اکبریانی: گروه‌های فشار نمی‌توانند چهره‌های فرهنگی را بدنام کنند/ ارشاد از مداخله نهادهای موازی جلوگیری کند
روزنامه‌نگار پیشکسوت و نویسنده آثاری همچون «هذیان» و «باید بروم»، اعمال فشار توسط نهادهای موازی که باعث توقف انتشار برخی کتاب‌ها می‌شوند را تلاش‌هایی بیهوده می‌داند که تنها می‌تواند برنامه‌های فرهنگی ارشاد را با مشکل مواجه کند.
محمدهاشم اکبریانی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، اوضاع ممیزی و روند صدور مجوز کتاب در وزارت ارشاد را، به مراتب بهتر از دوره‌های پیش خواند و گفت: «اصل ممیزی، امر پذیرفته‌ای نیست، بنابراین نمی‌شود در هر شرایطی با آن موافقت کرد. اما در مقایسه با دوره‌های قبل، شرایط حال حاضر در رویه صدور مجوز و ممیزی‌ها به مراتب بهتر است.»
وی توضیح داد: «با تعاریف و مختصاتی که از ممیزی سراغ داریم، مهمترین مساله در روند ممیزی‌ها، نگاه ممیزان است که حرف اول و آخر را می‌زند. آنچنان که اگر ممیزان نگاهی سخت‌گیرانه داشته باشند، روند نشر کتاب در کشور را با مشکل مواجه می‌کنند و اگر نه؛ ثبات نسبی به این چرخه باز می‌گردد.»
| یک کتاب، حتی با یک‌بار چاپ هم بالاخره در اذهان عموم و تاریخ فرهنگی کشور ثبت می‌شود، حتی اگر دیگر امکان تجدید چاپ پیدا نکند |
این نویسنده درباره کتاب‌هایی که مجوز نشر می‌گیرند، اما به دلیل اعمال فشار برخی نهادهای خارجِ ارشادی، توفیق چاپ دوم و سوم را پیدا نمی‌کنند، گفت: «اولا باید در نظر داشته باشیم که یک کتاب، حتی با یک‌بار چاپ هم بالاخره در اذهان عموم و تاریخ فرهنگی کشور ثبت می‌شود، حتی اگر دیگر امکان تجدید چاپ پیدا نکند.»
وی افزود: «به عبارت دیگر اگر یک کتاب خوب، تنها یک‌بار هم چاپ شود، به هر حال مخاطبان چه از طریق فضای مجازی و چه از مسیر‌های دیگر، آن را دست به دست کرده و خواهند خواند؛ همانطور که کتاب‌های ممنوعه زیادی در طول تاریخ ماندگار شدند و مردم از خواندن آن‌ها دست نکشیدند. با این اوصاف، گروه‌ها و افرادی که سعی می‌کنند با اعمال فشارهای مختلف مانع از روند انتشار کتاب‌ها در چاپ‌های بعدی بشوند، تلاش بیهوده‌ای می‌کنند.»
اکبریانی فشارهای فراقانونی بر روند اجرای قانون در دولت را مساله‌ای ریشه‌دار می‌داند که در تمام دوره‌ها وجود داشته است و تنها مربوط به حوزه فرهنگ و هنر نمی‌شود. از نظر او نهادهای موازی با قانون که با در اختیار داشتن اهرم‌های قدرت، پیوسته در حال دخالت و ایجاد اخلال در مسیر برنامه‌های دولتی و قانونی را داشته‌اند، مسبب مشکلات فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فراوانی در کشور ما بوده و هستند.
| وقتی ارشاد مجوزی صادر می‌کند، هیچ نهاد فراقانونی نباید با اعمال فشارِ گروه‌های فشار، بتواند مانع از اجرا شدن آن شود |
این روزنامه‌نگار پیشکسوت در این‌باره اظهار داشت: «به نظر من دولت باید ضمن تثبیت جایگاه قانونی خود، تا آنجا که می‌تواند راه را بر دخالت نهادهای موازی پرقدرت ببندد. وقتی ارشاد مجوزی (چه برای نشر یک کتاب باشد و چه برای اکران یک فیلم یا برگزاری یک کنسرت) صادر می‌کند، هیچ نهاد فراقانونی نباید با اعمال فشارِ گروه‌های فشار، بتواند مانع از اجرا شدن آن شود. تا وقتی این اعمال نظرهای خارج از دایره قانون وجود دارد، نمی‌توان انتظار داشت برنامه‌های فرهنگی دولت آنطور که باید و شاید تداوم داشته و به نتیجه برسد.»
