گفت‌وگوی آنا با یک استاد دانشگاه درباره واکنش‌ها به یک رای‌گیری پیامکی
اجرای خندوانه بدون هویت سیاسی و فرهنگی بیننده ندارد/ نمی‌شود گفت همه مردم بر اساس گرایش‌های سیاسی به حیایی و ژوله رای داده‌اند
یک استاد جامعه‌شناسی دانشگاه، رسالت سینما و تلویزیون را مطرح کردن مسایل روز و دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی مردم در قالب طنز دانست و گفت: گرایش همه مردم دنیا و حتی ایران به سمت اصلاح‌طلبی و گذار از سنت‌گرایی طبیعی است و نمی‌توان حافظه تاریخی مردم از سابقه بازی افراد در برخی فیلم‌ها را نادیده گرفت.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، برنامه «خندوانه» به کارگردانی و اجرای رامبد جوان اخیرا با برگزاری مسابقه‌ای با عنوان «خنداننده برتر» که در قالب استندآپ کمدی برگزار می‌شود فرصت 15 دقیقه‌ای را برای رقابت بازیگران کمدین و طنزنویسان فراهم کرده است تا با اجرای یک شوی کمدی با یکدیگر به رقابت بپردازند که نفر برتر هر رقابت در نظرسنجی پیامکی از سوی مردم تعیین می‌شود.
| باید توجه داشته باشیم که حافظه تاریخی مردم جریانات مختلف سیاسی و حتی فیلم‌هایی که این افراد بازی کرده‌اند را از یاد نخواهد برد و همواره این موضوعات را در پس ذهن خود دارند و هر یک از مردم براساس حضور یک بازیگر در فیلم سینمایی خاص تحلیل و تفسیر خود را دارند بنابراین ارزش گذاری نزد مخاطب همیشه وجود دارد که نشانه یک بلوغ اجتماعی است و ایراد و اشکال محسوب نمی‌شود. |
در مرحله اول این رقابت، مشکلی وجود نداشت و همه چیز روال عادی خود را طی می‌کرد تا اینکه نوبت دور دوم رقابت‌ها شد و رقابت به امین حیایی و امیرمهدی ژوله رسید. پس از پایان این رقابت بود که طرفداران این دو کمدین، شبکه‌های اجتماعی را در بدترین حالت خود به دو قطبی سیاسی تبدیل کردند و با فحاشی نسبت به یکی از دو کمدین، سعی در اثبات کمدین مورد علاقه خود داشتند، به طوری که تا آخرین لحظات پایانی رأی‌گیری رقابت بسیار نزدیکی میان این دو در جریان بود.
این دعواهای سیاسی به جایی رسید که حتی رامبدجوان، کارگردان و مجری «خندوانه» هم در اینستاگرام خود به آن واکنش نشان داد و نوشت: «بابت موضع گیرى اون دوستانى که رقابت فوق دوستانه مسابقه خنداننده برتر(امین حیایى عزیز و امیرمهدى ژوله عزیز) رو دارن چرک و تلخ مى‌کنن متاسفم. عزیزان من، ما خندوانه رو فقط براى شادى و حال خوب مردم عزیز ایران مى‌سازیم تا با هم نزدیک‌تر بشیم و احساس رفاقتمون بیشتر بشه و این خیلى بده که یه لذت بزرگ و اجتماعى و شاد رو با نسبت‌هاى کاملن غلط تبدیلش کنیم به فضایى تلخ و نامنصفانه و بى‌اساس. از همه شما عزیزانم مى‌خوام که عاقلانه و عاشقانه از این جریان دوستانه و شاد حمایت کنین و به اشتباه همراه تحلیل‌هاى غلط و توهین‌هاى آزاردهنده نشین».
سیاسی بودن مردم ایران ریشه تاریخی دارد
تبدیل یک فضای شاد توأم با نشاط و سرگرمی به یک فضای سیاسی، این سوال را در ذهن پدید می‌آورد که آیا ایرانیان افرادی ذاتا سیاسی‌کار هستند که سر بزنگاه دیدگاه های سیاسی خود را در همه مسائل جاری می‌کنند و دخالت می‌دهند؟
در همین راستا، احمد بخارایی استاد جامعه شناسی دانشگاه و عضو انجمن جامعه شناسی ایران در خصوص واکنش سیاسی ببیندگان برنامه خندوانه نسبت به رقابت امین حیایی و امیر مهدی ژوله به خبرنگار آنا گفت: «در واقع اینکه چند درصد از رای دهندگان به امین حیایی و ژوله گرایش سیاسی داشتند و بر اساس این نظر به این افراد رای دادند، مشخص نیست که بتوانیم بر این اساس نتیجه‌گیری کنیم که رای دهندگان به این برنامه با توجه به جهت‌گیری سیاسی خود امتیاز داده‌اند. از دل این تعداد رای دهنده و اختلاف رای این دو نفر، سیاسی بودن بینندگان بیرون نمی‌آید.»
