انقراض گونه‌های دریایی نادر خلیج فارس در سایه آلودگی‌های دریایی

به گزارش خبرنگار محیط زیست گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، چندی پیش سرپرست مرکز اقیانوس‌شناسی خلیج‌ فارس از در معرض خطر انقراض بودن 10 گونه دریایی خلیج فارس خبر داده بود و در روزهای اخیر نیز لاشه یک نهنگ عظیم الجثه از گونه «براید» در محدوده پارک ملی دیر- نخیلو در جنوب استان بوشهر و در نزدیکی جزیره تهمادون کشف شد.

این نهنگ از نژاد گرمسیری و از گونه‌های نادر بوده و در سال‌های اخیر در مناطق مختلف استان چند مورد از به گل نشستن این گونه یا سایر گونه‌های نهنگ مشاهده شده است که دارای حدود 14 متر طول بوده‌اند؛ دلایل مختلفی از جمله آلودگی‌ دریا، کاهش ورود آب شیرین رودخانه‌ها به دریا، ورود انواع پساب خانگی و صنعتی به دریا و همچنین تغییرات اقلیمی باعث تهدید گونه‌های دریایی خلیج فارس به شمار می‌آید.

محسن تیزهوش در گفت‌وگو با خبرنگار محیط زیست آنا یکی از اتفاقات تاثیرگذار بر تنوع زیستی خلیج فارس را آلودگی‌های نفتی اعلام و اظهار کرد: خلیج فارس یکی از استراتژیک‌ترین مناطق دریایی کره زمین است و از نظر سیاسی و اقتصادی تاثیر بسیار مستقیمی بر اقتصاد 8 کشور حاشیه خلیج فارس دارد.

وی با اشاره به اینکه ایران سهم بیشتری در سواحل خلیج فارس دارد، افزود: آلودگی‌های نفتی یکی از بزرگترین مخاطرات زیست محیطی این منطقه به شمار می‌آید.

این فعال محیط زیست ادامه داد: شرایط زیستگاهی این اکوسیستم، بستر مناسبی برای پرورش گونه‌های مهم و ارزشمند ایجاد کرده است و گونه‌‌هایی که از نظر زیستی ارزش بالایی دارند در این منطقه زادآوری می‌کنند اما در سال‌های اخیر و دهه‌های گذشته کشورهای حاشیه خلیج فارس آنچنان که شایسته است نسبت به تنوع زیستی و محیط زیست خلیج فارس اهمیت قائل نشدند و نسبت به اتفاقات و مخاطرات خلیج فارس کم‌ترین اثرگذاری را داشتند.

تیزهوش با تاکید برسهم بیشتر ایران و امارات در سواحل خلیج فارس گفت: پس از گذشت سال‌ها از جنگ عراق و کویت، کنوانسیونی در جهت حفاظت از محیط زیست خلیج فارس تشکیل شد اما همه کشورهای منطقه برای حفظ تنوع زیستی و حفاظت خلیج فارس از آلودگی اهمیت چندانی قائل نشدند و حتی شاهد بودیم که آلودگی در این منطقه بیش از پیش افزایش یافت.

این کارشناس ارشد آلودگی محیط زیست ادامه داد: کشتی‌ها و شناورهای بزرگی که روزانه در این منطقه تردد می‌کنند به واسطه جابه‌جایی مواد نفتی و آب توازنی که از این کشتی‌ها خارج می‌شود و همچنین وقوع تصادفات دریایی که منجر به بروز آلودگی‌های بسیار بزرگ نفتی در خلیج فارس می‌شود، روزبه‌روز بر تنش زیستی در خلیج فارس دامن می‌زنند.

وی با اشاره به اینکه آلودگی نفتی در خلیج فارس مانع تابش نور به اعماق خلیج فارس می‌‌شود، افزود: بسیاری از گونه‌های دریایی به دلیل عدم تابش نور در سال‌های اخیر از بین رفته‌اند.

عملکرد خنثی سازمان محیط زیست در برابر آلودگی خلیج فارس

تیزهوش در مورد عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست و به ویژه معاونت دریایی در حفاظت از گونه‌های دریایی خلیج فارس بیان کرد: در ادوار مختلف مدیریتی شاهد عملکرد بسیار خنثی در معاونت دریایی و محیط زیست ایران بودیم. متاسفانه شاهدیم که فاضلاب شهری و صنعتی از مناطق جنوب کشور به راحتی وارد خلیج فارس می‌شود و بحث آلودگی‌های نفتی را بارها داشتیم اما به آن پرداخته نشده است.

