مجلس «سنا» احیا خواهد شد؟

گروه سیاسی خبرگزاری آنا، سازوکار انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی در سال 1358 مورد بازنگری قرار گرفت و در سال 1367 با دستور امام خمینی(ره) برای بازنگری مجدد در قانون اساسی، قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آن تغییر کرد. همچنین اسم مجلس شورای ملی به اسلامی تغییر و به تعداد نمایندگان آن افزوده شد.

از سویی دیگر چندین سال پیش مصطفی پورمحمدی، وزیر کشور دولت نهم در نامه‌ای به رهبر انقلاب خواستار تغییر در سیاست‌های کلی انتخابات کشور شد؛ این موضوع تدوین لایحه جامع انتخابات را کلید زد.

در همین چارچوب در پنج سال گذشته دولت حسن روحانی سعی کرد تغییرات را در قانون انتخابات  کلید بزند. به همین دلیل وزارت کشور با هماهنگی کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، لایحه «جامع انتخابات» را نوشته و طی همین هفته‌ گذشته با تصویب در هیئت دولت به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.

از طرفی دیگر هم نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه فعالیت‌های خود برای تدوین طرح استانی شدن انتخابات مجلس تلاش زیادی کردند؛ این طرح در سه دوره گذشته رد شده بود. با توجه به فعالیت‌های کمیسیون شوراهای مجلس، «طرح استانی شدن انتخابات» امروز در صحن علنی بررسی و مجلس ماده 3 طرح را به تصویب رسید. 

طبق این ماده که بسیار در محافل عمومی و نخبگانی مورد انتقاد و بحث قرار گرفته است، حوزه انتخابیه در انتخابات مجلس، محدوده جغرافیایی هر استان می‌شود و هر یک از استان‌ها به‌عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود در واقع در آن استان، موضوع قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس، حوزه انتخابیه فرعی قلمداد شده و مناطق تابع حوزه انتخابیه موجود به عنوان حوزه انتخابیه تابعه فرعی شناخته می‌شوند». یعنی هر استان نمایندگان اصلی را در سطح استانی تعیین کرده و به همین دلیل مرکز استان‌ها به دلیل رأی بیشتر نمایندگان بیشتری خواهد داشت.

در ادامه این ماده، تبصره‌ای نیز آمده است؛ طبق تبصره یک این ماده، مقرر شد «تعداد نمایندگان هر حوزه انتخابیه اصلی (استان) معادل تعداد نمایندگان حوزه‌های انتخابیه موجود در استان است که مطابق قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخابی مجلس تعیین گردیده است».

علاوه بر این، طبق تبصره ۲ مقرر شد «در صورتی که محدوده جغرافیایی حوزه‌های انتخابیه فرعی در دو استان همجوار واقع گردد یا شهرستان‌هایی که در یک استان واقع شده و جمعیت بیشتری دارد، به عنوان حوزه انتخابیه فرعی جدید محسوب می‌شوند و نماینده به استانی که حوزه اخیر در آن قرار دارد، تعلق خواهد داشت. شهرستان یا شهرستان‌هایی که در استان دیگر واقع هستند، به نزدیک‌ترین حوزه انتخابیه فرعی به تشخیص وزارت کشور، الحاق می‌شوند.

این مورد با انتقاد شدید برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و احزاب روبه‌رو شده است. بیشتر مخالفان، این استدلال را بیان می‌کنند که استانی شدن انتخابات سبب بروز اختلاف و ایجاد باندهای ثروت و قدرت می‌شود و مراکز کم‌برخوردار و ضعیف کشور با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.

برخی از نظرات مخالفان در هر دو جناح سیاسی را برای این موضوع ذکر می‌کنیم.

فومنی، دبیرکل جبهه مردمی اصلاحات درباره استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: این طرح نوعی آپارتاید سیاسی است و دست اصحاب قدرت و ثروت را بازمی‌گذارد.

حبیبی، سخنگوی جبهه ایستادگی گفت: نمایندگان در طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی بیشتر به منافع خودشان فکر می‌کنند.

سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری گفت: هر شهری بافت مخصوص خود را دارد اما طرح استانی‌شدن انتخابات این بافت را نادیده می‌گیرد.

میرزایی‌نیکویی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح استانی شدن انتخابات مجلس با لایحه جامع دولت همپوشانی ندارد.

حسین قربان‌زاده، عضو شورای مرکزی جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی گفت: استانی‌شدن انتخابات فقط صورت مسئله را پاک می‌کند و مشکلات اساسی موجود در انتخابات فعلی را حل نخواهد کرد.

نصرالله پژمان‌فر، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی گفت: با استانی شدن انتخابات، مافیا و جریان‌های قدرت و ثروت روی کار می‌آیند و انتخابات را در دست می‌گیرند.

از طرفی دیگر دولت هم در لایحه جامع انتخابات درباره همزمانی انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی مطلبی را در لایحه خود آورده است. این موضوع نشان می‌دهد که دولت و مجلس برای همپوشانی در انتخابات مجلس و استانی شدن انتخابات هم‌فکری خاصی دارند. دولت پیشنهاد داده است تا انتخابات خبرگان و مجلس همزمان برگزار شود و با توجه به اینکه انتخابات خبرگان رهبری استانی است، طبیعتاً با تصویب استانی شدن انتخابات مجلس، این دو انتخابات با هم برگزار و اجرا خواهد شد.

انتقادها از روند لایحه جامع انتخابات به نشست سخنگوی شورای نگهبان هم رسید. عباسعلی کدخدایی در نشست خبری خود درباره مشورت و نظرخواهی دولت در لایحه جامع انتخابات از این شورا گفته بود، تقریباً هیچ مشورتی نگرفته است. البته دولت حق دارد، لایحه را تصویب و بعد از روند قانون در مجلس، شورای نگهبان درباره آن اعلام نظر کند، ولی با مشکلات زیاد این لایحه باید منتظر جواب درست شورای نگهبان بود.

در پایان خاطرنشان میسازد با توجه به موضوعات مختلف، طرح استانی شدن انتخابات، ‌مشکلات زیادی را برای مناطق محروم ایجاد می‌کند و سبب دور ماندن نمایندگان از مناطق کم‌برخوردار خواهد شد.

انتهای پیام/4082/ن