وی افزود: «اختلاف رای این دو کمدین معنادار است و بسیاری از مردم در شبکه‌های مجازی درباره این رای‌گیری حرف می‌زنند. از طرفی اجرای این برنامه تلویزیونی از سوی رامبد جوان که چهره محبوبی در جامعه است و در اجرای برنامه‌های خود ذوق و خلاقیت دارد باعث گرایش بیشتر مردم برای دیدن این برنامه شده است.»
این استاد جامعه شناسی گفت: «برای سیاسی بودن مخاطب، تعدد رای یک کمدین ملاک و نماد نیست و مردم ما اساسا و ماهیتا سیاسی هستند. سیاسی بودن مردم ایران ریشه تاریخی دارد و از زمان‌های گذشته نیز این موضوع در روح مردم کشور ما وجود داشته است که این موضوع نیز ریشه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارد و فراتر از یک برنامه تلویزیونی است.»
اینگونه نیست که مردم حتما بر اساس گرایش‌های سیاسی به هر یک از این کمدین‌ها رای داده باشند
بخارایی یادآور شد: «در بین رای دهندگان حتما افرادی حضور داشتند که تنها به خاطر اجرای کمدی جالب و جذاب به این افراد رای داده‌اند و اینگونه نیست که مردم حتما براساس گرایش‌های سیاسی به هر یک از این کمدین‌ها رای داده باشند اما باید توجه داشته باشیم که حافظه تاریخی مردم جریانات مختلف سیاسی و حتی فیلم‌هایی که این افراد بازی کرده‌اند را از یاد نخواهد برد و همواره این موضوعات را در پس ذهن خود دارند و هر یک از مردم براساس حضور یک بازیگر در فیلم سینمایی خاص، تحلیل و تفسیر خود را دارند، بنابراین ارزش گذاری نزد مخاطب همیشه وجود دارد که نشانه یک بلوغ اجتماعی است و ایراد و اشکال محسوب نمی‌شود.»
| مجری این برنامه باید خوشحال باشد که بیننده‌ها در رای دادن به کمدین‌های برنامه به دور از ملاک‌های سطحی‌نگری ملاک‌های دیگری را نیز در آن دخالت می‌دهند |
این جامعه شناس گفت: «زمانی فیلم «قلاده‌های طلا» با بازی امین حیایی بر روی پرده سینما رفت که به صورت یکجانبه و تنها از یک زوایه به موضوع حوادث 88 نگریسته شده بود و خیلی منصافه نبود و امین حیایی نیز شاید به دلیل انگیزه‌های اقتصادی و مادی در این فیلم بازی کرده که بیننده این موضوع را می‌فهمد که هر یک از افراد جامعه به ویژه هنرمندان صرفا انگیزه اقتصادی را برای ادامه کار خود ملاک قرار می‌دهند.»
عضو انجمن جامعه شناسی ایران در رابطه با واکنش رامبد جوان نسبت به بینندگان خندوانه گفت: «مجری این برنامه باید خوشحال باشد که بیننده‌ها در رای دادن به کمدین‌های برنامه، به دور از ملاک‌های سطحی‌نگری، ملاک‌های دیگری را نیز در آن دخالت می‌دهند و طبیعی است که همه مردم دنیا و به ویژه مردم ایران گرایش‌شان به سمت اصلاح‌طلبی است زیرا هر جریان عقلانی در هر کشور و در هر فرهنگی در سال 2015 میلادی و 1394 شمسی به سمت تغییر و گذار از سنت به مدرنیته گرایش دارد و اگر کسی مقاومت می کند تلاش بیهوده است که بخواهد به سنت‌گرایی دامن بزند، بنابراین این موضوع مقابله با یک جریان طبیعی است که ما نیز نمی‌توانیم با جریانات طبیعی مقابله کنیم.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا مردم ایران همه مسایل اجتماعی، فرهنگی و ورزشی کشور را به سیاست ربط می‌دهند، افزود: «این موضوع در سطح عام، طبیعی و عادی است زیرا ایران یک کشور در حال گذار از توسعه‌نیافتگی به سمت توسعه و پیشرفت است و در این مسیر هم آنقدر موانع وجود دارد که متاسفانه در رسیدن به هدف تاخیر ایجاد می‌کند. ما بیش از کشورهای دیگر با موانع و محدودیت‌ها روبرو هستیم. اگر دوره مدرنیسم در ایران را از دوره رضا شاه در نظر بگیریم حدود 100 سال می‌گذرد در حالی که بسیاری از کشورها مانند مالزی و کره جنوبی در طی 20 تا 30 سال به توسعه‌یافتگی رسیدند و امروز فرسنگ‌ها از کشور ما جلو هستند در حالی که ما به خاطر وجود موانع فرهنگی بسیار در کشور همچنان در حال در جا زدن هستیم.»
