حسن دالوند*
روزه‌داری و روزه‌درمانی
طبیعت انسان منطبق با روزه‌داری است و اگر دچار مشکل می‌شویم باید عاداتمان را به‌صورت فیزیولوژیک تنظیم کنیم.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ امروزه روزه‌درمانی در کشورهای دیگر و به‌خصوص اروپا رواج دارد و از آن به‌عنوان یک رنسانس یاد می‌کنند و در این زمینه انجمن‌ها و کلینیک‌های روزه‌درمانی شکل گرفته است که به شیوه‌های مختلفی عمل می‌کنند.
به‌طور مشخص روزه‌درمانی در ژاپن و آلمان رواج دارد و روزه از غذا محسوب می‌شود و محدودیت آب وجود ندارد. در این روزه‌درمانی برای برخی بیماری‌ها مانند دیابت یا فشار خون کالری خاصی در نظر گرفته می‌شود؛ مثلا اگر به‌طور متوسط نیاز بدن به 2500 کالری است برای بیمار 500 کالری در نظر می‌گیرند و به‌صورت سه روز، هفت روز و یا روزه آخر هفته است؛ چون در تعطیلات آخر هفته معمولاً در مصرف غذا زیاده‌روی وجود دارد و برخی تصمیم می‌گیرند اینگونه تغذیه خود را مدیریت کنند.
در پزشکی، پزشکی مبتنی بر شواهد داریم Evidence Based Medicine که هرچقدر این شواهد قوی‌تر باشد و دارای نتایج یکسانی باشد، ارزش بیشتری دارد. اگر ما جستجویی در اینترنت بکنیم می‌بینیم که بعضی‌ها مضرات روزه را گفته‌اند؛ اما توجه ما به آن سری از مدارک هست که قوی‌ترین شواهد در پزشکی دارد مثل سطح meta analys که بالاترین سطح اعتبار مقالات است و پس از آن rivav sistem را داریم.
در چند روز اول روزه‌داری ذخایر گلوکوژن و قندی بدن مصرف می‌شود و بعد از چند روز بدن سراغ ذخایر چربی می‌رود و در سلول‌ها استفاده می‌شود. در این حال است که ماده کتون تولید می‌شود و غالباً بوی دهان به‌دلیل آن است و کتون باعث احساس گرسنگی کمتر می‌شود. پس از آن هر چیز زائدی که در سلول بوده و قابل سوختن باشد، بدن شروع به سوختن آن می‌کند مثل مواد زائدی که سالیان سال ممکن است در بدن تجمع کرده باشند و فرصتی برای دفن آن نبوده است مانند مواد سمی و مواد نگهدارنده.
در این پروسه سیستم ایمنی بدن و سیستم سوخت و ساز بدن قوی می‌شود و از علائم آن بدبوشدن عرق بدن و تغییر رنگ ادرار است و بهترین پاکسازی در سطح سلول اتفاق می‌افتد. از شایع‌ترین سرطان‌هایی که ممکن است اتفاق بیفتد، سرطان کلون است که روزه‌داری باعث می‌شود پاکسازی در سطح کلون به‌خوبی انجام شود.
در روزه‌داری سطح مواد مفید بدن مثل آنتی‌اکسیدان‌ها بالا می‌رود و سطح مواد بدن که باعث استرس به سلول‌های مختلف می‌شوند مثل اکسیداتیو پایین می‌آید و مواد زائد از بین می‌روند. روزه‌داری باعث کنترل قند در بیمارانی که قند بالایی دارند می‌شود. فشار خون‌های لب‌مرزی (خفیف) با روزه تعدیل می‌شود.
در بیماری‌های رماتیسمی که ناشی از اشکال در سیستم ایمنی بدن است، روزه سیستم ایمنی را قوی می‌کند و شدت بیماری کمتر می‌شود و سردردها کاهش می‌یابد؛ البته بنده به تحقیقی که همه بیماری‌ها را بررسی کرده باشد، دست نیافته‌ام؛ اما تحقیقات درباره بیماری‌های مشخص نشان می‌دهد که در بیماری روان‌تنی مانند معده عصبی و سردرد عصبی، روزه تأثیر خوبی بر آنها می‌گذارد.
مطالعات نشان می‌دهد که بیماری‌های دیابت ضعیف و پرادیابتی به‌راحتی درمان می‌شوند. در بیماری‌هایی مانند سردرد و نورولوژی، سردردها کمتر شده است؛ البته باید توجه کرد که به‌رغم آنچه گفته می‌شود ما روزه‌های 40 روزه یا 20 روزه نداریم. این جور نیست که در مراکز و کلینیک‌ها زمان مشخصی برای روزه‌درمانی به همه اشخاص معرفی شود؛ بلکه در روزه‌درمانی هر فردی جدا باید درمان شود.
واقعیتی که باید به آن توجه شود، این است که ما اصولاً روش صحیحی برای کارهای اولیه زندگی بلد نیستیم. آداب غذاخوردن، ورزش و فعالیت فیزیکی و خواب ما دچار اشتباه است. در اصول بهداشتی صحیح جویدن خیلی مهم است. خیلی از بیماری‌های گوارشی مثل بیماری‌های کبد، گوارش و بعضی از سردردها با نجویدن غذا در ارتباط است. وقتی غذا وارد معده شد، مقدار زیادی اسید برای هضم آن باید ترشح شود و جویدن درست کار معده را راحت می‌کند. اگر غذاهای خیلی اسیدی مصرف نکنیم، درست بجویم، پرخوری نداشته باشیم و آب روی غذا مصرف نکنیم، هیچ وقت مریض نمی‌شویم.
پرخوری از عادات بد است؛ چراکه هرچیزی ظرفیتی دارد. باید ظرفیت معده را بدانیم. یکی از مشکلات، رفلاکس معده است. مدت زمان زیادی از غذاخوردن ما باید صرف جویدن شود و یکی از روش‌های لاغری جویدن غذاست. باید بین غذاها فاصله بیندازیم. بین غذاهای معمولی ما حداقل سه ساعت باید فاصله باشد. باید در وعده‌های افطار و سحری غذاها درست مصرف شود.
خوابیدن بعد از صرف غذا و روی شکم پر، بد است. حداقل یک ساعت بعد از صرف غذا نباید خوابید. بعضی‌ها آخر شب سحری می‌خورند و می‌خوابند و یا سحر تند غذا می‌خورند و می‌خوابند که باعث بروز مشکلات گوارشی در اثر بدغذاخوردن می‌شوند.
خیلی از هورمون‌ها یکی دو ساعت قبل از نیمه شب شروع به ترشح می‌کنند که تا سحر ادامه دارد و یک سری هم فقط در سحر ترشح می‌کنند مانند هورمون رشد. بیداربودن تا دیروقت باعث شاداب نبودن صورت‌ها می‌شود. هورمون کورتیزول در صبح ترشح می‌شود و همین هم هست که بیداری در صبح زود باعث ایجاد انرژی مضاعف می‌شود.
طبیعت انسان منطبق با روزه‌داری است و اگر دچار مشکل می‌شویم باید عاداتمان را به‌صورت فیزیولوژیک تنظیم کنیم. هرچیزی که در دین واجب شده است دارای فایده‌های جسمی و معنوی است. ماه مبارک رمضان فرصت خوبی برای تغییر عادت‌های بدی مانند سیگار و مصرف مواد الکلی است.
*متخصص گوارش و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جهرم
انتهای پیام/4062/
انتهای پیام/
