پیامد یک طرح ضد محیط‌زیستی؛
رقابت دولت‌ها برای تخریب آشوراده
طرح گردشگری روستای آشوراده که بارها از سوی سازمان بازرسی کل کشور غیرقانونی قلمداد شده بود بالاخره کلید خورد و نگرانی فعالان محیط‌زیست رنگ واقعی به خود گرفت.
به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، نخستین بار طرح گردشگری آشوراده در سال 1382 و در اواخر دولت هشتم مطرح شد؛ زمانی که معصومه ابتکار ریاست سازمان حفاظت محیط زیست را بر عهده داشت و با اجرای این طرح نیز موافق بود.
در این طرح مقرر شده بود 380 هکتار از جزیره آشوراده برای اجرای طرح گردشگری به بخش خصوصی واگذار شود اما با پایان کار ابتکار در این سازمان رسیدگی به این موضوع نیز از دستور کار خارج و به فراموشی سپرده شد.
البته این فراموشی دیری نپایید و مجدداً در دوره رئیس جدید سازمان در دولت نهم مطرح شد؛ فاطمه واعظ جوادی وقتی نظر کارشناسان و مخالفان طرح را شنید با اجرای آن مخالفت کرد و در نهایت اجرا و ادامه طرح گردشگری در آشوراده نیز از سوی سازمان بازرسی کل کشور و مراجع قضائی غیرقانونی اعلام شد.
گردشگری آشوراده در هر دوره از ریاست سازمان محیط زیست که دستخوش موافقت و مخالفت یکی از رؤسای سازمان قرار گرفته بود، بالاخره در دوره ریاست محمدجواد محمدی‌زاده در دولت دهم مورد پذیرش قرار گرفت، هرچند بازهم در آن دوره مخالفت‌های کارشناسان و فعالان و منتقدان سیاست‌های محیط زیستی مانع اجرای این طرح شد اما در نهایت در سال 93 طرح گردشگری آشوراده در دولت یازدهم و به دست معصومه ابتکار مورد تأیید قرار گرفت.
دولت یازدهم در حالی مدام خود را دولت محیط زیستی معرفی می‌کرد که تنها بخش از سواحل ایرانی دریای خزر را به نام گردشگری و به کام سرمایه‌گذاران واگذار کرده است. هرچند امیر عبدوس مدیرکل محیط زیست استان گلستان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا معتقد است: فقط فعالیت‌ها و کاربری سبک در این منطقه انجام می‌شود و به‌هیچ عنوان آسیبی محیط زیست منطقه را تهدید نمی‌کند زیرا برای جلوگیری از بروز هرگونه خسارت به آشوراده تضامینی از مجری طرح اخذ شده است که در صورت قصور و تخطی از موارد قید شده در قرارداد، مجری باید 5 درصد از کل سرمایه‌گذاری طرح را به محیط زیست تحویل دهد و ضمن توقف روند اجرای پروژه، از مجری خلع‌ید خواهد شد.
به گفته این مقام مسئول در محیط زیست گلستان، طرح گردشگری آشوراده تاکنون سه مرتبه بازنگری و اصلاح شده است؛ به‌طوری که در مرحله اول در سال 82 یک واگذاری کلی صورت گرفته بود که در آن مقطع، سازمان بازرسی کل کشور ورود پیدا کرد و همه اسناد به بیت‌المال عودت داده شد. همچنین در مرحله دوم نیز یک شرکت خصوصی در نظر داشت به منظور سرمایه‌گذاری کل جزیره را در اختیار گیرد که این موضوع نیز در دولت یازدهم اتفاق افتاد و حتی تفاهم‌نامه‌ای بین سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی مبادله شد اما با توجه به اینکه در این تفاهم‌نامه نیز موضوع واگذاری مطرح شده بود قرارداد به‌طور کلی ابطال شد و در نهایت طی یک پروسه 4 ساله با بررسی همه جوانب حقوقی این طرح، مقرر شد با مشارکت بخش غیردولتی این طرح اجرایی شود.
وی تأکید کرد: براساس مطالعات صورت‌گرفته، همه فعالیت‌های ناسازگار با محیط زیست از این طرح حذف شده و در محدوده 138 هکتاری واقع در ساحل بندر ترکمن هتل، مراکز اقامتگاهی، بازار محلی، سازه‌های فنی و بزرگ جانمایی شده است که آن نیز جزو محدوه بندر ترکمن محسوب می‌شود و متعلق به وزارت راه و شهرسازی است. بنابراین در نهایت فقط در مساحتی حدود 22 هکتار از جزیره آشوراده فعالیت‌های سبک و کاربری‌های گردشگری سازگار با محیط زیست انجام می‌شود.
عبدوس با اشاره به اینکه پروسه ارزیابی طرح گردشگری آشوراده در اواخر سال 92 تا 96 طی 4 سال ادامه داشت و پس از آن به تصویب رسید، افزود: اجرای طرح گردشگری آشوراده به نفع سازمان محیط‌زیست است زیرا سازمان به تأسیساتی برای گردشگری در جزیره نیاز دارد که باید مدیریت کند. البته طرح گردشگری محدود به زون‌های تفرجی مورد مطالعه سازمان است و سازمان برای اجرای مطالعات انجام شده به مشارکت بخش خصوصی نیاز دارد، اما باید در نظر داشته باشیم که این طرح در 22 هکتار، در طرح مدیریت منطقه جزو زون تفرج متمرکز در نظر گرفته شده است.
براساس این گزارش روز گذشته شنبه 17 آذر، ستاد مردمی نجات آشوراده (سمنا) و شبکه تشکل‌های محیط زیستی استان مازندران در بیانیه‌ای اعتراض خود را نسبت به کلنگ‌زنی طرح گردشگری در این جزیره واقع در پناهگاه حیات وحش میانکاله اعلام کردند و گفتند: عواقب اجرای این طرح غیرقانونی، مخرب و غیرفنی را متوجه تمامی دستگاه‌های مسئول و در رأس آن‌ها سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداری گلستان و اداره‌کل محیط زیست استان گلستان دانسته و از نهادهای نظارتی اعم از قوه قضائیه و سازمان بازرسی کل کشور، مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اصل نود مجلس و دیگر نهادهای ذی‌ربط خواستند با خاطیان این طرح برخورد و از عاملان توضیحات شفاف اخذ کنند.
عبدوس در واکنش به این بیانیه گفت: فعالان محیط زیست و سازمان‌های مردم‌نهاد حق دارند نظرات خود را ابراز کنند و در این راستا سازمان حفاظت محیط زیست از همه آن‌ها و ما دعوت کرده تا روز دوشنبه در جلسه‌ای همه جوانب قانونی و حقوقی این طرح را مورد بررسی قرار دهیم و اگر راهی که تا به حال طی شده خلاف قانون باشد توسط سازمان بازرسی کشور متوقف می‌شود و اگر مطابق قانون باشد ادامه خواهد یافت.
براساس گزارش آنا، در طول 10 سال اخیر بسیاری از کارشناسان و فعالان محیط زیست نسبت به عواقب و پیامدهای طرح گردشگری آشوراده هشدارهایی داده بودند زیرا این جزیره بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله محسوب می‌شود که سالانه هزاران پرنده مهاجر برای زمستان‌گذرانی به این محدوده مهاجرت می‌کنند. برهمین اساس به نظر کارشناسان واگذاری آشوراده و اجرای طرح گردشگری در این محدوده، پیامدهای جبران‌ناپذیری برای محیط زیست این منطقه خواهد داشت.
انتهای پیام/4044/ن
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
