قدرت خرید مردم بر لبه تیغ

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، اقتصاد در كشور ما ناآرام است و این امر موجب شده قدرت خرید مردم دستخوش تغییرات بنیادینی شود. اقتصاددانان، متفق‌القول بر این امر تأكید دارند كه ظرف چند ماه گذشته از ابتدای سال 97 تاكنون،  قدرت خرید مردم به شدت كاهش داشته تا جایی كه عددی به بزرگی 48 تا 80 درصد در صحبت‌های مختلف كارشناسان اقتصادی به عنوان میزان تنزل قدرت خرید عنوان می‌شود. در توضیح این امر باید اینچنین عنوان كرد كه با آغاز تلاطمات ارزی ناشی از سیاست‌های غلط، تحریم و سنگ‌اندازی‌های دشمن، اقتصاد كشور دچار بحران شد، بحرانی كه در كلام بزرگان به جنگ اقتصادی تعبیر شد و سبب گردید قیمت محصولات و اقلام مصرفی در اثر گرانی ارز و مواد اولیه گران و گران‌تر شود. از دیگر سوی، پرواز نقدینگی در پس بی تدبیری مسئولان برای مهار آن و جذب پول‌های سرگردان، مشكل دیگری را در اقتصاد كشور شكل داد و نقدینگی سرگردان كه شاید پیش از این در حساب‌های بهره ای بانك‌ها جا خوش كرده بود به بازار، هجوم آورد. نقدینگی كه به نسبت دولت قبل 4 برابر شده و نزدیك به 1800 هزار میلیارد تومان رسیده بود، در دست مردم و دلالان قرار گرفت و در بازار ارز و طلا، تورم و گرانی شدیدی ایجاد كرد و بعد از اشباع این بازار به سراغ خودرو، مسكن و حتی محصولات خوراكی مانند رب و كنسرو رفت و همه این بازارها را به چالش كشاند. ارزش پول ملی كاهش یافت و مردمی كه درآمدشان تغییری نكرده بود به سبب گرانی‌ها، قدرت خریدشان كاهش یافت.

بحران ارزی و كاهش 80 درصدی قدرت خرید

وحید شقاقی اقتصاددان گفته است: افزایش قیمت دلار، باعث شده طی ماه‌های اخیر ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم 80 درصد كاهش پیدا كند. این در حالی است كه سال 96 در حال نزدیك شدن به قدرت خرید سال 90 بودیم، اما با این وضعیت اگر هیچ عامل مخرب دیگری بر اقتصاد كشور تأثیر نگذارد، شاید 10 سال دیگر قدرت خرید مردم به قدرت خرید سال 90 برسد.

وی در مورد تأثیر تلاطمات ارزی در كاهش قدرت خرید هم اینچنین عنوان كرده است: ارز یكی از مهم‌ترین متغیرهای هر سیستم اقتصادی است؛ این متغیر در حدی اهمیت دارد كه می‌توان با ایجاد بحران ارزی، یك كشور را به طور نامحسوس و حتی مخرب‌تر از جنگ نظامی نابود كرد.

در توضیح بیشتر باید عنوان كرد قدرت خرید به آن مقدار خرید كالا و خدماتی اطلاق می‌شود كه با یك واحد پول، توان خرید آن وجود دارد و این مقدار خرید فقط یك كالا را در بر نمی‌گیرد، بلكه سبدی از جمیع اقلام مصرفی است كه ملزومات زندگی یك فرد اعم از كرایه خانه تا پنیر و كره و .. را شامل می‌شود. برای بررسی بیشتر موضوع قدرت خرید، خبرنگار «رسالت» سری به بازار زده تا در گفتگویی میدانی، نقش تلاطمات اقتصادی اخیر را روی موضوع قدرت خرید مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.

هر روز دریغ از دیروز

محمد امیری، كاسب خرده فروش مواد غذایی، عكس‌العمل جالبی در برابر پرسش ما نشان می‌دهد و می‌گوید: ای بابا! قدرت خرید! مردم به معنای كامل دچار مشكل شده‌اند. پیش از این یك پاكت شیر و یك جعبه پنیر معممولی را 7 هزار تومان می‌خریدند، حالا باید 10 تا 12 هزار تومان برایش هزینه كنند و این در حالی است كه این آدم همان آدم قبلی است و حقوق 1 میلیون و 500 هزار تومانی هم سرجایش مانده است.

وی ادامه می‌دهد: از همه بدتر آن است كه همین برآورد هزینه پنیر و شیر هم ثابت نیست و هر روز بدتر و گران‌تر می‌شود و مردم را فقیر‌تر و كم توان‌تر در خرید می‌كند.

مهرنوش عباس‌زاده یكی از خریدارانی هم كه به این فروشگاه آمده تا چای بخرد، می‌گوید: منزل ما مدام محل رفت و آمد مهمان است و ماهی یا هر دو ماه، یك پاكت چای نیم كیلویی مصرف می‌كنیم، باورتان می‌شود همین چای را با مارك ثابت ظرف 4 تا 5 ماه اخیر با چند قیمت مختلف خریده‌ام؟

وی عنوان می‌كند: پدرم در قید حیات نیست و مادرم حقوق بازنشستگی پدرم را دریافت می‌كند. حقوق ثابت مانده اما قیمت‌ها به نسبت ابتدای سال، چندین و چند مرتبه افزایش داشته است و به قول مادرم اگر پیش از این با 50 هزار تومان برای خرید به یك فروشگاه می‌رفته و در حد مصرفش، سبدی شامل تخم مرغ، پنیر، كره، مایع ظرفشویی و پودر ماشین و آبنبات، رب و ماكارانی خرید می‌كرده، امروز با همان 50 هزارتومان نهایتا می‌تواند تخم مرغ و پنیر، كره و ماكارانی و رب را بخرد و این پول به خرید نصف دیگرش نمی‌رسد.

