اثرات فرهنگی و اجتماعی توافق هسته‌ای عمیق‌تر از اثرات سیاسی خواهد بود

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری سید محمد بهشتی در نشست فرصت‌های پسا تحریم، میراث فرهنگی پیشران اقتضائات بومی‌سازی توسعه که در محل سازمان برنامه و بودجه برگزار شد به بیان تاثیر توافق هسته‌ای بر شرایط فرهنگی پرداخت و گفت: «من بیشتر می‌خواهم به بعد فرهنگی موضوع یعنی فرهنگ به مفهوم حاصل تجربه تاریخی زیست در سرزمین مورد نظر ما بپردازیم.»

وی افزود: «توافق هسته‌ای در شرایط بسیار ویژه‌ای موضوعیت پیدا کرد و اگر بخواهیم آنرا با مناقشات و چالش‌های تاریخی در 200 سال گذشته با کشورهای غیر ازخودمان مقایسه کنیم اهمیت و تاثیرات آن را بهتر می توانیم ارزیابی کنیم.»

بهشتی با اشاره به مناقشات و جنگ‌هایی که ایران با کشورهای مختلف داشته است خاطرنشان ساخت که ما معمولا با طرف درگیر توافق می‌کردیم و کمتر اتفاق می‌افتاد که بخواهیم با جهان توافق کنیم.

وی تصریح کرد: «توافق هسته‌ای در اصل توافقی است که با جهان انجام می‌دهیم و به همین دلیل آن را از تمام قرار و مدارهای قبلی مستثنا می‌کند.»

بهشتی یکی دیگر از نکات مهم توافق هسته‌ای در مقایسه با توافق‌ها و موافقت‌نامه‌های گذشته را این دانست که این توافق در منظر عمومی بسته شد و به همین دلیل وضعیت ممتازی پیدا کرد.

وی با اشاره به اینکه در برخی از قراردادهای قبلی در شرایط برابر با دیگران نبودیم گفت: «در توافق هسته‌ای با مقاومتی که توانستیم بکنیم در شرایط برابر به گفت‌وگو و مذاکره پرداختیم.»

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری تاکید کرد: «اینکه ما حاضر شدیم مذاکرات را در این شرایط انجام دهیم خودش حادثه مهمی است و می‌تواند نقطه عطفی در 200 سال گذشته باشد.»

بهشتی با اشاره به تاثیر مذاکرات هسته‌ای بر روند زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مردم خاطرنشان کرد: «همه درک کرده بودند شرایط قبل از توافق و یا بعد از توافق فرق خواهد کرد.»

وی همچنین با اشاره به آثار سیاسی و اقتصادی توافق هسته‌ای گفت: «توافق هسته‌ای آثار فرهنگی و اجتماعی به مراتب بیشتر و عمیق‌تری خواهد داشت و در وضعیت فرهنگی- اجتماعی ما به ویژه نسبت به جهان نقطه عطفی خواهد بود.»

نکاه توسعه گردشگری اشتغال و درآمد ارزی است

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در بخش دیگری از سخنانش در رابطه با تاثیر توافق هسته‌ای بر گردشگری با اشاره به بی‌توجهی مدیریت کلان کشور به امر گردشگری در سال‌های بعد از انقلاب گفت: «در سطح جهانی نیز برای ایجاد ایران هراسی و شیعه هراسی سرمایه‌گذاری بسیار سنگینی کردند که عملا ایران یک صحنه تلخ و تیره در افکار عمومی دنیا پیدا کند.»

بهشتی گفت: «گردشگرانی که در سال‌های گذشته به ایران آمدند کشور را شگفت زده ترک می‌کردند چون تصویری که در ذهن داشتند با واقعیت کاملا متفاوت بود.»

وی تاکید کرد: «مذاکرات 2 ساله اخیر و توافق هسته‌ای در این تصویر شکاف انداخت و به تدریج نوری در این تابیده شد و در نتیجه در این مدت گردشگران خارجی را دو و نیم برابر کرد.»

وی افزود: «صادقانه باید بگویم که 2/5 برابر شدن گردشگران محصول تلاش هیات مذاکره‌کننده بود که جای تشکر و قدردانی دارد.»

بهشتی با اشاره به این‌که در سیاست‌های کلان ما شاهد رویکردی هستیم که توسعه گردشگری در کشور برایش موضوعیت دارد، افزود: « در کشور زمانی که صحبت از گردشگری می‌شد انگار با موضوع نجسی روبه‌رو هستند، ولی حالا که این موضوع در سیاست‌های کلان آمده به خودشان اجازه نمی‌دهند که به آن به عنوان امری نجس نگاه کنند.»

