با دخالت دولت، از چاله گرانی کاغذ به چاه رانتخواری نیفتیم!
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، در آستانه برگزاری سی و دومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، بحث گرانی کاغذ و در نتیجه گران شدن کتاب به دغدغه اصلی علاقهمندان به کتاب، ناشران و نویسندگان و مؤلفان تبدیل شده است. در این میان، راهکارهای گوناگون بلندمدت و کوتاهمدت نیز از سوی کارشناسان و مدیران فرهنگی ارائه شده است که البته چندان سودمند نبودهاند.
مدیرمسئول انتشارات امیرکبیر به عنوان یکی از ناشران فعال و شناخته شده در حوزه نشر، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا به این موضوع اشاره میکند که در ادامه آن را میخوانیم:
سید حسن میرکریمی معتقد است که کاهش هزینههای فرعی تأثیر چندانی بر قیمت کتاب نداشته و بخش عمده این افزایش قیمت به کاغذ باز میگردد.
وی گفت: سرمایهای که یک ناشر بهعنوان سرمایهگذار انجام میدهد روی قیمت تمامشده کتاب مؤثر است. وقتی قیمت نهادههای کالا در حوزه نشر که بخش عمده آن مربوط به کاغذ است، بالا برود طبعاً روی قیمت نهایی کالا تأثیر میگذارد. تنها کاری که ناشر میتواند انجام دهد این است که بخشی از هزینههای سربار و هزینههای غیر از کاغذ را مدیریت کند. با این حال این بخش هم ممکن است حداکثر شامل 10 درصد از قیمت نهایی کتاب شود.
میرکریمی اظهار کرد: در اینجا باید نهادهای بالادستی حاکمیت وارد عرصه شوند. گاهی مشکل مربوط به سوءمدیریت یک بخش است؛ میگویند بروید و مدیریت آن بخش را اصلاح کنید، اما اینجا کل سیستم نشر درگیر است، یعنی بحث دولتی و خصوصی و ... نیست، کل کسانی که در حوزه نشر فعالیت میکنند الان درگیر مسائل گرانیها، خصوصاً گرانی کاغذ، فیلم و زینک، توزیع، دستمزد کارگران و موارد دیگر هستند.
رانتخواری بدتر از گرانی است، چون باعث تبعیض و فساد میشود
وی افزود: در چنین شرایطی، وقتی ما بهعنوان ناشر نمیتوانیم کاری انجام دهیم، اگر موضوع برای مسئولان مهم تلقی شود، باید راهکارهایی از جنس حمایت اعمال شود. این حمایت نباید به گونهای باشد که به رانتخواری تبدیل شود. البته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقداماتی را در حوزه تأمین و توزیع کاغذ انجام داده است؛ مثلاً مقداری کاغذ با قیمتهای متعادلتر در اختیار ناشران میگذارند که البته بسیار محدود است و شاید فقط پاسخگوی 10 درصد نیاز بازار باشد. بعضاً مشاهده شده است که همین کاغذها به دلیل عدم نظارت و مسائل دیگری که وجود دارد سر از بازار آزاد درآورده است. به هر حال این جنس اقدامات و ورود دولت با راهکارهایی که متناسب است، میتواند به صورت مقطعی به ناشران و در نهایت خریداران کتاب کمک کند.
میرکریمی تصریح کرد: نکته مهمی که باید در نظر گرفت این است که این دخالت دولت تبدیل به رانتخواری نشود. یکی از این راهکارها توزیع بن خرید است. بن در اختیار مصرفکننده قرار میگیرد و طبیعتاً تولیدکننده هم از این بن منتفع میشود. مصرفکننده کتاب را تحویل میگیرد و بن را تحویل میدهد، ناشر هم توانسته کالایش را بفروشد. اینها راههای شناختهشدهای است که قبلاً هم تجربه شده، موفق بوده و مسئولان از آن غافل نیستند.
مقام معظم رهبری چند نوبت به مدیران فرهنگی فرمودند که تا آنجا که امکان دارد زمینههای تولید داخلی و خودکفایی کاغذ را فراهم کنید
وی افزود: البته همان طور که اشاره کردم نکته بنیادین این است که باید مراقب باشیم از چاله گرانی کتاب به چاه رانتخواری نیفتیم. رانتخواری بدتر از گرانی است، چون باعث تبعیض و فساد میشود. گرانی یک عنصر اقتصادی است، اما فساد یک بحث اجتماعی است و بهویژه در حوزه فرهنگ تبعات دامنهداری دارد.
مدیرمسئول انتشارات امیرکبیر با اشاره به راهکار راهاندازی کارخانجات کاغذ در کشور، عنوان کرد: در مواجه با گرانی کاغذ دو راهکار کلی وجود دارد: یکی مسائل آنی و جاری حوزه نشر است. مثلاً برنامهریزی برای تأمین کاغذ و تولید کتاب در سال 1398؛ اما وقتی بخواهیم در افق کلان یا حداقل پنج ساله به موضوع نگاه کنیم، بحث راهاندازی کارخانجات مطرح میشود. الان آنچه دغدغه ناشران است به بخش اول باز میگردد.
وی افزود: راهکارهایی مثل تقویت کارخانجات کاغذ و راهاندازی کارخانجات جدید از گذشته هم مورد بحث بوده و حتی خود مقام معظم رهبری چند نوبت به مدیران فرهنگی فرمودند که تا آنجا که امکان دارد زمینههای تولید داخلی و خودکفایی کاغذ را فراهم کنید؛ تا این وابستگی به خارج کم شده یا از بین برود. اینکه مسئولان در دولتهای مختلف چه کردهاند و چه نکردهاند و یا چرا انجام شده و چرا انجام نشده، بحث مفصلی است که من درباره آن اطلاعات چندانی ندارم، اما ضروری است که در تولید کالای حساس و استراتژیکی مثل کاغذ باید خودکفا شویم.
میرکریمی درباره موضوع کیفیت کاغذ تولید داخل در مقایسه با نمونههای خارجی نیز گفت: از نظر کیفی، ممکن است کاغذ تولید داخلی، کمی با کاغذهای با کیفیت خارجی فاصله داشته باشد، اما بالاخره باید این جریان گسترده تولید کاغذ از جایی شروع شود و در یک پروسه زمانی، زمینههایی فراهم شود که بتواند خودش را به رقبای خارجی برساند. همان طور که واقعاً پیشرفتهای زیادی حاصل شده و اگر الان کاغذهای تولیدی شرکتهای داخلی را کنار تولیدات 10 یا پانزده سال قبل آنها بگذاریم، واقعاً کیفیت بهتری داریم، اما اینکه به حد استاندارد و ایدهآل برسد، نیازمند گامهای بعدی است.
این ناشر یادآور شد: این که به خاطر تفاوت کیفی ناچیز بین کاغذ داخلی و خارجی، به تقویت تولید داخلی نپردازیم، ایده غلطی است؛ چون بههرحال ما تا شروع نکنیم، نمیتوانیم رفع نقص کنیم و صنعت نشر را به صورت بنیادین توسعه دهیم. با تقویت تولید داخلی کاغذ، متخصصان داخلی هم به دنبال استفاده از فناوریهای جدید و افزایش کیفیت کاغذ خواهند رفت، اما اگر زمینهاش وجود نداشته باشد، دیگر کسی به فکر رفع ایراد و گسترش هم نخواهد بود.
انتهای پیام/4072/4104/پ
انتهای پیام/