حذفیات سبد خانوار در نتیجه كاهش قدرت خرید

مونا مرادی خریدار دیگری است كه در یك فروشگاه لوازم بهداشتی با وی هم كلام شدیم و از وضعیت قدرت خرید این روزهایش در قیاس با چند ماه قبل و حتی ابتدای سال پرسیدیم. او می‌گوید: دو دختر دو قلوی یك و نیم ساله دارم و برای خرید پوشك و دستمال كاغذی به اینجا آمده ام و این بسیار قابل تاسف است كه من به عنوان یك مادر، باید مدام دغدغه گران شدن پوشك را برای كودكانم داشته باشم، چرا كه از ابتدای سال تاكنون با این اوضاع و مشكلاتی كه در بازار پوشك بود، این محصول چندین مرتبه افزایش قیمت‌های نامتعارف داشته است.

وی عنوان می‌كند: در یك برهه ای، دلالان و سودجویان، پوشك را احتكار كردند تا گران شود، اما بعد از كشف انبارها و آزادسازی آن، باز هم قیمت‌ها ثابت نماند و چندین مرتبه دیگر گران شد و پوشكی كه من در ابتدای سال به قیمت 45 هزار تا 50 هزار تومان می‌خریدم، حالا باید 80 تا 90 هزار تومان هزینه كنم و برای من و همسرم كه حقوقمان ثابت مانده، خیلی سخت است و سبب شده مجبور شویم برخی اقلام مانند میوه و گوشت قرمز را از سبد خانوارمان كم و در مواقعی به كلی حذف كنیم.

براساس گزارشات بانك مركزی، قیمت تخم مرغ در هفته منتهی به 24 فروردین ماه 97 شانه ای 12500 تومان در میادین شهرداری فروخته شده است و همین شانه تخم مرغ در هفته منتهی به 30 آذرماه 97، به شانه ای 14 تا 18 هزار تومان رسیده و براساس گزارشات میدانی و آخرین قیمت‌ها، امروز هر شانه تخم مرغ تا 25 هزار تومان به فروش می‌رسد. همچنین قیمت هر بسته پنیر 450 گرمی پاستوریزه در فروردین ماه سال جاری  4500 تومان بوده و در آذرماه به 7600 رسیده و اكنون نزدیك به 10 هزار تومان رسیده است. نخود، لپه و لوبیا در فروردین ماه به ترتیب كیلویی 8، 9 و 11 هزار تومان قیمت داشته و در آذر ماه 10/800، 10/300 و 14/500 شده و اكنون به قیمت‌های 12 هزار، 11/500 و 16 هزارتومان در بازار فروخته می‌شود. همچنین كیسه برنجی كه در فروردین ماه 80 هزارتومان بوده اكنون 110 تا 120 هزار تومان به فروش می‌رسد.

علیرضا باقری فروشنده پوشاك هم می‌گوید: قیمت پوشاك از ابتدای سال مانند دیگر قیمت‌ها در نوسان بوده ولی از ابتدای اسفند ماه و نزدیك شدن به پایان سال و عید نوروز، قیمت‌ها به یكباره تغییرات محسوس تری داشته  و اگر یك شلوار معمولی بچگانه، ماه قبل 50 هزار تومان بود، اكنون برای من خریدار نزدیك به 67 تا 70هزار تومان تمام می‌شود و من برای این كه هم سود داشته باشم و مشتری را از دست ندهم، مجبورم نهایتا 80 هزار تومان بفروشم.

وی عنوان می‌كند: مسلما اگر در گذشته، كسی با  200 هزار تومان برای خرید لباس چند ماه قبل وارد مغازه می‌شد، به راحتی به اهداف مورد نظرش می‌رسید، اما امروز آنقدر قدرت خرید كاهش داشته كه همان 200 هزار تومان پیش بینی خرید لباس را كه داشته باشی، وقتی وارد مغازه می‌شوی سردرگم هستی كه چه كنی؟»

وقتی سبد خانوار آب می‌رود!

در بازار بنكداران هم وضع به همین منوال است و قدرت خرید مردم در قیاس با قیمت‌ها تغییرات محسوسی دارد، چنانچه یك بسته رب 12 تایی 800 گرمی كه ابتدای سال 50 هزارتومان بوده، اكنون 180 هزار تومان است.

احمد نبی كه برای خرید آمده می‌گوید: بازنشسته‌ام و چندین نوه و عروس و داماد دارم، برای همین همیشه خرید را به صورت كلی انجام می‌دهم تا برایم به صرفه‌تر باشد. اما این روزها، اوضاع خیلی خراب است و اگر ابتدای سال با یك میلیون تومان كلی جنس می‌خریدم، امروز با همان پول، نصف خرید ابتدای سال و گاهی كمتر از آن را می‌توانم به خانه ببرم و هر روز سبد خریدم كوچك‌تر می‌شود.

این همان چیزی است كه كارشناسان اقتصادی هم در رابطه با قدرت خرید مردم می‌گویند، یعنی سبدهای خانوارها، كوچك‌تر و كوچك‌تر می‌شود؛ امروز دیگر نمی‌توان با یك دهم حقوق حداقلی كارگری یعنی 150 هزار تومان برای خرید به بازار رفت و با روی گشاده و دست پر برگشت! امروز سفره كارمندان و حقوق بگیران و كارگران بیش از همیشه خالی است و در سبد خانوارشان هر روز یك محصول اساسی حذف می‌شود، چرا كه قدرت خریدشان آب رفته است.

منبع: روزنامه رسالت

انتهای پیام/4028/