جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی در نشر پژوهش‌های محققان کشور+نمودار

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، مجید فرج‌فائد- تئوری انتشار علم همواره یکی از موضوعات قابل بحث در حوزه مدیریت دانش بوده است. نشر دانش در سطوح مختلف داخلی و بین‌المللی به‌عنوان امری همگانی تلقی می‌شود؛ چراکه ذات دانش نمی‌تواند متعلق به فرد یا شخصیت حقوقی باشد. در این باب نیز با اشاره به حدیث حضرت امیرالمؤنین علی(ع) مبنی بر «زكوة العلم نشره»، نیک پیداست که دیدگاه اسلام نیز به نشر علم و آگاهی‌بخشی همگانی تأکید دارد.

بدیهی است که دانش بدون نشر، سیر بلوغ و رشد چندانی نخواهد داشت و یکی از راهبردهای مدیران دانش برای رشد و تکامل علوم، انتشار و جریان‌سازی آن در کل جهان است. از طرفی یکی از فاکتورهای ارزیابی شاخص‌های علمی دانشگاه‌ها و کشورها نیز از طریق پایش برون‌دادهای علمی صورت می‌گیرد. انتشارات علمی در کنار سایر فاکتورهای توسعه‌ای  سهم بسزایی در جایگاه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نیز ایفا می‌کند.

لزوم حمایت وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، و بهداشت، درمان و علوم پزشکی و ارشاد و تبلیغات اسلامی از انتشارات علمی و تخصصی می‌تواند در ایجاد انگیزه بین پژوهشگران و دانشگاهیان کشور تأثیر بسزایی داشته باشد. در این میان دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک رکن گسترده در نظام آموزش عالی کشور نقش قابل‌توجهی در مدیریت دانش و همگرایی علمی کشور ایفا می‌کند.

سرویس دانشگاه خبرگزاری آنا در نظر دارد، در پرونده ویژه «مجلات علمی دانشگاه آزاد» که به‌صورت چندین شماره منتشر خواهد شد٬ به سراغ نشریات علمی و تخصصی واحدهای دانشگاهی در سراسر کشور رفته و به توانمندی‌ها و تولیدات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در این حوزه می‌پردازد تا خانواده بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی اعم از دانشجو  و استاد با مجله‌های معتبر این دانشگاه آشنایی بیشتری پیدا کرده و از آنها برای نشر پژوهش‌های علمی استفاده کنند.

مجلات علمی پژوهشی

مجلات علمی پژوهشی به مجلاتی گفته می‌‌شود که مقاله‌های آن‌ها به ارائه یافته‌های جدید علمی حاصل از طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلی و سایر موارد پژوهشی اعم از پژوهش‌های بنیادی، کاربردی، تحلیل، انتقادی، نقد و بررسی علمی کتاب، توسعه‌ای یا ارائه نظریه یا روش جدید در حل مسائل و توسعه علم یا فناوری که از دو ویژگی اصالت و ابداع برخوردار باشد، می‌پردازد و با هدف پیشبرد مرزهای علمی و فناوری ارائه می‌شود.

دانشگاه آزاد اسلامی با ارائه تعریفی منحصر از مجلات علمی و پژوهشی آورده است که؛ مجله علمی و پژوهشی، مجله‌ای است که براساس نظرات حداقل سه داور متخصص و رتبه‌گذاری توسط کمیسیون‌، 80 درصد مقالات آن علمی و پژوهشی در یک رشته موضوعی بوده و نیز دارای یافته و نگاه جدیدی به موضوع مورد بحث مقاله باشد.

مخاطبان اصلی مجلات پژوهشی، استادان دانشگاه‌ها، دانشجويان دوره‌های دكتری و كارشناسی‌ارشد، پژوهشگران شاغل در مراكز علمی، تحقيقاتی و توليدی هستند.

