چشماندازی از فروکش کردن آشوبهای آمریکا دیده نمیشود/ورود ایالات متحده به بحران عمیق امنیتی
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری آنا، اعتراضات ضد نژادپرستی در آمریکا در حالی وارد نخستین هفته خود میشود که فرمانداران چندین ایالت به استقرار گارد ملی در شهرهای مختلف مجبور شدند و تدابیر خشونتبار پلیس افزایش یافته است. همچنین شب گذشته پلیس به سمت معترضانی که در اطراف کاخ سفید تجمع کرده، شیشه پنجرههای ساختمانهای مهم را شکسته، خودروها را واژگون و آتش روش کرده بودند، گاز اشکآور شلیک کرد. دود آتش به حدی بود که از نزدیک بنای یادبود واشنگتن دیده میشد. این اتفاق همچنین موجب شد کاخ سفید در خاموشی فرو رود و تقریباً همه چراغهای بیرونی ساختمان خاموش شد.
بیشتر بخوانید:
معترضان خشمگین با پلیس در مقابل کاخ سفید درگیر شدند
این در حالی است که معترضان در دهها شهر با زیر پا گذاشتن مقررات رفتوآمد، به تظاهرات علیه خشونت پلیس پس از قتل «جورج فلوید»، جوان سیاهپوست اعتراض کردند. استقرار گارد ملی نیز مانع از اعتراضات گسترده که در برخی مکانها و مناطق با چاشنی خشونت و غارت همراه بود، نشده است.
تحولات خشونتبار آمریکا که به تظاهرات سراسری ضد دولتی تبدیل شده، دستمایه گفتگو با «امیرعلی ابوالفتح»، کارشناس امور آمریکا شد که در ادامه تقدیم میشود.
آنا: تحولات آمریکا بهطور قابل توجهی رو به خشونت ضد دولتی گرایش پیدا کرده است. همچنین در اتفاقی کمنظیر در تاریخ این کشور شاهدیم دامنه تظاهرات به کاخ سفید کشیده شد و تیم حفاظت رئیسجمهور، وی را برای در امان ماندن از خطرات، به پناهگاه انتقال دادند. تحولات داخلی آمریکا را که با قتل یک جوان سیاهپوست آغاز شد، چگونه ارزیابی میکنید؟
ابوالفتح: اعتراضات و آشوبهای آمریکا مدنی و مسالمتآمیز است، گرچه در برخی موارد آشوب، غارت و آتش زدن اموال دولتی نیز مشاهده میشود. چنین اعتراضاتی پیشتر نیز بهطور معدود رخ داده بوده، بهعنوان نمونه در دهه 1960 شورش بسیار گستردهای از دیترویت آغاز شد، سال 1992 در لسآنجلس شاهد اعتراضات اینچنینی بودیم و در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما نیز مواردی رخ داده بود. جرقه اعتراضات سراسری اینبار با مرگ دلخراش یک شهروند سیاهپوست زده شد، ولی به چند دلیل دامنه اعتراضات گسترش یافت، به خشونت کشیده شد و تا پشت اتاق ترامپ رسید، به نحوی که واشنگتن مجبور شد حکومت نظامی اعلام کند، گاز اشکآور شلیک و حتی رئیسجمهور به پناهگاه اتمی رفت.
نخستین دلیل این است که در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا مردم آمریکا بهشدت ناراضی، عصبانی و پرخاشگر شدهاند. چند ماه در قرنطینه بودهاند، مشکلات ناشی از قرنطینه وجود دارد و حدود 40 میلیون نفر بیکار شدهاند و بیمه بیکاری میگیرند، وضعیت اقتصادی آمریکا بهشدت وخیم است، تا حدی که بعد از رکود بزرگ 1930 آمریکا با چنین وضعیتی مواجه نبودهاند.
علاوه بر این، رئیسجمهوری بسیار پر دردسر، تهاجمی و خشن در کاخ سفید حضور دارد که بهطور مداوم مردم را تحریک میکند و به جای آرامش بخشیدن به جامعه و اینکه با رفتارهایش به افراد آسیبدیده و مورد ظلم واقعشده محبت روا دارد و از آنها دلجویی کند، بر زخم باز شده اعتراضات نژادی نمک میپاشد و تهدید میکند که قصد دارد با مشت آهنین اقدام کند. اینگونه رفتارها باعث میشود طرف مقابل به خشونت روی آورد. اگر این وضعیت متوقف نشود، خشونت کنونی میتواند به خشونت بیشتر منجر شود. در چند روز گذشته تعداد زیادی از مردم جان خود را از دست داده، آسیب دیده یا بازداشت شدهاند. همچنین به نیروهای پلیس آسیب وارد، تعدادی از آنها کشته شده و خودروهای آنها آتش گرفته است.
