تأمل بیشتر دارد که در مجالی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.

با این‌ حال، استقبال مردمی از نمایش فیلم سینمایی «دیدن این فیلم جرم است» ساخته رضا زهتابچیان در آخرین ساعات هفتمین جشنواره فیلم شهر، تا اندازه‌ای این کمبود را جبران کرد. سالن شماره 3 پردیس سینمایی ملت در سئانس ساعت 20/30 شاهد حضور پررنگ مردم از اقشار و طیف‌های گوناگون بود. تماشاگرانی که آمده بودند تا به تماشای فیلمی بنشینند که پس از نمایش در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در بهمن‌ماه سال گذشته، دیگر فرصت اکران پیدا نکرد و احتمالاً به این زودی‌ها نیز رنگ پرده را نخواهد دید.

«دیدن این فیلم جرم است» روایت معلم جوانی به نام امیر موسوی (با بازی مهدی زمین‌پرداز) است که هم‌زمان فرمانده یک پایگاه مقاومت بسیج در تهران نیز هست. در شبی که روز بعد از آن قرار است تعدادی از سران کشورهای غربی برای مذاکرات سیاسی و اقتصادی وارد ایران شوند، همسر باردار امیر (با بازی لیندا کیانی) در خیابان توسط مردی که حالت طبیعی ندارد، مورد توهین و ضرب و شتم قرار می‌گیرد به‌گونه‌ای که به سقط‌ جنین وی می‌انجامد. مرد مست (با بازی احسان امانی) توسط امیر و همکارانش در پایگاه بسیج دستگیر می‌شود، اما اتفاقات بعدی نشان می‌دهد که وی چهره‌ای متنفذ و وابسته به برخی محافل و مقامات عالی‌رتبه است و از حمایت یک سفارتخانه خارجی نیز برخوردار است. پافشاری امیر و همکارانش برای برخورد قانونی با این مرد از یک‌سو و فشار مأموران امنیتی و مدیران سیاسی از سوی دیگر اتفاقاتی را رقم می‌زند و ... .

در خلاصه‌ای که توسط عوامل این فیلم نیز منتشر شده است آمده است: فقط یک فیلم 5 دقیقه‌ای می‌خواستم تا بعداً بتونم از زنم و دخترم دفاع کنم ولی امونم ندادند. صدای آژیرهاشون داره نزدیک میشه ... الان مثل مور و ملخ میریزن اینجا.

از زمان نمایش «دیدن این فیلم جرم است» در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر مشخص شد که محتوای حساس این فیلم و مفاهیمی همچون مبارزه با آقازادگی، فساد اقتصادی، وابستگی به غرب، حمایت دولت انگلیس از اتباع مجرم خود و تحقیر ملی، ضعف و انفعال برخی مقامات سیاسی و دیپلماتیک، فراموش کردن آرمان‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و ... در کنار دیالوگ‌های تندوتیزی که بین شخصیت‌های آن ردوبدل می‌شود، مانع از اکران آرام و بی‌دردسر آن خواهد شد.

دیدن «این فیلم جرم است» پس از سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، دیگر فرصت اکران پیدا نکرد و احتمالاً به این زودی‌ها نیز رنگ پرده را نخواهد دید

در این 6 ماه گمانه‌زنی‌های مختلفی برای زمان اکران این فیلم در رسانه‌ها مطرح شد. کارگردان و تهیه‌کننده فیلم نیز در ابتدا تمایل چندانی برای گفتگوی رسانه‌ای در این باب نداشته و به نظر می‌رسید به دنبال این هستند که در فضایی آرام موضوع را پیش ببرند و اگر اصلاحات جزیی برای اکران لازم است بدون جنجال رسانه‌ای اعمال کرده و فیلم را به اکران برسانند. با این‌ حال بی‌خبری از اکران فیلم به درازا کشید. درنهایت نیز حدود یک ماه پیش بود که تهیه‌کننده این فیلم در نامه‌ای خطاب به محمدمهدی طباطبایی‌نژاد معاون جدید ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی خواستار شفافیت آن معاونت نسبت به اکران «دیدن این فیلم جرم است» شد.

در بخشی از نامه محمدرضا شفاه آمده است: همان‌طور که مطلعید در دوره پیش از شما با وعده صدور پروانه نمایش فیلم سینمایی «دیدن این فیلم جرم است!» مشروط به انصراف از اکران نوروزی، این فیلم برخلاف میل ما از اکران کنار گذاشته شد. تا امروز همواره تلاش شد تا به‌دور از حواشی، شرایط برای کسب مجوز در فضایی منطقی فراهم آید، اما علی‌رغم گذشت 4 ماه از آن وعده و با وجود پیگیری‌های متعدد، پاسخ روشنی به تقاضای اکران داده نمی‌شود و مرتباً صدور مجوز به اجازه افرادی موکول می‌گردد که اساساً نقش قانونی‌ای در مسیر پروانه نمایش فیلم‌ها ندارند.

