حسین دیوسالار*
فاصله آرمان‌ها و ارزش‌ها تا پروتکل‌های ویژه مدیران
در چند روز گذشته خبرهای امیدوارکننده و هر چند ساده‌ای از برداشته شدن نرده‌های فاصله‌انداز میان مسئولان و مردم در صفوف نماز جمعه تهران منتشر شد.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، در رسانه و فضای مجازی به سرعت و فراوان منتشر شد که حجت‌الاسلام و المسلمین حاج‌علی‌اکبری امام جمعه موقت و جوان تهران که اینجانب توفیق شاگردی از محضر ایشان را داشته‌ام و فروتنی و خضوع وصف‌ناپذیر وی را به خاطر دارم، از درب عادی و بدون هیچ محافظی و در کمال سادگی وارد شبستان نماز شده است که البته انتظاری به غیر از این هم از وی نبود.
باید دست مریزاد گفت به این اقدام که توانست در فضای سیاسی و اجتماعی جامعه، بازتاب مثبت و ارزنده‌ای را بر جای گذارد.
البته چندی قبل هم تصویری از دکتر صالحی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در خیابان‌های مشهد به قصد زیارت حرم مطهر و مقدس امام رضا(ع) با پای پیاده و بدون محافظ منتشر شد و هر از گاهی هم در رسانه‌ها و فضای مجازی تصاویر و مطالبی اینچنین از مدیران و مسئولان کشور منعکس می‌گردد که یکی در مترو در کنار مردم دیده شده، آن یکی در صف اتوبوس و دیگری در حال دوچرخه سواری و ...
همه این موارد و انعکاس اخبار و تصاویر بسیار خوب و امیدوار کننده هستند تا جامعه را اندک امیدی ببخشد برای تحقق آرزوها و آرمان‌های انقلابی که با هدف فرهنگی و عمل به ارزش‌های اسلامی که مهمترین آن نزدیکی و رابطه صمیمانه و مستقیم مردم و مسئولین و برداشتن فاصله‌ها بوده است.
اما باید گفت این اخبار از سوی دیگر ناراحت کننده هم هستند چرا که در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب مبتنی بر آموزه‌های اسلامی و فرهنگ اهل بیت (ع)، امروز به واسطه دیده شدن مسئولی در میان مردم تا این مقدار شگفت زده و تعجب برانگیز تلقی می‌شود.
مگر نه این که اصل در نظام مردم سالار دینی به تعبیر امام علی (ع) حق مردم بر مسئولین و پاسخگویی و زندگی در حد و اندازه اقشار عادی و معمولی جامعه است و مگر نه این که مسئولین باید خود را خادم و خدمتگزار مردم بدانند و قدرت، مسند و جایگاه را امانتی الهی بدانند که به تعبیر امام علی (ع) "ان عملک لیس لک لطعمة و لکنه فی عنقک امانة" که مدیریت و حکمرانی برای تو طعمه نیست، بلکه امانتی بر گردن تو است (نهج البلاغه، نامه 5) و این همان تفاوت نگاه در جمهوری اسلامی ایران با نظام‌های متداول و از جمله سرمایه داری در دنیا است.
تعبیر زیبای دیگری از امام علی (ع) در نامه 46 نقل شده که ' پر و بالت را برابر رعیت بگستران، با مردم گشاده روی و فروتن باش و در نگاه و اشاره چشم، در سلام کردن و اشاره نمودن با همگان یکسان باش تا زورمندان در ستم تو طمع نکنند و ناتوانان از عدالت تو مأیوس نگردند' و این همان توجهی است که امام در رابطه نزدیک و بدون تکلف برای مدیران ترسیم می‌فرمایند و باید دید با این نگاه‌ها و آموزه‌ها تا چه میزان فاصله افتاده است.
سردار شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در سخنانی که چندی قبل در رسانه‌ها منتشر شد به صراحت اعلام می‌کند که در کشور هیچ تهدید امنیتی متوجه مسئولان کشور نیست و محافظین و به تعبیری فاصله‌ها را به منظور تشریفات برای مسئولان قلمداد می‌کند که نمی خواهند از دست بدهند، اما به خاطر داشته باشیم که همین تشریفات و پروتکل‌ها مدیران را از مردم جدا و فاصله معناداری را ایجاد می‌نماید و جایگاه و محبوبیت آنان را نزد افکار عمومی و مردم خدشه دار می‌سازد.
مدیران در دفاتر خاص و ویژه خود فاصله‌ها را روز به روز بیشتر کرده اند و در این میان البته نقش اطرافیان که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی علیرغم طنز آمیز بودن بیان نموده بی تاثیر در ایجاد فرهنگ فاصله‌ها برای مدیرانی با پروتکل‌های ویژه و خودساخته نیست.