در بعضی از شهرها هرج و مرج به وجود آمده و بعید است دولت فدرال و دولتهای ایالتی بتوانند این موضوع را مهار کنند. در حال حاضر چشمانداز روشنی از تحولات (به سمت آرامش و ثبات) دیده نمیشود و احتمالاً تا مدتها تنشها ادامه مییابد. نزدیکی این تحولات با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باعث میشود دو حزب بزرگ از آن بهرهبرداری سیاسی کنند و دائم در آتش آشوب آمریکا بدمند و این موضوع خطر پایدار ماندن بحران را افزایش میدهد.
آنا: در بحبوحه آشوبها شاهد حمله سیاهپوستان به نمادهای افتخار آمریکا مانند پرچم و آتش زدن آنها هستیم. این روند چه تأثیری بر آینده تحولات و اعتراضات سراسری در آمریکا دارد؟
ابوالفتح: این موارد بیشتر در رسانهها بازتاب دارد، همانند اینکه آتش زدن پرچم اسرائیل در کشورهایی مانند ایران، کشورهای غرب آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین به کرات دیده شده است، ولی اینطور نیست که در داخل آمریکا نیز اتفاق نیفتاده باشد. درواقع آتش زدن پرچم آمریکا طبق حکم دیوان عالی فدرال آمریکا بهعنوان نماد آزادی بیان قلمداد میشود و دولت اجازه ندارد کسی را در زمینه اینکه چرا پرچم آتش میزند، بازخواست کند.
آنا: ولی این موضوع تأثیرات زیادی بر کشورهای مختلف گذاشته است و تعبیر «رو به افول بودن آمریکا» را در میان تظاهرات مدنی داخلی و خارجی آمریکا میتوان مشاهده کرد.
ابوالفتح: بله. تصویری که از آمریکا مخابره میشود، نشان میدهد کشوری دچار تنش، آشوب، دارای مشکل و رو به افول یا تعابیر مشابه است؛ یعنی از ضعیف شدن آمریکا تا افول این کشور و جهان بعد از آمریکا را دربر میگیرد. نکتهای که وجود دارد، این است که افول تنها به جنبشهای کنونی آمریکا و جنبشهایی که در حدود سه دهه اخیر به وجود آمدهاند مربوط نمیشود و حتی در قالب جنبشهایی که در اروپا، غرب آسیا یا در ساختار بهار عربی گسترش یافتهاند سنجیده میشود.
یکی از دلایل جهانیشدن اعتراضات علیه وقایع اخیر در آمریکا این است که شبکههای مجازی و اجتماعی فارغ از سیاستگذاری رسانههای اصلی، تصاویر و عکسها را تولید و منتشر میکنند.
گفته میشود فیلمی که در آن «جورج فلوید» زیر زانوی پلیس آمریکا قرار دارد، بهوسیله دختری 13 ساله ضبط و مخابره شده و با یک تلفن همراه توانسته است آمریکا را وارد بحران بسیار عمیق امنیتی کند.
وجود چنین قابلیتی باعث میشود اتفاقات شهرهای آمریکا لحظه به لحظه در سراسر دنیا مشاهده شود و مردم آن را به صورت زنده مشاهده کنند.
این تنها مربوط به آمریکا نیست و همه جا این ویژگی را دارند و جنبشهای اجتماعی جدید از ابزارهای نوین ارتباطی وقتی بهرهمند میشوند، دایره و شمول بحران را گسترش میدهند و آن را پایدارتر میکنند. قطعاً از این منظر به وجهه آمریکا لطمه وارد شده، بهویژه اینکه چهره این کشور در موضوع شیوع کرونا به شدت خدشهدار شده است. ایمان یا اعتقاد به ارزشهای آمریکایی دستکم برای بخشی از دنیا که آمریکا را مهد دموکراسی، حقوق بشر و ارزشهای انسانی میپنداشتند بهشدت تضعیف شده است.
اتفاقاتی که رخ میدهد حتی بر مبنای گزارش منابع آمریکایی چیزی از ارزشهای آمریکایی باقی نگذاشته است و جهان کاملاً میبیند که پلیس و نیروهای امنیتی با چه شدت و وضع هولناکی اعتراضات را سرکوب میکنند.
