یک استاد زلزله‌شناس:
شایعات زلزله بیشتر مردم را اذیت می‌کند تا خود زلزله
رئیس پژوهشکده زلزله‌شناسی ایران گفت: مردم با ترس یک حادثه بیشتر کنار می‌آیند تا با خود یک حادثه. یعنی وحشت شایعات بیشتر مردم را اذیت می‌کند تا خود آن اتفاق.
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا-ملیحه محمودخواه؛ زلزله تصمیم ندارد سایه‌اش را از سر کرمانشاه بردارد. دو زلزله نسبتاً شدید در این منطقه مردم را آب‌دیده کرده و حالا فکر می‌کنند زندگی‌شان با لرزش‌های زمین عجین شده است. بسیاری از مردم شاهد لرزش‌های چندین‌باره زمین در طی روز هستند اما ماجرا وقتی برای آن‌ها جدی‌تر شده که متخصصان زمین‌شناسی اعلام کردند که تا دو سال آینده شاهد زلزله‌های متعدد در این محدوده خواهیم بود.
مهدی زارع در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا گفت: زلزله استان کرمانشاه با بزرگی ۶.۴ یکی از بزرگ‌ترین زلزله‌هایی است که بعد از زلزله ۲۱ آبان سال گذشته در این منطقه رخ‌داده است. این پس‌لرزه نبود بلکه زلزله کامل بود.
این متخصص زلزله‌شناسی در ادامه افزود: عمق این زلزله حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلومتری بود و در منطقه وسیعی احساس شد اما ازآنجاکه فاصله اصلی آن با کانون زلزله ۲۱ آبان سال گذشته ۶۰ کیلومتر فاصله داشت به این نتیجه می‌رسیم که این زلزله مستقل بوده و پس‌لرزه نبوده است.
کرمانشاه تا 2 سال آینده باز هم می‌لرزد
رئیس پژوهشکده زلزله‌شناسی ایران با اشاره به اینکه هنوز استرس گسل‌های فعال‌شده، رها نشده است؛ ادامه داد: بر اساس تحقیقاتی که بر روی گسل ۲۱ آبان سال گذشته که منجر به زلزله ۷ ریشتری در کرمانشاه شد صورت گرفت، مشخص شد این گسل هنوز به‌صورت کامل تخلیه نشده و استرسی که باید از آن رها می‌شد هنوز در آن باقی‌مانده است. به همین دلیل تا دو سال آینده باید شاهد چند اتفاق تک رخداد و با مجموعه‌ای از اتفاقات کوچک و بزرگ باشیم. باید این حقیقت را بپذیریم که پتانسیل چنین رخدادی هنوز در این محدوده وجود دارد.
زارع با اشاره به اینکه گسلی که در ۲۱ آبان سال ۹۶ سبب زلزله در کرمانشاه شد گسل‌های اطرافش را نیز فعال کرده است در ادامه افزود: گسلی که چهارم آذرماه امسال باعث ایجاد زلزله جدیدی در کرمانشاه شد نزدیک به گسل قبلی بوده اما همان گسل قبلی که زلزله کرمانشاه را رقم زد نبوده است و تکان و گشتاور گسل قبلی سبب شد که این گسل فعال و جابه‌جا شود و سبب این زلزله دوم شد و می‌توان از مجموع آن نتیجه گرفت که گسل چهار آذر فعال شد به دلیل آنکه در پهنه گسل زلزله ۲۱ آبان سال گذشته حضور داشت و اگر فعالیت گسل سال قبلی نبود این گسل هم فعال نمی‌شد.
این زلزله پس‌لرزه نبود
رئیس پژوهشکده زمین‌شناسی با اشاره به اینکه این زلزله کامل بود و پس‌لرزه به‌حساب نمی‌آمد، ادامه داد: فضای پس‌لرزه با زلزله متفاوت است و یک زلزله مجزا و اتفاق ثانویه بود زیرا به دلیل حرکت گسل قبلی دچار استرس شده و توسط اتفاق اول تحریک‌شده بود.
گسل تهران ربطی به این گسل ندارد
زارع در خصوص اینکه ممکن است تحریک گسل‌های کرمانشاه به‌صورت گشتاور سایر گسل‌های مرکز ایران را فعال کند، ادامه داد: شرق و غرب سرپل ذهاب گسل‌هایی دارد که زلزله سال قبل این گسل‌ها را فعال کرده است بررسی‌های کارشناسی نشان داده است که غرب و شرق سرپل ذهاب توسط تکانه‌های زلزله قبلی دچار استرس شده‌اند. اما در مورد فعالیت این گسل و تأثیر آن بر گسل‌های مناطق دیگر باید گفت که این‌ها به هم ربطی ندارند هرچند که گسل‌های تهران به‌اندازه خودشان استرس دارند و این به معنای آن نیست که خطری گسل‌های تهران را تهدید نمی‌کند اما باید ماجرای آن را مجزا دید و به‌صورت جدا آن را بررسی کرد.
