چرا دولت دوازدهم نتوانست در سایه امید مردم پیشرفت کند

گروه سیاسی خبرگزاری آنا- معصومه رضاییان؛ رئیس‌جمهوری روز گذشته در دانشگاه تهران امید در جامعه را نقطه عطف پیشرفت کشور عنوان کرد و گفت: موفقیت‌های دولت یازدهم از امید به آینده شروع شد، نه با برنامه و کار دولت! البته هیچ عقل سلیمی منکر جادوی امید برای عبور از گردنه‌های سخت نیست و مسلم است پویایی امید در جامعه فقط با برنامه‌ریزی و تصمیم‌های درست قابل حفظ و نگهداری است. این همان چالشی است که آقای روحانی در سخنانش در جمع فرهیختگان دانشگاهی، تلویحاً آن را عامل ناکارآمدی دولت دوازدهم عنوان کرد.

اینکه چرا دولت دوازدهم نتوانست امید را در میان مردم زنده نگهدارد، سؤالی است که این گزارش به آن خواهد پرداخت.

شعارهای انتخاباتی بلای جان دولتمردان

شعارهای انتخاباتی بزرگترین بلای جان کاندیداها می شود و این واقعیت وقتی بروز و ظهور می‌کند که شعار دهنده،  از میدان انتخابات با پیروزی خارج می شود  و عملاً در عرصه اجرا قرار می‌گیرد. هنوز یک سال از عمر دولت دوازدهم نگذشته بود که عملکرد کابینه روحانی صدای اصولگرایان و اصلاح‌طلبان را درآورد و نقدهای جدی به روحانی و دولت دومش وارد شد. تا جایی که غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی آرزو کرد کاش پشتکار و تلاش دولت نهم و دهم در دولت روحانی هم وجود داشت. سخنانی که به‌رغم تمام مصلحت‌اندیشی‌ها، ناامیدی از دولت را در اردوگاه حامیان انتخاباتی دولت تدبیر و امید هم افشا کرد.

عملکرد دولت دوازدهم هر چند جریان‌های سیاسی شروع شد، به‌تدریج در بدنه جامعه نمود پیدا کرد. «روحانی در سخنان روز گذشته به این مهم اذعان کرد که در دولت اولش هنرپیشه سینما و کارگردان امیدوار شده بودند، نویسندگان کتاب نیز امیدوار بودند، زیرا می‌دانستند دیگر برای گرفتن مجوز انتشار محصولات فرهنگی معطل نخواهند شد. دانشجو هم امیدوارتر بود، چون می‌دانست از سال ۹۲ دیگر مراسم ۱۶ آذر آزاد است و همه دانشجویان می‌توانند صحبت کنند.»، روحانی اما در سخنانش به این مهم هیچ اشاره‌ای نکرد که در ماه رمضان امسال برخی هنرمندان دعوت افطار وی را رده و آن را تحریم کردند. همچنین رئیس‌جمهور محترم هیچ اشاره‌ای به دانشجویانی نمی کند که پلاکارد به دست مقابل سالن سخنرانی او در دانشگاه تهران ایستاده‌اند. دانشجویانی که شمار فارغ‌التحصیلان بیکار در جامعه را می‌بینند و نگران آینده پس از تحصیل خود هستند. نگرانی‌ که این بار برخلاف تصور از زبان دانشجویان اصلاح‌طلب بیان می‌شود که رئیس‌جمهور نمی‌خواهد صدای دانشگاهیان را بشنود.

دست خالی دولت در ارائه کارنامه به جامعه

کارنامه دولت دوازدهم در عرصه عمران و آبادانی هم امید را به جامعه تزریق نکرد، حسن روحانی در اردیبهشت 96 و در مراسم افتتاح خط آهن تهران – همدان به وعده‌های بدون عمل اشاره می‌کند و می‌گوید: «ارایه وعده‌های زیاد به مردم و عمل بسیار کم، برای مردم خسته‌کننده و موجب سلب اعتماد مردم از مسئولان شده است.» ناگفته نماند بسیاری از وعده‌های دولت به مردم چنین سرنوشتی را تجربه کرده‌اند و به اذعان رئیس دولت مردم را خسته و بی‌اعتماد کرده است.

«مسکن اجتماعی» فقط یکی از طرح‌هایی بود که روحانی در ابتدای کار خود برای تزریق امید به مردم مطرح کرد، اما در ادامه راه، بازار مسکن از اصلی‌ترین نقاطی بود که ضربات رکود را تحمل کرد؛ بنابراین وعده‌های عمل نشده روحانی در مورد مسکن مهر و مسکن اجتماعی باعث شد مردمی که با سرمایه‌گذاری در مسکن مهر به تحقق خانه‌دار شدنشان امید بسته بودند، این آرزو را تباه‌شده دیدند.

