بهمنش در گفتگو با آنا:
الگوی اسلامی-ایرانی معماری در دانشگاه زمینه‌ساز رشد جامعه است
استاد دانشگاه رشته معماری گفت: تحقق الگوی اسلامی-ایرانی معماری نشئت گرفته از محیط دانشگاهی زمینه‌ساز رشد فردی معمار و جامعه است.
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا-میعاد بادپا؛ معماری و شهرسازی ایران فراز و فرودهایی را طی نموده است. اگر از اندک آثار فاخر و ارزشمند که در اقلیت‌اند بگذریم، حال و هوای کلی معماری امروز ما، خوب نیست و برای بهبود این وضع، دانشگاه‌ها و دانشکده‌های معماری می‌توانند نقش مهمی را در ارتقای معماری کشور ایفا کنند. معماری امروز باید علمی، بومی و توحیدی شود. دانشگاه‌ها و دانشکده‌های معماری نقش مهمی را در تولید دانش معماری و تربیت معمار بر عهده دارند. آموزش معماری در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های معماری کشور، تاکنون به یکی از سه روش سنتی، آکادمیک تقلیدی و آکادمیک ترجمه‌ای تدریس می‌شد. امروز باید اثربخشی این تولید دانش معماری و تربیت معمار در دانشگاه‌ها در اندیشه‌های معماران و آثار معماری آنان مشاهده شود.
در این خصوص گروه دانشگاه خبرگزاری آنا مصاحبه‌ای با آزاد بهمنش پژوهشگر و دانشجوی دکتری تخصصی معماری و مدرس دانشگاهی گروه معماری و نویسنده کتاب‌های «معماری بصری+ ادراک محیط»، «الگو نگاری طراحی و اجرای غرفه‌های نمایشگاهی برای طراحان و معماران»، «روند معماری داخلی» و «آموزش اسکیس طراحی داخلی» انجام داده است که متن کامل مصاحبه را در ادامه آورده‌ایم.
آنا: وضعیت دانشگاه‌های کشور در تدریس معماری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بهمنش: در سیستم آموزشی دانشگاه‌های کشور، کلام با عمل همیشه متفاوت بوده و هست و تدریس معماری حالت آزمون و خطا داشته است. در مورد نحوه آموزش دروس معماری و یادگیری دانشجویان در چارت‌های مختلف آموزشی زیبا سخن گفته می‌شود اما در مرحله اجرا پیاده نمی‌شود و با توجه به زیبایی کلامی که در این قضایا وجود دارد در عمل این زیبایی‌ها را نمی‌توان کاربردی کرد.
تجربه نشان داده، چیزهایی که بهعنوان اصول برای دانشکده هنر و معماری و سایر رشته‌ها نوشته می‌شود و دستورالعمل می‌شود خروجی آن فقط ظاهر قضیه برای بازار کار است و بازار کار بخشی از این قضیه است. وقتی اسم هنر می‌آید قلب و درون انسان درگیر می‌شود. هنر و معماری از نمای ساختمان در شهر تا المان‌های شهری و تابلوهای نقاشی و حتی یک لیوان را در بر می‌گیرد. اگر مسیر آموزش هنر و معماری و ارتباط اساتید با دانشگاه‌ها را مقداری تغییر بدهیم، پیشرفت‌هایی خواهیم داشت.
آنا: آموخته‌های خودتان از اساتید دانشگاه‌ها در تدریس هنر و معماری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بهمنش: از اساتیدم چیزهایی در ذهن دارم که چارچوب ذهنی مرا تشکیل داده‌اند و اگر اجازه ندهم این چارچوب تغییر کند و چیزهای جدیدی به آن اضافه شود شیوه مناسبی نخواهد بود. البته نو و جدید نه به معنای گرفتن از غرب و مدرنیته است؛ بلکه اعتقاد رفتاریم این است که انسان می‌شنود، می‌بیند، می‌خواند، بهترین‌ها را برمی‌گزینند و بدترین‌ها را جدا می‌کند. نمی‌توانیم در مورد چیزی صد درصد حرف بزنیم و بگوییم خوب است یا بد است. به هر صورت خلقت پروردگار و طبیعت این‌گونه است و این‌ها جزئی از هنر هستند و به ارتقای هنر در شاخه‌های مختلف کمک کرده‌اند.