وی همچنین با اشاره به برخی سایت‌ها و مطبوعاتی که به عنوان اهرم اعمال فشار علیه سیاست‌های فرهنگی کشور به کار گرفته می‌شوند نیز گفت: «حضور و فعالیت این قبل سایت‌ها و جراید نیز امروزی نیست و کم نبوده‌اند چهره‌ها و آثاری که با سیاه‌نمایی این به اصطلاح رسانه‌ها با مشکلاتی مواجه شده‌اند. اما عادل‌ترین محکمه، تاریخ است!»
اکبریانی خاطر نشان کرد: «مگر پشت سر احمد شاملو یا فروغ فرخ‌زاد، کم حرف و حدیث بود؟ مگر کسانی که به آن‌ها هتاکی می‌کردند، توانستند مانع توجه و علاقه مردم، حتی در نسل‌های جدیدتر به آثار این شاعران شوند؟ این‌سایت‌ها و جراید تنها می‌توانند خوراک فکری هم‌فکران خود را تامین کنند و به هیچ وجه، وجاهت و قدرت این را ندارند که نظر تاریخ را نسبت به افراد و آثارشان تغییر بدهند.»
| تاریخ به ما نشان می‌دهد که نویسندگان بزرگ و تاثیرگذار، هرگز فراموش نمی‌شوند و همیشه مورد احترام و توجه مردم باقی خواهند ماند |
وی تلاش برای بدنام کردن یک اثر و یا یک نویسنده را، تلاشی از پیش شکست خورده خواند و ادامه داد: «تاریخ به ما نشان می‌دهد که نویسندگان بزرگ و تاثیرگذار،هرگز فراموش نمی‌شوند و همیشه مورد احترام و توجه مردم باقی خواهند ماند. تنها مشکلی که سایت‌های مزبور و گردانندگان‌شان ایجاد می‌کنند، ایجاد خلل در روند اجرای برنامه‌های فرهنگی است. بنابراین اگر دولت و ارشاد بر اراده خود پایبند است، باید این فشارهای خارج از قاعده را کنترل کرده و نگذارد تا خللی بر کارش ایجاد کنند.»
نویسنده کتاب‌های «کاش به کوچه نمی‌رسیدم»، «هذیان» و «باید بروم» در پایان این گفت‌وگو درباره آثار تازه‌اش گفت: «دو رمان در نشر چشمه دارم با نام‌های «زندگی همین است» و «عصب‌کشی» که هر دو مجوز گرفته‌اند و منتظر انتشار آن‌ها هستم.»
اکبریانی دبیر مجموعه تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران در نشر ثالث نیز بوده است و در این زمینه کتاب‌هایی از نویسندگان معاصر شامل عمران صلاحی، لیلی گلستان، شمس لنگرودی، صادق هدایت، صمد بهرنگی، م. آزاد، علی باباچاهی، هوشنگ گلشیری، ضیاء موحد، نصرت رحمانی و مهدی غبرائی توسط دیگران و با نظارت و مدیریت وی به چاپ رسیده است. آخرین کتاب این مجموعه متعلق به عبدالعلی دستغیب است. اکبریانی به دلیل مشکلات و موانع زیاد این کار از ادامه آن منصرف شده است. در این کتاب ها زندگی نویسندگان و شاعران تاثیرگذار از دوران کودکی، نوجوانی، ادبی و خلق آثار ادبی، در گفت‌وگو با نزدیکان، دوستان و خود نویسندگان و شاعران به خواننده منتقل شده است.
انتهای پیام/