آنا: در تحلیل رسانههای عربی اصطلاحی که به کار میرود «بهار آمریکایی» است. با توجه به ساختار حکومتی آمریکا در قیاس با ساختار حکومتی برخی کشورهای عربی شما تا چه حد به این اصطلاح و تعبیر را صحیح میدانید؟
ابوالفتح: طبیعی است انسانها تلاش میکنند در برخورد با پدیدهها، برای درک و فهم بهتر آنها را شبیهسازی کنند؛ ولی با وجود تمام انتقاداتی که نسبت به برخی از عملکردهای دولت آمریکا و شخص ترامپ وجود دارد، ساختار و نظام سیاسی ایالات متحده به مراتب توسعهیافتهتر از کشورهایی مانند مصر، لیبی و تونس است. قرار نیست بهاری در آمریکا رخ دهد، زیرا آمریکا در تاریخ خود بحرانهای زیادی داشته و دارای قابلیت خودترمیمی است، یعنی به محض احساس خطر روی ساختارها یا نمادهای خویش تغییرات انجام میدهد و تلاش میکند موضوع را کنترل کند.
درواقع تصلب سیاسی در آمریکا رخ نمیدهد که شاهد بهار عربی، تغییر رژیم یا انقلابی مانند انقلاب اسلامی سال 1357 در کشورمان باشیم، اما حتماً اصلاحاتی در آن رخ خواهد داد.
در بازهای از تاریخ آمریکا، سیاهپوستان حق ورود به سرویس بهداشتی سفیدپوستان را نداشتند، آنها را به درخت میبستند و زنده زنده آتش میزدند.
از چنین جامعهای به جامعه کنونی رسیدیم که هنوز مشکلات عمیقی دارد، باید اصلاحاتی رخ دهد و نیاز به اصلاحات در جامعه آمریکا بهشدت احساس میشود. غلیانی که ما شاهد آن هستیم همان جامعهای است که بهدنبال اصلاحات هستند.
آنا: معمولاً اتفاقاتی که در داخل آمریکا رخ میدهد، در خارج از این کشور و بهویژه در کشورهای متحد آمریکا بازتابی ندارد، اما در موضوع تظاهرات ضد نژادپرستی شاهد بودیم در کشورهایی مانند آلمان، کانادا و انگلیس تظاهرات ضد نژادپرستی در حمایت از مردم آمریکا برگزار کردند؟ نظرتان را در این زمینه بیان کنید.
ابوالفتح: بخشی از موضوع بهدلیل وجود شبکههای اجتماعی و ابزارهای نوین ارتباطی است که مردم در جریان همه تحولات و واقعیتهای موجود قرار میگیرند. نکته بعدی این است که غالب اروپا مخالف تفکر راستگرایان آمریکایی است.
حتی پیش از اتفاقات اخیر و در سفری که دونالد ترامپ به لندن داشت، بزرگترین تظاهرات علیه یک رهبر خارجی در پایتخت انگلیس برگزار شد، آن هم نه علیه رهبر چین یا رهبر روسیه، بلکه علیه رئیسجمهور آمریکا.
در زمان باراک اوباما، رئیسجمهور سابق آمریکا نیز همین منوال بود. زمانی که جنبش تسخیر وال استریت به راه افتاد، به سرعت این جنبش نیویورک را دربر گرفت، ولی هفتهها تظاهرات در شهرهای اروپا برگزار میشد. چپگراها در جهان همبستگی دارند و وقتی بحرانی بهویژه در آمریکا رخ دهد، سریعاً واکنش نشان میدهند و این جریان به سایر نقاط تسری پیدا میکند.
بخشی از موضوع به خاطر این است که آمریکای تحت حاکمیت ترامپ میخواهد راهش را از اروپایی که همچنان معتقد به جهانگرایی و نهادگرایی است، جدا کند. اقداماتی که ترامپ انجام داده بعضاً منافع شهروندان اروپایی را به خطر انداخته است، بهعنوان نمونه خروج از پیمان پاریس یا رفتارهای تجاری که انجام میدهد و تعرفه میگذارد، باعث شده است منافع اروپا به خطر بیفتد و طبیعی است وقتی مشکلی پیش میآید، در اروپا نیز علیه ترامپ تظاهرات برگزار میکنند، زیرا بر این باورند ملیگرایی حاکم بر آمریکا اگر مهار نشود، میتواند باعث غلبه این کشور بر اروپا شود و همه داشتههای قاره سبز را از بین ببرد.برای اینکه این اتفاق نیفتد، اروپاییها با جریان ضد ترامپی که در آمریکا به وجود آمده است، همدردی و همراهی کرده و سعی میکنند آن را در دیگر مناطق جهان بازتاب دهند.
انتهای پیام/4106/4033/
انتهای پیام/