جامعه کبیره زیباترین و معتبرترین میراث امام هادی(ع)

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، امروز 19 اسفند 1397 برابر با سوم رجب‌المرجب روز شهادت حضرت امام هادی علیه‌السلام است و به همین مناسبت در مزار شریف آن حضرت در سامرا مراسم باشکوهی با حضور شیعیان عراق در حال برگزاری است و در شهرهای مذهبی همچون قم، مشهد و شیراز در حرم امامزادگان و حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام مراسم سوگواری و عزاداری برپاست که به همین منظور به گوشه‌ای از زندگی‌نامه آن حضرت می‌پردازیم.

علی بن محمد علیه‌السلام مشهور به امام هادی و امام علی‌‌النقی امام دهم شیعیان است. آن حضرت در سال 212 هجری قمری دیده به جهان گشود و در سال 220 هجری قمری امامت شیعه از پدر بزرگوارشان به آن حضرت منتقل شد. مدت امامت آن حضرت حدود 34 سال است و در سال 254 هجری قمری به دست معتمد عباسی به شهادت رسیدند.

حضرت امام هادی علیه‌السلام در سال 212 هجری قمری در شهر صریا (نزدیک مدینه) دیده به جهان گشود. پدر ایشان حضرت امام محمدتقی جوادالائمه علیه‌السلام و مادرشان بانویی فاضله و عفیفه به نام سمانه است. نام مبارک ایشان علی و از القابشان نقی، هادی و نجیب؛ و کنیه‌شان ابوالحسن است.

امام علی‌النقی‌الهادی علیه‌السلام در سال 220 هجری قمری در مدینه به امامت رسیدند. آن حضرت 13 سال اول امامت خود را در آن شهر سپری کرد و ضمن بهره‌رسانی معنوی و علمی به شیعیان، به امور آنان رسیدگی می‌کردند تا این‌که متوکل (خلیفه وقت) که در دشمنی با ائمه اطهار علیه‌السلام مشهور بود؛ به دلیل هراسی که از نفوذ و محبوبیت امام علیه‌السلام در جامعه داشت ایشان را از مدینه به سامرا فراخواند زیرا احساس می‌کرد که باید امام را از نزدیک تحت نظر بگیرد.

پس از آمدن امام به سامرا، اگرچه ایشان ظاهراً آزاد بود اما «متوکل» منزلشان را طوری انتخاب کرده بود که همواره تحت نظر باشند. او به‌طور مرتب دستور تفتیش منزل ایشان را صادر می‌کرد و تمام دیدارها و رفت‌وآمدها توسط نیروهای حکومتی کنترل می‌شد.

امام هادی علیه‌السلام با این‌که شدیداً تحت نظر بود، اما از پای ننشست و فعالیت‌های خود را به شیوه‌ای مطابق اوضاع زمان خویش به‌پیش برد. از مهم‌ترین فعالیت‌های ایشان این بود که به مردم از راه‌های گوناگون آگاهی داده و منصب امامت و مقام علمی خود را در طی سخنان خویش و در مناظرات و پرسش و پاسخ‌های علمی، آشکار کرده و تثبیت کنند. همچنین عدم مشروعیت حکومت بنی‌عباس را تبیین می‌کردند.

یکی دیگر از محورهای فعالیت امام، آماده کردن مردم و شیعیان در خصوص غیبت حضرت مهدی علیه‌السلام بود. البته ایشان با نهایت احتیاط و جلوگیری از حساس شدن حکومت، این موضوع را به‌طور سربسته در ضمن سخنان خویش ذکر می‌فرمودند.

زیارت جامعه کبیره از زیارت‌نامه‌های مهم شیعیان است که از طرف امام هادی (ع) در پاسخ به درخواست یکی از شیعیان صادرشده است. مضمون زیارت‌نامه باورهای شیعه درباره امامت، مقام ائمه اطهار (ع) و وظایف شیعیان در مقابل آن‌هاست. عالمان شیعه، شرح‌های فراوانی بر زیارت جامعه نوشته‌اند.

به زیارت‌نامه‌ای که ویژه زیارت امام خاصی نیست، «زیارت جامعه» می‌گویند و از آنجا که این زیارت متنی مفصل‌تر از بقیه زیارت‌نامه‌ها دارد به «زیارت جامعه کبیره» معروف شده است. متن زیارت جامعه کبیره به‌گونه‌ای است که می‌توان آن را هنگام زیارت هر یک از امامان (ع) از دور یا نزدیک قرائت کرد.

این زیارت را شیخ طوسی در تهذیب و شیخ صدوق در «من لایحضره الفقیه» نقل کرده‌اند. متن این زیارت از امام هادی (ع) نقل‌شده است. شیخ صدوق آن را از طریق محمدبن اسماعیل برمکی از موسی‌بن‌عبدالله نخعی و او از امام هادی نقل کرده است. جوینی خراسانی در «فَرائِدُالسِّمْطَین» آن را از حاکم نیشابوری از طریق شیخ صدوق آورده است.

انتهای پیام/4072/4090/ن