«پالنگان»؛ تابلویی رنگارنگ از تاریخ، هنر و طبیعت

گروه فرهنگی خبرگزاری آنا - ناهید منصوری؛ روستای پالنگان با فاصله 130 کیلومتری از شهر سنندج در ابتدای هورامان کردستان و در دو طرف دره تنگیور واقع شده است.

با گذر از جاده‌های پر پیچ‌وخم به منطقه‌ای سرسبز به روستایی تاریخی می‌رسیم که علاوه بر جاذبه‌های طبیعی‌اش از معماری خاصی هم برخوردار است. بومیانش مردمی خونگرم، خوش‌زبان و میهمان‌دوست هستند که در هر فصل از سال با آغوشی باز پذیرای گردشگران و میهمانان روستایشان می‌شوند. از آب‌و هوا تا خوراکشان طبیعی و سالم است و سعی دارند همه چیز را حتی شده با مشقت و سختی اما به صورت ارگانیک بدست آورند. بر باورها و اعتقاداتشان مصمم هستند و میهمان‌نوازی را مهم‌ترین اصل انسانیت می‌دانند.

با وجود اینکه امروزه در بسیاری از شهرها، پای‌بندی به آیین‌های بومی و سبک سنتی زندگی در حال فراموشی است، اما مردم روستای پالنگان همچنان علاقه‌مند به پوشیدن لباس‌های محلی و بومی خود هستند. زنان با لباس‌های زیبای کردی که تصویر چشم‌نوازی از رنگ و سنت را در مقابل چشم هر بیننده‌ای ترسیم می‌کند، در روستا رفت و آمد دارند و مردان البسه‌ای که نسل‌ها از پدر به پسر رسیده را حفظ کرده‌اند و بر تن دارند.

یکی از جاذبه‌های دیدنی پالنگان، رودخانه‌ای است که از میانه روستا می‌گذرد. این رودخانه با لطف الهی و روزی مردم همیشه پر از ماهی است و از عادات همیشگی بومیان منطقه، گرفتن روزی از رودخانه و پذیرایی از میهمان با این نعمت است.

آنچه قطعا پالنگان را از دیگر روستاهای دیدنی دامنه زاگرس‌ جدا می‌کند، معماری پلکانی آن است که بخاطر شیب بسیار زیاد کوه از سالها پیش طراحی شده است. اگرچه امروزه در مواجهه با این روستا با درب و پنجره‌های امروزی هم روبه‌رو می‌شویم اما شکل اصلی و تاریخی در‌وپنجره‌های خانه‌ها از چوب بوده که رنگ آبی روشن داشته است. این شکل از طراحی خانه‌ها علاوه بر نشان‌دادن اتحاد و دوستی بومیان منطقه که زندگی مسالمت آمیز کنار هم دارند، نوعی امنیت را در منطقه ایجاد کرده است.

خانه‌های پالنگان با سنگ ساخته شده‌اند و معماران آن طراحی‌ها را به‌گونه‌ای انجام داده‌اند که منازلشان از استقامت خوبی برخوردار باشند و با زمین لرزه تخریب نشوند. آنها ساخت خانه‌هایشان را با تکنیک خشکه‌چینی انجام می‌دهند که هیچ‌یک از مصالح امروزی، مثل سیمان و بتون در آن جای ندارد.

یکی از باورهای مردم منطقه قدرت و نیروی زمین در دره‌ای در میانه روستاست که بومیان را به این اعتقاد رسانده که انرژی موجود در این بخش از زمین برای درمان انواع سرطان‌ها و بیماری‌های صعب‌العلاج مفید است.

از جاذبه‌های تاریخی پالنگان هم قبرستان بسیار قدیمی آن به شمار می‌رود که روی سنگ قبرهایش با خط کوفی نوشته شده است. همچننی براساس ساختمانی که از مسجد قدیمی روستا باقی مانده، باستان‌شناسان قدمت منطقه را به دوره سامانی تخمین زده‌اند.

اگر به بلندای این روستای تاریخی رویم، هنوز نشانه‌هایی از ساختمان قدیمی که قلعه نامیده می‌شود به چشم می‌خورد. بر اساس بقایای اتاق‌ها و آتشکده‌ها، باستان‌شناسان این قلعه را مهم‌ترین مقر دیده‌بانی هم می‌دانند و معتقدند مالکان این سرزمین در سالها پیش به واسطه برافروختن آتش و دودی که از آن بلند می‌شده به مردم در منطاق مجاور علامت می‌داده‌اند.

اگرچه باستان‌شناسان معتقدند که پالنگان امروزی در یک تا دو کیلومتری پالنگان قدیم قرار گرفته اما در اشاره بیشتر به تاریخچه و قدمت روستای پالنگان نیز باید این نکته را یادآوری کرد که پالنگان تا قبل از زمان هلوخان اردلان یعنی در فاصله سال‌های ۹۶۹ تا ۹۹۵ هجری شمسی مرکز حکومت اردلان بوده به عبارتی به عنوان محل تولد و شکل‌گیری حکومت اردلان محسوب می‌شده است. این روستا از زمان پیدایش این حکومت در سال ۵۴۷ شمسی تا زمان انتقال مرکز حکومت به قلعه حسن آباد سنندج در سال۹۸۰ شمسی بالغ بر ۴۰۰ سال مقر حکومت اردلان بوده که حالتی کدخدامنشی داشته است.

در این روستا هتلی وجود ندارد و عموما گردشگران برای اقامت بخاطر امنیت موجود در منطقه، یا با خیال راحت چادر برپا می‌کنند، یا در منازل بومیان منطقه اسکان دارند.

در اشاره به جاذبه‌های طبیعی روستا نیز خالی از لطف نیست اگر به چشمه‌های همیشه جوشان، رودخانه گوارای تنگیور و درختان پربار اشاره کنیم. در حقیقت چیدن میوه‌هایی چون هلو، زردآلو، انار و انجیر از روی درختان یکی دیگر از لذت‌های فراموش‌نشدنی در پالنگان است. با توجه به اینکه عمده کشاورزی مردم گندم است اما بومیان منطقه در بخش هنرهای دستی هم به گیوه‌بافی، جاجیم‌بافی و موج‌بافی مشغول هستند. همچنین اگر صبح‌ها میهمان بومیان منطقه باشید قطعا طعم عسل طبیعی منطقه را حتما خواهید چشید.

سفر به این منطقه در هر فصل از سال بخصوص تابستان گرم، خاطراتی را به واسطه جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و منش بومیان برایتان به دنبال خواهد داشت که وسوسه سفرهای چندباره به این منطقه هرگز از سرتان بیرون نخواهد رفت.

انتهای پیام/4031