برجام و غفلت از معیشت مردم

یکی دیگر از نقدهایی که جامعه علمی و سیاسی کشور به دولت روحانی وارد کرد، گره‌زدن معیشت مردم به برجام بود. موضوعی که رهبر معظم انقلاب هم مکرراً درباره آن به مسئولان تذکر دادند؛ ایشان دوم خرداد سال جاری در دیدار با مسئولان فرمودند: «گره زدن حل مسائل کشور به برجام و امثال برجام یا به مسائل خارجی، یک خطای بزرگ است. ما نبایستی مسائل اقتصادی کشور را به امری گره بزنیم که از اختیار ما خارج است و بیرون کشور تدبیر و تصمیم‌گیری می‌شود. وقتی مسئله‌ اقتصاد و کسب‌و‌کار کشور را به مسئله برجام گره می‌زنیم، نتیجه این می‌شود که صاحبان کار و سرمایه چند ماه باید منتظر بمانند تا ببینند خارجی‌ها در مورد برجام چه تصمیمی می‌گیرند...»

برخی صاحبنظران مشروعیت بخشیدن به مذاکره با آمریکا را بزرگترین خسارت برجام می‌دانند و سود آن را هم اثبات بدعهدی غرب وحشی عنوان می‌کنند.

آلبرت بغزیان اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران درباره خسارات برجام می‌گوید: دولت یازدهم و به تبع آن دولت دوازدهم روی برجام حساب ویژه‌ای باز کرد و با اینکه از روز اول احتمال لغوش بود، تمام برنامه‌های اقتصادی را به آن تکیه داد. البته پس از برجام موفقیت‌هایی به دست آمد که می‌توان به افزایش فروش نفت و آمدن برخی شرکت‌های بزرگ به ایران اشاره کرد؛ هر چند اکنون تمام این محسنات هم در هاله‌ای از ابهام است و شرکت‌های خارجی یکی پس از دیگری کشور را ترک کردند.

از نظر این اقتصاددان، دولت روحانی در حالی بر نگاه خوشبینانه خود به نتایج برجام تأکید دارد که ترامپ تهدیدات خود مبنی‌بر خروج از برجام را از زمان کاندیداتوری شروع کرده و حتی اقداماتی را هم در این راستا انجام داد.

واکنش بدنه اجتماعی حامی دولت به تصمیمات روحانی

دولت روحانی حتی نتوانست بدنه اجتماعی خود را راضی نگه‌دارد تا جایی آنان مصالح انتخاباتی را کنار گذاشته و انتقاد از روحانی را علنی کردند.

مصطفی کواکبیان از اعضای فراکسیون امید در همین زمینه عنوان می‌کند که خجالت می‌کشد بگوید در انتخابات از روحانی حمایت کرده است و یا محمدعلی ابطحی رئیس دفتر رئیس دولت اصلاحات که  دولت روحانی را گُنگ، لال و وزرایش را سوپر محافظه‌کار خطاب می‌کند. این‌گونه واکنش‌ها به دولت روحانی دامنه طیف اصلاح‌طلب را در برمی‌گیرد و تا جایی پیش می‌رود که جلال محمودزاده عضو فراکسیون امید از «طرح عدم‌کفایت سیاسی» حسن روحانی توسط اصلاح‌طلبان خبر می‌دهد و هرچند سخنگوی فراکسیون امید این طرح را تأیید نمی‌کند، اما سند و تصویر این طرح در رسانه‌ها منتشر شد.

سکوت دولت در قبال سؤال‌های فراوان مردم

موارد فوق تنها عوامل یأس جامعه در دولت دوازدهم نبود و یکی از نقدهای جدی به دولت دوم آقای روحانی فاصله گرفتن از مردم است. تیم انتخاباتی روحانی که در دوره اول نقدهای جدی‌ای را به سفرهای استانی دولت قبل وارد کرده و آن را رفتاری پوپولیستی تعریف می‌کردند با طرح جدیدی که محمد نهاوندیان در کسوت رئیس دفتر روحانی در 11 آبان 92 آن را با عنوان پایش و پویش معرفی و هدفش را  کشف استعداد استان‌ها و شکوفا کردن آن‌ها عنوان کرد. اما سفرهای استانی در همان دولت اول روحانی روزبه‌روز از هدف خود فاصله گرفت و تقریباً در آذر 95 به نقطه پایانی خود رسید و دولتمردان به سفرهای سطحی و محدود قانع شدند.

همان‌طور که اشاره کردیم حفظ امید در جامعه نیازمند برنامه‌ریزی مدون، دقیق است و دولت حق ندارد با برنامه‌های نادرست، افراد ناکارآمد و اصرار بر عملکرد اشتباه، امید را در میان مردمی که در همه سختی‌ها تنها پشتوانه محکم نظام و دولت بوده‌اند را به یأس بدل کند. اکنون کشور در شرایطی قرارگرفته که باید به هر نحوی با القای ناامیدی در جامعه مقابله کرد و این مهم با شعار و حرف میسر نخواهد بود، لذا دولت باید تمام توان خود را برای بازگرداندن امید و اعتماد به مردم به‌کارگیرد و این در همراهی و همدلی با آحاد ملت، اندیشمندان و نخبگان سیاسی و علمی میسر خواهد بود.

انتهای پیام/4034