بهشتی گفت: «متاسفانه در دستگاه‌های مختلف زمانی که صحبت از گردشگری می‌شود به دو عامل اشتغال‌زایی و درآمد ارزی پرداخته می‌شود در صورتی که خاصیت اصلی گردشگری این‌ است که ما امکان ملاقات با فرهنگ و سرزمین خودمان را میتوانیم فراهم کنیم.»

وی تاکید کرد: «توسعه گردشگری در ایران بیشتر از هرچیز می‌تواند ما را از تهدیدها دور کرده و برایمان فرصت ایجاد کند.گردشگری در کشور ما مثل کاشت گندم است هر کشاورزی که گندم می‌کارد به طمع گندم است و نه طمع کاه ولی هروقت که گندم بکارد هم گندم به دست می آورد و هم کاه. »

بهشتی افزود: «به نظر من کاه توسعه گردشگری اشتغال و درآمد ارزی است، نه گندم آن و اگر ما کشاورزی را دیدیم که به طمع کاه گندم می‌کارد باید او را به دکتر نشان دهیم زیرا گندم‌هایش را کنار گذاشته و کاه جمع می‌کند و فکر می‌کند کار درستی انجام می‌دهد. البته این در صورتی است که حواسمان باشد که این گندمش ملاقات فرهنگی است، در این‌صورت متوجه می‌شویم که در برنامه‌ریزی‌های خود باید چنین ملاقاتی را ایجاد کنیم.»

بهشتی در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با نسبت میراث فرهنگی و توسعه گفت: «حوزه میراث فرهنگی به جای این‌که در نسبت به توسعه موضع دفاعی داشته باشد می‌تواند نقش پیشقراولی ایفا کند.»

او با اشاره به اینکه در طرح‌های توسعه که در 60-70 سال گذشته انجام داده ایم عمدتا غلط‌گیری از سرزمینمان بوده است گفت: «دلیل آن این است که باور نداشته‌ایم که هرچیز در سرزمین ما اعم از رشته کوه‌های البرز، زاگرس، دریای خزر، خلیج فارس و ... در جای خودشان هستند.»

وی گفت: «ما قبل از 60 سال پیش هیچ‌گاه این حرف را از نخبگان خود نمی‌شنیدیم که چرا کشور ما شبیه انگلیس نیست ولی این قصه در 60 سال اخیر بسیار شنیده شده است.»

بهشتی افزود: «البته هیچ وقت به این زبان گفته نمی‌شود ولی کارهایی که انجام می‌دهیم نشان‌دهنده این است که داریم از سرزمینمان غلط‌گیری می‌کنیم.»

وی گفت: «بر اثر این رفتار با سرزمینمان خوشبختانه دچار بحران آب شده‌ایم زیرا اگر کمی دیگر پیش می‌رفتیم این سرزمین ما را بیرون می‌کرد چون شما وقتی خلاف اکوسیستم عمل کنید، اکوسیستم عامل مخل خودش را از بین می برد و نابود می‌کند.»

بهشتی تصریح کرد: «خوشبختانه ما هنوز نابود نشده‌ایم و امید داریم که اگر این بحران طول بکشد ما نگاهمان را نسبت به سرزمین خودمان تغییر دهیم.ما داریم دچار بحران آب، خاک،هوا، پراکندگی جمعیت و ... می‌شویم که در اثر نوع رفتارمان با سرزمینمان است، یعنی اینکه ما از رفتارمان با سرزمینمان و از دروغ و ظلم به سرزمینمان دست بر نمی‌داریم.»

وی افزود: «سرزمین ما سرزمین پر رمز و رازی است و عمر ما کفاف آگاه شدن از این رازها را نمی‌دهد ولی هیچ کدام از این رازهای سرزمین نیست که در طول این هزار سال مورد شناسایی قرار نگرفته باشد.»

بهشتی گفت: «با مراجعه به تاریخ می‌توانیم به رازهای سرزمینمان پی ببریم و بر مبنای این رازگشایی تاریخی سرزمین خود را توسعه دهیم و در اینصورت است که رفتارمان با سرزمینمان تفاوت خواهد داشت.»

وی همچنین عنوان کرد: «اگر به همان رویکرد که هرچیز سرجای خودش باشد مراجعه کنیم نمی‌توانیم از نقاط مختلف کشور رادیکال بگیریم زیرا هرجایی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که به آن اجازه می‌دهد تا نقش ملی منحصر به فردی داشته باشد و در اینصورت است که کل سرزمین ما حقیقتا می‌تواند به عنوان یک موجود واحد توسعه درون زای همه جانبه پایدار پیدا کند.»