اسلام رنگ خدایی بر قامت انسان

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا ـ خداوند در آیه 138 سوره بقره می‌فرماید: «صِبْغَةَ اللهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللهِ صِبْغَةً وَ نَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ». رنگ خدایی بپذیرید [که رنگ اسلام است] و چه رنگی از رنگ خدایی بهتر است؟ و ما تنها او را می‌پرستیم.

پروردگار متعال در این آیه شریفه، آیین توحیدی و خالص را به رنگ خدایی تشبیه می‌کند. هرکس به این آیین بپیوندد، رنگ خدایی دارد و این رنگ زیباتر و قشنگ‌تر از تمام رنگ‌هاست؛ بنابراین، منظور از صِبْغَةَ الله (رنگ خدایی) در اینجا، همان «اسلام» است که آیین توحیدی و مخلصانه است.

آری، انسانی که با جهان‌بینیِ توحیدی زندگی می‌کند، تنها خداوند را مؤثر در عالم وجود می‌داند و با این اعتقاد، تمام قدرت‌های دیگر را نفی می‌کند. زندگیِ چنین فردی، رنگ شاد خدایی دارد؛ چراکه با آرامش و اطمینان و به‌دور از هرگونه اضطراب و نگرانی و دلهره می‌گذرد. (1)

از همین روست که خداوند در آیه 125 سوره نساء، ویژگی پیرو واقعی دین اسلام را «تسلیم» دانسته است: «چه آیینی بهتر است از آیین کسی که با تمام وجودِ خود، در برابر خدا تسلیم است؟ (2)

امام علی (ع) در بیان ویژگی‌های دین مبین اسلام می‌فرمایند: «ثُمَّ إِنَّ هَذَا الْإِسْلَامَ دِينُ اللَّهِ الَّذِي اصْطَفَاهُ لِنَفْسِهِ وَ اصْطَنَعَهُ عَلَى عَيْنِهِ وَ أَصْفَاهُ خِيَرَةَ خَلْقِهِ وَ أَقَامَ دَعَائِمَهُ عَلَى مَحَبَّتِهِ ... فَشَرِّفُوهُ وَ اتَّبِعُوهُ وَ أَدُّوا إِلَيْهِ حَقَّهُ وَ ضَعُوهُ مَوَاضِعَهُ»

اين اسلام دين خدا است كه (غير آن پسند او نيست، و) آنرا براى (شناساندن) خود برگزيده، و به‌نظر عنايت خويش پروريده، و براى تبليغ آن بهترين آفريدگانش حضرت رسول اکرم (ص) را اختيار نموده، و ستون‌هايش (قواعد و احكامش) را روى پايه دوستى خويش بر پا داشته (پس دوستدار خدا پيرو احكام اسلام است) ... پس آن‌ را محترم و بزرگ داشته از آن پيروى نمایيد، و حقّ آن را ادا كنيد (اوامر آنرا انجام داده گِرد نواهيش نگرديد) و آن‌را در مواضع خود قرار دهيد (هيچ‌يك از احكامش را تغيير ندهيد كه در دنيا زيان‌ديده در آخرت گرفتار عذاب خواهيد شد).

و در بیان دیگر می‌فرمایند: لَاَنْسُبَنَّ الْإِسْلاَمَ نِسْبَةً لَمْ يَنسُبْهَا أَحَدٌ قَبْلِي: الْإِسْلاَمُ هُوَ التَّسْلِيمُ، وَالتَّسْلِيمُ هُوَ الْيَقِينُ، وَالْيَقِينُ هُوَ التَّصْدِيقُ، وَالتَّصْدِيقُ هُوَ الْإِقْرَارُ، وَالْإِقْرَارُ هُوَ الْأَدَاءُ، وَالْأَدَاءُ هَوَ الْعَمَلُ.

اسلام را چنان می‌شناسانم كه پیش از من، كسى آن را این‌گونه معرفى نكرده باشد: اسلام همان تسلیم در برابر خداست و تسلیم همان یقین داشتن است و یقین یعنی اعتقاد راستین و اعتقاد راستین نیز همان اقرار درست است. اقرار درست هم انجام مسئولیت‌هاست و انجام مسئولیت‌ها همان عمل كردن به احكام دین است. (3)

امام صادق (علیه السلام) نیز در این باره می‌فرمایند: مراد از رنگ خدایى، اسلام است. (4)

آن حضرت در روایت دیگر فرمودند: مراد ولایت امام علی (ع) است که خداوند در عالم میثاق (که از آن تعبیر به عالم ذر می کنند)، از مردم گرفت. (5)

برخی از مفسران نیز گفته‌‏اند: منظور از صبغه، فطرت است. (6)

پس فطرت توحید و دین اسلام رنگ خدایی است که هر کس آن را  برای خود نگه دارد، در عالی‌ترین مقام انسانیت قرار مى‏‌گیرد و این که اسلام را به رنگ الاهى تعبیر نموده شاید بدین جهت باشد که همان‌طوری که رنگ موجب ظهور اشیاء مى‌‏گردد و هر چیزى با رنگ شناخته می‌شود، ضروری است، اسلام و آثار اسلامى نیز در هر مسلمانى ظاهر گردد.

 پی‌نوشت‌ها:

1. عبدالله جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ج ۷، ص ۲۴۹تا ۲۵۵.


2.  ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۴، ص ۱۴۴.


3. علی‌بن‌ابیطالب، نهج البلاغه، حکمت.125 .


4. کلینی، کافی، ج 2، ص 14، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365ش.


5. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج 1، ص 62، چاپ‌خانه علمیه، تهران، 1380 ق.


6. طوسى، محمد بن حسن، تبیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 485، دار احیاء التراث العربى، بی تا، بیروت.

* پژوهشگر علوم دینی

انتهای پیام/4072/4104/