تهیه‌کننده فیلم «دیدن این فیلم جرم است» در ادامه نامه خود به معاون جدید ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی آورده است: معاون پیشین که با آن وعده رفت؛ امروز از شما به‌عنوان معاون جدید خواستاریم در زمانی که سازمان سینمایی شعار شفافیت سر می‌دهد، موضع رسمی و شفاف خود را نسبت به اکران این فیلم به مردم و رسانه‌ها اعلام نمایید. امید که دیدن این فیلم جرم نشود …

اما این نامه هم بی‌پاسخ ماند تا شفاه در صحبت‌های کوتاهی که شب گذشته و قبل از نمایش فیلم برای حاضران در سالن داشت، به کنایه بگوید که دیدن این فیلم فعلاً جرم است!

شفاه در ادامه صحبت‌های کوتاه خود خطاب به تماشاگران حاضر در سالن گفت: اگر ما موفق نشویم مجوز نمایش این فیلم را بگیریم، شاید این تنها فرصتی باشد که شما بتوانید فیلم را ببینید. دعا کنید که موفق شویم و دوستان به نتیجه‌ای برسند که عموم مردم بازهم بتوانند این فیلم را ببینند.

وی دو هفته پیش هم در گفتگو با محمدحسین لطیفی در برنامه تلویزیونی هفت با اشاره به این‌ که وضعیت بلاتکلیف موجود به‌شدت به فیلم آسیب می‌زند، گفت: وقتی پیگیری می‌کنیم ما را به مذاکراتی در سطح وزیر ارشاد ارجاع می‌دهند. مذاکرات هم انجام می‌شود اما وقتی دوباره پیگیری می‌کنیم، پاسخی نمی‌گیریم. این‌ یک چرخه باطل است.

شفاه در آن برنامه با اعلام این‌ که تاکنون تصمیم داشتند که در این موضوع تحرک رسانه‌ای نداشته باشند، گفت: ما اعتقاد داریم که تأمل و بررسی برای صدور پروانه نمایش، حق طبیعی وزارت ارشاد است، اما بعد از این زمان احساس کردیم باید رسانه‌ها را در جریان قرار دهیم تا حق فیلم سلب نشود.

وی افزود: اگر تعلل در صدور پروانه نمایش فیلم بیش از این ادامه پیدا کند، عملاً ما فرصت اکران فیلم در سال جاری را از دست خواهیم داد. در سال‌های بعد هم امکان دارد فیلم کهنه شود و باز همین هم به دلیل دیگری برای اکران نشدن فیلم تبدیل شود.

 صحبت‌های شب گذشته شفاه در پردیس ملت نشان داد که این بلاتکلیفی همچنان ادامه دارد.

رضا زهتابچیان نویسنده و کارگردان چهل‌ویک‌ ساله فیلم «دیدن این فیلم جرم است» نیز دو روز پیش با انتشار سکانس کوتاهی از فیلم در صفحه اجتماعی خود تنها به یک جمله بسنده کرد و نوشت: وقتی یک فیلم، امنیت ملّی را به خطر می‌اندازد!

زهتابچیان دیشب هم در صحبت‌های کوتاهی پیش از نمایش فیلم گفت: همچنان بر سر حرف و ادعایمان هستیم که این فیلم را به‌تنهایی ساختیم. تنها نهاد حمایت‌کننده از ما حوزه هنری بود، اما نهادهای بازدارنده زیاد بودند! خدا را شکر می‌کنم که با وجود سختی‌های بسیار، این فیلم ساخته شد.

وی اظهار کرد: «دیدن این فیلم جرم است» دچار مظلومیت شد؛ من عامدانه واژه مظلومیت را به کار می‌برم چون در حق آن ظلم شده. خیلی جاها گفتند که مظلوم‌نمایی و تبلیغات می‌کنید.هر آنچه گفتیم از سر صدق بود چون به پاکیزگی این فیلم و قاب سینما اعتقاد داشته و داریم؛ بنابراین هیچ تبلیغات سیاست‌بازانه‌ای نکردیم و دست به هیچ جنگ زرگری نزدیم.