آنا: آیا هنر و معماری که در دانشگاه تدریس می‌شود، در محیط‌های شهری دیده می‌شود؟
بهمنش: هنری که در کتاب‌ها، نوشته‌ها و مقالات در زمینه معماری، معماری داخلی و طراحی محیط روی آن تأکید دارم، بحث زیبایی‌شناختی در معنای خاص خودش است. متأسفانه وقتی کلمه زیباشناسی در محیط دانشگاهی و بین اساتید بکار می‌رود، اولین جوابی که می‌شنویم این است که زیبایی یک بحث نسبی است و کسی نمی‌تواند آن را نقد کند. سؤال من همیشه این بوده است که این زیبایی نسبی آیا می‌تواند یک اصول اولیه داشته باشد؟
در دانشکده‌های هنر و معماری‌های کشور بیشتر دانشجویان را به سمت نرم‌افزار، اندازه، ابعاد و اصولی که شهرداری می‌گوید مثلاً فلان طبقه باید باشد، سوق می‌دهیم. این‌ها درست است و قسمت فنی قضیه است؛ اما قسمت هنری چطور؟ شهرهای ما به این وضعیت افتاده است که جلوه نامناسبی دارد. واقعاً خیلی از شهرهای ما کدر و سیاه و بی‌روح است و انسان دوست ندارد از چارچوب خانه خود بیرون بیاید.
تحقق الگوی اسلامی-ایرانی معماری زمینه‌ساز رشد فردی معمار و جامعه است
آنا: آیا دانشکده‌های معماری می‌توانند به‌تنهایی در ارتقای معماری کشور نقش داشته باشند؟
بهمنش: دانشکده‌های معماری بهعنوان دستگاهی مستقل از جامعه نیستند و به‌تنهایی نمی‌توانند در رشد و تربیت مهندسان معمار ایفای نقش کنند. برای اصلاح وضع موجود تا رسیدن به وضع مطلوب باید ابتدا اصلاح و نوسازی درون دانشکده‌های معماری انجام دهد. سپس برای بهسازی عوامل بیرون دانشکده‌ها و فضای کسب وکار که متولی آن نهادهای سیاست‌گذار و مجری و ناظر هستند تلاش کند و درنهایت با اصلاح روابط بین این دو مجموعه که باید در قالب یک نظام عادلانه سامان یابد و هدف آن تحقق الگوی اسلامی-ایرانی معماری است، زمینه‌ساز رشد فردی معمار و جامعه شود.
در مبحث معماری نوین عقبیم
آنا: روان‌شناسی محیط تا چه حد در زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد و آموزه‌های معماری دانشگاهی تا چه حد در معماری منازل دخیل است؟
بهمنش: معماری در همه جا کاربرد دارد. حتی وقتی وارد خانه خود می‌شویم بحث معماری داخلی مطرح می‌شود. تربیت ذهن یا در کنار آموزه‌هایی است که اجتماع به ما می‌دهد و یا آموزه‌هایی که خودمان کسب کرده‌ایم و هر دو نیز مرتبط با روان‌شناسی محیط است و این مسئله روابط را علی‌الخصوص در رشته معماری، معماری داخلی و طراحی محیط نشان می‌دهد و چیزی نیست که صرفاً به بحث فنی و مهندسی شامل مباحث اندازه‌ها و ابعاد و یا صرفاً به بحث هنری، هنرهای تجسمی، اشکال، رنگ و بافت تأکید داشته باشد. همه این موارد خودش را با معماری نشان می‌دهد.
علوم همه با هم مرتبط هستند و نمی‌توان تفکیکی بین آن قائل شد. این موارد در محیط دانشگاهی و آموزشی کم‌رنگ شده است و جای افسوس دارد که ما از لحاظ معماری قدیمی در دنیا معروف هستیم و سبک خودمان را داریم و زیبایی‌های خاصی در بناهای ما دیده می‌شود و هنوز هم در دنیا بحث بناهای تاریخی ایران مطرح می‌شود که در عین سادگی و گویایی زیبایی خودش را هم دارد. برای مثال معماری قدیمی شهرهای کاشان، یزد، اصفهان زبانزد است. با این وجود امروز در مبحث معماری نوین عقبیم و کارهای بسیار برای توسعه علم معماری باید انجام دهیم.
معماری ارتباط تنگاتنگی با حالات روحی انسان دارد
به‌طورکلی معماری ارتباط تنگاتنگی با حالات روحی انسان دارد. وقتی وارد بناها و بافت‌های قدیمی برخی شهرها می‌شویم، به‌هیچ‌وجه حس خارج شدن از این فضا به ما دست نمی‌دهد. حتی اگر ساده‌تر بگویم برای همه ما اتفاق افتاده است که وقتی وارد یک منزلی می‌شویم که ساده، زیبا و قدیمی است، دوست داریم بیشتر در این مکان بمانیم. در معماری داخلی، فضای منزل، رنگ، نورپردازی محیط داخلی و چیدمان وسایل تأثیر متقابل روان‌شناسانه بر روی افراد دارد. در فضای عمومی و شهری هم این مفهوم صادق است، یعنی معماری در فضای شهرسازی همان معماری داخلی در فضای کلان است.
انتهای پیام/4107/4126/
انتهای پیام/