| برای سیاسی بودن مخاطب تعدد رای یک کمدین ملاک و نماد نیست؛ مردم ما اساسا و ماهیتا سیاسی هستند. سیاسی بودن مردم ایران ریشه تاریخی دارد و از زمان‌های گذشته نیز این موضوع در روح مردم کشور ما وجود داشته است که این موضوع نیز ریشه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارد و فراتر از یک برنامه تلویزیونی است |
بخارایی در پاسخ به این سئوال که آیا شهروندان در کشورهای دیگر هم موضوعات یک برنامه طنز را به سیاست پیوند می‌دهند یا خیر، گفت: «بخشی از این موضوع طبیعی است زیرا ما کشوری در حال توسعه هستیم و در کشورهای توسعه یافته این اتفاق نمی‌افتد و یا بسیار کم‌رنگ است اما با توجه به اینکه ما کشوری در حال توسعه هستیم این موضوع شدیدتر بروز می‌کند.»
وی یادآور شد: «اگر در برنامه خندوانه همیشه مسایل شوخی و طنز و خنده بدون هویت فرهنگی و سیاسی مطرح باشد طبیعی است که بیننده خود را پس از مدتی از دست خواهد داد و برنامه تکراری خواهد شد. به عنوان مثال در گذشته برنامه «صبح جمعه با رادیو» با انواع و اقسام مسایل روز و سیاسی با درون مایه طنز به روی آنتن می‌رفت و هیچ کس نگفت چرا مردم تا آن حد این برنامه را دنبال می‌کردند و این همه شنونده داشت در حالی که بسیاری از قسمت‌های این برنامه رادیویی درباره موضوعات طنز سیاسی و اجتماعی بود. اگر حرف مردم در قالب طنز مطرح نشود مسلما بیننده نخواهد داشت و رسالت تلویزیون هم باید همین باشد و به صورت گسترده به این موضوع بپردازد.»
این استاد دانشگاه در مورد فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک در صفحات مجازی این کمدین‌ها گفت: «مردم در جامعه‌ای که نحوه گفتگو و مکالمه با یکدیگر را آموزش ندیده‌اند مسلما برای ابراز حرف‌های خود به سمت خشونت، پرده دری و الفاظ رکیک می‌روند و این افراد نیز جزئی از کل جامعه ایران هستند. وقتی در جامعه رویکرد عقلانیت ترویج نمی‌شود، افراط و تفریط را در مردم جامعه می‌بینیم. مردم کشور ما درست صحبت کردن با یکدیگر را آموزش ندیدند و در مدارس و دانشگاه‌‌ها و رسانه‌های ما روش درست گفتگو و دیالوگ با سایرین را یاد نگرفتند و در این میان بروز خشونت‌های کلامی در صفحات اجتماعی غیر طبیعی و غیر عادی و ناشی از جو زدگی است.»
بخارایی در پایان اظهار کرد: «مردم حرف‌های ناگفته بسیاری در درون خود دارند که بیان این حرف‌ها تمرین نشده که به صورت درست گفت و شنود صورت گیرد بر همین اساس حرف‌های ناگفته‌ای که فرصت ظهور و بروز پیدا نکرده‌اند در هر کجا به صورت گاه و بیگاه و به صورت افراطی و خشونت بار خود را نشان می‌دهند. افراد خیلی زود با کلام و درگیری‌های فیزیکی به جان یکدیگر می‌افتند و این موضوع درگیری مردم در مورد یک برنامه تلویزیونی نیز مستثنی نیست. هر کجا می‌خواهند گفت‌وگو کنند به نزاع کلامی و در نهایت خشونت فیزیکی منجر می‌شود.»
انتهای پیام/