کارگردان فیلم «دیدن این فیلم جرم است» عنوان کرد: به نظر من این‌که فیلم برای گرفتن مجوز اکران دچار اشکال شده که دلیل مهم دارد و آن این است که این فیلم فاقد پایگاه مشخص رسمی است. برخلاف بسیاری از آثار سینمایی، مورد قبول و حمایت یک طیف فکری خاص نیست که بخواهند از آن دفاع کنند یا بالعکس با آن مخالفت کنند. در تمام طیف‌ها موافقان و مخالفان خاص خودمان را داریم. ما برای ساخت فیلم هم همین مشکل را داشتیم و خدا را شکر «به‌رغم مدعیانی که منع عشق کنند» این فیلم ساخته شد.

زهتابچیان: به پاکیزگی قاب سینما و فیلمم اعتقاد دارم

نکته جالب در طول نمایش فیلم، واکنش توأم با تشویق و کف زدن مکرر تماشاگران بود که در قبال برخی دیالوگ‌ها و رفتارهای شخصیت‌ها اصلی با نگاه آرمان‌خواهانه رخ می‌داد این واکنش‌ها ناشی از نوعی آرزوی مخاطب برای کامیابی قهرمان فیلم است و یکی از نمودهای موفقیت سازنده در خلق یک قهرمان باورپذیر به‌حساب می‌آید. فضایی که سال‌هاست در فیلم‌های ما به‌ندرت دیده می‌شود و در نتیجه در سالن‌های سینما نیز شاهد چنین واکنش‌هایی نیستیم.

این نکته‌ای بود که پس از پایان نمایش فیلم و در گفتگوی چهره به چهره تماشاگران با کارگردان و تهیه‌کننده فیلم دیده می‌شود. اکثر قریب به‌اتفاق مخاطبان عنوان کردند که از فیلم لذت برده‌اند و ابراز امیدواری کردند که این فیلم هرچه زودتر رنگ اکران را ببینید.

خانمی از میان تماشاگران پس از خسته نباشید به عوامل فیلم در اظهارنظری جالب به خبرنگار آنا گفت: من این فیلم را در جشنواره فیلم فجر هم دیده‌ام. همان موقع کسانی فیلم را شب‌های قبل در سالن دیگری دیده بودند، برای بار دوم به تماشای این فیلم آمدند. واقعاً کارگردان جسارت زیادی در طرح این موضوعات مهم برای کشور و مردم داشت که باید به او تبریک بگویم. به نظر من به‌جای «دیدن این فیلم جرم است» باید بگویم دیدن این فیلم واجب است!

فارغ از نقدهای فنی و هنری که به فیلم وارد است، اما آنچه شب گذشته رخ داد و استقبال مردمی خوب از این فیلم به هفتمین جشنواره فیلم شهر حال و هوای دیگری داده و آن را رخوت چند روزه بیرون آورد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد عزم عوامل فیلم را نیز برای پیگیری جدی‌تر دریافت مجوز نمایش جدی‌تر ساخت. هرچند زهتابچیان در گفتگویی که با خبرنگار خبرگزاری آنا داشت با تأکید مجدد بر این‌ که «دیدن این فیلم جرم است» فاقد پایگاه و حامی رسمی در سطوح مدیریتی و امنیتی کشور است، مشکل این فیلم را فراتر از اصلاحات دیالوگ یا سکان‌های خاص دانست و اکران آن را در آینده‌ای نزدیک بعید دانست.

به‌هرحال «دیدن این فیلم جرم است» به‌عنوان یکی از تولیدات حوزه هنری انقلاب اسلامی پس از نمایش در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، در هفتمین جشنواره فیلم شهر هم با یک سئانس اکران در معرض دید تماشاگران و منتقدان قرار گرفت اما به نظر می‌رسد با تداوم روال فعلی، نمایش دیشب  می‌تواند آخرین اکران این فیلم محسوب شده و برای همیشه به محاق برود.

لازم به ذکر است، مهدی زمین‌پرداز، امیر آقایی، لیندا کیانی، حسین پاکدل، محمود پاک‌نیت، حمیدرضا پگاه، احسان امانی و احسان شیخی از جمله بازیگران این فیلم هستند.

برخی عواملی که در تولید این اثر حضور داشتند، عبارتند از تهیه‌کننده: محمدرضا شفاه، فیلمنامه‌نویس: رضا زهتابچیان، مدیر فیلمبرداری: روزبه رایگا، چهره‌پرداز: محسن دارسنج، طراح صحنه و لباس: بابک پناهی، تدوین: سیاوش کردجان، صدابردار: امیر نوبخت، صداگذار: علیرضا علویان، موسیقی: حبیب خزایی‌فر، جلوه‌های ویژه میدانی: حمید رسولیان، جلوه‌های ویژه بصری: شهاب نجفی و عکاس: کورش پیرو.

انتهای پیام/4072/4104/