این فعال محیط زیست یادآور شد: متاسفانه سازمان محیط زیست ایران اجازه می‌دهد که اتفاقات مختلف تاثیر مخربی روی محیط زیست دریایی ما بگذارد و بعد از طریق موج سازی‌های رسانه‌ای به این موضع بپردازیم. به عنوان مثال یکی از گونه‌های مهم خلیج فارس صخره‌های مرجانی هستند که به عنوان بستر تنوع زیستی در خلیج فارس محسوب می‌شود که متاسفانه به دلیل ورود پساب‌های فاضلاب و آلودگی‌های دریایی در حال نابودی است.

وی ادامه داد: همچنین دلفین، نهنگ و لاک‌پشت پوزه عقابی جزو گونه‌های بسیار مهمی هستند که در سواحل ایران و امارات دچار تنش شده‌اند و در معرض خطر انقراض قرار دارند، زیرا این دو کشور با ایجاد سواحل مصنوعی و شن‌ریزی در این مناطق باعث شدند که این گونه‌ها نتوانند در فصل‌های زادآوری، ژن‌های خود را به موقع منتقل کنند و این مساله به مرور زمان منجر به از بین رفتن غنای زیستی منطقه می‌شود.

صید بی‌رویه و غیرمجاز تهدید مهم گونه‌های زیستی

تیزهوش همچنین صید بی‌رویه و غیرمجاز را در فصول زادآوری گونه‌های دریایی خلیج فارس یکی دیگر از علل تهدید نابودی گونه‌های دریایی این منطقه دانست و گفت: با توجه به اینکه اقتصاد و معیشت بسیاری از صیادان بودمی به صیادی وابسته است شاهد صیدهای غیرمجاز در فصول زادآوری گونه‌های دریایی خلیج فارس هستیم که از سویی منجر به انقراض گونه‌های دریایی می‌شود و از سویی دیگر آلودگی‌های نفتی در دریا مانع زادآوری گونه‌های دریایی می‌شود که این مساله نیز بر اقتصاد صیادان تاثیرگذار است.

این فعال و کارشناس محیط زیست ادامه داد: متاسفانه کشورهای حاشیه خلیج فارس هیچ اهمیتی برای محیط زیست منطقه قائل نیستند و فقط اهداف سیاسی خلیج فارس برای آنها اهمیت دارد تا حفظ تنوع زیستی منطقه، البته ایران هم که سهم بسیاری در سواحل خلیج فارس دارد روزانه حجم بسیاری از فاضلاب صنعتی و خانگی را به خلیج فارس می‌ریزد و باعث نابودی سواحل می‌شود.

تیزهوش با اشاره به اینکه نگاه ما حفظ تنوع زیستی در خلیج فارس نیست، افزود: متاسفانه علی رغم اینکه ایران خط ساحلی بسیاری در خلیج فارس دارد اما همیشه روی نام این خلیج حساسیت نشان می‌دهد و برای حفظ محیط زیست و تنوع زیستی این منطقه تلاش نمی‌کند و همواره بر کمبود اعتبار و بودجه تاکید دارد که این مساله عذر بدتر از گناه برای سازمان حفاظت محیط زیست است و عمق ماجرا را جدی نگرفته‌اند.

این کارشناس آلودگی محیط زیست با اشاره به شکننده‌بودن اکوسیستم دریایی خلیج فارس اظهار کرد: نباید اجازه دهیم این حجم از فاضلاب شهرک‌های صنعتی و محیط‌های شهری وارد خلیج فارس شود و ما فقط نظاره‌گر باشیم زیرا با هزینه‌های معقول می‌توانیم تصفیه‌خانه ایجاد کرده و مانع ورود پساب‌ آلوده به خلیج فارس شویم.

تیزهوش یادآور شد: عمان، کویت، امارات و ایران جزو کشورهایی هستند که می‌خواهند آب شیرین‌کن راه‌اندازی کنند و همین مساله می‌تواند روی اکوسیستم خلیج‌ فارس تاثیرگذار باشد.

به گزارش آنا، بسیاری از گونه‌های دریایی خلیج فارس از جمله لاک‌پشت پوزه عقابی و ماهی حلوا سفید و هامون، دلفین و نهنگ از جمله مهم‌ترین گونه‌های در معرض خطر انقراض در این منطقه هستند.

انتهای پیام/4009/4044