مجلات علمی و ترویجی

مجلات علمی و ترویجی دستاوردهای علمی، فنی‌وحرفه‌ای آموزنده و جالب را به زبانی ساده برای افراد دارای تحصيلات دانشگاهی، دانش‌آموزان سطح متوسطه، صنعتگران، مخترعان، مبتكران و افراد دارای تحصيلات غيركلاسیک ارائه می‌دهند. مقالات علمی و ترویجی نیز به مقالاتی اطلاق می‌شود كه به ترويج يكی از رشته‌های علوم می‌پردازد و سطح آگاهی‌ها و دانش خواننده را ارتقا می‌بخشند و مخاطب را با مفاهيم جديد علمی آشنا می‌سازد. اين‌گونه مقالات می‌توانند به صورت تألیف يا ترجمه باشند. اصولاً مقالات علمی و ترویجی فقط برای اشاعه دانش و آگاهی‌بخشی بشری کارکرد دارد.

 دانشگاه آزاد اسلامی اکنون در 6 حوزه کلان دانشگاهی به‌صورت غیرمتمرکز در سراسر واحدها در حال تولید و انتشار مجلات علمی و تخصصی است؛ علوم پزشکی، علوم پایه، علوم انسانی، فنی و مهندسی، کشاورزی و منابع‌طبیعی، هنر و معماری از جمله این حوزه‌ها به شمار می‌رود که به‌ترتیب حوزه‌های علوم انسانی، علوم پایه، کشاورزی و منابع‌طبیعی بیشترین تعداد مجلات و نشریات را به خود اختصاص می‌دهند.

مجلات علمی دانشگاه آزاد اسلامی عمدتاً دارای تأییدیه و مجوز نشر از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان بوده و تعداد قابل توجهی از این نشریات به‌صورت علمی و پژوهشی در حال چاپ و انتشار است. گفتنی است تعداد قابل قبولی از نشریات دانشگاه آزاد اسلامی دارای نمایه‌های ISI و ISC بوده و هرساله از ضریب نفوذ علمی بالایی از طرف پایگاه‌های رتبه‌بندی مجلات برخوردار می‌شوند.

واحدهای علوم و تحقیقات با 38 مجله علمی، واحد تهران مرکزی با 23 مجله علمی و واحد تهران جنوب با 14 مجله علمی به‌ترتیب بیشترین انتشارات علمی را به خود اختصاص داده‌اند که در این بین سهم مجلات با نمایه‌های ISI و ISC در واحد تهران جنوب و واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر از سایر واحدها است.

بیشترین تعداد مجلات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به ترتیب در زمینه‌های علوم انسانی، علوم پایه، علوم کشاورزی و منابع طبیعی چاپ و منتشر می‌شود که حاکی از نگاه ویژه دانشگاه آزاد به موضوعات علوم انسانی است. مجموع 387 مجله علمی و پژوهشی به همراه مجلات علمی و ترویجی از تمام گروهای علمی در دانشگاه آزاد اسلامی منتشر می‌شود.

مجلات دانشگاه آزاد اسلامی از لحاظ نمایه‌سازی مقالات ارسالی در وضعیت مطلوبی بوده و براساس نمودار ارائه شده، مشاهده می‌شود که تعداد مجلات دارای تأییدیه از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تعداد مجلات نمایه‌سازی شده در پایگاه‌های ISC و SCOPUS در این لیست از همه بیشتر است.

مجلات علمی و پژوهشی واحدهای دانشگاهی تهران جنوب و علوم و تحقیقات در امر نمایه‌سازی از سوی پایگاه‌های معتبر علمی پیشتاز بوده و با گنجاندن مجلات علمی و پژوهشی در 4 پایگاه علمی معتبر، جزو سرآمدترین دانشگاه‌های منطقه به حساب می‌آیند. دانشگاه آزاد اسلامی با نمایه‌سازی 33 مجله علمی و پژوهشی در معتبرترین پایگاه‌های علمی دنیا نقش قابل ملاحظه‌ای در مدیریت دانش کشور ایفا می‌کند.

انتهای پیام/4007/4116/پ