دانشگاه، رسانه و اربعین

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، اربعین نخستین، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پیاده‌روی معنوی جمعی جهان و حتی از نظر شاخص‌های مختلف ازجمله نوع و محل مراسم، میزان پیاده‌روی و تعداد جمعیت از گردهمایی مسلمانان در حج هم متمایز است.

حج واجب است اما اربعین واجب نیست، با وجود این، بیش از ۲۰ میلیون نفر از مردم از ملیت‌ها، قومیت‌ها و مذاهب از سنین مختلف حتی پیرمردها و زنان مسن و بیماران در طولانی‌ترین و گسترده‌ترین راهپیمایی و پیاده‌روی جمعی و معنوی جهان در کشور ناامن و پرتنش عراق حضور می‌یابند.

مشارکت اجتماعی و اقتصادی مردم برای اسکان در قالب موکب‌ها و پذیرایی از زائران در طول سفر به‌ویژه در مسیر نجف تا کربلا و اقامت زوار در این شهرها با تنوع غذایی بالا و کاملاً مجانی از جلوه‌های جذاب، ماندگار، سخاوتمندانه و اعتقادی مردم است.

رفتار برادرانه و دوستانه ایرانی‌ها و عراقی‌ها با وجود هشت‌سال جنگ تحمیلی و اصرار مردم عراق برای پذیرایی و اقامت در منازل شخصی‌شان شبیه رؤیا بوده و تا این حد و به این شکل در طول تاریخ بی‌سابقه است.

به‌لحاظ امنیتی نیز موضوع بسیار قابل‌ تأمل است؛ در کشور ناامن عراق این حجم از جمعیت در راهپیمایی بدون تقریباً هیچ حادثه‌ای برگزار می‌شود؛ برخلاف حج با وجود اینکه از ۶ هزار دوربین و ۱۰۰ هزار نیروی امنیتی، ۲۵ هزار کادر پزشکی در سال ۱۳۹۴ استفاده می‌شد، نه از قربانی و شهادت صدها نفر بر اثر بالابر و فاجعه منا خبری بود‌ و نه حوادثی مثل تیراندازی به‌سوی زائران در مراسم حج سال ۱۳۶۶ را تاکنون شاهد بودیم.

این پدیده بی‌نظیر از منظر شاخص‌های کلاسیک ارتباطات و خبر، دارای همه ارزش‌های خبری به‌ویژه ارزش خبری «عجیب و استثنا» حتی برای خود مسلمانان و شیعیان است. اما دانشگاه‌ها چقدر روی چیستی و چرایی این موضوع مهم تحقیق علمی کرده‌اند؟

رسانه‌های داخلی تا چه اندازه این پدیده بی‌نظیر را پوشش داده‌اند؟

رسانه‌های غربی که مدام بر بی‌طرفی، حق مردم به دانستن و جریان آزاد اطلاعات‌ تأکید دارند و از پوشش خبری و تحلیل هیچ تجمع اعتراضی حتی چندنفره از کشورهای اسلامی صرف‌نظر نمی‌کنند، اربعین را به چه میزان و چگونه پوشش داده‌اند؟

پاسخ به این سؤالات و یافتن راه‌های رفع برخی مشکلات موجود و کمک به برگزاری بهتر و بدون حادثه اربعین، به تحقیق علمی و روشمند نیاز است اما مشاهداتم در سفر چند روز قبل به کربلا و بررسی‌های اجمالی‌ام در رسانه‌ها حاکی از آن است با وجود اینکه بزرگ‌ترین و دقیق‌ترین لنزهای دوربین مطبوعات و تلویزیون، قلم مطبوعات و زبان خبرنگاران و مجریان رادیو و تلویزیون کوچک‌تر از آن هستند که بتوانند این قیامت و قدم‌های عاشقانه را پوشش دهند و به باور من، هیچ‌وقت هم نمی‌توانند اربعین را «واقع‌نمایی» کنند؛ اما تاکنون رسانه‌های داخلی حتی همانند وقایع عادی هم آن را پوشش نداده‌اند. راهبرد رسانه‌های خارجی نیز «سکوت و کوچک‌نمایی» آن‌هم به شکل مغرضانه، جهت‌دار، یک‌طرفه و نشان دادن برخی حاشیه‌های کوچک و طبیعی این سونامی انسانی بوده است.

آگاه‌شدن دقیق و کامل از ابعاد مختلف اربعین و آگاه‌کردن مردم در سطوح ملی و بین‌المللی در قالب‌های خبری و تحلیلی و ساخت مستند، فیلم‌ سینمایی، سریال و موسیقی در رسانه‌ها و تحقیق در مراکز علمی و پژوهشی و گنجاندن موضوع در برنامه‌های آموزشی می‌تواند بخشی از این اقدامات باشد.

بی‌تردید اگر موضوع بسیار کم‌اهمیت و پایین‌تر از اربعین در غرب روی می‌داد تاکنون ده‌ها فیلم و سریال درمورد آن می‌ساختند و آن را روانه اسکار می‌کردند؛ اما واقعیت اینکه اربعین هم دانشگاه و هم رسانه است اما دانشگاه‌ها و رسانه‌های ایران از اربعین جا مانده‌اند و رسانه‌های خارجی هم در پوشش آن، اصول ادعایی خود را نقض و از امام‌حسین (ع) به‌عنوان محور دوستی، آزادگی، وحدت، سخاوت و ایثار، عامدانه غفلت کرده‌اند.

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/4028