گسل‌ها استرس دارند
وی در پاسخ به این سؤال که با وجود احساس خطر زلزله در این منطقه چه راهکاری برای کاهش نگرانی مردم وجود دارد، ادامه داد: مردم اصولاً با ترس یک حادثه بیشتر کنار می‌آیند تا با خود یک حادثه. یعنی وحشت شایعات بیشتر مردم را اذیت می‌کند تا خود آن اتفاق.
راه‌حل مقاوم‌سازی ساختمان‌هاست
زارع در ادامه افزود: منطقه سرپل ذهاب مشکلی به صورت کلی ندارد و در زلزله دوم نیز تلفاتی نداشتیم ولی واقعیت این است که مردم به نوعی با زلزله آشنا شده‌اند و اگر ساختمان‌های آن‌ها نیازمند مقاوم‌سازی باشد باید به این امر اهتمام و ساختمان‌های محکم احداث شود. باید پذیرفت که این مردم با زلزله زندگی می‌کنند و پس از مدتی این استرس‌ها از بین رفته و شرایط به حالت عادی برمی‌گردد. برخی از کارشناسان معتقدند که باید مردم بعضی روستاها را تخلیه کنند درحالی‌که این نظریه کاملاً اشتباه است و برخی از این نظریه‌ها می‌تواند در وضعیت روحی و روانی مردم اثر منفی بگذارد. تنها راهکار برای حل مشکلات این است که خانه‌ها و اماکن مقاوم در این محدوده ساخته شود که تاب‌آوری در برابر زلزله داشته باشد تا مردم با خیال راحت این مرحله را پشت سر بگذارند.
پیش‌بینی کار علم است
زارع با اشاره به اینکه پیش‌بینی کار علم است در ادامه افزود: همه دانشگاه‌ها و کسانی که در این خصوص تحقیق می‌کنند بر اساس پیش‌بینی عمل می‌کنند. در علم پزشکی نیز وقتی بیماری به‌وجود می‌آید، پزشک بر اساس پیش‌بینی اعلام می‌کند این دارو خورده شود و یا اینکه از خوردن برخی از مواد جلوگیری شود. بحث پیش‌بینی موضوعی کاملاً علمی است اما آنچه متأسفانه در کشور ما وجود دارد که ما با آن به‌شدت مخالفیم این است که گروهی که خیلی آشنایی نیز با علم و اخبار علمی ندارند در برخی از کانال‌های اطلاع‌رسانی‌های غیرعلمی انجام می‌دهند که نتیجه آن تنها اخلال در آرامش مردم است و مدام با پیغام‌هایی مبنی بر اینکه تا چند روز دیگر باید شاهد زلزله باشیم، آرامش مردم را به مخاطره می‌اندازند.
وی در ادامه اضافه کرد: در این کانال‌ها اعلام می‌شود که مثلاً تا چند روز آینده زلزله‌ای بالای ۴.۵ ریشتر می‌آید و این موضوع یعنی بازی با احساسات و روان مردم.
جامعه برای اعلام هشدار به مرز استاندارد نرسیده است
زارع با بیان اینکه هنوز جامعه ما ظرفیت اعلام پیش‌بینی را ندارد، ادامه داد: ما به‌عنوان پژوهشگرانی که در این حوزه تحقیق و بررسی می‌کنیم وظیفه‌مان اطلاع‌رسانی نیست. ممکن است به‌طور غیرمستقیم مسائلی را برای مردم بگوییم اما باید این موضوع مدنظر قرار بگیرد که پیش‌بینی با اعلام هشدار متفاوت است. تا روزی که زیرساخت روانی برای اعلام هشدار وجود ندارد نمی‌توان چنین مواردی را به‌صورت عمومی اعلام کرد. در برخی از کشورها آن‌قدر ازنظر روانی و اجتماعی برنامه‌های مختلفی برای تاب‌آوری اجتماعی مردم صورت می‌گیرد که مردم آن جامعه آمادگی پذیرش هشدار را دارند. در کشورهایی مانند ژاپن و تایوان مردم به سطحی از آمادگی روانی رسیده‌اند که مسئولان به‌راحتی اعلام هشدار می‌دهند و مشکلی هم در این جوامع به‌وجود نمی‌آید؛ اما این اتفاق در کشور ما رخ نداده و تا زمانی که جامعه آمادگی پذیرش اعلام هشدار را ندارد، نباید فضای جامعه را ملتهب کرد. پس در کشور ما ابتدا باید زیرساخت‌های روانی فراهم شود و بعد دانشمندان بتوانند بدون ایجاد ترس و وحشت اعلام هشدار دهند.
انتهای پیام/۴۰۸۷/ن
انتهای پیام/