یکی پذیرایی صبحانه و ناهار و شام ویژه دارد، آن دیگری ساعات مخصوص میوه و دمنوش تعریف کرده است، فردی میلیون‌ها تومان برای زیبایی دفتر هزینه کرده است، مدیری به مسئولان زیر مجموعه خود حتی اجازه تماس تلفنی برای انجام امورات نمی‌دهد، دیگری در جلسات برای حفظ شان و جایگاه باید حتما دقایقی دیر بیاید، آن یکی برای حفظ غرور مدیریتی باید حتماً مخالف خوانی کند، دیگری لبخند و مهربانی را مساوی با گستاخ‌تر شدن می‌داند، آن دیگری که باید با چندین محافظ و پیش رو و پس رو در جایی شرکت کند، مدیری که به کمتر از مدل ماشین لوکس خارجی برای داخل شهر و اتومبیل ویژه برای سفرهای برون شهری رضایت نمی دهد، آن یکی خانه سازمانی چند صد متری می‌خواهد، دیگری که خانه ویلایی باید برایش تهیه شود، برنامه ورزشی و تفریحات فصلی و سفرهای نوبه‌ای برای تجدید روحیه برای ارائه خدمات بهتر برای مدیر دیگری باید در برنامه باشد، مدیری دیگر که تنها با پرواز بیزنس و فرست سفر می‌کند و آن دیگری که باید برای رفت و آمدهایش حتما پاویون رزرو شود و هزاران پروتکل و تشریفات خود ساخته دیگر که امروز خبر ' مدیری در میان مردم' این گونه فضای مجازی و رسانه‌ها را پر می‌کند از این رویدادی که باید همواره تکرار و تکرار و تکرار می‌شد و به رویه عادی بدل می‌گردید.
البته حتماً با بسیاری از موضوعات تشریفاتی یا برنامه‌هایی همچون پاویون، منشی، خدمات و ... برای مدیران مخالفتی وجود ندارد برای این که کار و فعالیت آنان با کمترین زمان ممکن، استفاده بهینه از فرصت‌ها و با برنامه ریزی و دقت بالا همراه باشد اما تا جایی که این‌ها اصل نباشد و خدمت به مردم فرع تلقی گردد و به خاطر داشته باشد همه این‌ها برای آن است که خدمتی برساند و کشور و نظام را در تحقق توسعه‌ای و دستیابی به هدفی همراهی نماید.
مردم ایران ملتی بزرگ، شریف، همراه نظام و رهبری و همیشه پشتیبان کشور و نظام بوده و هستند و البته خیلی هم زود خوشحال می‌شوند و خبری اینچنینی می‌تواند فضای آنان را تغییر دهد و مدیران دلسوز کشور بیایند و قدر این ملت بزرگ را بیشتر و بیشتر بدانند و خود را بار دیگر در میان آنان ببینند که رمز ماندگاری آنان و خدماتی که می‌دهند در همین کم کردن فاصله‌هاست.
جالب است بسیاری از مدیران که تعداد آنان هم کم است در مقام کارشناس و مطلع وقتی سخن از ساده زیستی، زندگی به مانند مردم، دور بودن از تشریفات و ... در برخی کشورهای صنعتی و توسعه یافته می‌زنند با آب و تاب یاد می‌کنند که وزرای فلان کشور اروپایی با دوچرخه به محل کار می‌روند، نمایندگان فلان کشور صنعتی، خودشان چای برای خود و میهمانان می‌ریزند، مدیران صنعتی فلان کشور توسعه یافته خودشان تلفن‌ها را پاسخ می‌دهند و هزاران شاهد مثال زیبای دیگر اما تا به منصبی می‌رسند به یک باره تعریف جدیدی از مدیریت ارائه می‌دهند و تشریفات مخصوص را از ابتدای حضور آغاز می‌کنند.
از فرصت این رویداد و خبر استفاده کنیم و مروری هر چند کوتاه داشته باشیم به بیانات امیرالمؤمنین علی (ع) که نامه 53 نهج البلاغه خطاب به مالک اشتر زمامدار مصر، مفصل‌ترین منشور حکومتی و اداری را ترسیم می‌فرمایند و در آن به معیارها و ویژگی‌های مدیران می‌پردازند که می‌تواند چراغ راهی روشن برای رفتار، عملکرد و فعالیت مدیریتی قلمداد گردد.
از جمله مهمترین این ویژگی‌ها برای محک و سنجش می‌توان به مواردی همچون پیروی از الگوهای ارزشمند پیامبر اسلام و ائمه(ع)، پرده پوشی نسبت به عیوب مردم، نیکی کردن به مردم، خوش سابقه تر بودن نزد مردم صلابت در مقابل قدرتمندان، سخاوت و بخشش‌گری، دیرخشم بودن، صدق و راستی، عاقل‌تر بودن نزد مردم، داشتن تقوای الهی و پرهیزکاری، تسلط بر هوای نفس، ترس از خدا، رعایت عدالت و انصاف، گذشت و پرهیز از انتقام جویی، تواضع علمی، پرهیز از شتاب در امور، صلح دوستی، پرهیز از گفتار دو پهلو، پرهیز از خودپسندی، پرهیز از منّت گذاری و امتیاز بر مردم، پرهیز از خلف وعده و عهد و پیمان فریبنده، سعی و کوشش، یاری خواستن از خدا، صبر و شکیبایی در امور و استقامت و پایداری در کارها، فروتنی در برابر خدا، پرهیز از فاصله گرفتن از مردم و تشریفات، اختصاص بهترین وقت به مناجات با خدا و انجام دادن واجبات، تعهد به انجام امور در وقت خود، برپا داشتن حدود الهی، فروتنی در برابر مردم، عالم‌تر بودن نزد مردم وتوانمندتر بودن نزد مردم اشاره نمود.
امید آن که با عمل به این آموزه‌ها بتوان رابطه‌ای دقیق‌تر، صمیمی‌تر و بهتر را در سطوح مختلف مدیریتی با زیر مجموعه‌ها از یک سو و مردم از سوی دیگر شاهد باشیم تا هم خلاقیت‌ها بیش از پیش شکوفا گردد و هم امید به آینده‌ای روشن‌تر در میان جامعه رشد و تعالی یابد .ان شاءالله
* جامعه شناس سیاسی
منبع: ایرنا
انتهای پیام/4028/
انتهای پیام/
